Υπερευλογημένο Σάββατο

Κάτω από τους Παλαιολόγειους θόλους των Αγίων Αποστόλων, όπου πρωτακούσαμε και αργότερα ψάλαμε για πρώτη φορά το ‘Ιδού ο Νυμφίος’, το ‘Ἐν ταῖς λαμπρότησι τῶν Ἁγίων σου’, το ‘Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις’, το ‘Ὅτε οἱ ἔνδοξοι μαθηταί’, το ‘Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου’, το ‘Σὲ τὸν ἀναβαλλόμενον’, το ‘Κύματι θαλάσσης’, είπαμε και σήμερα το ‘Ἀνάστα, ὁ Θεός’ και το ‘Σιγησάτω πᾶσα σάρξ βροτεία’ και το ‘Μνήσθητι εὔσπλαγχνε καὶ ἡμῶν’, κλείνοντας το Τριώδιο εκεί όπου το αρχίσαμε. Μνημονεύοντας με ευγνωμοσύνη τους γονείς ημών και διδασκάλους και πάντας τους προαπελθόντας, στους οποίους χρωστούμε όλα αυτά τα έξοχα μαθήματα και ακούσματα.
     ‘Τούτο Σάββατόν εστι τό υπερευλογημένον, εν ώ, Χριστός αφυπνώσας, αναστήσεται τριήμερος’. Είθε όλοι, και οι προηγούμενοι και ημείς και οι ερχόμενοι, να έχουν μέρος στην κοινή Ανάσταση.

Προκλήσεις

Πολλά ακούστηκαν αυτές τις μέρες για την Ένωση Αθέων και την ημέρα κρεωφαγίας που αυτή κήρυξε για τη σημερινή Μεγάλη Παρασκευή. Προχθές πρόσεξα στην είσοδο γνωστού (κλειστού εκείνη την ώρα) εστιατορίου κολλημένη μια πρόσκληση: ‘Μεγάλη Παρασκευή ελάτε για τσίπουρο και μεζέδες’. Φυσικά και δεν απαγορεύεται να φάει κανείς ό,τι θέλει, όποια μέρα θέλει, και δεν θα του ζητήσει κανείς τον λόγο. Ωστόσο, όταν μια ενέργεια παίρνει δημόσιο χαρακτήρα και αναφανδόν αντιβαίνει σε μια έστω παραδοσιακή κοινή πρακτική νηστείας, επιδέχεται κριτική. Θυμούμαι τον αείμνηστο π. Συμεών που μας μιλούσε κάποτε για το διαστημόπλοιο Challenger που καταστράφηκε λίγο μετά τη εκτόξευσή του το 1986, με επτά νεκρούς αστροναύτες. «Ήταν ανάγκη να του δώσουν τέτοιο όνομα;» αναρωτήθηκε. Στα αγγλικά Challenger σημαίνει τον διεκδικητή, αυτόν που προκαλεί--ποιόν άραγε; Μπορούν τέτοιες προκλήσεις να γίνονται αψήφιστα; Ο Απ. Παύλος ρωτάει τους Κορινθίους: «ἢ παραζηλοῦμεν τὸν Kύριον; μὴ ἰσχυρότεροι αὐτοῦ ἐσμεν;» [Α΄ Κορ. 10:22]. Κρίμα που στην δεινώς χειμαζόμενη Ελλάδα του 21ου αιώνα θεωρούμε ξεπερασμένα τέτοια βασικά υπαρξιακά ερωτήματα. «Μή ημίν λογισθείη».

Deja vu

«Για πρώτη φορά...» Πόσες τέτοιες πρώτες φορές έχετε ζήσει στη δημόσια ζωή, όπου κάθε υπουργός, πρωθυπουργός, δημόσιος άνδρας (και γυναίκα) διεκδικεί την ‘ευρεσιτεχνία’ για κάποια ενέργεια, μέτρο, κατόρθωμα κάποιου είδους; Προφανώς η ιστορική μνήμη είναι πολύ κοντή, ή οι πολιτικοί πιστεύουν στο κοινωνικό Αλτσχάιμερ, για να μας σερβίρουν κάθε τόσο ξαναζεσταμένο το περυσινό φαγητό, πικρό, στυφό, ξινό, αλμυρό και γενικά δύσπεπτο. Έτσι και τώρα, μεσούσης της Εβδομάδος των Παθών, έχει ήδη μπει στα μικροκύματα το ψυχόδραμα του περασμένου καλοκαιριού, και απλώς περιμένουμε να συμπληρωθεί ο απαραίτητος χρόνος για το ζέσταμα. Επαγγελματίες τοκογλύφοι από την έξω μεριά, ερασιτέχνες ταχυδακτυλουργοί από την άλλη, και στη μέση ένας κόσμος ολόκληρος που περιμένει να δει προς τα πού θα γείρει αυτή η ισορροπία του τρόμου. Τουλάχιστον τα πασχαλινά αρνιά δεν ξέρουν ότι προορίζονται για σφαγή σε μερικές μέρες...
     Πάντως δεν χάσαμε το ανέκδοτο της ημέρας. Άκουσα να λένε σε δελτίο ειδήσεων ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να νομοθετήσει συμπληρωματικά οικονομικά μέτρα υπό προϋποθέσεις διότι, λέει, ό,τι υπογράφεται από τη Βουλή εφαρμόζεται αμέσως. Παράδειγμα, τόσοι και τόσοι νόμοι στην Ελλάδα, που περιμένουν στο συρτάρι την αντίστοιχη υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί στον κατάλληλο καιρό: τις γνωστές ελληνικές καλένδες. 
     Σημ. Ο γαλλικός όρος του τίτλου χρησιμοποιείται στην Ψυχατρική για να δηλώσει την ψευδαίσθηση που έχουν κάποιοι ασθενείς ότι ξαναζούν μια κατάσταση που ήδη έχουν βιώσει στο παρελθόν.

ΑΞΙΟΣ!

Κάθε επίσκεψη στο Άγιον Όρος είναι μια ξεχωριστή εμπειρία, έστω και μόνο για την βραχεία αποστασιοποίηση από τους βιοτικούς θορύβους και την επαφή με τη ζωή της ησυχίας, της αμεριμνησίας για τα κοσμικά και τα μάταια, την μετοχή δια της ωσμώσεως στο όλο κλίμα της κατάνυξης που δημιουργούν οι μακρές ακολουθίες των εορτασίμων ημερών και ειδικά της Μεγάλης Εβδομάδας. Φέτος ο εορτασμός της Κυριακής των Βαΐων συνδυάσθηκε με τη χειροτονία σε διάκονο του νεαρού ανιψιού Σεβαστιανού, που πριν τρία χρόνια, τέτοια μέρα πάλι, είχε περιβληθεί το μοναχικό σχήμα. Έτσι η εορτή προσέλαβε και ‘οικογενειακό’ (ας επιτραπεί ο όρος) χαρακτήρα, με συμμετοχή συγγενών, φίλων και γνωστών που έκαναν το ταξίδι έστω και για 24 ώρες για να είναι παρόντες στο γεγονός. Μαζί τους και όλοι οι προσκυνητές που βρέθηκαν στη Μονή του Δοχειαρίου για την εορτή, Έλληνες και Ρώσοι, και που επεκύρωσαν ομόφωνα το ‘Άξιος!’ στην προτροπή του Μητροπολίτη Αγαπητού (εξ Ουκρανίας κι αυτός, μαζί με τους συμπαρόντες επισκόπους Ιωνά και Αλέξιο). Μεγίστη τιμή για τον νεοχειροτονημένο, μεγάλη χαρά για τον Γέροντα Γρηγόριο, πολλή συγκίνηση για όλους μας, και ασφαλώς ιδιαίτερη χαρά για τον πατέρα μας που παρακολούθησε άνωθεν τον εγγονό να ακολουθεί στα βήματά του. Ας εύχεται κι εκείνος τόσο για τον νέο διάκονο όσο και για όλους μας, να διανύσουμε και τη φετινή Μεγάλη Εβδομάδα με την πρέπουσα κατάνυξη και να φθάσουμε ‘το άγιον Πάσχα πνευματικώς εναγαλλιώμενοι’.  

 

Γλωσσολίσθημα

Άκουσα σήμερα εν παρόδω από αγορεύοντα πολιτικό στη Βουλή μια λέξη που την είχα ξεχάσει: ‘προσκολλυώμενοι’. Είναι βέβαια γλωσσικά ανύπαρκτη, και ζητώ συγγνώμη για την βαρβαρική ορθογραφία της, αλλά είναι η πλησιέστερη προς το σωστό, μια και αυτοί που την ξεστομίζουν μπερδεύουν το ‘προσκολλώμενοι’ που εννοούν (αυτό που λέμε λαϊκά ‘της προσκολλήσεως’, οι παρατρεχάμενοι) με το στρατιωτικό ‘κωλυόμενοι’ (κάτι μου λέει ότι το λάθος το κάνουν πιο συχνά ή σχεδόν αποκλειστικά άρρενες που έχουν υπηρετήσει τη θητεία τους και έχουν περάσει από αναφορά λόχου). Που είναι κάποιος Μπαμπινιώτης να τους τραβήξει το αυτί;

Μαραθώνιος

Οι ραδιοφωνικοί μαραθώνιοι είναι μια σχετικά καινούργια μέθοδος δημόσιου εράνου, συλλογής χρημάτων για κάποιον κοινωφελή σκοπό. Χρησιμοποιούν την κοινωνική δικτύωση και τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας για να γνωστοποιήσουν τον σκοπό και να κινήσουν το ενδιαφέρον των ακροατών, που με διάφορους τρόπους συνεισφέρουν στο ταμείο. Η επιτυχία τους φαίνεται από τα ποσά που συγκεντρώνονται και από τη συνεχιζόμενη εφαρμογή τους. Ο σημερινός ραδιομαραθώνιος της ΕΡΤ για τη UNICEF και τα παιδιά που βρίσκονται σε κίνδυνο από πείνα, πολέμους, φτώχια, διάφορους αποκλεισμούς και κακοποιήσεις δεν ήταν εξαίρεση. Καλός και γενικά αποδεκτός ο σκοπός και σημαντικό το προϊόν του: πάνω από πενήντα χιλιάδες ευρώ σε πρώτη εκτίμηση, όπως άκουσα κάποια στιγμή το βράδυ. Αρνητικό σχόλιο: ο ΦΠΑ που προστίθεται στο κάθε SMS που αποστέλλεται για προσφορά, για τον οποίο βέβαια δεν ευθύνεται ούτε η ΕΡΤ ούτε η UNICEF αλλά το πάνσοφο ελληνικό κράτος. Δεν ήξερα ότι και η φιλανθρωπία υπόκειται σε φόρο προστιθέμενης βλακείας. Μήπως θα πρέπει και οι κάθε είδους επαίτες να υποβάλλουν τριμηνιαίες καταστάσεις επιστροφής ΦΠΑ;

      Θα χρησιμοποιούσα τον όρο 'γυφτιά' για τη συμπεριφορά αυτή, αλλά φοβούμαι μην παρεξηγηθώ από τους γύφτους που είναι πιο αξιοπρεπείς στις συναλλαγές τους.

Ιδιόμελον

Τελευταίος κατανυκτικός Εσπερινός για το τρέχον έτος ο προχθεσινός--και του χρόνου πάλι, Θεού θέλοντος. Μια και η ημέρα είναι αφιερωμένη στον πλούσιο και τον πτωχό Λάζαρο της παραβολής, το ιδιόμελο απόστιχο αναφέρεται στα δυο αυτά πρόσωπα με ιδιαίτερα ποιητικό τρόπο:

     "Θαυμαστὴ τοῦ Σωτῆρος, ἡ δι' ἡμᾶς φιλάνθρωπος γνώμη· τῶν μελλόντων γὰρ τὴν γνῶσιν, ὡς παρόντων κεκτημένος, τοῦ Λαζάρου καὶ τοῦ Πλουσίου, τὸν βίον ἐστηλίτευσε· τῶν ἑκατέρων οὖν τὸ τέλος ἑνοπτριζόμενοι, τοῦ μὲν φύγωμεν, τὸ ἀπηνὲς καὶ μισάνθρωπον, τοῦ δὲ ζηλώσωμεν, τὸ καρτερὲς καὶ μακρόθυμον, πρὸς τὸ σὺν αὐτῷ τοῦ Ἀβραὰμ κόλποις, ἐνθαλπόμενοι βοᾶν· Δικαιοκρῖτα Κύριε, δόξα σοι."

     Αν και τα αργά ιδιόμελα δεν αρέσουν σε όλους τους ακροατές τους (εδώ που τα λέμε, δεν αποδίδονται πάντα και σωστά), ας το ακούσουμε εδώ σε μια έξοχη εκτέλεση από την χορωδία του Θρ. Στανίτσα, μια και εκτός από θαυμάσιο ποίημα είναι και ωραιότατο στο μέλος.  

Αναβολή

Η Ευανθία γεννήθηκε μόλις μπήκα στην Ιατρική. Όταν τη γνώρισα, εικοσιτέσσερα χρόνια αργότερα, είχε σοβαρή ιδιοπαθή πνευμονική υπέρταση, ζούσε με οξυγόνο και η πρόγνωση για τη ζωή της μετριόταν κυριολεκτικά σε μήνες. Η πάθησή της ήταν εξελισσόμενη, η δύσπνοια βαριά, και οι τότε θεραπευτικές επιλογές ανύπαρκτες: μεταμόσχευση ή θάνατος. Ξέροντας ότι στην Αγγλία δοκιμάζονταν πειραματικά νέα φάρμακα, της πρότεινα να πάει εκεί. Μετά τις σχετικές συνεννοήσεις πέταξε προς το άγνωστο, με σοβαρές πιθανότητες να μην αντέξει καν το ταξίδι. Όλοι φοβόμασταν το χειρότερο, όμως «άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, άλλα δε Θεός κελεύει». Γύρισε πίσω με έναν εμφυτευμένο κεντρικό φλεβικό καθετήρα και συνεχή έγχυση φαρμάκου, και τα επόμενα χρόνια πάλεψε με κάθε είδους εμπόδια και δυσκολίες, τόσο από πλευράς ιατρικών επιπλοκών (λοιμώξεις, αλλεργίες, τραυματικές καταστάσεις, χειρουργεία) όσο και από πλευράς διοικητικής για εγκρίσεις δαπανηρών φαρμάκων και αναλωσίμων υλικών. Η θέλησή της αποδείχθηκε ισχυρότερη από όλα, και ανάγκασε ακόμη και τους γραφειοκράτες του ταμείου της όχι να της κάνουν ‘χάρες’, αλλά να της αναγνωρίσουν το δικαίωμα στη θεραπεία και στη ζωή. Και στο διάστημα αυτό, η εντυπωσιακή πρόοδος στην έρευνα έφερε στο προσκήνιο φάρμακα απροσδόκητα αποτελεσματικά, που της επέτρεψαν να ζήσει σχεδόν φυσιολογικά, χωρίς οξυγόνο, και να ρυθμίζει μόνη την αγωγή της, με οδηγίες εξ αποστάσεως, δεκαεπτά χρόνια μετά τη διάγνωση και τη ‘θανατική καταδίκη’. Με απλά ελληνικά, δεν θα δίσταζα να χαρακτηρίσω την περίπτωσή της ως θαύμα.
     Είχα πολύ καιρό να μάθω νέα της, μέχρι που προχθές, σε μια επιστημονική εκδήλωση, άκουσα να περιγράφουν μια ασθενή που έζησε τόσα χρόνια μετά τη διάγνωση και τελικά πέθανε προ μηνών ενώ περίμενε για μεταμόσχευση. «Η Ευανθία ήταν;» ρώτησα τη συνάδελφο, γνωρίζοντας ενδόμυχα την απάντηση. «Ναι», μου είπε. Η μακρά αναβολή του τέλους είχε φτάσει στο τέλος της. Ο Θεός να την αναπαύσει.

Η πρόληψη του θανάτου

Συναντηθήκαμε για πρώτη φορά πριν μία εβδομάδα. Άνθρωποι στα ογδόντα τους, απόμαχοι της ζωής στο ύπαιθρο, που κουβαλούσαν τις ‘νοσολογικές αποσκευές’ που καθένας μαζεύει σε μια τόσο μακρά διαδρομή, και τα φαρμακευτικά τους παρελκόμενα: επτά σκευάσματα η σύζυγος, δύο επί επτά ο σύζυγος -- είναι και λίγο μεγαλύτερος άλλωστε. Όταν έφυγαν, με την άνεση του χρόνου και ως άσκηση πρακτικής αριθμητικής, υπολόγισα το κόστος των θεραπειών αυτών: 205 ευρώ η κυρία, 337 ο κύριος, το όλον 542 ευρώ τον μήνα. Δεν τους είχα ρωτήσει βέβαια τι σύνταξη παίρνουν, αλλά ΟΓΑ είναι αυτός, ο νοών νοείτω. Ακόμη και με 10% συμμετοχή η δική τους επιβάρυνση είναι 54 ευρώ το μήνα, ενώ απομένουν 490 για όλο τον υπόλοιπο ασφαλισμένο πληθυσμό της Ελλάδος. Οι παθήσεις τους συνηθισμένες: στεφανιαία νόσος, διαβήτης, υπέρταση, θυρεοειδής, προστάτης, ΧΑΠ, αναιμία. Τίποτε ακραίο ή εξωτικό. Όμως (κι εδώ ανακύπτει το δύσκολο ερώτημα) χρειάζονται πράγματι τόσα φάρμακα; Μήπως οι κοινές αυτές παθήσεις θα μπορούσαν να ρυθμιστούν αλλιώς; Δεν πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη την ηλικία των ανθρώπων; Άλλο είναι να θεραπεύεις νοσήματα που προκαλούν συμπτώματα και λειτουργική επιβάρυνση των αρρώστων και τελείως άλλο να τους δίνεις επιπλέον αγωγή δια παν ενδεχόμενον. Τι νόημα έχουν όλα αυτά τα ‘προληπτικά’ φάρμακα για να μη πάθουμε το Α ή το Β, για να μη ξεφύγει η χοληστερίνη μας πάνω από το συμβατικό όριο (στα 80+), για να μη πάθει το στομάχι μας από... τα πολλά φάρμακα, τελικά για να μην πεθάνουμε; Το τελευταίο βέβαια είναι άπιαστο όνειρο και μάταια ελπίδα. Με τα λόγια του Ευριπίδη, ‘τιν’ ες χρόνον ζητούμεν μηκύναι βίον;’ Και μέχρι πού αντέχει το σύστημα υγείας και η οικονομία όλη αυτή την φαρμακευτική ‘πρόληψη’ του θανάτου; Φιλοσοφικό βέβαια το ερώτημα, και καθαρά ρητορικό. Για προβληματισμό και συζήτηση.

Επιτροπές

Σε πρόσφατο άρθρο του στην Καθημερινή ο τέως Πρόεδρος της Βουλής Απ. Κακλαμάνης επικρίνει τον θεσμό των εξεταστικών επιτροπών διότι αυτές συγκροτούνται από τους αρχηγούς των κομμάτων και περιλαμβάνουν μόνο βουλευτές που ακολουθούν την κομματική γραμμή, και συνήθως μάλλον συγκαλύπτουν παρά αποκαλύπτουν τις υποθέσεις που -- υποτίθεται -- εξετάζουν. Συμπεραίνει δε ότι στα κόμματα ισχύει η ‘ενός ανδρός αρχή’ και ότι οι βουλευτές δεν ψηφίζουν κατά συνείδηση, και προτείνει τα μέλη των επιτροπών να εκλέγονται με κλήρωση και όχι να ορίζονται από τους αρχηγούς.
      Όλες αυτές οι ορθές διαπιστώσεις μου γέννησαν την εύλογη απορία: τόσα χρόνια που διετέλεσε πρόεδρος της Βουλής ο συντάκτης του άρθρου τι έκανε για να αναμορφωθεί η δημοκρατική λειτουργία των κομμάτων και να μην κυριαρχεί η ‘ενός ανδρός αρχή’; Δεν του προσάπτω προσωπική μομφή, αλλά έχουμε διαβάσει κατά καιρούς κριτικές διαφόρων συστημάτων (π.χ. κόμματα, Πανεπιστήμια) γραμμένες εκ του ασφαλούς, όταν πλέον δεν έχει να ζημιωθεί τίποτε από την αλήθεια ούτε ο κάθε γράφων ούτε ο χώρος που τον στεγάζει. Βλέπετε, εκείνη η ‘ενός ανδρός αρχή’ κρατάει τον καθένα στη θέση του, την οποία δεν παραδίδει εύκολα.
     Κάποιος διαδικτυακός αναγνώστης αναρωτήθηκε γιατί ένα ανεξάρτητο όργανο όπως π.χ. το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν αναλαμβάνει τη διαλεύκανση τέτοιων υποθέσεων αντί για τις επιτροπές της Βουλής. Δυστυχώς συχνά το πολιτικό σύστημα αρνείται de facto σε ανώτατα δικαστικά όργανα εξουσίες που εκείνα ως εκ της φύσεώς τους έχουν. Όμως, αν το να παρεμβαίνει κραυγαλέα η εκτελεστική εξουσία στη δικαστική είναι ανεπίτρεπτο, εξίσου άθεσμο είναι να αφαιρεί δικαιοδοσίες από τη δικαιοσύνη. Αλλά βέβαια το πολιτικό κατεστημένο (κόμματα, κυβερνήσεις, βουλή) αφενός δεν θέλει να κρίνεται από άλλα όργανα (λες και η εκλογή από το λαό δίνει στους ‘αιρετούς’ άφεση αμαρτιών διαρκείας) και αφετέρου εισπράττει σεβαστές αμοιβές για συμμετοχή στις ‘επιτροπές’, που συνήθως δεν καταλήγουν σε κανένα ουσιαστικό και κοινά αποδεκτό συμπέρασμα. Το τελευταίο μάλιστα γεγονός γεννά το αυθόρμητο ερώτημα: τότε γιατί γίνονται; Νομίζω ότι η απάντηση είναι αυτονόητη: χρήμα, κομματική αυτοπροβολή, και στάχτη στα μάτια των πολιτών.

Μακαρία λήξις

Τετάρτη πρωί της τετάρτης εβδομάδος των Νηστειών σηκώθηκε και πήγε στην πρωινή Προηγιασμένη. Μετά τη Λειτουργία ήπιε έναν καφέ με τους ιερείς του ναού, με τους οποίους είχε μακρά γνωριμία και συνεργασία, και έφυγε για το σπίτι. Δεν πέρασε πολλή ώρα, και οι ιερείς δέχθηκαν ένα τηλεφώνημα που τους ανήγγειλε την εκδημία του. Έτσι ανεχώρησε χθες από τον κόσμο αυτό ο Γιάννης Νικολαΐδης, συνταξιούχος επιθεωρητής φιλόλογος, πλήρης αγαθών έργων στα οποία τον παρακινούσε το πάντα εύστροφο και δημιουργικό πνεύμα του. Μόλις πριν μερικές εβδομάδες είχε κάνει μια εξαιρετική ομιλία στην ‘Προς Διόγνητον Επιστολή’, αυτό το μικρό κόσμημα της πρωτοχριστιανικής γραμματείας. Σήμερα τον προπέμψαμε στην άλλη ζωή, όπου ‘προσετέθη προς τους πατέρας του’, κατά την ωραία έκφραση της Παλαιάς Διαθήκης, για να εορτάζει το αιώνιο Πάσχα. Ένα τέλος πραγματικά Χριστιανικό, ανώδυνο, ανεπαίσχυντο, ειρηνικό. Καλόν Παράδεισο να έχει. 

Παναμόχαρτα

Με την ονομασία αυτή (της οποίας ελπίζω να κατοχυρώνω εδώ την εν Ελλάδι πατρότητα, Panama Papers στα αγγλικά) συζητιέται αυτές τις μέρες το σκάνδαλο της μεγαλύτερης διαρροής εγγράφων στον κόσμο: εντεκάμισι εκατομμύρια σελίδες, με ονόματα, διευθύνσεις, τηλέφωνα και άλλα στοιχεία ανθρώπων υποκάτω αλλά και υπεράνω υποψίας που φρόντιζαν να εξασφαλίζουν τα χρήματά τους εκεί όπου ούτε φόροι ούτε δασμοί αφανίζουν και όπου δεν θα το μάθαινε κανένας. Για να επιβεβαιωθεί περίτρανα ο λόγος του Χριστού ότι ‘οὐδὲν ἐστι κεκαλυμμένον ὃ οὐκ ἀποκαλυφθήσεται, καὶ κρυπτὸν ὃ οὐ γνωσθήσεται’.
     Δεν ξέρω βέβαια μέχρι πού θα φτάσουν οι συνέπειες της αποκάλυψης αυτής, και αν θα έχουν κι άλλοι την ευθιξία του Ισλανδού πρωθυπουργού να παραιτηθούν από δημόσια αξιώματα. Το ιδανικό θα ήταν να γίνει κάποια παγκόσμια κίνηση για να καταργηθεί το καθεστώς των ‘φορολογικών παραδείσων’ και να μεταφερθούν τα κεφάλαια που κρύβονται σ’ αυτούς στις χώρες προέλευσης, να φορολογηθούν ανάλογα, και από εκεί και πέρα βλέπουμε. Ιδανικό είπα, και όπως όλα τα ιδανικά είναι αναρτημένο κι αυτό σε περίοπτη θέση, άπιαστο από βέβηλα χέρια που θα θελήσουν να παραβιάσουν κεκτημένα δικαιώματα του παγκόσμιου πλούτου. Ο οποίος είναι άδηλος, σαθρός, αβέβαιος, σήμερα υπάρχει και αύριο... μην τον είδατε. Γι’ αυτό και δεν κρατάω την ανάσα μου περιμένοντας ουσιαστικές εξελίξεις. Από πυροτεχνήματα, άλλο τίποτε. Εντός και εκτός Ελλάδος.

Επαναπροώθηση

Κάθε τόσο μια λέξη γίνεται πολιτικό σύνθημα: ακούγεται και επαναλαμβάνεται συχνά (για να την εμπεδώσουμε και να την πιστέψουμε), και μόλις ωριμάσει στο μυαλό της κοινής γνώμης μπαίνει σε εφαρμογή. Αναγγέλλεται από τα Μέσα, γίνεται για πρώτη φορά με μεγάλη δημοσιότητα... κι αυτό ήταν: το θαύμα της μιας μέρας (ούτε καν τις τρεις της παροιμίας δεν φτάνει).

     Η τελευταία αυτή λέξη της πολιτικής μόδας θυμίζει τις κατεδαφίσεις των αυθαιρέτων κτισμάτων. Ακούσαμε να διατυμπανίζεται ότι προβλέπεται από τις διεθνείς συμφωνίες, ότι θα αποτελέσει τη λύση του μεγάλου προσφυγικού προβλήματος, ότι επιτέλους θα αναγκάσει και τον γείτονα να αναλάβει τις ευθύνες του! Και τις κατεδαφίσεις βέβαια τις προβλέπει ο νόμος, αλλά πάντα υπάρχει το βολικό ‘παράθυρο’ κι έτσι περιορίσθηκαν σε μία, ενός κλειστού παρακτίου κέντρου διασκέδασης (το θυμάστε, επί ΓΑΠ;). Έτσι και με την επαναπροώθηση: την ίδια μέρα που ξεκίνησε ανακαλύψαμε ότι οι αιτούμενοι άσυλο είναι περισσότεροι από τους επαναπροωθησίμους (ας πλάσω κι εγώ έναν όρο, κοντά στους αλληλέγγυους και τις συλλογικότητες), τους οποίους φρόντισαν να δασκαλέψουν ανάλογα οι ‘αρμόδιοι’ των ΜΚΟ. Έτσι η όλη διαδικασία αναστέλλεται εν τη γενέσει της (όπως και οι κατεδαφίσεις αυθαιρέτων) με νομική κωλυσιεργία, καθυστέρηση, κατενάτσιο, σύρσιμο των ποδιών, πέταγμα της μπάλας στις κερκίδες. Πλούσια η γλώσσα μας σε λεκτικά σχήματα και η πολιτική μας σε ανάλογα τερτίπια.

Λαθρανάγνωση

Χαζεύοντας χθες τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων είδα μια φράση που θα πρέπει να πάρει το βραβείο παραδοξολογίας: ‘Αν είχε πιεί λίγο παραπάνω θα πέθαινε’. Πού βρίσκεται το παράδοξο; Στο ότι το υποκείμενο της πρότασης (γνωστός νεαρός τραγουδιστής) σκοτώθηκε πριν μερικές εβδομάδες με το αυτοκίνητο που οδηγούσε υπό την επήρεια οινοπνεύματος, και τα επίπεδα αλκοόλ στο αίμα του βρέθηκαν έξι φορές πάνω από το επιτρεπόμενο όριο. Με άλλα λόγια, δεν τα κατάφερε να πεθάνει πίνοντας, αλλά λίγο μετά σκοτώθηκε εξαιτίας του οινοπνεύματος, αφήνοντας και δυο κοπέλες σοβαρά τραυματισμένες. Ας σημειωθεί ότι τόσες μέρες οι εφημερίδες λαϊκής κατανάλωσης είχαν επιδοθεί σε συναγωνισμό φαντασιοκοπίας για τα πιθανά αίτια του θανάτου του (μόνο για εμπλοκή εξωγηίνων δεν διαβάσαμε). Το απλό και ξεκάθαρο μήνυμα ότι δυστυχώς πέθανε από βλακεία πόσοι άραγε θα το προσέξουν;
     Σε δρόμους κάποιων επαρχιών της Αγγλίας βλέπει κανείς πινακίδες με στατιστικά στοιχεία του τύπου ‘Στο τμήμα αυτό του δρόμου έχουν σκοτωθεί ΧΧ άτομα από το 1990’, σε μια προσπάθεια των τοπικών αρχών να συνετίσουν τους απρόσεκτους οδηγούς και να αποτρέψουν μελλοντικά ατυχήματα. Φαντασθείτε μια ανάλογη πινακίδα στο σχετικό σημείο: ‘Εδώ σκοτώθηκε ο Π.Π. που οδηγούσε μεθυσμένος’. Όση ανθρώπινη θλίψη κι αν νιώθει κανείς για τον χαμό ενός νέου, τέτοιες ειδήσεις δεν θα πρέπει να γίνονται ρεαλιστικά μηνύματα παραδειγματισμού για όλους τους άλλους; Κάτι σαν τις ετικέτες τύπου ‘Το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο’ στα πακέτα των τσιγάρων. Κι όποιος θέλει ας τις προσέξει.

Αυτονόητα

Ενώ κάναμε σήμερα την τελετή της Σταυροπροσκυνήσεως, αναλογίσθηκα ότι πέρυσι τέτοιες μέρες ήμουν σε κατ’ οίκον περιορισμό μετά το χειρουργείο της μέσης μου. Πόσο μεγάλη υπόθεση η υγεία μας, οποιοδήποτε όργανο ή σύστημα, μικρό ή μεγάλο, κι αν αφορά! Συνήθως τη θεωρούμε δεδομένη και αυτονόητη (σε βαθμό που δεν τη σκεφτόμαστε), και την εκτιμούμε και την υπολογίζουμε μόνο όταν αρχίζει να πάσχει ή να φθίνει. Ένας λόγος παραπάνω να είμαστε ευγνώμονες για όσα έχουμε, που πολλοί άλλοι τα στερούνται από ποικίλες αιτίες, αλλά και για την αποκατάσταση των διαφόρων προβλημάτων. Και να προσέχουμε περισσότερο, όσο είναι ακόμη καιρός. Δόξα τω Θεώ!

Με τον νόμο

Εδώ και δυο εβδομάδες ζούμε την περίεργη κατάσταση κάποιοι από τους μετανάστες (χρησιμοποιώ συμβατικά τη λέξη ως κοινή ονομασία για όλους τους ‘εισαχθέντες’ δια θαλάσσης ή άλλης οδού στην επικράτεια) να αποκλείουν τις σιδηροδρομικές γραμμές και τις πύλες του λιμανιού του Πειραιά κατά βούλησιν, παρεμποδίζοντας τις μεταφορές. Και μάλιστα χωρίς δυνατότητα (ή θέληση) αντίδρασης από την πλευρά του κράτους, κάτι που επισημαίνει πολύ εύγλωττα σήμερα ο Τ. Θεοδωρόπουλος (‘Μας πήραν είδηση’, Καθημερινή). Πού είναι το περίεργο; Ότι αν ρωτούσε κανείς αυτούς τους ανθρώπους τι κάνουν, θα μπορούσαν να μας απαντήσουν, πολύ λογικά: «Ό,τι κάνατε κι εσείς πριν ένα-δυο μήνες. Έτσι δεν γίνεται στο κράτος σας; Όλους εκείνους τους αγρότες δεν τους απαγόρευε κανείς να φράζουν οδικές αρτηρίες και να κλείνουν σύνορα». Τι θα μπορούσαμε να αντιτάξουμε σ’ ένα τέτοιο επιχείρημα; Βλέπετε, ό,τι κάνουμε σ’ αυτόν τον κόσμο το βρίσκουμε μπροστά μας, είτε καλό είτε στραβό. Όλα πληρώνονται τελικά, αργά ή γρήγορα.      
     Δυστυχώς είναι ίδιον της φύσεώς μας να μαθαίνουμε μόνο αφού έχουμε πρώτα πάθει (και τότε για πολύ λίγο μόνο: από τη διαπίστωση μέχρι τη διόρθωση ο δρόμος είναι μακρύς και βαριόμαστε να τον διανύσουμε). Έχουμε γράψει κι άλλη φορά ότι αν το ελληνικό κράτος ήξερε να φέρεται σωστά και με πάγιους κανόνες προς τους πολίτες του, θα μπορούσε πολύ πιο εύκολα να βάζει σε τάξη και τους ξένους, οποιασδήποτε κατηγορίας. Έστω και με καθυστέρηση, αρχίζουμε να το παίρνουμε είδηση. Να ελπίσουμε ότι, όπως υποσχόταν ένα όχι πολύ παλιό πολιτικό σλόγκαν, από εδώ και μπρος «θα μας ταράξουμε στη νομιμότητα»; Κάπως αργά το βλέπω, και με αμφίβολο αποτέλεσμα.