Μετάλλαξη

Ας αφήσουμε κατά μέρος την πολιτική, τα φλέγοντα εθνικά θέματα, τον φημολογούμενο ανασχηματισμό (καιρό έχουμε να δούμε κάτι τέτοιο), και ας ασχοληθούμε με κάτι πιο χειροπιαστό. Στην κυριολεξία.
     Όπως λοιπόν μας πληροφορεί η Guardian, ειδικοί εργοθεραπευτές παίδων στη Βρετανία επισημαίνουν ότι τα μικρά παιδιά, λόγω της πρώιμης και σχεδόν αποκλειστικής χρήσης κινητών και υπολογιστών με οθόνες αφής, πηγαίνουν στο σχολείο μη έχοντας αναπτύξει την ικανότητα να κρατούν και να χειρίζονται το μολύβι. Αυτό οφείλεται στο ότι οι πολλοί μικροί μύες των χεριών που συλλογικά εκτελούν τις κινήσεις της γραφής δεν έχουν αναπτυχθεί με την καθημερινή χρήση. Με άλλα λόγια, φαίνεται ότι τα παιδιά δεν μουντζουρώνουν πλέον ατέλειωτα φύλλα χαρτιού (και όποια άλλη επιφάνεια, οριζόντια, κάθετη ή επικλινή, προσφέρεται για τον σκοπό αυτό) και δεν κάνουν άλλες, πιο απαιτητικές για μυϊκή προσπάθεια, παιδικές ασχολίες, διότι είναι πολύ απασχολημένα με το να χαϊδεύουν τα ηλεκτρονικά τους πινακίδια. Όπως λέει μια εργοθεραπεύτρια, οπωσδήποτε η τεχνολογία έχει αλλάξει τον κόσμο όπου μεγαλώνουν τα παιδιά μας. Εκτός από το πρόβλημα της γραφής, υπάρχει αυξανόμενη καθιστική ζωή και εικονική κοινωνική αλληλεπίδραση, καθώς τα παιδιά περνούν περισσότερο χρόνο στο σπίτι και οnline και συμμετέχουν λιγότερο σε εξωσπιτικές σωματικές δραστηριότητες.
     Επειδή η πρόοδος της τεχνολογίας (και η ταχύτητα με την οποία επιτελείται) εξάπτει αλλά και ξεπερνάει την λεγόμενη επιστημονική φαντασία, ας μη μας φανεί παράξενο αν το ανθρώπινο είδος κάποια μελλοντική στιγμή μεταλλαχθεί σε ένα τεχνοβιολογικό υβρίδιο. Δεν εννοώ ότι θα βγάλει κεραίες στο μέτωπο ή θύρες USB στα δάχτυλα. Απλώς θα είναι τόσο εξαρτημένο από τον τεχνολογικό του περίγυρο, ώστε όταν αρρωσταίνει δεν θα φωνάζουμε γιατρό αλλά... ηλεκτρονικό.

Προφητικά

Στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής, κάθε μέρα της εβδομάδος στην Έκτη Ώρα διαβάζονται αποσπάσματα από τις προφητείες του Ησαΐα. Σήμερα λοιπόν, Παρασκευή της Α΄ Εβδομάδας, το ανάγνωσμα μας λέει μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:
     «Ἰδοὺ δὴ ὁ δεσπότης Κύριος σαβαὼθ ἀφελεῖ... ἄνθρωπον πολεμιστὴν καὶ δικαστὴν καὶ προφήτην καὶ στοχαστὴν καὶ πρεσβύτερον... καὶ θαυμαστὸν σύμβουλον καὶ σοφὸν ἀρχιτέκτονα καὶ συνετὸν ἀκροατήν· καὶ ἐπιστήσω νεανίσκους ἄρχοντας αὐτῶν, καὶ ἐμπαῖκται κυριεύσουσιν αὐτῶν. Καὶ συμπεσεῖται ὁ λαός, ἄνθρωπος πρὸς ἄνθρωπον καὶ ἄνθρωπος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ· προσκόψει τὸ παιδίον πρὸς τὸν πρεσβύτην, ὁ ἄτιμος πρὸς τὸν ἔντιμον». (Hσ. 3:1-5)
     Σε απλά ελληνικά: «Ο δεσπότης, ο Κύριος των δυνάμεων, θα αφαιρέσει [από τον λαό]… κάθε άνδρα εμπειροπόλεμο και δικαστή και προφήτη και συνετό και έμπειρο πρεσβύτη...  κάθε αξιόλογο σύμβουλο και σοφό αρχιτέκτονα και άνθρωπο, ο οποίος με σύνεση θα ακούει την αλήθεια. Θα επιτρέψει να γίνουν άρχοντες νεαροί χωρίς πείρα, και απατεώνες θα αναδειχθούν κύριοι και δυνάστες του λαού. Τότε ο ένας άνθρωπος θα πέσει πάνω στον άλλο και κάθε άνθρωπος εναντίον του πλησίον του. Με αυθάδεια θα συγκρουσθεί το παιδί με τον γέροντα, και ο ανέντιμος με τον έντιμο».
     Με δεδομένες τις σύγχρονες και πρόσφατες εμπειρίες, μας θυμίζει τίποτε η περιγραφή αυτή;

Γκλασνόστ

Πρόκειται για μια από τις δυο ρωσικές λέξεις που μάθαμε την μακρινή εποχή Γκορμπατσώφ (μαζί με την περεστρόικα), και που σημαίνει ‘διαφάνεια’. Μετά από τη χθεσινή ‘ρωμαϊκή αρένα’ που ακούει στο όνομα Ελληνικό κοινοβούλιο, αποτελεί ζητούμενο στην περιρρέουσα σκανδαλοσκευωρία (ίσες αποστάσεις, παρακαλώ!) που κυριαρχεί στην πολιτική ζωή της χώρας. Πώς μπορεί να επιτευχθεί; Πολύ απλά. ΟΛΟΙ οι πολιτικοί, κάθε χρώματος, παραιτούνται εκουσίως από τη βουλευτική ασυλία για τη συγκεκριμένη υπόθεση και αφήνουν μόνη τη Δικαιοσύνη να ασχοληθεί με την διαλεύκανσή της. Άλλωστε, κανείς δεν έχει να φοβηθεί τίποτε: ούτε οι κυβερνητικοί ως καταγγέλλοντες (αφού για όλα φταίνε "οι άλλοι"), ούτε οι απέναντι, οι καταγγελλόμενοι (αφού όλοι διακήρυξαν την αθωότητά τους). Εφόσον όλοι -- κατά δήλωσή τους -- έχουν εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη, ας δεχθούν την ετυμηγορία της μετά από τήρηση όλων των προβλεπομένων διαδικασιών. Με μια ακόμη προϋπόθεση: ας σβήσουν τη λέξη ‘παραγραφή’ από το λεξιλόγιό τους. Ούτε τα χρέη μας ούτε τα άλλα ‘προαπαιτούμενα’ (γράφε επιβαρύνσεις) της χώρας παραγράφονται. Για ποιο λόγο να παραγραφούν τα όποια ενδεχόμενα οικονομικά αδικήματα; 

[Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή 6/3/2018]

Γειτονία

Υποθετικό το παράδειγμα, βγαλμένο όμως από την πραγματικότητα. Στο σπίτι που μένεις έχεις έναν γείτονα που κάνει ό,τι μπορεί για να σε παιδεύει. Ισχυρίζεται ότι μέρος του οικοπέδου σου είναι δικό του και δεν σε αφήνει να το πλησιάσεις, και δεν διστάζει να σηκώνει και χέρι πάνω σου όταν βρίσκεσαι εκεί. Δεν αναγνωρίζει συμβόλαια και τίτλους ιδιοκτησίας. Ενοχλεί τα παιδιά σου όταν παίζουν στην αυλή και τους ανθρώπους που κάνουν εργασίες στον ίδιο χώρο. Τι μπορείς να κάνεις; Μιλάς μαζί του, προσπαθείς να τον φέρεις στα συγκαλά του, επικαλείσαι νομικά και άλλα επιχειρήματα, κι όταν εκείνος συνεχίζει το ίδιο βιολί, τελικά τον πηγαίνεις στα δικαστήρια (αφήνουμε έξω από τα νόμιμα μέσα την αυτοδικία). Αυτά στο ιδιωτικό δίκαιο.
     Κι ερχόμαστε στο διεθνές. Έχεις κι εδώ έναν γείτονα που ντε και καλά θέλει να σε βγάζει από τα ρούχα σου. Δεν αναγνωρίζει τα κυριαρχικά σου δικαιώματα, παρενοχλεί μέχρι εκεί που δεν πάει το στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό της χώρας, παρεμποδίζει δικές σου νόμιμες ενέργειες, παίζει με την υπομονή σου και γίνεται κάθε μέρα και πιο επιθετικός. Οι όποιες συνομιλίες μαζί του αποτελούν κοροϊδία, διότι δεν έχουν καμία σχέση με αυτά που συμβαίνουν στην πραγματικότητα. Πριν του απαντήσεις με την ίδια γλώσσα και με ανάλογα μέσα, τι μπορείς να του κάνεις; Η θεωρία θα έλεγε να τον πας στο διεθνές δικαστήριο, υπολογίζοντας σε ουσιαστική συμπαράσταση από τους υπάρχοντες θεσμούς και βέβαια σε συμμόρφωσή του με την όποια ετυμηγορία. Δυστυχώς η πείρα δεν επιτρέπει να περιμένεις ούτε το ένα ούτε το άλλο. Η έννοια ‘δίκαιο’ για τους κατά κόσμον ‘μεγάλους’ είναι τόσο ελαστική όσο και η παράλληλη έννοια ‘στρατηγικό συμφέρον’. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα δουν αντικειμενικά τα πράγματα και θα αποδώσουν ευθύνες εκεί που πρέπει (το αντίθετο μάλιστα). Όσο για συμμόρφωση της γείτονος με αποφάσεις, αυτό κι αν είναι ανέκδοτο.
     Και τι απομένει; Αυτό που ο βασιλιάς Δαβίδ πίστευε πάντα: «ἀποκάλυψον πρὸς Κύριον τὴν ὁδόν σου καὶ ἔλπισον ἐπ᾿ αὐτόν, καὶ αὐτὸς ποιήσει, καὶ ἐξοίσει ὡς φῶς τὴν δικαιοσύνην σου καὶ τὸ κρῖμά σου ὡς μεσημβρίαν». Πίστη και ελπίδα στον Θεό. Διαθέτουμε άραγε τέτοια ‘μέσα’ και υπερόπλα; 

Memento mori

Στην αρχαία Ρώμη κάθε νικηφόρος στρατηγός έκανε τον λεγόμενο θρίαμβο: μια παρέλαση των αιχμαλώτων και των λαφύρων του, στην οποία προηγείτο ο ίδιος πάνω σε άρμα, φορώντας χρυσοκέντητο μανδύα και δάφνινο στεφάνι, και αποθεωνόταν από τα πλήθη. Κι ενώ ο λαός τον επευφημούσε, ένας ακόλουθος πάνω στο άρμα του κάθε τόσο τον προσγείωνε ψιθυρίζοντάς του: «Θυμήσου ότι πρόκειται να πεθάνεις» (αυτό σημαίνει το γνωμικό του τίτλου).

     Θυμήθηκα την παλιά αυτή ιστορία καθώς διάβασα ότι ένας προγραμματιστής έφτιαξε μια εφαρμογή (κοινώς app) για κινητό τηλέφωνο, η οποία πέντε φορές τη μέρα σου θυμίζει ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να πεθάνεις. Η μνήμη του θανάτου δεν είναι κάτι καινούργιο, ωστόσο η αξία της εξαρτάται από το νόημα που της δίνει κανείς. Έτσι ο ηδονιστής και ο εν γένει κοσμικός άνθρωπος αντιδρά στη σκέψη του θανάτου με το σύνθημα «φάγωμεν, πίωμεν, αύριον γαρ αποθνήσκομεν». Στον αντίποδα, η μνήμη θανάτου είναι παλιό ασκητικό όπλο κατά της ραθυμίας και της εν γένει ‘χαλαρής’ ζωής, και ο Άγ. Ιωάννης της αφιερώνει τον ς΄ λόγο της Κλίμακος των αρετών, που αυτή την εποχή διαβάζεται στα μοναστήρια. «Μνήμη θανάτου ἐναργής περιέκοψε βρώματα, βρωμάτων δε ἐν ταπεινώσει κοπέντων συνεξεκόπησαν πάθη», μας λέει μεταξύ άλλων. Ακόμη πιο παλιά διαβάζουμε στη Σοφία Σειράχ: «ἐν πᾶσι τοῖς λόγοις σου μιμνήσκου τὰ ἔσχατά σου, καὶ εἰς τὸν αἰῶνα οὐχ ἁμαρτήσεις». Μια τέτοια θεώρηση, από έναν σύγχρονο Γέροντα, μπορεί να βρει κανείς ΕΔΩ. Σε όσους τρέφονται με τα «ζωηρά λόγια» των Γραφών και των Πατέρων, οι ηλεκτρονικές υπενθυμίσεις «κομίζουν γλαύκα εἰς Αθήνας».

Χρωστούμενα

Η Καθημερινή δημοσιεύει μια σειρά στοιχείων για τις οφειλές προς το ελληνικό δημόσιο. Συνολικά, πάνω από 4 εκατομμύρια οφειλέτες (φυσικά και νομικά πρόσωπα) χρωστούν κάπου 100 δισεκατομμύρια. Όχι όμως ομοιόμορφα. Έτσι:
     • Το 1% των οφειλετών, δηλ. 40.000, χρωστάει το 90% του συνολικού ποσού, δηλαδή 90 δισ. Κατά μέσον όρο ο καθένας από αυτούς χρωστάει 2.250.000 ευρώ.
     • Το 80% των οφειλετών χρωστάει μόλις το 1% του συνολικού ποσού.
     • Περίπου 32 δισ. του συνόλου οφείλεται από 73 φορολογουμένους, με περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ ο καθένας.
     Ως απλός φορολογούμενος που βλέπω και ακούω για περικοπές συντάξεων, πλειστηριασμούς κατοικιών, χιμαιρικό κυνήγι φοροδιαφυγής και άλλα ανάλογα δρώμενα στη χώρα, αναρωτιέμαι αν το κράτος ασχολείται κατά προτεραιότητα μ’ εκείνους που χρωστούν τα περισσότερα ή υπάρχουν ‘τεχνικά κωλύματα’ στη διαδικασία αυτή. Κι ακόμη, πώς αφέθηκαν να φτάσουν τα χρέη αυτά σε τέτοια ύψη; Μήπως υπήρχε στο παρελθόν κάποια προνομιακή μεταχείριση των αντιστοίχων επιχειρήσεων και δεν υποβάλλονταν σε κανέναν έλεγχο; Μήπως αυτή η μεταχείριση συνεχίζεται ακόμη; Και επιτέλους, δεν δικαιούμαστε κάποια στιγμή να μάθουμε ποιοι ακριβώς χρωστάνε σε όλους εμάς από εκατό εκατομμύρια ο καθένας;

Ματαιότητες

Προ ημερών διάβασα στη Guardian για μια ακόμη τραγωδία με πρωταγωνιστές και θύματα δυο ορειβάτες (μετά τον δικό μας 59χρονο νευροχειρουργό στις Άνδεις προ μηνός). Μια Γαλλίδα 37 ετών κι ένας Πολωνός, πατέρας τριών παιδιών, επιχειρούσαν να ανεβούν στη Νάνγκα Πάρμπατ, την έκτη ψηλότερη κορυφή του κόσμου στα 8.126 μέτρα, στο καταχείμωνο, χωρίς χρήση οξυγόνου και χωρίς ντόπιο οδηγό. Έμειναν μόλις δευτερόλεπτα στην κορυφή, γιατί έπρεπε να κατέβουν εγκαίρως. Ο Πολωνός, που είχε κάνει ήδη έξι προηγούμενες απόπειρες να ανέβει στην κορυφή αυτή, ανέπτυξε οξεία νόσο των ορέων (βαρύ πνευμονικό οίδημα) και επειδή δεν φορούσε μάσκα (έτσι ήθελε...) τυφλώθηκε κιόλας. Η Γαλλίδα ορειβάτις, που και αυτή είχε αρχίσει να έχει παραισθήσεις και να αναπτύσσει κρυοπαγήματα, τον εγκατέλειψε μόνο για να μπορέσει να κατέβει σε χαμηλότερο υψόμετρο, όπου μπορούσε να έρθει βοήθεια από κάτω. Σώθηκε τελικά, και βρίσκεται στο νοσοκομείο, με την προοπτική πιθανώτατα να χάσει όλα τα δάχτυλά της σε χέρια και πόδια.
     Ας με συγχωρήσουν οι φανατικοί των ορέων, αλλά ο Θεός έδωσε και μυαλό στους ανθρώπους. Ένας πατέρας τριών παιδιών που πηγαίνει γυρεύοντας να πεθάνει, δεν ξέρω τι παράδειγμα αφήνει. Ότι η προσωπική φιλοδοξία είναι πάνω από την οικογένεια ή οτιδήποτε άλλο; Από την άλλη, η Γαλλίδα κατέκτησε τον... επίζηλο τίτλο ότι είναι η πρώτη γυναίκα που ανέβηκε στη Νάνγκα Πάρμπατ χωρίς οξυγόνο και χωρίς οδηγό σέρπα στην κορυφή, χειμώνα καιρό. Με τι κόστος; Να ζήσει στο εξής χωρίς δάχτυλα. Μια άλλη μορφή ναρκισσισμού.

Λόμπι

Αν το ιστολόγιο είχε σημαία, αυτή θα κυμάτιζε μεσίστια σε ένδειξη πένθους για τους 17 μαθητές και δασκάλους στο σχολείο της Φλόριντα που έπεσαν θύματα της μανίας ενός νεαρού που κράδαινε ένα -- κατά πάντα νόμιμο -- πολεμικό όπλο AR-15 και πυροβολούσε όποιον έβλεπε μπροστά του. Όχι βέβαια για πρώτη φορά: δυστυχώς ο κατάλογος παρομοίων εκτελέσεων όλο και μακραίνει. Η συζήτηση για την οπλοκατοχή στις ΗΠΑ γίνεται και ξαναγίνεται, με τα ίδια πάντοτε αποτελέσματα (το απόλυτο μηδέν), μια και υπάρχει το πανίσχυρο λόμπι της NRA που ‘φοδράρει’ με πολλά εκατομμύρια δολάρια τις τσέπες υποψηφίων προέδρων και γερουσιαστών ώστε να εκλέγονται (ή να μην εκλέγονται) πρόσωπα που θα προωθούν (ή που αντιστρατεύονται, αντίστοιχα) την ελεύθερη κατοχή και διακίνηση κάθε είδους όπλων. Δημοκρατία έχουν άλλωστε εκεί. Τη μεγαλύτερη στον κόσμο, με πλήρη ελευθερία να σκοτώνουν όποιον θέλουν.
     Κι ο Πρόεδρος; Δήλωσε ότι τα κρούσματα ψυχικών διαταραχών πρέπει να δηλώνονται στις αρχές. Απόλυτα εύστοχος και εντός θέματος, και για τα όπλα ούτε κουβέντα. Πιστός και ευπειθής στις υποσχέσεις που έδωσε στους χρηματοδότες του. Βλέπετε, το ‘λάδωμα’ π.χ. από φαρμακευτικές εταιρείες είναι παράνομο, αλλά η χρηματοδότηση από τα διάφορα ‘λόμπι’ είναι απόλυτα θεμιτή. Με τα σχετικά ανταλλάγματα, βεβαίως.

Θεσμοί

Κυβέρνηση και Αντιπολίτευση. Θεσμικά όργανα απαραίτητα για τη δημοκρατική διοίκηση και πορεία ενός κράτους. Ευθύνη της μιας να κατευθύνει σωστά και με σύνεση τις τύχες της χώρας, να λύνει τα προβλήματα, να ελαχιστοποιεί τις ζημιές και τις βλάβες. Καθήκον της άλλης να προτείνει εναλλακτικές λύσεις, να ελέγχει τα στραβοπατήματα της κυβέρνησης, να μην την αφήνει να εκτρέπεται σε αυταρχισμό.

     Σε ποιο παραμύθι τα διάβασες αυτά; θα ρωτήσει κάποιος. Δουλειά της κυβέρνησης είναι να κρατηθεί στην εξουσία, δουλειά της αντιπολίτευσης να τη διώξει από εκεί και να πάρει τη θέση της. Και στο άθλημα αυτό όλα είναι θεμιτά. Όπως το να υποσχόμαστε πράγματα ανώτερα των δυνάμεών μας (που στην πράξη διαψεύδονται), να ρίχνουμε όλες τις ενοχές στους προκατόχους μας (απαραιτήτως), να κοκορευόμαστε ότι σ’ ένα μήνα κλείνει η διαπραγμάτευση ή βγαίνουμε από το μνημόνιο (κάτι τέτοιο δεν έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση στο δεύτερο μισό του 2014;), ότι φτάνει η χρονιά της ανάπτυξης (και πέρυσι ερχόταν, αν θυμούμαι καλά). Και συγχρόνως να ανταλλάσσουμε ύβρεις, λοιδορίες και απαξίωση με κάθε ευκαιρία, στοχεύοντας να κερδίσουμε ‘νίκες στα σημεία’ με επικεφαλίδες, σλόγκαν, ατάκες, αποστομωτικές απαντήσεις. Για την ουσία των πραγμάτων ούτε λόγος: η ΕΞουσία είναι που μετράει.

     Βλέποντας τόσα χρόνια τώρα τα δείγματα γραφής των πολιτικών σχηματισμών, κάθε χρώματος και αρώματος, έχω άδικο να αισθάνομαι βαθιά απογοητευμένος από όλους;     

Εκ στόματος και δια χειρός

Μετά τον Μίκη Θεοδωράκη, μια ακόμη εμβληματική φυσιογνωμία βγάζει φωνή αγωνίας για το θέμα του ονόματος. Ο Μανώλης Γλέζος, το άλλο ιστορικό 'εικόνισμα' της αριστεράς, αρθρογραφεί σχετικά στην Καθημερινή χωρίς να μασάει τα λόγια του, και καταλήγει ως εξής:

     "Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι απέναντι στους γείτονες: ο κάθε λαός προσδιορίζεται από 1) τη γλώσσα του, 2) τα ήθη και τις κοινές παραδόσεις του, 3) τον τρόπο που θρησκεύεται, 4) τη θέλησή του να αποκτήσει εθνική ανεξαρτησία, 5) τη βούληση όλου του λαού και όχι ελαχίστων.

     Ενας λαός μπορεί να αυτοπροσδιορίζεται, χάνει όμως την επαφή με τη δική του ιστορία όταν ετεροπροσδιορίζεται. Βγάλτε λοιπόν από τον νου σας τη λέξη Μακεδονία με οποιαδήποτε μορφή και βάλτε αυτό που σας προσδιορίζει η ιστορία σας, η γλώσσα σας, τα ήθη και οι παραδόσεις σας, η θέληση για μια ειρηνική συνύπαρξη με όλους τους γείτονές σας, αυτό που εκφράζει το σύνολο του λαού σας και όχι μέρος αυτού".

     Δεν νομίζω ότι μπορώ να προσθέσω τίποτε στα παραπάνω.

Χωρίς λόγια...

[Του Α. Πετρουλάκη, Καθημερινή 09/02/2018]

Novartis

«Δικαιοσύνην μάθετε οι ενοικούντες επί της γης», διαβάζουμε στον προφήτη Ησαΐα, μερικές εκατοντάδες χρόνια προ Χριστού. Διαχρονικό το αίτημα, διότι πανάρχαια είναι και η ροπή του ανθρώπου προς την αδικία. Από παλιά οι λαοί θέσπισαν την τρίτη εξουσία και την τιμούσαν σε διάφορο βαθμό και με ποικίλους τρόπους (ιδιαίτερη θεότητα είχαν κάνει την Θέμιδα οι πρόγονοί μας, ενώ ως Χριστιανοί δεχόμαστε ως απόλυτα δίκαιο και υπέρτατο κριτή μόνο τον ένα Θεό). Ωστόσο, ανά τους αιώνες διαφαινόταν (κι όσο πλησιάζουμε στην εποχή μας τόσο πιο ξεκάθαρα διακρίνεται) η υφέρπουσα σχέση διαπλοκής ανάμεσα στις εξουσίες. Πάντα ακούγονταν φωνές για την αμεροληψία και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης -- είτε ότι υπάρχει είτε ότι δεν υπάρχει. Και όσο πιο πολλές φωνές ακούγονται, τόσο πιο καχύποπτοι γίνονται οι ακούοντες, όλοι εμείς.

     Δυστυχώς, στα χέρια των πολιτικών η δικαιοσύνη και οι υποθέσεις της έχει καταντήσει ένα ακόμη μέσον/όπλο στον πόλεμο των κομμάτων. Με κάθε τρόπο προσπαθούν να την προσεταιρίζονται και να τη χρησιμοποιούν για να σημειώσουν πλήγματα κατά του αντιπάλου, με αντικειμενικό στόχο όχι την απονομή του δικαίου (αν αυτή συμβεί, θα είναι ‘παράπλευρο όφελος’ μάλλον δευτερεύουσας σημασίας), αλλά πρωτίστως την κομματική νίκη. Όταν οι αποφάσεις της προωθούν τον στόχο μας (όποιοι κι αν είμαστε εμείς), τότε «η ανεξάρτητη δικαιοσύνη κάνει καλά τη δουλειά της». Όταν οι αποφάσεις δεν μας συμφέρουν, τότε «Η δικαιοσύνη χειραγωγείται». Και τανάπαλιν.

     Κι έτσι ετοιμαζόμαστε να απολαύσουμε μια ακόμη συγκλονιστική υπερπαραγωγή που ακούει στο όνομα Novartis. Ήδη προβλέπεται πολλή αντάρα και κουρνιαχτός στο πεδίο της μάχης και τηλεθέαση που θα παραγκωνίσει τα ποικίλα σήριαλ και ποδοσφαιρικά ματς και τους επικείμενους χειμερινούς Ολυμπιακούς αγώνες. Ακόμη και την τέταρτη αξιολόγηση και τα δεκαπέντε υπόλοιπα προαπαιτούμενα και τη φορομπηξία και το ονοματολογικό ζήτημα... Μήπως είναι κι αυτός ένας ακόμη στρατηγικός στόχος;

     Υ.Γ. Να θυμηθώ να εξαφανίσω τα διαφημιστικά της εν λόγω εταιρείας από το γραφείο μου.

 [Σκίτσο του Δ. Χαντζόπουλου, Καθημερινή 7/2/2018]

Περί ορέξεως

Προ ημερών η Καθημερινή παρουσίασε έναν νέο Έλληνα μάγειρο που κάνει καριέρα σε ακριβό εστιατόριο της Νέας Υόρκης. Αντιγράφω από την εκεί εμπειρία του: «Κάθε ημέρα, στις 5 το απόγευμα, λίγο πριν ανοίξει το εστιατόριο, γίνεται γευστική δοκιμή στην κουζίνα. Αν το πιάτο που έχεις αναλάβει να φτιάξεις δεν είναι ακριβώς όπως πρέπει να είναι, πηγαίνει στα σκουπίδια. Δεν είχε σημασία αν είναι καλό ή ακόμη και πολύ καλό. Μετράει μόνο το ότι δεν είναι ακριβώς όπως πρέπει».
     Και μένω με το ερώτημα: τι σημαίνει «ακριβώς όπως πρέπει να είναι»; Αν είναι λίγο πάνω ή λίγο κάτω, ποιος νοιάζεται; Ανεξάρτητα από το τιμολόγιο του μαγαζιού, κάθε γεύμα (ακόμη και μέσα στο σπίτι μας) είναι μια μικρή γευστική περιπέτεια, με τις παραλλαγές και τις αποχρώσεις της νοστιμιάς του. Και για να πάμε σε κάτι πιο σοβαρό, τι υποδηλώνει το πέταγμα του πιάτου στα σκουπίδια; Δική μου ερμηνεία: Ακατάσχετη χλιδή, επίδειξη, και τελικά ασέβεια προς την τροφή ως ανάγκη επιβίωσης, θεοποίηση της γαστρονομίας, αλλά και βάναυση περιφρόνηση στον κάθε πεινασμένο (και υπάρχουν πολλοί στον κόσμο, ακόμη και στη Νέα Υόρκη). Τι λόγο θα δώσουμε άραγε για κάθε πιάτο φαγητό που πετάξαμε;

Όμφακες

Για να είμαστε κατά το δυνατόν αντικειμενικοί, πρέπει να βλέπουμε και την επίσημη εκδοχή για τα γεγονότα. Ιδού λοιπόν πώς σχολίασε το γραφείο τύπου του πρωθυπουργού τη σημερινή εκδήλωση στο Σύνταγμα:
     «Το συλλαλητήριο για το ονοματολογικό συγκέντρωσε, όπως αναμενόταν, αρκετές χιλιάδες πολιτών στο Σύνταγμα... Ο ‘σεισμός’ και τα εκατομμύρια διαδηλωτών που φαντάστηκαν οι διοργανωτές... παρέμειναν ευσεβείς πόθοι... Η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού, που το παρακολούθησε από τους τηλεοπτικούς του δέκτες, ανεξαρτήτως απόψεων συγκλίνει στην εκτίμηση ότι τα μείζονα θέματα της εξωτερικής πολιτικής δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με οδηγό το φανατισμό και τη μισαλλοδοξία».
     Καταλάβατε; Δεν επρόκειτο για ένα άνευ προηγουμένου πανελλαδικό συλλαλητήριο, ένας απλός... συνωστισμός ‘αρκετών χιλιάδων πολιτών’ ήταν. Δεν χρειάζεται άλλο σχόλιο. Ας σκεφθούμε όμως ότι αν οποιοδήποτε πολιτικό κόμμα κατάφερνε ποτέ να κάνει τέτοιου είδους προεκλογική συγκέντρωση (την εικόνα την είδαμε, οι αριθμητικές εκτιμήσεις περιττεύουν), θα έσπευδε να προεξοφλήσει την σαρωτική του νίκη. Οι ‘αγουρίδες’ που έβλεπε η αλεπού του Αισώπου βρίσκουν την καλύτερη έκφρασή τους στη δημόσια ζωή: αφού δεν ήταν δικό μας, δεν θα ήταν τίποτε σπουδαίο. 
     Ας διατυπώσω και μια απορία. Με βάση το παραπάνω σχόλιο, από τους ομιλητές ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν ο ‘φανατικός’ και ο Γιώργος Κασιμάτης ο ‘μισαλλόδοξος’, ή αντίστροφα;

"Νυν απολύεις"

Είναι λες και κάποιοι άνθρωποι δέχονται ένα ιδιαίτερο δώρο άνωθεν. Έτσι, το «νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, Δέσποτα» του Θεοδόχου Συμεών, που ακούσαμε στη σημερινή ακολουθία της Υπαπαντής, που πιθανώς έλεγε μυστικά μέσα στην τελευταία παρατεταμένη αρρώστια του ο σεβάσμιος π. Μάξιμος Ψιλόπουλος, εισακούσθηκε σήμερα, και η ψυχή του ανεχώρησε «ἐκ τῆς ἐπικήρου ζωῆς πρὸς τὴν ἀγήρω λῆξιν». Αιωνία ας είναι η μνήμη του, και ας πρεσβεύει και για όλους μας.

 

 

Αποκαλύψεις

Διαβάζουμε κάθε τόσο (ιδίως στις αρχές του έτους) για υποθέσεις που έρχονται ξανά στο φως της δημοσιότητας μετά από 30-50 χρόνια, ανάλογα με τη νομοθεσία, στη Βρετανία και την Αμερική, όταν αποχαρακτηρίζονται τα μέχρι τότε απόρρητα έγγραφα, και παίρνουμε μια μυρωδιά για τα παιγνίδια που παίζονταν τότε είτε στο εσωτερικό της κάθε χώρας είτε στις σχέσεις της με τις άλλες. Είναι, τρόπον τινά, ένα είδος όψιμης διαφάνειας που αποκαθιστά (έστω στο ηθικό επίπεδο) την ιστορική αλήθεια για κάποια γεγονότα που στον καιρό τους είχαν οσμή σκανδάλου ή αποτελούσαν κατάφωρες αδικίες, όπως π.χ. το 2010 η περίπτωση του Αμερικανού πτεράρχου Τζων Λέιβελ για βομβαρδισμούς στο Βιετνάμ που έγιναν με προεδρική εντολή (του Νίξον) και όχι με δική του αυθαιρεσία, για την οποία και τον είχε καθαιρέσει τότε ο Πρόεδρος για να τηρήσει κάποια προσχήματα και να καλύψει τη δική του ‘λερωμένη φωλιά’. Καλώς ή κακώς, όλα τα κρυπτά δημοσιεύονται.
     Θα φανταζόμασταν κάτι τέτοιο να γίνεται στην Ελλάδα; Ποιες θα ήταν οι συνέπειες; Ποια τα εμπόδια; Θα αποδίδονταν πραγματικές ιστορικές ευθύνες (χωρίς να μας ενδιαφέρει αποκλειστικά και μόνο η ‘τιμωρία των ενόχων’) π.χ. για την υπόθεση Πολκ, για το Κυπριακό (σε κάθε φάση του), τη χούντα, τα Ίμια, τα όποια σκάνδαλα βράζουν κατά καιρούς στην πολιτική ζωή του τόπου; Ή θα δίνονταν απλώς αφορμές για ατέλειωτες αψιμαχίες εξεταστικών επιτροπών και για συγγραφή δημοσιογραφικών σήριαλ; Θα διδασκόμασταν κάτι από αυτή την πρόσφατη ιστορία; (οι όποιες αμφιβολίες είναι απόλυτα κατανοητές). Τελικά μήπως είμαστε καλύτερα στην άγνοιά μας;