Σημερινά

• Η ρήση της ημέρας: «Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς την Ελλάδα είναι Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς πιστοποιητικό γέννησης» (Ζισκάρ ντ’ Εσταίν).
• Η είδηση της ημέρας (για τους αγγλοτραφείς): η (παραδοσιακά Εργατική) εφημερίδα Guardian ανακοίνωσε ότι στηρίζει πλέον τον υποψήφιο των Φιλελευθέρων Δημοκρατών Nick Clegg (βλέπε ΕΔΩ). Ποιος λέει ότι τίποτε δεν αλλάζει στον κόσμο;
• Η σημερινή μέρα, όπως άκουσα στο ραδιόφωνο, ήταν κατά της σωματικής τιμωρίας των παιδιών. Υποστηρίζεται σθεναρά από όλους εκείνους που ΔΕΝ έφαγαν το απαραίτητο ξύλο από γονείς και δασκάλους στην ηλικία που αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στο χτίσιμο του χαρακτήρα τους--τις συνέπειες τις βλέπουμε γύρω μας.

Αν η Ελλάδα ήταν μαγαζί...

Επειδή πολλοί από μας τους αδαείς δεν καταλαβαίνουμε τους οικονομικούς όρους που παίζονται σαν μπαλάκια του πινγκ πονγκ γύρω μας τους τελευταίους κάμποσους μήνες, παραθέτω αυτούσιο το σημερινό εύγλωττο άρθρο του Πάσχου Μανδραβέλη (Καθημερινή 29/4/2010) που βάζει τα πράγματα σε μια στοιχειώδη σειρά.

"Έχουμε ένα μαγαζί γωνία. Ευάερο, ευήλιο και σε κεντρικό δρόμο. Έτσι τουλάχιστον θέλουμε να φανταζόμαστε την Ελλάδα. Ας θεωρήσουμε ότι αυτό το μαγαζί πραγματικά είναι ο ομφαλός του εμπορικού κέντρου. Αυτό το μαγαζί όμως έχει πολλά προβλήματα. Κατ’ αρχήν χρωστά τον τζίρο που θα κάνει τους επόμενους 14 μήνες. Προσοχή! Όχι τα κέρδη, αλλά όσα θα μπουν στο ταμείο τον επόμενο (και κάτι μήνες) χρόνο. Αυτό λέγεται στη γλώσσα των οικονομολόγων δημόσιο χρέος.

Δεύτερον: αυτό το μαγαζί είχε πέρυσι ζημίες 14% επί του τζίρου του. Προβλέπεται ότι ούτε φέτος θα έχει κέρδη, αλλά αν συμμαζέψει λίγο τα έξοδα θα έχει μόνο 8% επί του τζίρου του ζημίες. Αυτό στη γλώσσα των οικονομολόγων λέγεται δημοσιονομικό έλλειμμα και φορτώνει το προηγούμενο χρέος. Του χρόνου, δηλαδή, θα χρωστά τον τζίρο των 15 επόμενων μηνών.

Τρίτον: στα ράφια του δεν έχει πολλά δικά του προϊόντα, αλλά τα περισσότερα τα παίρνει από γειτονικά μαγαζιά. Κάτι δίνει και σ’ αυτά τα μαγαζιά, αλλά το πάρε-δώσε είναι περίπου δέκα προς οκτώ. Δέκα παίρνει οκτώ δίνει. Αυτό είναι το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Επειδή τα μηχανήματα παραγωγής είναι παλιά, η οργάνωσή του σε προβιομηχανικά επίπεδα κ.λπ. τα παραγόμενα προϊόντα του είναι ακριβά και χαλάνε γρήγορα. Αυτό είναι το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας.

Σε αυτό το μαγαζί πέντε βρίσκονται στη γραμμή παραγωγής και δέκα στο λογιστήριο. Κάποιοι του λογιστηρίου έχουν μόνιμη και αμετακίνητη θέση, οπότε, έχει δεν έχει πωλήσεις το μαγαζί, αυτοί παίρνουν τον μισθό τους. Έτσι η μόνη ευελιξία που υπάρχει στην επιχείρηση είναι να απολύονται αυτοί που βρίσκονται στη γραμμή παραγωγής και οι οποίοι παίρνουν τα λιγότερα.

Το μαγαζί είναι συνεταιρικό και κάθε συνεταίρος που το διοικεί κάτι παίρνει από το ταμείο και κάποια ανίψια διορίζει στο λογιστήριο. Όσο όμως περισσότεροι διορίζονται στο λογιστήριο, τόσα λιγότερα χρήματα μένουν για τη γραμμή παραγωγής, για αντικατάσταση μηχανημάτων, για προσλήψεις εργατών κ.λπ. με αποτέλεσμα να παράγονται ακόμη λιγότερα προϊόντα και όσα παράγονται να γίνονται πιο ακριβά.

Εκτός αυτού, υπάρχουν κάποιοι ελάχιστοι του μαγαζιού που ανήκουν σε μια περίεργη θρησκευτική σέχτα. Αυτή θεωρεί το εμπόριο αμαρτία. Οι θρησκόληπτοι δεν περιορίζονται να κάνουν τη «θεία λειτουργία τους», αλλά κάθε λίγο και λιγάκι μπλοκάρουν την είσοδο για να μην αφήσουν τους πελάτες να αμαρτήσουν.

Όπως είναι φυσικό, αυτό το μαγαζί δεν βγαίνει. Οι τράπεζες που το δανειοδοτούσαν είναι επιφυλακτικές. Κοιτούν τα νούμερα στους ισολογισμούς, βλέπουν και τα «νούμερα» που μπλοκάρουν την πόρτα, και υποψιάζονται πως η επιχείρηση πάει για φούντο και θα χάσουν τα λεφτά τους. Κάποιοι γείτονες προσφέρονται να βοηθήσουν για να μη βγάλει κακό όνομα η περιοχή και υπάρχει ένα κοινό εγγυητικό ταμείο για ώρα ανάγκης, αλλά για να βάλουν το χέρι στην τσέπη ζητούν να αλλάξει εκτός από τη βιτρίνα και ο τρόπος λειτουργίας του μαγαζιού. Αυτό δημιούργησε αναταραχή στο μαγαζί -κυρίως στο λογιστήριο- και κάποιος είχε τη φαεινή ιδέα: να κάνουμε δημοψήφισμα αν θα πάρουμε τα λεφτά τους. Η συζήτηση συνεχίζεται."

Το καλειδοσκόπιο της κρίσης

Η τρέχουσα κρίση σε κάνει να σκέφτεσαι πολυδιάστατα. Σίγουρα δεν είναι μονόπλευρη, σίγουρα δεν επιδέχεται μια και μόνη απλή εξήγηση, σίγουρα κάποιες από τις πτυχές της μπορεί να φαίνονται εξωφρενικές, ανήκουστες, παράδοξες, απάνθρωπες. Πάντως είναι ένα πολυεδρικό πρίσμα που αλλάζει όψεις και εικόνες, ανάλογα με τη γωνιά που το βλέπεις, αλλά και μετακινείται συνεχώς σαν τον θρυλικό φούρνο του Χότζα.

Το παγκόσμιο ‘χωριό’ μοιάζει με τεράστιο γήπεδο ποδοσφαίρου. Κάθε θεατής έχει στο μυωπικό οπτικό πεδίο του μόνο μια μικρή γωνιά, και βλέπει μόνο όσα γίνονται εκεί μέσα. Τις μακρινές ‘πάσες’ ή στρατηγικές κινήσεις που λαμβάνουν χώρα στην άλλη άκρη, δεν τις φαντάζεται καν. Κάθε πλευρά και κάθε παίκτης έχει τη δική του ‘ατζέντα’, μικρή ή μεγάλη, φανερή ή--συνήθως--κρυφή και ανομολόγητη, και προσπαθεί να αποκομίσει το δικό του κέρδος είτε παίζοντας είτε εκμεταλλευόμενος τις κινήσεις, την αδράνεια ή τα λάθη των άλλων.

Κάνεις τη σκέψη ότι όταν στον παγκόσμιο βάλτο χτυπιούνται τα βουβάλια την πληρώνουν τα βατράχια. Όταν το δολάριο και το ευρώ διαγκωνίζονται για το πάνω χέρι στις αγορές, ποιος θα σκεφτεί άνεργους Έλληνες και Πορτογάλους; Αν η προτεραιότητα είναι π.χ. η διάλυση του κοινού νομίσματος, ποιός δίνει σημασία αν το ξήλωμα θα αρχίσει από τη Μεσόγειο ή από την Ιβηρία και για το αν θα παρασύρει λίγες ή πολλές οικονομίες στο ντόμινο;

Ακούς να μιλούν για τις απρόσωπες και ανώνυμες ‘αγορές’ όπως σε άλλες περιπτώσεις για τους ‘γνωστούς αγνώστους’, και αναρωτιέσαι σε ποιούς είναι πουλημένες οι μεγαλύτερες (θεωρητικά) δυνάμεις του κόσμου αυτού ώστε να εξαρτώνται απόλυτα από τη βούλησή τους και να μη μπορούν να τις ελέγξουν. Και θυμάσαι ότι ο Χριστός αναφέρεται στον «άρχοντα του κόσμου τούτου», που όμως δεν έχει καμιά εξουσία χωρίς την άνωθεν άδεια, και που έρχεται «έχων θυμόν μέγαν, ειδώς ότι ολίγον καιρόν έχει».

Και θυμάσαι τον John Donne που έγραφε πριν πέντε αιώνες ότι «Κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί»: παγκοσμιότητα σημαίνει ότι καθετί που κάνουμε (ή δεν κάνουμε) έχει αντίκτυπο σε όλους. Από το αδιάφορο πέταγμα μιας μπανανόφλουδας στο δρόμο μέχρι την πιο θερμή προσευχή κάποιου άγνωστου ερημίτη στα Καρούλια του Άθωνα.

ΥΓ. Για μια πιο εστιασμένη ελληνική προσέγγιση στην κρίση διαβάστε το κείμενο του Μίκη Θεοδωράκη ΕΔΩ.

«Σκάσε και κολύμπα!»

Σιγά-σιγά συνειδητοποιούμε και αποδεχόμαστε ως αναπόφευκτη την οικονομική επιτήρηση στην οποία εντάσσεται πλέον η χώρα μας. Είτε μας αρέσει είτε όχι, φαίνεται ότι η αρχή του Αρχιμήδη «Δος μοι πα στω και ταν γαν κινήσω» (δηλ. δώσε μου τόπο να σταθώ και θα κινήσω τη γη) φαίνεται να εφαρμόζεται και στην πολιτική και οικονομική πράξη: μόνο με εκ των έξω παρέμβαση μπορεί να αλλάξει ένα χρόνια εκτροχιασμένο σύστημα. Το σύστημα όμως απαρτίζεται από ανθρώπους, που θα πρέπει να παίξουν τον δικό τους ατομικό και συλλογικό ρόλο στην όλη προσπάθεια. Καλές είναι όλες οι προσκλήσεις και παροτρύνσεις για δουλειά, για αλλαγή νοοτροπίας και τακτικής. Ίσως η πρώτη και πιο βασική, προς πολιτικούς και δημοσιογράφους, θα πρέπει να είναι: μπορούμε να σταματήσουμε την φλύαρη αργολογία για το αν φταίνε τα τελευταία πέντε, τριανταπέντε ή εξηνταπέντε χρόνια για το χάλι μας; Καθένας μπορεί να έχει τη δική του εκτίμηση γι’ αυτό, και δεν πρόκειται να καταλήξουμε πουθενά συζητώντας. Μήπως η προσταγή του παλιού ανεκδότου («Σκάσε και κολύμπα!») είναι ρεαλιστικά η πιο χρήσιμη;

Το κρυφό καμάρι έγινε τούμπανο

Πάντα αποτελούσε μια δύσκολη μορφή ιατρικής επικοινωνίας η αναγγελία της δυσάρεστης είδησης: πώς να πεις στον άρρωστο ότι έχει π.χ. καρκίνο ή AIDS; Τώρα ξέρω έναν σίγουρο τρόπο. Η χθεσινοβραδινή δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου: «Η μη προσφυγή στον μηχανισμό στήριξης δεν αποτελεί εναλλακτική λύση» στο εξής θα αποτελεί το κλασικό παράδειγμα της διπλής άρνησης στο συντακτικό. Με άλλα λόγια: «Οι ελπίδες που έτρεφαν κάποιοι ότι ως κράτος δεν πτωχεύσαμε στερούνται παντελώς βάσης».

Για να παραφράσουμε το γνωστό καβαφικό ερώτημα:

«Και τώρα τί θα κάνουμε με τους βαρβάρους
που έρχονται να μας προσφέρουν κάποια λύση;»

ΥΓ. Αν μάλιστα επιλέξεις να κάνεις την οριστική αναγγελία από μια ακριτική και συμβολική τοποθεσία όπως το Καστελόριζο, τότε έχεις κερδίσει σίγουρα τη μάχη των εντυπώσεων.

Μονόδρομος

Από τις λίγες έννοιες του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας που έχει καθιερωθεί εδώ και χρόνια σαν έκφραση της καθομιλουμένης. Έτσι, για να μη φύγουμε από την τρέχουσα επικαιρότητα, μπορεί να ακούσουμε επίσημα σε μερικές μέρες ότι «Η προσφυγή στο ΔΝΤ είναι μονόδρομος» (μερικοί το λένε κιόλας). Δεν παριστάνω τον γνώστη ή τον ειδικό, απλώς θέλω να πω ότι ο ‘μονόδρομος’, όπως τον χρησιμοποιούν οι πολιτικοί και οι δημοσιογράφοι ευκαίρως-ακαίρως, έχει πάρει την έννοια του αδιεξόδου, της κατάστασης που δεν επιδέχεται εναλλακτικές λύσεις. Πολλές φορές είναι πραγματικός, κάποτε όμως φανταστικός ή ίσως και τεχνητά επιβαλλόμενος και καλλιεργούμενος. Με το λέγε-λέγε στο τέλος το πιστεύουμε ότι όντως έτσι πρέπει να είναι και ότι δεν υπάρχουν άλλες επιλογές. Κι άντε να βγάλεις άκρη.

[Σημ. Η γελοιογραφία του Πετρουλάκη από τη σημερινή Καθημερινή]

Ελεύθεροι σκλάβοι

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να σκλαβωθεί μια χώρα. Είτε μετά από πόλεμο και κατάκτηση (π.χ. Τουρκοκρατία, Κατοχή 1941-44), είτε με την έξωθεν υποκινούμενη βίαια κατάλυση του πολιτεύματος (σαν σήμερα πριν 43 χρόνια), είτε με την εξώθηση σε οικονομική εξαθλίωση και εξάρτηση (δεν χρειάζεται να παραθέσω παράδειγμα), που μπορεί κι αυτή να γίνει με διάφορους τρόπους, είτε ακόμη με εθελούσια πολιτισμική σκλαβιά (ξενομανία, μιμητισμός). Ωστόσο, άλλο πράγμα είναι η υποδούλωση ενός κράτους και άλλο η υποταγή του φρονήματος των ανθρώπων, πολλών ή λίγων, που το απαρτίζουν. Σε κάθε σκλαβιά που πέρασε η Ελλάδα υπήρχαν οι ψυχικά αδούλωτοι, που με ποικίλους τρόπους διατήρησαν τη δυνατότητα να ‘συλλογιούνται λεύθερα και καλά’ και να μη συσχηματίζονται με τις όποιες επιταγές των κατακτητών τους. Ακόμη και τις πιο αθώες.

Σημ. Δανείσθηκα τον τίτλο του σημειώματος από το πρώτο τεύχος του ‘Μικρού Ήρωα’. Ευτυχώς τον είχα γνωρίσει πριν από εκείνη την Παρασκευή του ’67.

Λεμόνια

Από την πρόσφατη επίσκεψη στην Κέρκυρα, ένα θέαμα που το βλέπει κανείς σε κάθε κήπο και αυλή. Αφιερώνεται σε όσους επιμένουν να εισάγουν, να πωλούν και να αγοράζουν λεμόνια από την... Τουρκία.

Ηφαίστειο

Ο ευφάνταστος προφήτης Ιούλιος Βερν τοποθέτησε σε ισλανδικό ηφαίστειο την είσοδο των τολμηρών ταξιδιωτών του προς το κέντρο της γης (αν θυμούμαι καλά, από τα πρώτα βιβλία του που διάβασα μικρός). Στις μέρες μας ένα άλλο ισλανδικό ηφαίστειο γίνεται κέντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος με την τέφρα του. Εκτοξεύει τεράστιες (αλλά όχι και τις μεγαλύτερες γνωστές, όπως μας λένε οι ειδικοί) ποσότητες αερίων και σωματιδίων σε ύψη πολλών χιλιομέτρων, καθώς και κομμάτια λάβας σε μέγεθος... αυτοκινήτου. Για φαντασθείτε τι ενέργεια μεταφέρει ένα... εκτοξευόμενο πυρακτωμένο αυτοκίνητο. Η σποδός του ηφαιστείου καθηλώνει τα αεροπλάνα ανά την υφήλιο, δίνοντας ένα ‘καυτό‘ μήνυμα ότι οι φυσικές δυνάμεις είναι πολύ ισχυρότερες από την πανάκριβη τεχνολογία με την οποία ικανοποιούμε τις ταξιδιωτικές μας επιθυμίες ή ανάγκες, συνήθως χωρίς να το πολυσκεφτόμαστε. Έστω κι αν ένας τουλάχιστον ξένος σχολιαστής (Simon Jenkins, The Guardian 19/4/2010) χαρακτηρίζει τον πανικό που δημιούργησε το ηφαίστειο ως ‘νέα γρίπη Η1Ν1’, δεν είναι άσχημο να αναλογισθούμε λιγάκι πόσο μικροί είμαστε μπροστά στα μεγέθη που κρύβονται κάτω από την ‘στερεά’ κρούστα της γης. Κάτι τέτοιο εκφράζει στην Καθημερινή η Μαρία Κατσουνάκη στο άρθρο της με τίτλο ‘Ένας κόσμος στην αίθουσα αναμονής’, που καταλήγει: «Το Αγιαφιγιαπλαγιοκούλ θυμίζει, με απόλυτο τρόπο, ότι κανείς δεν είναι αθάνατος».

ΣΗΜ. Δείτε στη σελίδα αυτή πραγματικά εντυπωσιακές εικόνες από το Ισλανδικό ηφαίστειο.

Η λογική της κινητής τηλεφωνίας

Διαβάζω στα ‘ψιλά’ γράμματα λογαριασμού κινητής τηλεφωνίας ότι η ελάχιστη διάρκεια της κάθε κλήσης υπολογίζεται στα 45 δευτερόλεπτα. Ίσως δεν ακούγονται πολλά. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι εταιρείες συνήθως πουλούν ‘φτηνά’ πακέτα συγκεκριμένου χρόνου, μετά τον οποίο ‘πέφτει καπέλο’, κάθε κλήση, όσο μικρή κι αν είναι, ροκανίζει κατά 45 δευτερόλεπτα τον δωρεάν χρόνο που δικαιούται ο χρήστης. Θα ήταν πολύ πιο λογικό να αρχίζει η χρέωση π.χ. από 15 δευτερόλεπτα και να αυξάνεται όσο αυξάνεται ο χρόνος ομιλίας κάθε κλήσης, με τη λογική των φορολογικών συντελεστών. Αλλά βέβαια, ποιος στ' αλήθεια πιστεύει ότι ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούμε--και κατά συνέπεια πληρώνουμε--το κινητό τηλέφωνο υπακούει στην κοινή λογική;

Δελφίνια

Μας συνόδευσαν για ένα τμήμα της επιστροφής μας από την Κέρκυρα, χαρίζοντάς μας μια ιδιαίτερη απόλαυση σαν "κερασάκι" στο ωραίο ταξίδι. Απολαύστε τα κι εσείς!

Η γλώσσα του lifestyle

Σταχυολογώ γλωσσικά δείγματα από τεύχος περιοδικού κάποιας αεροπορικής εταιρείας που φυλλομέτρησα παλαιότερα στη διάρκεια κάποιας πτήσης:

Haute couture shopping - glamorous - clubbing - στιλάτος - ντιζάιν - μίνιμαλ - cool - brands - must - water sports - rich and famous - τζαζ καταστάσεις - high class προορισμοί - VIP παρέες - spots - live - meeting point - spa και beauté - in fashion τόπος - ελληνική nouvelle cuisine - απόλυτο trend - κλάμπερ - all time αξία - wannabe models - φαν - guest εμφανίσεις - free style σαββατοκύριακο - comme il faut συμπεριφορές.

Και πάει λέγοντας. Το περιοδικό είναι ελληνικό, τουλάχιστον κατ’ όνομα. Αλλά άντε να βγάλεις άκρη για τί πράγμα μιλάει. Εκτός αν είσαι ‘in’ με την τρέχουσα διάλεκτο, που περιγράφει π.χ. την Αράχωβα σαν ‘All-Time-Classic’ τουριστικό προορισμό και σου προσφέρει ‘tips’ και ‘must’ για να την απολαύσεις. Και βέβαια η Βαβυλωνία αυτή δεν περιορίζεται στα ταξιδιωτικά περιοδικά, αλλά επεκτείνεται σε όλα τα έντυπα που ανήκουν στην ευρεία κατηγορία του ‘lifestyle’, της αρρώστιας αυτής που είναι υπεύθυνη, μεταξύ άλλων, για το χάλι που βρισκόμαστε ως χώρα. Αν δεν τιμάς αυτό που έχεις (γλώσσα, πατρίδα, ιστορία, παράδοση, πίστη, φύση και ό,τι άλλο) αλλά το εξαργυρώνεις με ποικίλα ‘faux’ ανταλλάγματα, τότε μια μέρα θα το αναζητάς, αλλά μάταια.

Οικονομία και φιλοσοφία

Πρώτα να ζει κανείς κι έπειτα να φιλοσοφεί, συμβούλευαν οι Λατίνοι. Επειδή η ζωή δεν εξαντλείται στην οικονομία, δεν σταματά όταν δεν υπάρχουν λεφτά. Το ακόλουθο σκίτσο το επιβεβαιώνει με χαρακτηριστικό Αρκα-δικό τρόπο:

Μόλις πρόσεξα ότι το παρόν Ιστολόγιο έφτασε αισίως τις 600 αναρτήσεις. Δεν έχω να προσφέρω τούρτα... γενεθλίων, αλλά σας 'κερνάω' μια νέα σελίδα, με διαφορετικό περιεχόμενο, τα Καλώς, ή κακώς, κείμενα, και περιμένω τα σχόλια και τις αντιδράσεις σας.

Πρόστιμο σε υπουργό

Έτριψα τα μάτια μου διαβάζοντας τον τίτλο, και τη συνέχειά του: "... διότι κάπνιζε σε κλειστό χώρο". Πού ζούμε; αναρωτήθηκα. Έστειλα το ποντίκι μου προς αυτή την περίεργη χώρα που βάζει πρόστιμα σε υπουργούς. Και διάβασα και την είδηση:

Ο υπουργός Γεωργίας της Κροατίας Πέταρ Τσομπάνκοβιτς πλήρωσε πρόστιμο 100 κούνα (13,74 ευρώ) διότι κάπνισε σε επιχειρηματικό συνέδριο... Ο Τσομπάνκοβιτς φωτογραφήθηκε να καπνίζει στην διάρκεια συνάντησής του με τοπικό παρασκευαστή γλυκών μερικές ημέρες μετά την επιβολή ιδιαίτερα αυστηρών περιορισμών για το κάπνισμα σε κλειστούς χώρους.

«Ζητώ συγγνώμη από τους πολίτες της Κροατίας για το ότι παραβίασα το νόμο», είπε ο υπουργός στους δημοσιογράφους. «Θα προσπαθήσω να ελέγχω τον εαυτό μου ώστε να μην αφήσω να ξανασυμβεί κάτι τέτοιο».

Δεν έχει σημασία το ύψος του προστίμου. Πολύ πιο σημαντικός είναι ο συμβολισμός, καθώς και η 'ανάγκη' που ένιωσε ο εν λόγω υπουργός να ζητήσει συγγνώμη από τους πολίτες, κάτι που οι πολιτικοί γενικά δεν κάνουν για πολύ πιο σοβαρά θέματα.

Ακούει κανείς;

Στον δάσκαλό μας με αγάπη

Από το ομώνυμο κλασικό φιλμ (πρωτότυπος τίτλος: To Sir, with Love) του 1967 με τον Sidney Poitier δανείσθηκε η Μαρία Κατσουνάκη τον τίτλο του άρθρου της στην Καθημερινή (13/4/2010), που αποτελεί φόρο τιμής σε καθηγητή της που απεδήμησε πρόσφατα στα 90 του. Αντιγράφω την τελευταία παράγραφο:
"Ο Γαβριήλ Καράμπελας ήταν ένας από τους χιλιάδες καθηγητές μέσης εκπαίδευσης. Ήξερε πως στην ώρα του μαθήματος «κάθε στιγμή είναι πολύτιμη». Θεωρούσε ήττα τα αφηρημένα βλέμματα, αδιαφορούσε για την αντιγραφή. Σεβόταν κάθε προσπάθεια, ήταν αμείλικτος με τη σπατάλη χρόνου και ταλέντου. Πίστευε σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που δημιουργεί κίνητρα στους μαθητές, που τους δίνει τη δυνατότητα να αντλούν την πληροφορία μόνοι τους. Ανήκει στους ανθρώπους που δεν «αποχαιρετάς», γιατί κατοικούν μέσα σου, σταθερά και αμετάκλητα".
Δεν νομίζω ότι υπάρχει καλύτερο αποδεικτικό της προσφοράς ενός εκπαιδευτικού από τον τρόπο με τον οποίο τον μνημονεύουν οι παλαιοί μαθητές του. Άξιοι πραγματικά εκείνοι οι δάσκαλοι που άφησαν τη σφραγίδα τους στις ψυχές των μαθητών τους. Αλλά και καλότυχοι οι μαθητές που δέχτηκαν τέτοιες σφραγίδες από δασκάλους τους.

Εθνικά οράματα (και θάματα;)

Παλαιά και ίσως γνωστή η διήγηση για κάποιον που περνάει μπροστά από μια οικοδομή και ρωτάει τρεις κτίστες τί κάνουν. Τι του απαντούν;
Ο πρώτος: «Δεν βλέπεις; Αγγαρεία πάλι!»
Ο δεύτερος: «Βγάζω το ψωμί των παιδιών μου».
Ο τρίτος: «Χτίζω μια εκκλησία!»
Η διαφορά νοοτροπίας που εκφράζουν, με παραβολικό τρόπο, οι τρεις απαντήσεις μπορεί ίσως να μας δώσει μια ιδέα για το τί λείπει από την κοινωνία μας σήμερα. Όταν π.χ. αναπαράγουμε, με τη μορφή λεκτικού στερεοτύπου, την εικόνα του Δημόσιου Υπαλλήλου ως κάποιου που πληρώνεται για να μετράει τις ώρες μέχρι να γυρίσει στο σπίτι, τότε καλλιεργούμε θέλοντας και μη μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία: ο υπάλληλος καταντάει να γίνεται τέτοιος που τον περιγράφουμε. Αν δεν εμπνεόμαστε, καθένας στον χώρο της προσωπικής του λειτουργίας (= έργο λαού), από το αίσθημα της προσφοράς υπηρεσίας στους άλλους ή σε έναν απώτερο σκοπό (π.χ. γενική ευημερία--που δεν είναι συνώνυμη με την καλοπέραση!), τότε κάθε εργασία γίνεται αγγαρεία και πηγή εκμετάλλευσης των άλλων προς ίδιον όφελος.
Είχα σκεφθεί τα παραπάνω όταν διάβασα το πρόσφατο άρθρο του καθηγητή Θ. Τάσιου στο ΒΗΜΑ με τίτλο ‘Το νέο «Εθνικό» μας όραμα’ (11/4/2010). Λέει με περισσότερα λόγια τα ίδια πράγματα, και παραθέτω μια από τις φράσεις του: ‘Αν τυχόν συμφωνήσουμε ότι όντως «ένα Όραμα μας σώζει», τότε επιτρέψτε μου να πώ οτι το ζητούμενον όραμα ΔΕΝ πρέπει να είναι τάχα μια Μεγάλη Ιδέα-- τέτοια θαυματουργή ευκολία θα ήταν άλλη μια αυταπάτη. Αντιθέτως, πολλές Μικρές Ιδέες θα συνθέτουν το όραμα-- όλες όμως θα δίνουν μιαν Ευχαρίστηση χειροπιαστή’.
Σημειώνω κι εγώ, δανειζόμενος από τον Μακρυγιάννη, ότι τα οράματα συχνά συνυπάρχουν με τα θάματα. Μόνο που και τα δυο προϋποθέτουν την πίστη.

Προσόντα με αντίκρισμα

Περνώντας μπροστά από μια ‘βουβή’ τηλεόραση σε νοσοκομειακό χώρο διάβασα έναν υπότιτλο σε ενημερωτική εκπομπή: ‘Και πάλι συζήτηση για τη βάση του 10’. Έχω μερικές απόψεις για το ‘10’, κυριότερη από τις οποίες είναι η απορία για το πώς κάποιες σχολές και κάποιοι καθηγητές θα καταδέχονταν να διδάξουν μόνο φοιτητές που βρέθηκαν τυχαία στο χώρο τους με βαθμούς κάτω από τη βάση. Στην παρούσα συγκυρία όμως σκέφτομαι κάτι άλλο. Οι σπουδές και τα πτυχία, με ή χωρίς τη βάση, δεν φαίνεται να εξασφαλίζουν τα προς το ζην στους κατόχους τους (όσοι πρόλαβαν ως τώρα, κάτι μπορεί να περιμένουν, οι μελλοντικοί όμως;). Μήπως θα πρέπει να προβληθούν (και) άλλες δεξιότητες χρήσιμες για την επιβίωση των σημερινών μαθητών και υποψηφίων; Χωρίς διάθεση υποτίμησης κανενός λαού και καμιάς εργασίας, οι Αλβανοί που ήλθαν στη χώρα μας όλα αυτά τα χρόνια δεν πρόκοψαν επειδή είχαν (πολλοί απ’ αυτούς) κάποιο πτυχίο, αλλά κυρίως διότι ήξεραν να δουλεύουν την τσάπα και το φτυάρι. Πόσοι από τους σημερινούς Έλληνες έχουν αποκτήσει τέτοια προσόντα τελειώνοντας το σχολείο;

Όχι μόνο μιζέρια!

Δεν πρέπει να αφήνουμε τον οικονομικό μονόλογο να μας "παίρνει μονότερμα" και να χάνουμε άλλα σημαντικά επίκαιρα. Όπως την τριπλή αθλητική νίκη αυτής της εβδομάδας σε διεθνές επίπεδο: δυο πρωτιές στην Ευρωπαϊκή γυναικεία υδατοσφαίριση (Εθνικός και Βουλιαγμένη), μια στο Ευρωπαϊκό γυναικείο μπάσκετ (Αθηναϊκός). Ένα κυριολεκτικό hat-trick στα ομαδικά αθλήματα γυναικών. Κάτι που μπορεί και πρέπει όχι μόνο να μας κάνει πρόσκαιρα υπερήφανους, αλλά και να μας βάλει ως Έλληνες πολίτες στη νοοτροπία του ομαδικού παιχνιδιού με στόχο αυτό που αξίζουμε: όχι τη γκρίνια μεταξύ μας και την ελεεινολογία των άλλων, αλλά την επίτευξη του καλύτερου. Μπράβο και στις τρεις κυπελλούχες ομάδες, και σε ανώτερα!

Μεζές ‘Αντι-Η1Ν1’

Θυμάται άραγε κανείς τα αρχικά αυτά που τόσο πανικό και συζητήσεις προκάλεσαν πριν μερικούς μήνες; Ελπίζω να μη ξαναζήσουμε τέτοιες σκηνές επιστημονικής φασαρίας σύντομα, αλλά, τελείως προληπτικά, καταγράφω τη συνταγή που διαφημιζόταν με τον παραπάνω τίτλο σε εστιατόριο του Βελιγραδίου τον περασμένο χρόνο και που τη βρήκα τυχαία σήμερα σε παλαιό περιοδικό. Τα συστατικά: τουρσί λάχανο πασπαλισμένο με καυτερό κόκκινο πιπέρι, τυροσαλάτα με πολύ σκόρδο και ελαιόλαδο, μπέικον τηγανισμένο και ένα ποτήρι ρακί, από κυδώνια, αχλάδια ή σταφύλια. Δεν ξέρω πόσα παθογόνα μικρόβια μπορούν να επιβιώσουν σε ένα τέτοιο εκρηκτικό κοκτέιλ, αλλά προτείνεται ως εναλλακτική λύση για το οποιοδήποτε Tamiflu ή άλλο ισοδύναμο. Αν το σηκώνει το στομάχι σας.

Ασφυξία ή αιμορραγία;

Πριν πολλά χρόνια είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω από την τηλεόραση του BBC τον ακόλουθο διάλογο που καταγράφηκε ζωντανά στα πλαίσια μιας έρευνας για τις γνώσεις των οδηγών πάνω σε θέματα πρώτων βοηθειών. Τον καταγράφω όπως τον διατήρησε η μνήμη μου, χωρίς να ξεφεύγω από την ουσία. Ο δημοσιογράφος συνομιλεί με κάποιον οδηγό σε αυτοκινητόδρομο της Βρετανίας.

«Σταματάτε για να βοηθήσετε ένα θύμα τροχαίου ατυχήματος. Ένας άνθρωπος αιμορραγεί. Τι θα κάνετε;»
«Θα δέσω το μέλος που αιμορραγεί όσο γίνεται πιο σφιχτά, για να σταματήσει το αίμα».
«Ωραία. Αν η αιμορραγία είναι από τραύμα στο κεφάλι, πού θα κάνετε τη σφιχτή περίδεση;»
«Υποθέτω, στο λαιμό».
«Και πόσο θα σφίξετε;»
«Μέχρι να σταματήσει το αίμα».
«Μα, δεν νομίζετε ότι αυτός ο άνθρωπος θα έχει δυσκολία στην αναπνοή αν του σφίξετε το λαιμό;»
«Ναι, μάλλον. Διαφορετικά όμως κινδυνεύει να πεθάνει από την αιμορραγία!»

Μπορείτε να βάλετε στη θέση του άτυχου θύματος τους Έλληνες πολίτες, στο ρόλο του... έμπειρου Σαμαρείτη όσους προτείνουν τα διάφορα απανωτά ‘μέτρα’, και να αποφασίσετε αν το θύμα θα πρέπει να πεθάνει από αιμορραγία ή από ασφυξία. Το ερώτημα παραμένει ακόμη ανοικτό.

Alors, c’est la guerre!

"Λοιπόν, πρόκειται για πόλεμο", ήταν η φράση με την οποία ο Ιωάννης Μεταξάς απάντησε στο αίτημα του Ιταλού πρέσβυ Γκράτσι για ‘ελεύθερη διέλευση’ από το ελληνικό έδαφος, ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940. Δεν ξέρω ποιος θα μπορούσε να πει ένα ανάλογο ‘ΟΧΙ’ στους οικοδόμους και κερδοσκόπους του σημερινού οικονομικού χάους. Διαβάζοντας όμως και ακούγοντας τα χθεσινά ‘νέα’ για τις ακριτομυθίες κυβερνητικών ή άλλων στελεχών που ‘διαρρέουν’ γνώμες με βαριές οικονομικές συνέπειες εν μέσω ‘πολέμου’, όπως χαρακτηρίσθηκε σε κάποιο δελτίο η κρίση δανεισμού, σκέφτομαι μήπως κάποιοι από τους κανόνες του πολέμου θα πρέπει να περάσουν σε ημερήσια εφαρμογή. Όπως π.χ. η ανάγκη για τήρηση απορρήτου για πληροφορίες που μπορεί να βλάπτουν τη χώρα (= όλους εμάς, όχι κάποιους στο Περαβρεχιστάν) και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται σε καιρό πολέμου οι προδότες και οι κατάσκοποι. Παρόλο που τα ‘έξι μέτρα’ της θανατικής εκτέλεσης απαγορεύονται, τίποτε δεν εμποδίζει την άμεση αποπομπή των υπευθύνων από κάθε δημόσια θέση. Και να δούμε μέχρι πότε θα ανοίγουν το στοματάκι τους οι υπόλοιποι.

[Απεστάλη στην Καθημερινή]

Χαλβάς

Αντιγράφω το ομώνυμο σημείωμα από τη σημερινή στήλη του Δημήτρη Δανίκα στο ΒΗΜΑ, χωρίς δικές μου υποσημειώσεις.

"Βαρέθηκα μιζέρια, μουρμούρα και λογοδιάρροια κατάμαυρη αλά ελληνικά. Να ενηλικιωθούμε, ρε παιδιά. Γιατί ένα εκατομμύριο οχήματα ξαμολήθηκαν σε παραλίες, όρη, κάμπους, αγρούς, λιβάδια και βουνά. Γιατί ατελείωτα τα κατσικάκια, τα αμνοερίφια, οι συκωταριές, τα κοψίδια, οι μπίρες, τα τσίπουρα, τα ούζα και τα κρασά. Γιατί η φτώχεια θέλει καλοπέραση και γλέντια τρελά. Ωραία. Ο καθένας με τα δικά του, τα παρκαρισμένα λεφτά. Όμως η γκρίνια μάς κάνει όλους σαν τα μικρά, πολύ μικρά παιδιά.

Γιατί έτσι συμβαίνει το εξής σουρεαλιστικό γιουβέτσι: από τη μια τα χώνουμε για τα καλά, από την άλλη γκρινιάζουμε έτσι στα τυφλά. Εντός, εκτός και επί τα αυτά. Τα πασίγνωστα νεοελληνικά. Παραδείγματα άφθονα. Εντελώς σχιζοφρενικά. Πανάκριβο το ξενοδοχείο. Δεν είναι για τα δικά μας τα βαλάντια, τα χαμηλά. Και όμως, το πληρώνεις και δεν βγάζεις τσιμουδιά. Η βενζίνη χρυσάφι. Μόνο για πορτοφόλια χοντρά και αραβικά. Και όμως, την αγοράζεις και εκδράμεις για μέρη εξωτικά. Οι ταβέρνες δεν καταλαβαίνουν από κρίση καμιά. Άσε που ελάχιστοι δίνουν απόδειξη με ΦΠΑ. Και όμως, μπεκροπίνεις και τ΄ ακουμπάς. Τα διόδια χοντρό χαράτσι τού οθωμανού πασά. Και όμως. Θέλεις δεν θέλεις το πληρώνεις. Και μετά σιχτιρίζεις για ν΄ ακούσει ο μισός οργισμένος εαυτός σου το δεύτερο υποταγμένο μισό σου. Μάγκας στα λόγια. Κότα στα έργα. Πολίτης του καναπέ. Με συνείδηση ψύλλου καταναλωτικού. Όπως με το γάλα. Κανένα μποϊκοτάζ. Όπως με τα τρόφιμα. Κανένα μποϊκοτάζ. Όπως με την αμόλυβδη. Κανένα μποϊκοτάζ. Όπως με τα αεροπορικά εισιτήρια. Κανένα μποϊκοτάζ. Όπως με το τηλεοπτικό πτυελοδοχείο. Κανένα μποϊκοτάζ. Όπως με τα φροντιστήρια κατ΄ οίκον. Καμία απόδειξη. Όπως με τα ξενοδοχεία. Κανένα μποϊκοτάζ. Όπως με τον δικομματισμό. Κανένα μποϊκοτάζ. Ψωνίζεις Δεξιά. Κριτικάρεις και βρίζεις Αριστερά. Όπως έλεγε και η νόνα μου, «τα ΄θελες και τάπαθες παιδάκι μου». Βάρα τον. Έχει παρκαρισμένο πράμα. Αντέχει ο χαλβάς!"

Ανθρώπινα και απάνθρωπα

Από τις ειδήσεις των ημερών και τα δυο γεγονότα. Στην Κίνα ανασύρθηκαν ζωντανοί 115 ανθρακωρύχοι μετά από οκτώ ημέρες ‘ζωής εν τάφω’. Στο Πακιστάν (και αλλού) δεκάδες ανθρώπων σκοτώθηκαν ή τραυματίσθηκαν σε α-νόητες βομβιστικές επιθέσεις. Αγαλλίαση και χαρά στη μια περίπτωση, απόγνωση και θρήνος στην άλλη. Άνθρωποι κι εδώ, άνθρωποι κι εκεί. Για ποια ανθρωπιά μιλάμε όμως όταν εσκεμμένα τινάζει κανείς στον αέρα τους ομοίους του; Ή, πιο κοντά μας, όταν οδηγεί με τρόπο τέτοιο που να προσθέτει 30 και πλέον νεκρούς στην ελληνική άσφαλτο μέσα σε ένα Πάσχα; Yπάρχει ελπίδα να βάλουμε ένα τέλος σε τέτοιες απανθρωπίες;

Μπεσαλήδες

Μαθαίνουμε ότι τελικά ο αναπληρωτής ΥπΕξ θα πάει αύριο στην αντίπερα όχθη του Αιγαίου, έχοντας αναβάλει την επίσκεψη για ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ, λόγω των επανειλημμένων αεροναυτικών τουρκικών προκλήσεων, ενώ προετοιμάζεται και η ανάλογη επίσκεψη του γείτονα πρωθυπουργού στην Αθήνα. Αυτό στη σύγχρονη γλώσσα λέγεται Υπερήφανη Εξωτερική Πολιτική: όχι την εβδομάδα που θέλετε εσείς, αλλά εκείνη που θέλουμε εμείς. Τι νομίζετε; Ότι μπορείτε να κάνετε ό,τι θέλετε; Εμείς πάντως δεν κάνουμε ό,τι θέλουμε (μόνο ό,τι μας υπαγορεύουν).

Αφήνοντας κατά μέρος τέτοια ‘αστεία’ (που δυστυχώς φέρνουν μια πολύ αηδιαστική γεύση στο στόμα), η μόνη λογική στάση απέναντι σε τέτοιους καλούς γείτονες θα ήταν να κόψουμε τελείως την ανταλλαγή επισήμων επισκέψεων επ’ αόριστον. Μόνο αυστηρά υπηρεσιακές σχέσεις, εξ αποστάσεως, χωρίς τσιφτετέλια, κουμπαριές, αμοιβαίους χαριεντισμούς και τζάμπα 'στηρίξεις'. Αν οι γείτονες δεν καταλαβαίνουν τη λέξη ‘μπέσα’, γιατί εμείς να την κάνουμε σημαία;

'Κιβωτός του Κόσμου'

Ο πατέρας Αντώνιος Παπανικολάου, ο κλειδοκράτορας της «Κιβωτού του Κόσμου», συμπληρώνει εφέτος 12 χρόνια... φασαρίας. «Μπήκα χωρίς να το καταλάβω σε αυτή τη δουλειά. Χαζεύοντας ένα ιεραποστολικό περιοδικό που ερχόταν στο σπίτι μας σκέφτηκα ότι θα ήθελα να ταξιδέψω σε μια ιεραποστολή. Τελείωσα δάσκαλος και μετά μπήκα στη Θεολογία. Τότε, στα 22 μου και κατά τη διάρκεια της Θεολογικής Σχολής, ξεκίνησα τις ιεραποστολές στο εξωτερικό: Γκάνα, Κένυα, Βραζιλία... Όλα αυτά που είδα και έζησα μου άλλαξαν τόσο πολύ το μυαλό. Οταν ήρθα εδώ ένιωθα... 150 χρόνων».

Διαβάστε περισσότερα γι' αυτή τη διαφορετική εκκλησιαστική διακονία στο ΒΗΜΑ του Μεγάλου Σαββάτου.

Η τράπεζα γέμει...

Κάτι είχε λείψει από το πασχαλινό τραπέζι μας εδώ και πολλά χρόνια. Φέτος, μια και το συνηθισμένο πρόγραμμα άλλαξε και βρισκόμασταν εντός έδρας, είχαμε την ευκαιρία να ξαναζήσουμε τη στιγμή που ο πατέρας ευλογεί «τον τυρόν και τα ωά και τα εδέσματα των κρεών» με το πέρας της νηστείας. Η φωτογραφική αποτύπωση της στιγμής έγινε αυθόρμητα, εκ των ενόντων, χωρίς να διασαλεύσει την τάξη, έστω και με αντίξοες συνθήκες φωτισμού. Είθε να τον έχουμε κοντά μας για πολλές ακόμη ευλογίες.

Πάσχα τερπνόν

Μηδείς θρηνείτω πενίαν...
Μηδείς οδυρέσθω πταίσματα...
Μηδείς φοβείσθω θάνατον...
Ο Χριστός ανέστη!

Ο απογοητευμένος προφήτης

Το Μεγάλο Σάββατο, εκτός των άλλων, μας θυμίζει με τα αναγνώσματά του τον προφήτη Ιωνά. Έχοντας λάβει εντολή από τον Θεό να αναγγείλει την καταστροφή της μεγάλης πόλης Νινευή αν οι κάτοικοί της δεν μετανοήσουν, και αφού προσπαθεί ανεπιτυχώς να αποφύγει την εκτέλεση της εντολής φεύγοντας με πλοίο, ο Ιωνάς κηρύσσει στη Νινευή και περιμένει το αποτέλεσμα. Όμως συμβαίνει το απροσδόκητο: οι κάτοικοι της πόλης, περιλαμβανομένου και του βασιλιά της, αλλάζουν τρόπο ζωής, νηστεύουν και προσεύχονται, λέγοντας: «Ποιος ξέρει; Ίσως αλλάξει γνώμη ο Θεός και σταματήσει τη μεγάλη του οργή και δεν καταστραφούμε». Και ο Θεός πράγματι αλλάζει γνώμη και δεν καταστρέφει την πόλη. Βλέποντας ο Ιωνάς αυτό, λέει απογοητευμένος στον Θεό: «Γι’ αυτό σηκώθηκα να φύγω, διότι ήξερα πως είσαι Θεός που αγαπάς, σπλαχνικός, μακρόθυμος, και έτοιμος να αλλάξεις γνώμη και να αναστείλεις την τιμωρία. Γι’ αυτό καλύτερα πάρε τη ζωή μου, διότι προτιμώ να πεθάνω παρά να ζω».
Καθώς κατασκηνώνει έξω από την πόλη, μέσα στην καυτή έρημο, περιμένοντας να δει το τέλος, ο Θεός διατάσσει να φυτρώσει μια κολοκυθιά που με τα πλατιά φύλλα της του ρίχνει παρήγορη σκιά, και ο Ιωνάς χαίρεται για την ανέλπιστη αυτή ευεργεσία. Την επομένη μέρα ο Θεός προστάζει ένα σκουλήκι να φάγει τις ρίζες της κολοκυθιάς, η οποία ξηραίνεται. Μόλις βγαίνει ο ήλιος, ο Ιωνάς απελπίζεται και αρχίζει πάλι να παρακαλάει να πεθάνει. «Τόσο πολύ λυπήθηκες για την κολοκυθιά;» τον ρωτάει ο Θεός. «Αν λυπήθηκα λέει; Καλύτερα να πεθάνω», απαντά ο προφήτης. Η απόκριση του Θεού αποτελεί ένα από τα πιο παρήγορα μηνύματα που ακούστηκαν ποτέ: «Εσύ λυπήθηκες για μια κολοκυθιά, για την οποία ούτε κόπιασες καθόλου, που νύχτα γεννήθηκε και νύχτα ξεράθηκε. Κι εγώ δεν θα λυπηθώ για τη μεγάλη πόλη, όπου κατοικούν πάνω από εκατόν είκοσι χιλιάδες άνθρωποι, που δεν ξέρουν να ξεχωρίζουν το δεξί από το αριστερό τους χέρι (δηλ. το καλό από το κακό);».

Νομίζω ότι οποιοδήποτε σχόλιο από έναν απλό αναγνώστη του κειμένου δεν θα μπορούσε να προσθέσει τίποτε στην βαθιά ουσία του. Υπάρχει ελπίδα για όλους. Καλή Ανάσταση!

‘Δος μοι τούτον τον ξένον’

«... ον ομόφυλοι μισούντες θανατούσιν ως ξένον...
... ίνα κρύψω εν τάφω, ος ως ξένος ουκ έχει την κεφαλήν πού κλίναι...»

Μικρό επίκαιρο υμνογραφικό αφιέρωμα στον κάθε ‘ξένον’ ομόφυλο (= άνθρωπο) που εύκολα μισούμε και θανατώνουμε, και που δεν έχει πού να κλίνη την κεφαλή. Που όμως μπορεί να ανθεί και να θάλλει και να ομορφαίνει την πλάση, όπως τα αγριολούλουδα πάνω στον αγιορείτικο πετρότοιχο.

Αμνήμονες

Για να μη μείνουμε στα της οικονομικής διαφθοράς, χρονιάρα μέρα που είναι, ως κοιτάξουμε λίγο την υμνογραφία. Στο παρακάτω Κάθισμα (από την Ακολουθία των Αγίων Παθών) θα μπορούσε να υπάρχει το όνομα του καθενός μας στη θέση του Ιούδα, με ανάλογες επικρίσεις για τον καθένα:

«Ποίος σε τρόπος, Ιούδα, προδότην του Σωτήρος ειργάσατο;
Μη του χορού σε των αποστόλων εχώρισε;
Μη του χαρίσματος των ιαμάτων εστέρησε;
Μη συνδειπνήσας εκείνοις σέ της τραπέζης απώσατο;
Μη των άλλων νίψας τους πόδας, τους σους υπερείδεν;
Ω, πόσων αγαθών αμνήμων εγένου!
Και σου μεν η αχάριστος στηλιτεύεται γνώμη,
αυτού δε η ανείκαστος μακροθυμία κηρύττεται και το μέγα έλεος».

Έλληνες και Γερμανοί

Επειδή είναι πολύ 'της μόδας' οι Γερμανοί να περνιούνται για νομοταγείς πολίτες και οι Έλληνες για υπόδειγμα νομοαποφυγής, ας διαβάσουμε το παρακάτω σημερινό δημοσίευμα της Καθημερινής που έρχεται να προστεθεί σε άλλα συναφή (για Siemens, Daimler κ.α. γερμανικούς κολοσσούς) και ας θυμηθούμε ότι στην οικονομική διαφθορά ευθύνη έχει όχι μόνο αυτός που 'τα παίρνει', αλλά και αυτός που 'τα δίνει'.

Αποκαλύψεις για την προμήθεια των υποβρυχίων

Νέα στοιχεία στο φως της δημοσιότητας.

Έντεκα στελέχη της γερμανικής εταιρείας Ferrostaal κατηγορούνται από την εισαγγελία του Μονάχου για σειρά συμβάσεων που αφορούν στην κατασκευή υποβρυχίων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα.

Επιπλέον, σύμφωνα με πληροφορίες του ΣΚΑΪ, προβλήματα δεν υπήρχαν μόνο στην ανάληψη της σύμβασης με τις παράνομες πληρωμές, αλλά και στην εκτέλεσή της, καθώς οι Γερμανοί για να υπολογίζεται υψηλότερο το ποσοστό της ελληνικής προστιθέμενης αξίας, συμπεριελάμβαναν στην κατασκευή των υποβρυχίων τιμολόγια άσχετα με αυτή την σύμβαση.

Υπενθυμίζεται ότι η γερμανική εταιρεία FERROSTAL AG, με παρουσία σε πάνω από 60 χώρες και 4.500 εργαζομένους, «λάδωσε» για να αναλάβει την κατασκευή τεσσάρων υποβρυχίων στην Ελλάδα. Μόνο για το «Παπανικολής», σύμφωνα με τις καταθέσεις που έγιναν στην Εισαγγελία του Μονάχου, δόθηκαν 10-12 εκατομμύρια ευρώ, ενώ γενικά οι προμήθειες - ρεκόρ που καταβάλλονταν από τους Γερμανούς ξεπερνούσαν το 5% του κόστους της παραγγελίας.

Παράλληλα, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Καθημερινής της Κυριακής, από το 1999 και μετά στις δωροδοκίες μεσολαβούσε δικηγορικό γραφείο της Ζυρίχης που έπαιρνε ποσοστά 10% και είχε συγκροτήσει δίκτυο υπεράκτιων εταιρειών.

Ο μπουφές της Μεγάλης Παρασκευής

Ας με συγχωρήσουν οι υπεύθυνοι του γνωστού ξενοδοχείου για την κριτική. Περνώντας αυτές τις μέρες από μπροστά βλέπω μεγάλη αναρτημένη αφίσα: «Μεγάλη Παρασκευή, πλούσιος νηστίσιμος μπουφές, 22 Ευρώ το άτομο», και από κάτω ανάλογες αναγγελίες για Μέγα Σάββατο και Κυριακή του Πάσχα με παραδοσιακό μενού και ανάλογη αύξηση στην τιμή. Κανείς βέβαια δεν απαιτεί από κανέναν να νηστεύει αν δεν το υπαγορεύει η συνείδησή του. Ωστόσο, το να προσφέρει κανείς «πλούσιο νηστίσιμο μπουφέ» για τη Μεγάλη Παρασκευή είναι σαν να λέει στους Χριστιανούς (οι μη Χριστιανοί δεν περιορίζονται ως προς το εδεσματολόγιό τους): Μπορείτε να πενθείτε, και συγχρόνως να μη χάσετε την ευκαιρία να ξεφαντώσετε. Θα τολμούσε ένας επιχειρηματίας σε ισλαμική χώρα να διαφημίζει στο μαγαζί του «Ελάτε να φάτε τον περίδρομο» ενώ γιορτάζεται το ραμαζάνι;
Και μια ακόμη σκέψη. Το γεγονός ότι μετά από δυο θανάτους νέων ανθρώπων από διαφυγή μονοξειδίου του άνθρακα το ξενοδοχείο λειτουργεί πάλι σαν να μην έγινε τίποτε δεν δίδαξε κάτι στους υπευθύνους;