Ας σκεφθούμε, κι ας πράξουμε

Δυστυχώς το εφτάχρονο αγόρι που είχε χάσει το μάτι του το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου στη Χαλκίδα έχασε χθες και τη ζωή του. Ας αγνοήσουμε προς στιγμήν όλα τα υπόλοιπα θύματα παρόμοιων ‘βομβιστικών’ εκδηλώσεων, φέτος ή σε προηγούμενα χρόνια, και ας σκεφθούμε λίγο το πιο αθώο θύμα: το παιδάκι με το εξαπτέρυγο που παραστεκόταν περήφανο στον ιερέα πατέρα του στο κορύφωμα της λατρευτικής ζωής της εκκλησίας μας, την Ανάσταση. Ας σκεφθούμε ακόμη, με τί καρδιά θα μπορέσει ποτέ να ξαναψάλει ο πατέρας αυτός το ‘Δεύτε λάβετε φως’ τέτοια βραδιά. Και επιτέλους, ας αποφασίσουμε κι ας κάνουμε κάτι για να μη ξαναγίνει το κακό.  

Της νύχτας τα καμώματα

Συμπτωματικά προχθές ‘έπεσα’ πάνω στην ομώνυμη ελληνική ταινία (1957) στο βραδινό πρόγραμμα της ΕΤ3. Ο χαρακτηρισμός ‘ανθρώπινη’ είναι, νομίζω, αυτός που της ταιριάζει απόλυτα. Ο Βασίλης Αυλωνίτης υποδύεται τον χωροφύλακα που περιπολεί νύχτα και αντιμετωπίζει όχι το έγκλημα, αλλά ποικίλα κοινωνικά δράματα. Όπως εκείνο του άνεργου που κλέβει ένα παστό μπακαλιάρο για να ταΐσει τα νηστικά παιδιά του (ο χωροφύλακας απαλλάσσει τον φουκαρά και πληρώνει από την τσέπη του το ψάρι). Ή τον εκπληκτικό Ορέστη Μακρή που κάθε βράδυ μεθάει και περιμένει να τον περιμαζέψει η μακαρίτισσα γυναίκα του από την ταβέρνα, όπως έκανε πάντα. Εικόνες από μια Ελλάδα που δεν έπαιζε στο χρηματιστήριο αλλά ζούσε μέσα στα στενά μεταπολεμικά όριά της, χιούμορ άδολο και καθόλου σαχλό ή χυδαίο, αλλά κυρίως καθημερινά ανθρώπινα προβλήματα, με τον Αυλωνίτη περισσότερο κοινωνικό λειτουργό παρά χωροφύλακα. Αξέχαστος και αυτός και οι συνάδελφοί του, που έχουν πλέον περάσει στον άλλο κόσμο.

Πολιτική ορθότης

Όταν στην αρχαία Αθήνα γινόταν ‘δημοψήφισμα’ για να εξοστρακίσουν τον Αριστείδη, κάποιος αγράμματος χωρικός ζήτησε από τον ίδιο τον Αριστείδη (χωρίς να τον γνωρίζει) να γράψει το όνομά του πάνω στο όστρακο της ψηφοφορίας. Ο Αριστείδης του έκανε το χατίρι, αλλά ρώτησε τον χωρικό τί του είχε κάνει αυτός ο Αριστείδης και ήθελε να τον διώξει από την πόλη. Εκείνος απάντησε: «Τίποτε, ούτε που τον ξέρω. Απλώς δεν μπορώ να ακούω να τον αποκαλούν Δίκαιο».

Γιατί το θυμήθηκα; Διότι μερικές ενέργειες δημοσίων (και μη) προσώπων θυμίζουν κάπως την απάντηση του χωρικού εκείνου. Έτσι μαθαίνουμε π.χ. ότι οι εργαζόμενοι στον δημοτικό ραδιοφωνικό σταθμό των Αθηνών (τον γνωστό ‘Αθήνα 9.84’) έλαβαν εντολή (από τον δήμαρχο;) να μη λένε ‘Καλή Ανάσταση’ και ‘Καλό Πάσχα’, παρά μόνο ’Χρόνια πολλά’, κι αυτά με φειδώ. Ενοχλούνται να ακούνε το όνομα του Χριστού και ό,τι άλλο παραπέμπει σ’ αυτόν. «Βαρύς εστιν αυτοίς και ακουόμενος», για να παραφράσουμε τον σοφό Σολομώντα. Δυο χιλιάδες χρόνια τώρα προσπαθούν να απαλλαγούν από αυτό το άκουσμα, με πιο σύγχρονο όπλο τη λεγόμενη ‘πολιτική ορθότητα’. Ως αντίδραση στην εντολή αποδελτιώνω το εύστοχο σχόλιο του Γιάννη Τριάντη (Ελευθεροτυπία 21/4/2011):

‘Τι να πεις, τώρα, γι’ αυτή την απίθανη χορωδία της ιλαρότητος, για τους νέους ζηλωτές του πολιτικώς ορθού: Πόθεν αρύονται το δικαίωμα να περιφρονούν την πλειονότητα, το κατ’ έθος έστω, καθώς και το γεγονός ότι η Μεγάλη Εβδομάδα, ακόμη και ως πολιτιστικό γεγονός, κατέχει ιδιαίτερη θέση στα καθ’ ημάς; Για τους Χριστιανούς, τους αγνωστικιστές, τους άθεους, τους μουσουλμάνους, τους Εβραίους αυτής της χώρας. Για όλους... Σε ποια κιτάπια δυναστικής ορθοφροσύνης και «εκσυγχρονιστικής» δέλτου βρήκαν γραμμένες τέτοιες προκλητικές και γελοίες προτροπές και συστάσεις; Ποιος -και τι επιτρέπει- σ’ αυτούς τους έξαλλους ανατροπείς παραδόσεων να ασχημονούν;... Την Μεγάλη Πέμπτη σέβονται και προσκυνούν ακόμη και οι άθεοι. Επειδή σέβονται τη μάνα τους, που πιστεύει. Και τους γείτονες που κλίνουν ευλαβικά το γόνυ...’

Οσμή ζωής

Είναι τραγικό, ενώ «μέσα στις πασχαλιές μυρίζει η Ανάσταση» (Ελύτης), να οσφραίνεσαι γύρω σου τον θάνατο. Αυτή την εμπειρία μου επεφύλασσε η πρώτη μέρα στη δουλειά μετά τις εορταστικές αργίες. Τρεις καρκίνοι, σε ανθρώπους 47, 64 και 73 ετών, ο ένας σε υποτροπή μετά από αρχική ικανοποιητική αντιμετώπιση (κι ενώ ελπίζαμε ότι η αναπόφευκτη επάνοδός του θα καθυστερούσε όσο το δυνατόν περισσότερο), είναι βαρύ φορτίο για μια τέτοια μέρα. Όσο κι αν ξέρουμε ότι πριν από την Ανάσταση προηγήθηκε μια επώδυνη Σταύρωση, πώς μπορούμε να μεταφέρουμε το μήνυμα αυτό σ’ αυτούς που κουβαλούν τον προσωπικό τους σταυρό, είτε ασθενείς είτε οικείους; «Ζωήν ήλθες παρασχείν, και ου θάνατον», ψάλαμε το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης. Μόνο με την πίστη αυτή μπορεί να δει κανείς πίσω από τα φαινόμενα και να διακρίνει τη ζωή εκεί που ορθώνεται απειλητικό το φάσμα του θανάτου. Είθε να το μπορούμε.

Ένα ακόμη ΟΧΙ

Η ιστοσελίδα Antinews μας θυμίζει ότι χθες συμπληρώθηκαν επτά χρόνια από το βροντερό Κυπριακό ΟΧΙ στο περιβόητο Σχέδιο Ανάν. Ευχαριστούμε για την υπενθύμιση της επετείου αυτής, και του άνδρα (συγγνώμη, με κεφαλαίο Α) που είπε το ΟΧΙ, του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου. Η χρονική απόσταση από το γεγονός μας δίνει σήμερα τη δυνατότητα να δούμε πιο καθαρά κάποιες από τις προεκτάσεις του και να σκεφθούμε  πού θα βρισκόταν τώρα η Κύπρος (κι εμείς οι υπόλοιποι) αν ο Πρόεδρος δεν είχε πεί την κατάλληλη λέξη στον κατάλληλο χρόνο. Και κάτι άλλο: απέδειξε ότι ένας Άνδρας με παντελόνια μπορεί να πάει κόντρα σε μια ενορχηστρωμένη εκστρατεία των πολιτικών, των Μέσων Ενημέρωσης και των άλλων ‘παπαγάλων’ που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη. Και να νικήσει.

Όρθρου βαθέος

Βγαίνοντας από τη ορθρινή Λειτουργία το Σάββατο του Λαζάρου στον κοιμητηριακό ναό του Αγιορείτικου μοναστηριού που μας φιλοξενούσε, αντικρίσαμε ένα θέαμα ίσως ανάλογο με εκείνο που είδαν σαν σήμερα οι Μυροφόρες γυναίκες: τον ήλιο να ανατέλλει πάνω από έναν άδειο τάφο.

«Θρήνου ο καιρός πέπαυται, μη κλαίετε»
«Χαράς τα πάντα πεπλήρωται της Αναστάσεως την πείραν ειληφότα»

«Χαίρετε, λαοί, και αγαλλιάσθε!»
Χριστός ανέστη!

Γενέθλια

Αν τυχόν το ξεχάσατε, σήμερα το Μνημόνιο (ως εξαγγελία από το ακριτικό Καστελόριζο, που δεν έφταιγε σε τίποτε για την συγκυρία) κλείνει χρόνο [βλέπε ΕΔΩ]. Δεν θα ευχηθώ τίποτε, ούτε για το ίδιο ούτε γι’ αυτούς που το σοφίστηκαν και μας το κουβάλησαν, για να μη γίνω κακός, χρονιάρα μέρα. Μια διαδικαστική ερώτηση μόνο: για τη σχετική δεξίωση να παραγγείλουμε τούρτα με κεράκι ή δίσκο με κόλλυβα;

Με ξένα κόλλυβα

Το ΒΗΜΑ της Μεγάλης Παρασκευής επιλέγει να μας παρουσιάσει μια σειρά από βιβλία διαφόρων συγγραφέων που ‘έχουν διαβάσει τη Βίβλο με δημιουργική ανησυχία και έχουν αφηγηθεί τα γεγονότα αλλιώς, χαρίζοντάς μας ευφάνταστες, ανατρεπτικές, αιρετικές αλλά και διασκεδαστικές προτάσεις ανάγνωσης’. Η δική μου απορία: Γιατί άραγε τόσο πολλοί (υποτίθεται) καταξιωμένοι λογοτέχνες ασχολούνται με το να παρερμηνεύσουν ένα κείμενο που οι ίδιοι δεν πιστεύουν (αν το πίστευαν, δεν θα το διαστρέβλωναν), ενώ για πολλούς άλλους ανθρώπους αποτελεί ιερό βιβλίο; Μήπως η λογοτεχνική ‘αποδόμηση’ είναι ένας εύκολος τρόπος να βγάλεις λεφτά και όνομα, εκμεταλλευόμενος αρνητικά την φήμη του ιερού κειμένου; Θα τολμούσε κανείς από αυτούς να κάνει το ίδιο π.χ. με το Κοράνι; Κάποιος Σαλμάν Ρούσντι μπορεί να του δώσει σχετικές συμβουλές από την πείρα του. Καλή Ανάσταση!

Ο Ληστής της Μεγάλης Παρασκευής

‘Κεκλεισμένας ήνοιξε της Εδέμ πύλας,
βαλών ο ληστής κλείδα το, μνήσθητί μου’.

Άκουσα αυτές τις μέρες στον Άγιον Όρος ένα πατερικό σχόλιο που λέει ότι ο σταυρωμένος Ληστής έκανε τη μεγαλύτερη ληστεία λίγο πριν ξεψυχήσει: παραβίασε την πόρτα του Παραδείσου. Τέτοιες ληστείες να γίνονται...  

Η διοικητής

Διάβασα προχθές στο ηλεκτρονικό ΒΗΜΑ (19/4/2011) τον ακόλουθο τίτλο: ‘Απολύθηκε από τον Αν. Λοβέρδο η διοικητής του «Αλεξάνδρα»’, και δεν άντεξα στον πειρασμό. Έστειλα λοιπόν το ακόλουθο σχόλιο:

‘Δεν υπάρχει ελληνική λέξη ‘Η διοικητής’ (κάπως έτσι ακούγεται σε χωριάτικη προφορά ‘Ο διοικητής’..., κατά το ειρωνικό ‘ι Μίτσους’). Το θηλυκό είναι ‘διοικήτρια’, όσο περίεργο κι αν σας φαίνεται, που ταιριάζει με το ‘μαθήτρια’ και ‘καθηγήτρια‘. Θα έλεγε κανείς σας «Έχω μια κόρη που είναι μαθητής Γυμνασίου»; Επιτέλους, ας μάθουμε σωστά απλά ελληνικά’.

Το σχόλιο δεν δημοσιεύθηκε. Ούτε άλλαξε ο τίτλος βέβαια.

Το δικαίωμα του εκβιασμού

Με μπλακάουτ απειλεί η ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, διαβάζουμε σήμερα στα ΝΕΑ. Ένα από τα επιχειρήματα κατά των ιδιωτικοποιήσεων είναι να μην εκχωρηθούν σε ιδιώτες τομείς δραστηριότητος στρατηγικής σημασίας για τη χώρα, όπως η ενέργεια. Ήμουν θιασώτης της ιδέας αυτής, μέχρι που αναρωτήθηκα πόσο περισσότερο κακό μπορεί να κάνει ένας ιδιώτης στην ελληνική οικονομία από αυτό που του κάνουν (ή απειλούν να του κάνουν) οι ‘εκλεγμένοι’ εκπρόσωποι διαφόρων κλάδων εργαζομένων. Το δικαίωμα να εκβιάζουν το κράτος είναι, όπως φαίνεται, από εκείνα τα αδιαπραγμάτευτα προνόμια για τα οποία οι διάφοροι συνδικαλιστές είναι έτοιμοι ανά πάσαν στιγμή να χύσουν αίμα (των άλλων, να εξηγούμαστε). Μέχρι πότε;

Φουρτούνα με φόντο τον Άθωνα

Μέρες που είναι, ξαναβρεθήκαμε για λίγο στο Άγιον Όρος, αυτή τη φορά με "καιρό". Που μας χάρισε στιγμιότυπα όπως τα παρακάτω, στη διάρκεια μιας σύντομης οδοιπορίας στην ανατολική ακτή.

Υψηλή κομμωτική

«Οι αγορές φοβούνται ότι αν και όταν, με τη βοήθεια του Μνημονίου, φθάσουμε σε πρωτογενή πλεονάσματα και επομένως δεν έχουμε ανάγκη καινούργιου δανεισμού, τότε και μόνον τότε θα πάμε σε μια μορφή λελογισμένης χρεοκοπίας (αναδιάρθρωση), είτε με κούρεμα, είτε με επιμήκυνση, είτε με αναδιαπραγμάτευση επιτοκίου ή με έναν συνδυασμό όλων αυτών, ώστε να μειώσουμε το ύψος των τοκοχρεολυσίων που μας βαραίνουν» [Καθημερινή 14/4/2011].
Όπως φαίνεται, οι επιλογές μας κυμαίνονται ανάμεσα στο ‘κούρεμα’, την ‘επιμήκυνση’ (αυτό που γράφουν στα κομμωτήρια hair extensions) ή σε κάποιο συνδυασμό των δύο. Λοιπόν, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να βρούμε γρήγορα κάποιον μαιτρ της κομμωτικής (haute coiffure στη γλώσσα του Στρασβούργου και των Βρυξελλών) να περιποιηθεί την κεφαλή μας, γιατί αλλιώς θα μας τα πάρουν όλα με την ψιλή μηχανή. Με άλλα λόγια, ενώ πάμε για ‘μαλλί’, θα επιστρέψουμε ‘εν χρω κεκαρμένοι’.

Βιώσιμο χρέος

Το 2012, λέει (αν το έπιασα καλά στο ραδιόφωνο), θα αυξηθεί η πρωτογενής ανάπτυξη ώστε ‘το χρέος μας να καταστεί βιώσιμο’. Ξέρουμε ακριβώς τι λέμε ή απλώς συρράπτουμε λέξεις για να ξεφουρνίσουμε την αναμενόμενη ‘ανακοίνωση’ ή ‘δήλωση’, και ό,τι ήθελε προκύψει; Ας αφήσουμε την ‘πρωτογενή ανάπτυξη’, που ανήκει στο χώρο της οικονομικής επιστημονικής φαντασίας. Τί θα πεί ‘βιώσιμο χρέος’; Ότι το χρέος μας θα ζει και θα βασιλεύει; Αυτό είναι ευκταίο ή απευκταίο; Ως γνωστόν, καθετί που ζει μεγαλώνει κιόλας. Μήπως θα πρέπει από εδώ και μπρος οι καθιερωμένες ευχές μας π.χ. προς εορτάζοντες ή σε όποια άλλη περίσταση να είναι του τύπου ‘Να ζήσετε, και καλά χρέη’; Για να συνειδητοποιήσουμε επιτέλους τι θέλουμε.

Σημ. Για μια αγγλική έκδοση (με υποτίτλους) του 'Μαζί τα φάγαμε', δείτε ΑΥΤΟ.

Πώς να μη χρωστάτε στο κράτος

Η ιστορία είναι αληθινή. Φίλος εγκατεστημένος εκτός Ελλάδος βρίσκει σε μια από τις συχνές επισκέψεις του στη χώρα να τον περιμένει ένα ειδοποιητήριο της Εφορίας. Το ‘ραβασάκι’ λέει ότι χρωστάει κάπου 50.000 ευρώπουλα για μη εξόφληση φόρου κληρονομιάς μετά το θάνατο της μητέρας του (προ δεκαετίας), ο οποίος φόρος έχει πλέον διογκωθεί με τα διάφορα πρόστιμα. Όταν ρωτάει τους αρμοδίους γιατί δεν του έστειλαν την ειδοποίηση μόλις καταλογίσθηκε ο φόρος (προ πολλών ετών), παίρνει την απάντηση ότι δεν στέλνονται ειδοποιήσεις: απλά τέτοιες αποφάσεις δημοσιεύονται περιοδικά στον τύπο και θα μπορούσε να τις είχε βρει εκεί.

Ηθικό δίδαγμα: Αν δεν θέλετε να χρωστάτε παραπανίσια λεφτά στο κράτος, μη παραλείπετε να διαβάζετε τακτικά ΟΛΕΣ τις εφημερίδες.

Αφελής ερώτηση: Έτσι περιμένει να βγάλει λεφτά το δημόσιο, με καταχωρίσεις στον τύπο;  

‘Κρεμούν τον Πατριάρχη!’

Το συναξάρι μας θυμίζει ότι σαν σήμερα το 1821 απαγχονίσθηκε ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος Ε΄. Μια από τις πιο παρεξηγημένες και κακολογημένες μορφές της νεοελληνικής ιστορίας, που τιμήθηκε όμως από την Ορθόδοξη Εκκλησία με την κατάταξή του στο αγιολόγιο. Αντί μνημοσύνου, ας θυμηθούμε τους στίχους του Αρ. Βαλαωρίτη, ‘εις τον ανδριάντα του’, πενήντα χρόνια μετά το μαρτύριό του:

‘Πώς μας θωρείς ακίνητος; πού τρέχει ο λογισμός σου,

τα φτερωτά σου τα όνειρα; Γιατί στο μέτωπό σου

να μη φυτρώνουν, γέροντα, τόσες χρυσές αχτίδες,

όσες μας δίδ’ η όψη σου παρηγοριές κι ελπίδες;

Γιατί στα ουράνια χείλη σου να μη γλυκοχαράζει,

πατέρα, ένα χαμόγελο; Γιατί να μη σπαράζει

μέσα στα στήθη σου η καρδιά, καί πώς στο βλέφαρό σου

ούτ’ ένα δάκρυ επρόβαλε, ούτ’ έλαμψε το φώς σου;...’

Σημ. Ολόκληρο το ποίημα, που συνήθως παρατίθεται αποσπασματικά, μπορεί να βρει κανείς ΕΔΩ.

[Στις εικόνες ο τάφος του Πατριάρχη και η εικόνα του στην ελληνική εκκλησία της Αγ. Τριάδος, στην Οδησσό, όπου μεταφέρθηκε το σκήνωμά του από τον πλοίαρχο Σκλάβο, από εκδρομή το 2006]

"Τούτον τον οίκον στερέωσον, Κύριε"

 

Νομίζω ότι η ημέρα απαιτεί μια ιδιαίτερη αναφορά στον νεόδμητο Ι. Ναό του Αγ. Παντελεήμονος στο Harrow (Δυτικό Λονδίνο), του οποίου τα Θυρανοίξια γίνονται σήμερα και η πρώτη Θεία Λειτουργία αύριο. Το ιστορικό της ανέγερσής του έχει καταγραφεί από την αρχή σε ιδιαίτερο ιστολόγιο (Landmark) από τον ακάματο ιερατικό προϊστάμενό του π. Αναστάσιο Σαλαπάτα, με τον οποίο γνωριστήκαμε και συνεργαστήκαμε παλαιότερα στο Cardiff της Ουαλίας. Σε μια εποχή που η Αγγλικανική εκκλησία ξεπουλάει ναούς της για οικονομικούς λόγους, η εκ βάθρων ανέγερση ενός Ορθοδόξου ναού στη Βρετανία αποτελεί άθλο πίστεως, έργο αγάπης ολόκληρης της ελληνικής παροικίας και ιδιαίτερη ευλογία σε καιρούς δύσκολους. Και μόνη η ονομασία ‘Landmark’ (ορόσημο) με την οποία τον χαρακτήρισαν οι ντόπιοι αποδίδει τη σημασία που έχει ως μαρτυρία διαφορετικού εκκλησιαστικού ήθους και τρόπου ζωής προς τους αλλοδόξους. Ευχόμαστε σε όλους όσοι διακονούν και εκκλησιάζονται στον Άγιο Παντελεήμονα να χαρούν ολοκληρωμένο τον ναό τους, και να έχουν πάντα την ευλογία του Αγίου τους.
Και κάτι ακόμη. Επειδή ένα τέτοιο έργο απαιτεί και ανάλογες δαπάνες για την αποπεράτωσή του, όσοι προαιρούνται να συγκαταριθμηθούν στους ευεργέτες και δωρητές του ναού μπορούν να επικοινωνήσουν με τον π. Αναστάσιο μέσω της ιστοσελίδας του. Ελπίζω ο ιερατικώς προϊστάμενος να μου συγχωρήσει την έκκληση αυτή, που γίνεται εν αγνοία του.

Υψηλός δείκτης προστασίας

Διαβάζω σε προθήκη φαρμακείου σχετική διαφήμιση: 'Αντιηλιακή κρέμα προσώπου με γιαούρτι', δείκτης προστασίας SPF διψήφιος και δυσθεώρητος. Έτσι εξηγείται λοιπόν. Αυτοί που πρόσφατα πέταξαν γιαούρτι στον Αντιπρόεδρο δεν τον προπηλάκισαν, απλώς του προσέφεραν προστασία από την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία. Για να μη τους κατηγορούμε και άδικα.

Πριν 70 χρόνια

Σαν σήμερα, 6 Απριλίου του ’41, άρχισε η Γερμανική επίθεση στην Ελλάδα, για να επιτύχει αυτό που δεν κατάφεραν επί 6 μήνες οι Ιταλοί, και να οδηγήσει στην Κατοχή. Η συνέχεια γνωστή. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν η Γερμανία ισοπεδώθηκε, αλλά και ανοικοδομήθηκε, εν μέρει με τη συνεισφορά εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων μεταναστών. Έφθασε να είναι η πρώτη οικονομία στην Ευρώπη, και τα προϊόντα της να είναι περιζήτητα, γεγονός που οι Έλληνες, στα σπίτια τους πλέον, το τίμησαν με την αγοραστική τους δύναμη, έστω και δανειζόμενοι. Ακόμη και μιζοδοτούμενοι από βιομηχανικούς κολοσσούς ποιότητος, που θα έπρεπε να συμπεριφέρονται πιο ‘γερμανικά’. Να πιστέψουμε ότι οι μίζες αποτελούσαν μια άτυπη μορφή ‘εξόφλησης’ των πολεμικών αποζημιώσεων και του κατοχικού δανείου που η Γερμανία ακόμη χρωστάει στην Ελλάδα; Τότε μάλλον σε λάθος τσέπες τις έδωσαν. Το χρέος παραμένει ακόμη. Και εβδομήντα χρόνια μετά, ενώ θα έπρεπε να επιμένουμε να ‘ξυρίσουμε στο κόντρα’ τον πραγματικό οφειλέτη, τη Γερμανία, εμείς συζητούμε για ‘κούρεμα’ του χρέους της Ελλάδας. Αντιστρέφοντας τη γνωστή ρήση, θα λέγαμε ότι διεθνής πολιτική είναι η συνέχιση του πολέμου με άλλα μέσα.

Catch-22

Στο ομώνυμο βιβλίο του Joseph Heller ο ήρωας (ένα πιλότος στον πόλεμο) βρίσκεται στο δίλημμα αν πρέπει να πετάξει σε μια αποστολή αυτοκτονίας όπου «μόνο ένας τρελλός θα πήγαινε». Αν πάει στην αποστολή, θα θεωρηθεί τρελλός, δεν μπορεί όμως να απαλλαγεί από αυτήν. Για να εξαιρεθεί νόμιμα πρέπει να επιδιώξει να τον βγάλουν τρελλό, ζητώντας όμως μια τέτοια αξιολόγηση θα δείξει ότι σκέφτεται γνωστικά, και άρα θα απορριφθεί από την επιτροπή απαλλαγών, και θα πρέπει να πάει στην αποστολή. Έτσι η έκφραση ‘Catch 22’ έφθασε να σημαίνει κάθε κατάσταση όπου ό,τι και να διαλέξεις είσαι χαμένος («Μονά χάνω, ζυγά κερδίζεις»).

Κάπου εκεί βρισκόμαστε ως χώρα. Για να βγούμε στις αγορές πρέπει να πάρουμε καλό βαθμό στην αξιολόγηση (από τους ‘αγοραίους’ οίκους), δηλαδή να φανούμε γνωστικοί. Για να πάρουμε τον καλό βαθμό πρέπει να επιδιώξουμε να βγούμε στις αγορές, δηλαδή να συμπεριφερθούμε ως τρελλοί, βουτώντας ακόμη περισσότερο στο χρέος. Οι διάφοροι ‘Γιάννηδες’ που σπλαχνικά μας κερνούν σήμερα αποβλέπουν μόνο στο να μπορούν αύριο να πίνουν πολύ περισσότερα από εκείνα που ‘κέρασαν’. Η απάντηση; «Συν αγορά και χείρα κίνει». Αν δεν αναλάβουμε να βελτιώσουμε μόνοι μας τα του οίκου μας, κανένας ‘φιλεύσπλαχνος’ δεν πρόκειται να μας βγάλει από το τέλμα. Τελεία.

Άσμα ηρωικό και επίκαιρο

Αφιερωμένο στη σημερινή νέα άφιξη των 'Τροϊκανών' στην Αθήνα, και σε όσους τους υποδέχονται, ως 'κάποια λύση', κατά Καβάφην:

"Κι αν μασάει σίδερα και κάνει το λιοντάρι
στο τσαρδί του ο Κουταλιανός,
τρέμει σαν το ψάρι στην Τρόικα εμπρός.
αχ πώς τη φοβάται ο φτωχός Κουταλιανός,
τρέμει σαν το ψάρι στην Τρόικα εμπρός,
αλλά μην το πείτε κανενός!"

Η δεοντολογία της ακούσιας δωρεάς

Πολύς λόγος για το νέο νομοσχέδιο περί μεταμοσχεύσεων, και κυρίως για το γεγονός ότι, αν δεν έχει δηλώσει εκ των προτέρων αντίθετη επιθυμία (opt out), ο καθένας θεωρείται δυνητικός δότης. Έχω κάποιες δεοντολογικές ενστάσεις για το επιχείρημα που προβάλλεται ότι οφείλουμε να βρούμε πάση θυσία ανταλλακτικά όργανα για κάθε καρδιά, νεφρό, ήπαρ ή πάγκρεας που δυσλειτουργεί ανεπανόρθωτα. Εκεί που αυτό είναι δυνατό με σύμφωνη γνώμη του δότη (π.χ. μητέρα δίνει νεφρό σε γιο) δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Αν όμως ακόμη και για την απλούστερη ιατρική πράξη χρειάζεται η συναίνεση του ασθενούς (ούτε τη φωτογραφία του δεν μπορούμε να πάρουμε χωρίς την άδειά του), πώς θα αποφασίσουμε να του αφαιρέσουμε την καρδιά θεωρώντας δεδομένη τη συναίνεσή του; Το γεγονός ότι ο σκοπός είναι καλός δεν αναιρεί τη βασική αρχή της αυτονομίας και αυτοδιάθεσης του αρρώστου. Όπως λέγεται και για πολλά άλλα θέματα στην ιατρική, το τεχνικά εφικτό μιας πράξης δεν αποτελεί αυτόματα και ένδειξη για την εκτέλεσή της.   
Ως συμβολή στον προβληματισμό (δεν ισχυρίζομαι ότι έχω δώσει οριστική απάντηση στο ερώτημα) παραθέτω την τελευταία παράγραφο από πρόσφατο άρθρο του Π. Μανδραβέλη (Η σωτήρια αναστροφή, Καθημερινή 2/4/2011), με δική μου υπογράμμιση:

‘Τα προβλήματα όμως είναι πολλά και μεγάλα και μπροστά μας. Το κυριότερο είναι η εμπορευματοποίηση του θανάτου. Όταν σε νοσοκομεία γίνονται επεμβάσεις μόνο και μόνο για να αυξηθούν οι προμήθειες των υλικών και οι καισαρικές τομές είναι ο κανόνας γιατί αυξάνουν τον λογαριασμό, ποιος εξασφαλίζει ότι κάποιοι γιατροί δεν θα «πουλήσουν» ακόμη και τον πρόωρο θάνατο; Οι ασφαλιστικές δικλείδες πρέπει να είναι δρακόντειες και ο διάλογος μακρύς και σε βάθος.’

Για φορολογική χρήση

«Για φέρε εκείνο τον μεγεθυντικό φακό. Τώρα τί γράφει εκεί στο ΑΦΜ, 9 ή 3; Μήπως είναι 8; Άλλαξε γυαλιά. Τι βάζω στον τίτλο, το όνομα της επιχείρησης ή το είδος που αγόρασα; Γράφουμε το ποσό με ΦΠΑ ή χωρίς; Πού είναι εκείνη η απόδειξη από το κυλικείο; Ένα ευρώ είναι ένα ευρώ. Όχι, θα τους το χαρίσω! Αφορολόγητο είναι αυτό. Τον παρά μας εδώκαμεν. Φέρε κι εκείνες από τη λαϊκή. Όλα μέσα».
 
Αλήθεια, με τι %&#@* ασχολείται ο κόσμος στην Ελλάδα του 2011... Και με ποιο αποτέλεσμα; Να μας πούνε μια μέρα ότι όλα αυτά δεν μετράνε πλέον. Τότε να δείτε τι πανηγύρι θα γίνει!

Αλλάζουμε!

Καιρός ήταν! Επιτέλους βλέπουμε κυβέρνηση και αντιπολίτευση για πρώτη φορά να δουλεύουν μαζί για την ανασύνταξη της χώρας. Σταματούν οι κάθε είδους κινητοποιήσεις και ο κόσμος αποφασίζει να μειώσει στο μισό τις αποδοχές του για να βγούμε από την κρίση μια ώρα νωρίτερα. Οι τράπεζες χαρίζουν τα χρέη στους οφειλέτες και μοιράζουν λεφτά στους αναγκεμένους. Τα συνδικάτα καλούν τον κόσμο να δουλεύει περισσότερο και να σπαταλάει λιγότερο. Τα spread πέφτουν στις μείον 100 μονάδες βάσης, ο Καντάφι κάνει δημοκρατικές εκλογές, οι αντιδραστήρες στη Φουκουσίμα ‘παγώσανε’ οριστικά... Για μια στιγμή! Ξέχασα να γυρίσω φύλλο στο ημερολόγιο--ακόμη 31 Μαρτίου διαβάζω. Έτσι εξηγείται. Καλό μήνα.