Κατάθλιψη

Στο περιοδικό The New Yorker ο γνωστός νευρολόγος Oliver Sacks γράφει για τη στενή φιλία του με τον ηθοποιό Ρόμπιν Ουίλιαμς, που πρόσφατα αυτοκτόνησε. Πόσο δύσκολη διάγνωση είναι καμιά φορά η κατάθλιψη ώστε ούτε κι ένας διακεκριμένος επιστήμονας να μη μπορεί να τη διακρίνει σε κοντινό του άνθρωπο... Αλλά βέβαια, αυτή ακριβώς η εγγύτητα μπορεί να παραμορφώνει τη διαγνωστική οξυδέρκεια. Γι’ αυτό ορισμένοι ξένοι κώδικες δεοντολογίας συνιστούν στους γιατρούς να αποφεύγουν να κάνουν ιατρική στον εαυτό τους ή σε στενούς συγγενείς τους. Η πιθανότητα σφάλματος ή παράβλεψης είναι μεγάλη, και τα αποτελέσματα καμιά φορά δυσάρεστα.

Αποτομές

‘Τέμνει κεφαλήν χειρ μιαιφόνος ξίφει
του χείρα θέντος εις κεφαλήν Κυρίου’

Το κομμένο κεφάλι του Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου, τον οποίο τιμούμε σήμερα μας θυμίζει ότι ανέκαθεν η διακήρυξη της αλήθειας και ο έλεγχος της ανήθικης και άθεσμης ζωής της εξουσίας δεν ήταν ανώδυνη υπόθεση, αλλά μπορούσε να στοιχίσει ακριβά σε όποιον την αποτολμούσε.
     Τα κομμένα κεφάλια αθώων που κάνουν το γύρο των μέσων ενημέρωσης στις μέρες μας αναδεικνύουν με τραγικό τρόπο το φρικαλέο πρόσωπο του φανατισμού και της απόλυτης περιφρόνησης προς την ανθρώπινη ζωή, που εκδηλώνεται σε διάφορα μέρη του κόσμου με ποικίλους τρόπους.
     Πρόσφατα το κομμένο κεφάλι μιας κόμπρας σε εστιατόριο της Κίνας δάγκωσε θανάσιμα τον σεφ που μαγείρευε το σώμα του φιδιού, είκοσι λεπτά μετά την αποτομή (προφανώς ως αποτέλεσμα κάποιου νωτιαίου αντανακλαστικού), δείχνοντας έτσι ότι κάποιες ενέργειες στη φύση δεν περνούν ατιμώρητες.  
     Όμως δεν ‘θερίζουν’ μόνο τα μαχαίρια. Προχθές σε υπαίθριο σκοπευτήριο της Αριζόνα, εκεί όπου μπορεί οποιοσδήποτε να βάλλει με κάθε είδους όπλο εναντίον στόχων που έχουν περίγραμμα ανθρώπου, ένα κορίτσι κατά λάθος πυροβόλησε και σκότωσε τον 39χρονο εκπαιδευτή που της έδειχνε πώς να κάνει ‘πλήρως αυτόματη’ βολή με υποπολυβόλο Uzi (θεωρητική ταχυβολία: 600 σφαίρες το λεπτό). Μικρή λεπτομέρεια: το κορίτσι είναι εννιά ετών και το είχαν πάει στη σκοποβολή οι γονείς του, που φρόντισαν να του μάθουν εγκαίρως τα βασικά για την επιβίωση στην πιο φιλελεύθερη χώρα του κόσμου.

Παρατυπίες

Εδώ και λίγο καιρό (δεν κατέγραψα την ακριβή ημερομηνία πρώτης εισαγωγής) η ειδησεογραφία έχει υιοθετήσει τον όρο ‘παράτυπος μετανάστης’ στη θέση του ‘λαθρομετανάστη’ που ξέραμε προηγουμένως. Ανατρέχοντας στο Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής διαβάζω ότι παρατυπία είναι ‘παράβαση κανόνων ή διαδικασιών που αφορούν τυπικά ζητήματα’, όπως αυτοί που συχνά περιγράφουμε με τους όρους ‘ετικέτα’ ή ‘πρωτόκολο’ ή savoir vivre. Επειδή η κακή χρήση των λέξεων, ιδίως με πολιτική ή άλλη σκοπιμότητα, είναι από εκείνα τα πράγματα που μου κάθονται στο λαιμό, αναρωτιέμαι σχολαστικώ τω τρόπω: Η λαθραία είσοδος σε μια χώρα είναι απλώς ‘παρατυπία’; Υπάρχει ή δεν υπάρχει νόμος που την απαγορεύει; Αν ναι, τότε πρόκειται για παρανομία. Αν όχι, τότε προφανώς δεν υπάρχει πρόβλημα! Με την ίδια λογική και η πρόσφατη είσοδος του Ρωσικού κονβόι στο Ουκρανικό έδαφος ήταν μια απλή παρατυπία, όπως το να βουτάς το μπισκότο σου στο παραδοσιακό τσάι σε αγγλικό σπίτι, που περιγράφει ο Δ. Ψαθάς στη ‘Χώρα των Μυλόρδων’, σε άλλη κλίμακα (θα μπορούσαμε να παραθέσουμε κι άλλα παραδείγματα, αλλά ας μην το παρακάνουμε). Το παιχνίδι των λέξεων αποτελεί μια ακόμη κακόγουστη εκδήλωση πολιτικής ορθότητας, που άνετα θα το χαρακτήριζα ως θλιβερή γλωσσική παρατυπία.

Προεδρολογία

[Αχτύπητο σκίτσο του Ηλ. Μακρή, Καθημερινή 26/8/2014]

Κάθε τόσο ξύνω εις μάτην το κεφάλι μου να βρω μια προσωπικότητα που θα μπορούσα να φαντασθώ ως Πρόεδρο (με κεφαλαίο Π) της Ελληνικής Δημοκρατίας, έστω και με τις κολοβωμένες αρμοδιότητες που του παρέχει το εν ισχύι σύνταγμα. Ένα πρόσωπο για το οποίο θα μπορούσα να αισθάνομαι ως Έλληνας πολίτης στοιχειωδώς περήφανος, που να έχει και τα απαραίτητα ‘κότσια’ για να σταθεί στο αξίωμά του όχι ως μαριονέτα ή ρομποτάκι αλλά ως φυσιογνωμία με προσωπικό κύρος υπεράνω κομματικών σκοπιμοτήτων.
     Υποπτεύομαι ότι ίσως θα πρέπει να τον αναζητήσουμε εκτός συνόρων...
     Και ξαφνικά αρχίζει μια ‘εν αιθρία’ δημόσια συζήτηση για έναν αρχηγό κόμματος της ελάσσονος αντιπολιτεύσεως που μετά βίας κατάφερε να περάσει το κατώφλι του εκλογικού μέτρου (είναι αυτό προσόν για την Προεδρία;). Και οι τηλεδημοσιογράφοι καμώνονται ότι δεν τους ενδιαφέρει το ζήτημα, ενώ από μέσα τους τρίβουν τα χέρια τους διότι έπεσε νερό στο μύλο της τηλεθέασης και μπορούν τέλος πάντων να μας απασχολούν με κάτι εκτός από τον εμπνευσμένο πλην ατυχή Φόρο Ακινήτων, με εμβριθείς αναλύσεις για το σύνταγμα και αν πρέπει ή δεν πρέπει να προεδρολογούμε ακόμη και άλλα άγρια ραδίκια. Παλαιό σπορ η δημιουργία ειδήσεων εκ του μηδενός, για να δικαιολογεί την ύπαρξη τόσο πολλών ‘ενημερωτών’ που φροντίζουν να μην ασχολούμαστε με τα μείζονα αλλά με τα ευτελή και ανάξια λόγου και συμφέροντα την κρατούσα πολιτική τάξη.

Υπομονή

Λέω συχνά, σε αρρώστους και άλλους, ότι την πιο κατάλληλη λέξη για τον ασθενή την έχουν οι Άγγλοι: patient, που σημαίνει επίσης υπομονετικός. Οι δικές μας παροιμίες λένε ότι η αρρώστια έρχεται με το τσουβάλι και φεύγει με το κουτάλι (ή κατ’ άλλους με το βελόνι). Ό,τι κι αν κάνουμε, όσα μέσα κι αν χρησιμοποιήσουμε, μόνο στα οξέα νοσήματα και τραύματα μπορούμε κάπως να επιταχύνουμε την έκβαση των πραγμάτων. Οι παρεμβάσεις μας μπορεί να ανακουφίζουν συμπτώματα, αλλά η αποκατάσταση χρειάζεται χρόνο, δηλαδή υπομονή, και δεν ‘εκβιάζεται’. Εξάλλου, υπάρχουν και τα χρόνια και ανίατα νοσήματα που έρχονται και δεν λένε να φύγουν, και που η αντιμετώπισή τους θέλει κυρίως την Αγία Υπομονή. Ξαναγυρίζω στους Άγγλους: ‘What can’t be cured must be endured’ λέει ένα λαϊκό τους λόγιο (= ό,τι δεν θεραπεύεται, πρέπει να υπομένεται). Τι κρίμα όμως που η εποχή μας δεν διδάσκει το βασικό αυτό εργαλείο αντιμετώπισης όχι μόνο των νόσων, αλλά και τόσων καταστάσεων και περιστάσεων της ζωής (‘Την υπομονή Ιώβ ηκούσατε’, μας θυμίζει ο Αγ. Ιάκωβος ο Αδελφόθεος). Αντίθετα, το ‘Εδώ και τώρα!’, η ανυπομονησία, η βιασύνη, συμβάλλουν στο γενικό φορτίο άγχους που συσσωρεύουμε καθημερινά επάνω μας, ενώ ‘υπομονής έχομεν χρείαν’, κατά τον Απόστολο Παύλο. ‘Κάντε υπομονή’, μας προέτρεπε και το παλιό καλό άσμα του Στ. Ξαρχάκου, που φέτος κλείνει 48 χρόνια. Άλλες εποχές τότε.

Πατροκοσμάς

Ακούραστος απόστολος του Ελλαδικού χώρου, προφητική φυσιογνωμία με λόγο διδακτικό και καταγγελτικό αλλά και γεμάτο αγάπη, φωνή αφύπνισης του σκλαβωμένου ελληνισμού, και τέλος ιερομάρτυρας, ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, που η μνήμη του εορτάζεται σήμερα, σφράγισε με την δράση του τα προεπαναστατικά χρόνια. Πάμπολλοι τόποι στην Ελλάδα μαρτυρούν το πέρασμά του και δείχνουν τους ξύλινους σταυρούς που έστησε εκεί. Το κήρυγμά του ήταν ό,τι χρειάζεται να ξανακούσει ο σύγχρονος Ελληνισμός, παραδομένος όπως είναι σε δεσμώτες εντός και εκτός συνόρων και αποκοπτόμενος καθημερινά από τις ρίζες του. Ωστόσο, με τα λόγια του Απ. Παύλου, ‘μη ουκ έγνωσαν’; Οι λόγοι του υπάρχουν καταγεγραμμένοι και κυκλοφορούν ευρέως. Μάλλον τα κλειστά αυτιά μας φταίνε.

Η γενέτειρα του Αγ. Κοσμά, το Μέγα Δένδρο Αιτωλοακαρνανίας

 

 Ο τάφος των γονέων του, στοι κοιμητήριο του χωριού

 Το μοναστήρι που φέρει το όνομά του, έξω από το χωριό

 Το πατρικό του σπίτι, που έχει γίνει μνημείο του

Είθε ο Άγιος να 'μη παύση δεόμενος' για το Ελληνικό γένος...

Άνθρωποι και κτήνη

Ένα άρθρο στη χθεσινή  Guardian μας πληροφορεί ότι, εκτός από τις εκατοντάδες ανθρώπινα θύματα, η τελευταία ισραηλινή επιδρομή στη Γάζα έχει καταστρέψει μεγάλο μέρος του ζωικού κεφαλαίου, των καλλιεργήσιμων εκτάσεων και των εργοστασίων της Λωρίδας αυτής (με αυστηρά γεωγραφικούς όρους, ούτε χώρα δεν μπορούμε να την ονομάσουμε). Η ‘ασφάλεια’ που διατείνεται ότι επιδιώκει το Ισραήλ κοστίζει πολύ ακριβά και πληρώνεται πάντα με ξένο ‘συνάλλαγμα’. Και για μεν τους ανθρώπους έχουμε ήδη γράψει. Για τα λοιπά ζωντανά όμως; Αλήθεια, πού είναι οι διάφορες παγκόσμιες εταιρείες προστασίας των δικαιωμάτων της χλωρίδας και της πανίδας να διαμαρτυρηθούν για τις σκοτωμένες αγελάδες, καμήλες και πρόβατα της Γάζας; Μόνο για τα δικά μας σκυλιά και γαϊδουράκια ξέρουν να κάνουν διεθνείς καταγγελίες. Και εκστρατείες για τις φώκιες και τις φάλαινες. Αυτό σημαίνει ‘διυλίζουν τον κώνωπα και καταπίνουν την κάμηλον’. Ή, με τα λόγια του Όργουελ, 'όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά είναι πιο ίσα από τα άλλα'.

Αρνησιθρησκία

Δεν έχω διαβάσει τον Samuel Huntington, αλλά δεν δυσκολεύομαι να φαντασθώ ότι ο επόμενος Παγκόσμιος πόλεμος μπορεί κάλλιστα να είναι μια σύρραξη πολιτισμών. Φυσικά και θα υπάρχουν κάποια οικονομικά αίτια (και πότε δεν υπήρχαν;), αλλά τα συνθήματα δεν θα είναι του τύπου «Φτηνό πετρέλαιο για όλους!» αλλά «Ένας είναι ο Αλλάχ...».
      Μια από τις μεγάλες πολιτιστικές προόδους της ανθρωπότητας μπορεί να θεωρηθεί η ανεξιθρησκία, η ανοχή της θρησκευτικής διαφοράς άλλων ανθρώπων από την όποια μέχρι τότε κυρίαρχη θρησκευτική πίστη. Αν μάλιστα δούμε την απόφαση αυτή μέσα στο ιστορικό της πλαίσιο, μετά από τρεις αιώνες σκληρών και πολυαιμάκτων διωγμών των Χριστιανών, το μέγεθός της δείχνει ακόμη μεγαλύτερο. Ωστόσο στον Δυτικό κόσμο η ανεξιθρησκία προοδευτικά πήρε τη μορφή της αρνησιθρησκίας, της απόρριψης κάθε είδους μεταφυσικής πίστης στο όνομα ενός κοσμικού ανθρωπισμού. Η ‘λογική’ αυτή βόλεψε και εξυπηρέτησε κάθε είδους σκοπιμότητες, από την εξελικτική βιολογία και τον ανεξέλεγκτο καπιταλισμό μέχρι την παγκοσμιοποίηση και την ακόρεστη εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος και των λαών του λεγόμενου Τρίτου κόσμου.     
      Και τώρα η Δύση αντιμετωπίζει την σταδιακή ανάδυση του φάσματος του ακραίου ισλαμισμού. Απέναντί της έχει τεράστιους πληθυσμούς που διέπονται από ένα θρησκευτικό φανατισμό που ξεπερνά το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και την αγάπη για τη ζωή, που είναι έτοιμοι να σκοτώσουν και να πεθάνουν γι’ αυτό που πιστεύουν (αδιάφορο αν εμείς το θεωρούμε σωστό ή λάθος). Η Δύση διαθέτει μεν ένα τεράστιο πολεμικό οπλοστάσιο, ωστόσο είναι ιδεολογικά αθωράκιστη: δεν διαθέτει μεταφυσικό έρεισμα που να μπορεί να αντιπαραθέσει απέναντι στο κύμα του Ισλάμ, που υπό την προστασία της νομικής ανεξιθρησκίας έχει διεισδύσει και ανδρωθεί μέσα στις κοινωνίες της. Έτσι, φθάσαμε στις μέρες μας να μετρούμε κομμένα κεφάλια και να βλέπουμε έναν Βρετανό μουσουλμάνο να σφαγιάζει έναν Αμερικανό φωτορεπόρτερ. Και φρίττουμε... γιατί δεν ξέρουμε και τι άλλο να κάνουμε: μας εμποδίζει η πολιτική μας ορθότης.
      Όπως έλεγε ο Bertrand Russell, ‘όλο το πρόβλημα του κόσμου είναι ότι οι ανόητοι και οι φανατικοί είναι πάντα τόσο σίγουροι για τον εαυτό τους, ενώ οι συνετοί άνθρωποι είναι τόσο γεμάτοι από αμφιβολίες’. Μέχρι πότε;
     Σημείωση: Διαβάστε ΕΔΩ το υπόμνημα που υπέβαλαν χθες 40 Πανεπιστημιακοί στις ελληνικές αρχές σχετικά με το υπό ανέγερσιν τζαμί, το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο και τη λαθρομετανάστευση. Να περιμένουμε τίποτε; 

Αιέν φοιτάν

Έχω ξαναγράψει πριν μερικούς μήνες για τους ‘αιώνιους’. Στην Ελλάδα το επίθετο αυτό, χωρίς άλλο ουσιαστικό, σημαίνει δυο πράγματα: είτε αντιπάλους όπως Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός, είτε φοιτητές. Τελευταία ακούγονται πολύ οι δεύτεροι (δεν άρχισε άλλωστε η ποδοσφαιρική σαιζόν). Ελπίζουμε λοιπόν, με τις ευχές του υπουργείου, ότι από 1ης Σεπτεμβρίου η συμπαθής αυτή κατηγορία Ελλήνων πολιτών θα απωλέσει και επίσημα την φοιτητική ιδιότητα και θα ασχοληθεί με κάτι πιο ουσιαστικό και σοβαρό. Υπάρχουν βέβαια κάποιες ενστάσεις για ειδικές κατηγορίες και για ‘καημένα παιδιά’ και άλλα τινά, οπότε μην κρατάτε την ανάσα σας διότι μέσα σε δέκα μέρες πολλά μπορεί να γίνουν. Ακόμη και κατεπείγουσες τροπολογίες.
      Ωστόσο, ενώ διάβαζα ένα σημερινό άρθρο πάνω στο θέμα, ξαφνικά έκανα μια λίγο διαφορετική σκέψη. Αν όχι ετυμολογικά, τουλάχιστον εννοιολογικά η ‘αιώνια’ φοίτηση σχετίζεται άμεσα με την δια βίου μάθηση. Αυτό είναι! Ο συνδετικός κρίκος βρέθηκε. Από τη στιγμή που ο Υπουργός Παιδείας είναι και ‘Δια Βίου Μάθησης’ το θέμα έχει λυθεί. Ή μάλλον, απλώς δεν υφίσταται. Όλοι αυτοί οι ‘αιώνιοι’ είναι δια βίου μαθητές. Συνεπώς, προς τι η συζήτηση;

Γενοκτονίες

Δηλώνω εξ αρχής ότι δεν έχω καμία αμφιβολία για το Ολοκαύτωμα. Έχω πάει στο Άουσβιτς, έχω δει τις γυάλινες προθήκες με τα προσωπικά αντικείμενα και τις βαλίτσες με τα ονόματα των Εβραίων συμπολιτών μου που χάθηκαν στα ‘λουτρά’ με το Zyklon-B (έτσι λεγόταν το αέριο που χρησιμοποιούσαν οι Ναζί για τις ομαδικές εκτελέσεις, που τις ακολουθούσε η καύση των πτωμάτων στους ‘φούρνους’). Αντιλαμβάνομαι επίσης ότι η άρνηση του Ολοκαυτώματος είναι μια επιτηδευμένη έκφραση φασιστικής νοοτροπίας, που έχει σκοπό να προκαλεί αντίδραση (όπως και άλλες συναφείς εκδηλώσεις), και ως τέτοια καταδικάζεται μαζί με τους εκφραστές της από κάθε υγιώς σκεπτόμενο άνθρωπο. Ωστόσο δεν εννοώ πώς η ποινικοποίηση μιας άποψης (κακής, κακίστης) θα λύσει το πρόβλημα του ρατσισμού. Κατά ανάλογο τρόπο, τι θα λέγαμε αν κάποιος ποινικοποιούσε την άρνηση της ύπαρξης του Θεού ή της ελληνικής επανάστασης του 1821; (και τα δυο πολύ διαδεδομένα φαινόμενα στις μέρες μας). Δυστυχώς για άλλη μια φορά η ‘πολιτική ορθότητα’ εξοβελίζει την κοινή λογική. Η ‘αστυνομία της σκέψης’ που φαντάσθηκε ο Όργουελ δεν είναι πολύ μακριά.   
     Ακόμη, αν δεχθούμε μια τέτοιου είδους ποινικοποίηση, γιατί να την περιορίσουμε στην άρνηση (καθ’ υπαγόρευσιν ή κατ’ απομίμησιν) μιας μόνο συγκεκριμένης γενοκτονίας; Αυτή η στενή επιλογή δεν αποτελεί από μόνη της ρατσισμό; Δεν είναι πιο σωστό να διευρύνουμε το ‘αδίκημα’ ώστε να περιλάβει την άρνηση κάθε γενοκτονίας, παρελθούσης, τρεχούσης και μελλούσης, οπουδήποτε και από οποιονδήποτε κι αν διαπράττεται; (ίσως έτσι και να προλάβουμε μερικές). Φοβούμαι βέβαια ότι έτσι θα σκοντάψουμε στον ορισμό της γενοκτονίας, θα έχουμε τραύματα και θα χρειαστούμε... γάζες. Με κεφαλαίο Γ.

Παιδέματα

Όπως άκουσα στο ραδιόφωνο, κάπου 22 χιλιάδες αναπληρωτές εκπαιδευτικούς χρειάζεται το Ελληνικό δημόσιο. Μεγάλο νούμερο--τότε πόσους τακτικούς έχει; Κι αν για ένα τόσο σοβαρό θέμα στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε αναπληρωτές με ετήσια σύμβαση, τι ακριβώς περιμένει από τους ανθρώπους αυτούς που τους έχει σε διαρκή εκκρεμότητα; Κάποια στιγμή θα πρέπει να σοβαρευτούμε. Να προσλαμβάνονται π.χ. οι εκπαιδευτικοί επί θητεία για 3-5 χρόνια, να αξιολογούνται αντικειμενικά και υπεύθυνα, χωρίς τη χρήση κανενός ‘Μέσου’, και σταδιακά να μονιμοποιούνται εφόσον αποδίδουν τα αναμενόμενα. Και η παραγωγή νέων εκπαιδευτικών να γίνεται σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες. Τόσο δύσκολο είναι αυτό;
      Άκουσα επίσης ότι παρατηρείται πληθωρισμός αριστούχων υποψηφίων για τις ανώτατες σχολές. Ας μου επιτραπεί η αμφιβολία για τους αριστούχους. Όχι ότι δεν έχουμε πολύ καλούς αποφοίτους--απλώς το ‘σύστημα’ δεν διαχωρίζει αποτελεσματικά τους καλούς από τους πολύ καλούς. Στις εξετάσεις των Βασιλικών Κολλεγίων Παθολόγων της Βρετανίας γίνεται το εξής. Κάθε ερώτηση που χρησιμοποιείται αναλύεται ως προς τις απαντήσεις των υποψηφίων. Θέματα που τα απαντούν όλοι οι υποψήφιοι ή αντίστροφα δεν τα απαντά κανένας εξαιρούνται από επόμενες εξετάσεις διότι δεν εκπληρώνουν τον σκοπό τους, την διαβάθμιση των υποψηφίων. Ψιλά γράμματα, θα πει κανείς. Εντάξει, τότε ας συνεχίσουμε να παράγουμε γενιές αριστούχων ανέργων.   

Πρωινό

Ξύπνησε πολύ νωρίς το πρωί, κι έπιασε ένα από τα βιβλία που διαβάζει τελευταία, κάτι για την δημιουργική γραφή. Χρήσιμες και ενδιαφέρουσες συμβουλές, έχει και ασκήσεις, αλλά ποτέ δεν ασχολήθηκε μ’ αυτές. Θέλουν χρόνο, αλλά και την ανάλογη διάθεση. Σήμερα όμως έχει και τον ένα και την άλλη. Τι θα πρέπει να κάνει; Να ‘στήσει’ στο χαρτί έναν ήρωα. Με εισαγωγικά βέβαια. Τι θα πρέπει να προσέξει, με βάση τις υποδείξεις του βιβλίου; Να είναι ή να μην είναι βασισμένος στον εαυτό του; Να είναι το αυθεντικό πρόσωπο ή μια υιοθετημένη μάσκα; Θα το αποφασίσει στην πορεία. Εμπρός λοιπόν!
      Το ξύρισμα είναι μια τυπική ρουτίνα που γίνεται με αυτόματο πιλότο, κάτι σαν μια διαδρομή που την κάνει κάθε μέρα επί σαράντα χρόνια. Ξέρει κάθε στροφή, κάθε λακούβα και σαμαράκι του δρόμου, πού να κόψει ταχύτητα και που να πατήσει γκάζι, πώς να μη βρει το κράσπεδο σ’ εκείνη την κλειστή γωνία. Ολοκληρώνει τη διαδικασία, που τον ξυπνάει για τα καλά στην πορεία της, με καλό τελικό αποτέλεσμα, χωρίς ατυχήματα.
      Δροσιά σήμερα. Ο βαρδάρης που άρχισε από χθες μεσημέρι έχει ρίξει το θερμόμετρο αρκετά γράδα. Κλείνει τις μπαλκονόπορτες, ψάχνει και το σακάκι της πιζάμας μέχρι να φτιάξει τον καφέ. Καμιά σύγκριση με τον χθεσινό ήλιο που τον χτύπησε κατακούτελα. Η αίσθηση είναι φθινοπωρινή--από τώρα; Βάζει στο ράφι την ιδέα μιας δεύτερης δόσης διακοπών. Η ατμόσφαιρα φωνάζει: «Δουλειά!».
     Ψάχνει ρούχα, ν’ αλλάξει λουκ μετά την τριήμερη απουσία. Εκείνο το παντελόνι είναι το γκρι-μπλε ή το γκρι-λαδί; Είναι δίδυμα, τ’ αγόρασε μαζί πριν ΧΧ χρόνια (διψήφιο νούμερο), τα έχει φορέσει τόσο πολύ που τώρα δεν ξεχωρίζει το χρώμα τους, έχουν γίνει ουδέτερα και τα δύο. Άμα σε βολεύει ένα ρούχο..., σκέφτεται. Ευτυχώς μπορεί να τα ταιριάσει με όλα. Άλλωστε ποτέ δεν ήταν ιδιότροπος στο ντύσιμο. Κι εκείνο το λίγο πιο χοντρό καρώ πουκάμισο θα είναι πιο άνετο για τη  σημερινή θερμοκρασία.
     Να μη ξεχάσει τις τσέπες--μεγάλη υπόθεση. Χρήματα στη μία, χύμα, χωρίς πορτοφόλι (περιττός όγκος). Μαντήλι, κλειδί, ο μικροσκοπικός φακός, κι ένα κομποσχοινάκι στην άλλη, για κάθε χρεία. Στυλό, ταυτότητα, δίπλωμα, σημειώματα στο πουκάμισο. Χωρίς αυτά σχεδόν γυμνός και ξυπόλητος. Παπούτσια ή πέδιλα; Εδώ δεν χρειάζεται δεύτερη σκέψη. Είπαμε φθινόπωρο, αλλά δεν χρειάζεται να φυλακίσει και τα πόδια του. Έχει ακόμη καιρό για κορδόνια και κάλτσες.
      Έτοιμος; Μάλλον. Κινητό, κλειδιά σπιτιού και αυτοκινήτου, τσάντα, ένα ποτήρι κρύο νερό. Κατηφορίζει τις σκάλες, ανάβει τη μηχανή. Η γνωστή γυναικεία φωνή τον καλημερίζει από το ραδιόφωνο. «Καλημέρα!» της απαντάει. Ένα πλατωνικό, καθημερινό ερτζιανό ραντεβού: εκείνη μόνο μιλάει, εκείνος μόνο ακούει. Δέκα, δεκαπέντε λεπτά, όσο διαρκεί η διαδρομή. Αύριο πάλι. Καλημέρα, κόσμε!

Κοίμηση

«Γιατρέ, η Σταυρούλα συγχωρέθηκε». Λιτή, ανθρώπινη τηλεφωνική αναγγελία από τη νεαρή αδελφή της μακαρίτισσας. Πώς το είπε ο Σοφοκλής; ‘Ο τάχιστος των λόγων και μαθείν τε κ’ εξειπείν’. Μέσα σε μερικούς μήνες από τη διάγνωση. Όταν είχα αντικρίσει τον ένοχο όγκο στην οθόνη της βρογχοσκόπησης, έμοιαζε όχι μόνο να απειλεί αλλά και να κοροϊδεύει, όχι μόνο εμένα αλλά το σύνολο της ιατρικής γνώσης και τεχνολογίας. «Εδώ που είμαι δεν μπορείτε να μου κάνετε τίποτε», μας έλεγε. Ακούσια μου ήρθε στο μυαλό η απάντηση του Αισωπικού λύκου στο πρόβατο που τον περιγελούσε από την ασφάλεια ενός ψηλού βράχου: «Ου συ με λοιδορείς αλλ’ ο τόπος». Εδώ μας λοιδορούσε τόσο ο καρκίνος όσο και η δύσκολη θέση του: τυλιγμένος γύρω από την τραχεία, τους βρόγχους, τα μεγάλα αγγεία, έδειχνε απρόσβλητος κι έκλεβε μια ζωή 42 ετών με τον πιο βασανιστικό τρόπο. Η μάχη δόθηκε, ξέροντας ότι τελικά ‘οι Μήδοι θα διάβαιναν’. Παραμονές της Παναγίας. Μια ακόμη ψυχή στο δίπτυχο του έτους.
     Κάποιος πρέπει να φαίνεται γενναίος σε τέτοιες στιγμές, και η μικρότερη αδελφή τα καταφέρνει. Εκείνο το «Ευχαριστώ» που συνοδεύει την πένθιμη ανακοίνωση ποια αμοιβή μπορεί να το αντικαταστήσει; Μια τόση δα λέξη, που δίνει νόημα στη δύσκολη, συχνά αδιέξοδη και ψυχοπλακωτική ογκολογική πραγματικότητα. Καλό κουράγιο!

Όραση

Πολύ συχνά περιγράφουμε το μάτι με όρους φωτογραφικής μηχανής (φακός, διάφραγμα, εστίαση, διόφθαλμη ή στερεοσκοπική όραση κτλ.). Πολύ συχνά επίσης θαυμάζουμε τα ανθρώπινα κατασκευάσματα που ονομάζουμε γενικά ‘κάμερες’ κάθε είδους, από τις τεράστιες και πρωτόγονες του 19ου αιώνα μέχρι τις εξελιγμένες SLR και ύστερα τις σύγχρονες ψηφιακές που πλέον απαραίτητα συμπληρώνουν τα ξύπνια κινητά μας τηλέφωνα. Η τεχνική τους πολυπλοκότητα και οι καθημερινά αυξανόμενες δυνατότητές τους συνήθως μας εντυπωσιάζουν και σκεφτόμαστε έκπληκτοι: Τι άλλο θα δούμε; Απάντηση: Ακόμη δεν είδαμε τίποτε. Στην κυριολεξία.
     Εξηγούμαι. Τελείωσα σήμερα την ανάγνωση του κεφαλαίου της όρασης ενός σύγχρονου συγγράμματος ανατομικής. Ογδόντα πέντε σελίδες καλύπτει η αναλυτική περιγραφή του ματιού και των εξαρτημάτων του. Οι λεπτομέρειες (εκείνα τα πολύ ψιλά γράμματα) είναι τόσες που αποκλείεται να τις μάθει κανείς απ’ έξω. Οι λειτουργίες του, πάμπολλες, αρμονικά ταιριασμένες, αθόρυβες, ταχύτατες, υπό διάφορες συνθήκες φωτισμού και περιβάλλοντος, με ενσωματωμένα αντανακλαστικά προσαρμογής, καθαρισμού, άμυνας και αυτοπροστασίας, υπερβαίνουν σε ασύλληπτο βαθμό ό,τι πιο τεχνολογικά εξελιγμένο μπορεί να μας προσφέρει η παγκόσμια ψηφιακή κοινότητα. Και οι λειτουργίες αυτές υποστηρίζονται, συντονίζονται, καταγράφουν και αποκωδικοποιούν μυριάδες εικόνες και πληροφορίες που ρυθμίζουν όλη τη ζωή μας, χάρη στο πιο ανεπτυγμένο ‘λογισμικό’ που (δεν) μπορεί να διανοηθεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος (παράδοξο, ε;). Ό,τι άλλο κι αν μας δείξουν μετά από μια τέτοια αναλυτική και συγχρόνως αναγκαστικά περιορισμένη ανασκόπηση ενός τόσο θαυμαστού οργάνου, θα είναι απλώς... γενόσημο.
     Οι επιστήμονες που γράφουν τέτοια βιβλία συνήθως αποφεύγουν να δίνουν μεταφυσικές προεκτάσεις ή ερμηνείες στα όσα περιγράφουν. Πολλοί από αυτούς προφορικά δηλώνουν άθεοι ή αγνωστικιστές. Αναρωτιέμαι όμως πόσοι απ’ αυτούς μέσα τους δεν νιώθουν το Δέος της μικρότητας του ανθρώπου μπροστά στον Δημιουργό που διστάζουν να ομολογήσουν.
     Με τα λόγια του Αγ. Σωφρονίου, πατριάρχη Ιεροσολύμων: «Μέγας ει, Κύριε, και θαυμαστά τα έργα σου, και ουδείς λόγος εξαρκέσει προς ύμνον των θαυμασίων σου».   

    Υστερόγραφο. Το περιστατικό είναι πραγματικό. Σύγχρονος πνευματικός επισκέφθηκε γνωστό του αστρονόμο που του έδειξε τα ουράνια σώματα μέσα από τα τηλεσκόπιά του. Αφού τα περιεργάσθηκε, γύρισε και του είπε: «Ακόμη δεν έπεσες στα γόνατα;»

Ροδάκινα σε χωματερές

O οικονομικός πόλεμος Δύσης και Ρωσίας έχει ήδη αναδείξει τα πρώτα θύματά του, τους Έλληνες παραγωγούς-εξαγωγείς φρούτων και τους μεταφορείς των προϊόντων τους στη Ρωσία. Άρχισαν οι ανησυχίες, οι διαπραγματεύσεις και οι υποσχέσεις για αποζημίωση των πληττομένων είτε από ευρωπαϊκούς είτε από ιδίους πόρους. Ωστόσο, διαβάζω (Καθημερινή 12/8/2014) ότι μια από τις λύσεις που εξετάζονται για τα ροδάκινα είναι η ‘καταστροφή και ταφή σε χωματερές’. Φοβούμαι ότι αν η αγωνία μας σταματάει στην εξασφάλιση της αποζημίωσης, δεν έχουμε μάθει το μάθημα. Σε εποχή που πολύς κόσμος εντός της χώρας τρέφεται σε συσσίτια και πολύ περισσότερος εκτός της χώρας πεθαίνει της πείνας, η καταστροφή τροφίμων (έστω και ευπαθών) είναι κάτι που θα πρέπει να γίνεται μόνο εφόσον δεν υπάρχει άλλη οδός αξιοποίησής τους για να χορτάσουν πεινασμένα στόματα, εδώ ή αλλού. Στην αξιοποίηση αυτή πρέπει να συμβάλουν τόσο οι παραγωγοί όσο και το επίσημο κράτος. Όταν ο Ιησούς Χριστός χόρτασε τις χιλιάδες του κόσμου στην έρημο, παρήγγειλε στους μαθητές του να μαζέψουν ‘τα περισσεύσαντα κλάσματα ίνα μη τι απόληται’. Τίποτε δεν πρέπει να πηγαίνει χαμένο, ιδίως όταν κάποιοι άλλοι το στερούνται.

[Απεστάλη στην Καθημερινή]

Εμπάργκο

Εκεί που κοντεύαμε να ξεχάσουμε τον Ψυχρό Πόλεμο με τον οποίο είχαμε μεγαλώσει, να που και πάλι ‘μιμνησκόμεθα ημερών αρχαίων’. Ανατολή και Δύση. Οικονομικός πόλεμος, αμοιβαίες κυρώσεις, απαγορεύσεις, περιορισμοί, με συνέπειες τύπου ντόμινο για πολλές οικονομίες όπως η δική μας, που μετράνε ακόμη και τις μικρότερες πιθανές απώλειες, πόσο μάλλον τις μεγαλύτερες. Η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα. Νταηλίκι από τη μια, μαγκιά από την άλλη. Αμοιβαίες κατηγορίες: «Εσείς υποκινείτε τους αντάρτες της Ουκρανίας», «Εσείς στηρίζετε τους φασίστες της άλλης πλευράς». Με τη Δύση να διεκδικεί αυθαίρετα την ‘ηθική ανωτερότητα’ (αυτό που ονομάζουν moral high ground), χωρίς να βλέπει την δική της ‘πήραν’ με τις ποικίλες αναμίξεις σε ένα σωρό συγκρούσεις και μάλιστα μακριά από τα γεωγραφικά σύνορά της. Ό,τι κάνουμε εμείς είναι πάντα έργο του Θεού, ό,τι κάνει ο αντίπαλος είναι δουλειά του Διαβόλου.
     Νόμιζα ότι θα είχαμε ωριμάσει όλα αυτά τα χρόνια σε σημείο που να καταλαβαίνουμε ότι με εξαίρεση την αλλαγή της γλώσσας τα ίδια παραμύθια πουλάνε οι μεγάλοι και από τις δυο πλευρές του φράχτη. Δεν το βλέπω. Αντίθετα, όσο τουλάχιστον διαβάζω σε ελληνικά και ξένα Μέσα, η πόλωση είναι αυτή που ευδοκιμεί και καλλεργείται συστηματικά από εκείνους που επενδύουν στην τραμπάλα του τρόμου. Ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται. Και τα πρόβατα την πληρώνουν.

Άλλοτε...

Πριν δέκα χρόνια τέτοιες εποχές νιώθαμε λιγάκι στην κορυφή του κόσμου. Μόλις είχαμε πάρει ένα κορυφαίο ποδοσφαιρικό τρόπαιο αντίθετα με όλες τις σοφές προβλέψεις των διεθνών εμπειρογνωμόνων. Η εθνική ομάδα μας ήταν κάτι μεγαλύτερο από το άθροισμα των παικτών της. Ακολούθησε μια Ολυμπιάδα που οπτικά τουλάχιστον ξεπέρασε τη φαντασία όλων μας και μας κράτησε περήφανους μέχρι την επόμενή της. Για ένα μήνα η Αθήνα έγινε σχεδόν βιώσιμη πόλη, και οι Έλληνες διέψευσαν όλους τους ανά τον κόσμο επικριτές τους. Μόνο μπροστά μπορούσαμε να κοιτάζουμε με τέτοια επιτεύγματα. Σωστά;
     Λάθος. Μερικά πράγματα αποδείχθηκαν πιο ισχυρά από τα περιστασιακά κατορθώματα. Οι γονιδιακές μας καταβολές, που θέλουν το κάθε άτομο πάνω από το σύνολο. Η κοντόφθαλμη λογική μας, που βλέπει το άμεσο και βραχύβιο συμφέρον και όχι το μακροπρόθεσμο συλλογικό όφελος. Η επιπολαιότητα με την οποία διοικούμε και νεμόμεθα τα δημόσια πράγματα και χρήματα. Η πολιτική μας αδιαλλαξία που δεν ανέχεται συνεννόηση και συναίνεση παρά μόνο με όρους εκβιασμού ή ανταλλαγής. Κι έτσι, σαν την νευρική αγελάδα, δώσαμε μια κλωτσιά στην καρδάρα με το γάλα που μόλις είχαμε μαζέψει. Κι όλα έγιναν... μαντάρα.

ΤΤΙΡ

Ότι οι Βρυξέλλες αποφασίζουν ‘πριν από μας, για μας’ το ξέρουμε. Φυσικά δεν γνωρίζουμε όλα όσα ψηφίζουν, ή τα μαθαίνουμε από τις φιλτραρισμένες πληροφορίες που φθάνουν στα Μέσα Μαζικής Επιβολής (ή Επιβουλής). Τελευταία διάβασα (Guardian) ότι μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συζητούν κεκλεισμένων των θυρών με εκπροσώπους των ΗΠΑ μια νέα γιγαντιαία εμπορική συμφωνία που φέρεται με τα αρχικά του τίτλου (Transatlantic Trade and Investment Pact=  Διατλαντικό Σύμφωνο Εμπορίου και Επενδύσεων). Από τα λίγα που έμαθα είναι ότι με βάση το σύμφωνο αυτό οι ευρωπαϊκές χώρες θα μπορούν να ιδιωτικοποιούν διάφορες δημόσιες λειτουργίες ή επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας με τη μορφή εκχώρησης σε μεγάλα οικονομικά τραστ (Αμερικανικών συμφερόντων). Μάλιστα, επικριτές της συμφωνίας στη Βρετανία λένε ότι οι εκχωρήσεις αυτές θα είναι μη αναστρέψιμες, διότι θα επιτρέπουν στους Αμερικανούς επενδυτές να μηνύουν τις μελλοντικές κυβερνήσεις για διαφεύγοντα κέρδη αν ποτέ θελήσουν να επαναφέρουν τις ιδιωτικοποιημένες επιχειρήσεις στον δημόσιο έλεγχο.
     Οι Βρετανοί, με τη γνωστή αφοσίωσή τους στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (παρόλες τις αδυναμίες του), ήδη έχουν κινητοποιηθεί για να αποτρέψουν το ξεπούλημα του NHS σε ιδιωτικά οικονομικά συμφέροντα (που φυσικά θα αλλάξουν τους κανόνες λειτουργίας του συστήματος). Σε σχετική δημοσκόπηση τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων τάχθηκαν εναντίον μιας τέτοιας εξέλιξης. Στην Ελλάδα δεν έχω ακούσει να γίνεται ακόμη... ΤΤΙΡ λόγος για τη συμφωνία αυτή.

Τροπής πράματα!

Για τις τροπολογίες έχουμε ξαναγράψει. Πρόκειται για ελληνικό εφεύρημα που επιτρέπει σε άσχετα και αμφίβολα νομοθετήματα να ‘χώνονται’ λάθρα στο κοινοβούλιο και να βγαίνουν από εκεί επίσημα, καλοντυμένα και με τη σφραγίδα του κράτους. Κάποια στιγμή (όχι πολύ παλιά) καταφέρθηκε (τάχα...) μέχρι και ο νυν πρωθυπουργός εναντίον τους, αλλά το αποτέλεσμα ήταν μια τρύπα στο νερό. Τελευταίο δείγμα γραφής η χαριστική τροπολογία για τα ΜΜΕ που ‘πέρασε’ προχθές από ψηφοφορία με όχημα τον νόμο για το... Ογκολογικό νοσοκομείο Άγιοι Ανάργυροι (ο φάντης και το ρετσινόλαδο της παροιμίας). Μια μικρή λεπτομέρεια: ο νόμος για το νοσοκομείο είναι 7 σελίδες, η τροπολογία για τα ΜΜΕ είναι 22 σελίδες. Είπατε τίποτε;

     Υπάρχει ένα παλιό ανέκδοτο, όπου κάποιος ζητάει από τον μπακάλη να του βάλει 200 γραμμάρια κασέρι. Εκείνος ζυγίζει ένα κεφάλι και λέει: «Είναι δυο κιλά παραπάνω, να το αφήσω;».  Αν μη τι άλλο, εκείνος ρώτησε.

Σύνδεσμοι

Είναι μερικές φορές εντυπωσιακό πώς κάποια πράγματα ταιριάζουν, συμπίπτουν, συνδέονται χρονικά, χωρίς κάποια σαφή εξήγηση για τη σύμπτωση αυτή. Μια μέρα μπορεί να είναι ομοειδείς διαγνώσεις, μια άλλη ονόματα ή τόποι καταγωγής ή κάτι άλλο. Δεν προσπαθώ να τα ερμηνεύσω, απλώς τα καταγράφω.
     Η πρώτη άρρωστη έρχεται σταλμένη από νευρολόγο. Εδώ και αρκετό καιρό της έχει διαγνώσει μια χρόνια πάθηση, και τώρα θέλει να ξέρει αν αυτή έχει επηρεάσει το αναπνευστικό της σύστημα. Όλα είναι καλά. Ωστόσο, το όχι συνηθισμένο επίθετό της μου θυμίζει μια άλλη ασθενή. «Ήξερα κάποτε μια κυρία Δ.Π.», της λέω διερευνητικά. «Η μητέρα μου», απαντά, όπως σχεδόν το περίμενα. Έχουν περάσει πολλά χρόνια, αλλά το πρόβλημά της (που το είχα παρουσιάσει σε μια επιστημονική εκδήλωση με τον τίτλο ‘Η μπλε γυναίκα που μπέρδευε τα λόγια της’, μια και είχε κυάνωση και δυσαρθρία) δεν ήταν από εκείνα που ξεχνιούνται εύκολα. Ευτυχώς είναι καλά πλέον.
      Ο δεύτερος είναι χρόνιος καπνιστής με αναπνευστική επιβάρυνση, νεώτερός μου. Κι εδώ το γνωστό επώνυμο ξεκινά μια συζήτηση που αναδεικνύει μια πολύ μακρινή και πλάγια συγγένεια. Αρχίζουμε μια αναλυτική ενημέρωση για το κάπνισμα, όπου συμμετέχει όλη η οικογένειά του. Καθένας με τον τρόπο του ενδιαφέρεται. Θέλω να πιστεύω ότι ο συνδετικός κρίκος που ανακαλύψαμε ίσως ενεργήσει ως καταλύτης για καλό αποτέλεσμα.
     Η επόμενη επισκέπτρια συνοδεύει τη μητέρα της. Και πάλι το επώνυμο φανερώνει μια συγγένεια με άλλη οικογένεια που βλέπω εδώ και αρκετά χρόνια. Αφού εξετάζουμε το πρόβλημα της μητέρας, που αποδεικνύεται απλούστερο και λιγότερο απειλητικό απ’ ό,τι φάνταζε αρχικά, η κόρη μου λέει απροσδόκητα: «Έχω διαβάσει ένα από τα βιβλία σας, εκείνο από το ιστολόγιο». Μου φτιάχνει τη διάθεση, της χαρίζω και τον επόμενο τόμο.
     Αρχίζω το απόγευμα θεωρώντας ότι τα γνωστά επώνυμα έχουν εξαντληθεί γι’ αυτή τη μέρα. Ωστόσο, η πρώτη ασθενής μου λέει μετά την εξέταση: «Ο σύζυγός μου ήταν καθηγητής σας». Τον είχα ανταμώσει στην κλινική πριν ένα χρόνο και πλέον (σαράντα χρόνια μετά την πρώτη μας γνωριμία στο γυμνάσιο), εγώ τον θυμήθηκα, εκείνος όχι. Είχαμε μιλήσει τότε για λίγο με τον ίδιο και τη γυναίκα του, δεν είχαμε άλλη επικοινωνία ούτε πριν ούτε μετά. Κι ωστόσο εκείνη με αναζήτησε και με βρήκε. Δεν έχει κάτι σοβαρό, ένα ασήμαντο ακτινολογικό εύρημα, το μόνο που χρειάζεται είναι η διαβεβαίωση. Με αντάλλαγμα τη χαρά της συνάντησης.

Αποβίβαση

Όχι σπάνια οι φραστικές επιλογές των Μέσων ενημέρωσης μας προκαλούν να μειδιάσουμε, ενίοτε δε και να γελάσουμε θορυβωδώς. Παράδειγμα η σημερινή είδηση στην Καθημερινή με τίτλο: ‘Επιτυχής η αποβίβαση των επιβατών του «Σαλαμίς»’. Με άλλα λόγια, κατέβηκαν όλοι από τις ράμπες χωρίς να γλιστρήσει, να παραπατήσει, να σκοντάψει ή να πέσει στη θάλασσα κανείς. Βέβαια αυτό ήταν το τελευταίο στάδιο μιας όχι απλής και καθόλου ευκαταφρόνητης επιχείρησης του πολεμικόύ ναυτικού που απομάκρυνε 186 Έλληνες και ξένους υπηκόους από την Λιβύη, που βυθίζεται και πάλι στον εμφύλιο πόλεμο, που υποτίθεται ότι είχαν καταστείλει οι απελευθερωτικοί βομβαρδισμοί του 2011. Συνεπώς η επιτυχία αφορούσε σε ολόκληρη την επιχείρηση και όχι απλώς στην αποβίβαση. Χαμογελάστε λοιπόν!
     Κι ύστερα το ξανασκέφτηκα: τόσος κόσμος έχει σοβαρά ατυχήματα από στραβοπατήματα, ενώ μπορεί κανείς να πάθει μέσα στο σπίτι του όσα δεν του έτυχαν σε δύσβατους τόπους και άγρια βουνά. Συνεπώς ας μη περιφρονούμε τα καθημερινά μας βήματα. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι κατέβηκαν από το πλοίο στο λιμάνι χωρίς να πάθουν τίποτε. Λίγο είναι; 'Δόξα τω Θεώ' να λέμε.

Αφοσίωση

Και πάλι ένα πολυνομοσχέδιο επί τάπητος (είναι στη μόδα, φαίνεται). Διακόσια τριάντα δύο άρθρα επί παντός επιστητού (από τον αιγιαλό μέχρι τα εφάπαξ των ενστόλων και το ‘πόθεν έσχες’ των δημοσίων λειτουργών) θα πρέπει να αναγνωσθούν (λέξη προς λέξη) από εκατό ανθρώπους ποικίλης πνευματικής διαύγειας και ικανότητος, να κατανοηθούν ως προς τις άμεσες και μακροπρόθεσμες συνέπειές τους, να γίνουν αντικείμενο συζήτησης, διαβούλευσης, αντιπαράθεσης (έστω και καλόπιστης), και τελικά να ψηφισθούν με το χέρι στην καρδιά, δεσμεύοντας το Ελληνικό δημόσιο (και όλους τους πολίτες) επ’ αόριστον. Και όλα αυτά μέσα σε δύο (αριθμός 2) ημέρες. Φοβούμαι πως αν μου έδιναν ένα βιβλίο ποικίλης ύλης με 232 διαφορετικά θέματα για να το διαβάσω σε δυο μέρες, να το μάθω και να δώσω εξετάσεις πάνω στο περιεχόμενό του, σίγουρα θα κοβόμουν μετ’ επαίνων.
     Με δεδομένη τη δυσχέρεια του εγχειρήματος, σε μια εποχή δύσκολη (όταν άλλοι κάνουν τα μπάνια τους), έστω και υπό κλιματιζόμενες συνθήκες, πιο εύκολη δεν είναι η λύση της κομματικής πειθαρχίας; Άλλωστε αυτό ήταν πάντα το δόγμα των αρχηγικών κομμάτων: «Το κόμμα ξέρει καλύτερα», κι έχει διαλέξει πριν από σας για σας. Κι ας μην το ξεχνάμε: πάντα η αφοσίωση εκτιμάται ιδιαίτερα από τους αρχηγούς. Και ανταμείβεται...
     Καλό Δεκαπενταύγουστο!