Άνοια

Λέξη που μας δημιουργεί αποστροφή, φόβο, απελπισία. Σκεφτόμαστε και απορούμε πώς είναι δυνατόν άνθρωποι φαινομενικά υγιείς με μυαλά εύστροφα, που πιάνουν πουλιά στον αέρα, να μετατρέπονται από τη μια μέρα στην άλλη σε πρόσωπα ανέκφραστα που δεν θυμούνται, δεν αναγνωρίζουν, δεν αντιδρούν συναισθηματικά, μαραίνονται και σβήνουν χωρίς να μπορούμε να αναστρέψουμε την κατάσταση αυτή, τόσο τραγική για τους θεατές όσο είναι αθέατη για τους πάσχοντες. Δεν αντέχουμε να φανταστούμε τους εαυτούς μας σε μια τέτοια κατάντια, χειρότερη και από τον θάνατο.
     «Γιατί έχουν αυξηθεί τόσο πολύ οι άνοιες;» με ρωτά η συνομιλήτριά μου, γυναίκα μορφωμένη, πνευματικά καταρτισμένη, σε ηλικία που «αρχίζω να ξεχνάω κι εγώ» όπως μου εκμυστηρεύεται. Δεν έχω βέβαια επιστημονική απάντηση στο ερώτημά της. Ωστόσο, κάνω τη σκέψη ότι αυτή η δυσάρεστη έκπτωση της νοημοσύνης ίσως είναι το αντίβαρο στην αχαλίνωτη αλαζονεία που έχουμε αναπτύξει εμείς οι άνθρωποι του 21ου αιώνα, βασισμένοι στην τεχνολογική μας πρόοδο και την επιστημονική μας υπερανάπτυξη. Αν βέβαια θελήσουμε να σταθούμε και να το δούμε φιλοσοφικά, μεταφυσικά, πνευματικά το πράγμα. Πολύ απλά, να σκεφθούμε ότι η νόηση, όπως και κάθε άλλο προσόν που διαθέτουμε, δεν είναι δικό μας εφεύρημα ή κατασκεύασμα. Διότι, «τί ἔχεις ὃ οὐκ ἔλαβες; εἰ δὲ καὶ ἔλαβες, τί καυχᾶσαι ὡς μὴ λαβών;» Μαζί με τη μνήμη του θανάτου, η σκέψη της άνοιας μπορεί να μας συγκρατήσει και να μας αποτρέψει από πολλά ολισθήματα που πηγάζουν από τον εγωισμό και την υπεροψία μας. Καθόλου ασήμαντο ένα τέτοιο όφελος.