Πλημμύρες και ειδήσεις

Αυτές τις μέρες κυριαρχεί στις ειδήσεις ο τυφώνας Χάρβεϊ που σαρώνει το Τέξας και απειλεί τη Λουιζιάνα, και μεταξύ άλλων εγείρει και το ζήτημα της υπερθέρμανσης του πλανήτη (που επιμένει να αρνείται ο πρόεδρος Τραμπ). Μέχρι στιγμής μας λένε για 18 νεκρούς και χιλιάδες άστεγους πλημμυροπαθείς. Δεν είναι μικρό το πρόβλημα, και το οικονομικό του κόστος ήδη αποτιμάται σε δισεκατομμύρια δολάρια. Λίγο παρακάτω στην ιστοσελίδα της Guardian, με λιγότερες εικόνες, διαβάζω ότι οι ετήσιοι μουσώνες στο Μουμπάι της Ινδίας, χειρότεροι από πολλές άλλες χρονιές, έχουν στοιχίσει ως τώρα τη ζωή σε πάνω από χίλιους ανθρώπους, ενώ εκατομμύρια είναι εκείνοι που ξεσπιτώθηκαν· τα νερά πλημμυρίζουν ήδη και τα νοσοκομεία της τεράστιας πόλης των 20 και πλέον εκατομμυρίων ανθρώπων.
     Άνθρωποι ζουν και στον πρώτο κόσμο και στον τρίτο (αλήθεια, δεύτερος υπάρχει, και ποιος είναι;): ανεξάρτητα από χρώμα, φυλή και άλλα εξωτερικά χαρακτηριστικά, τις ίδιες ανθρώπινες ανάγκες έχουν, τα ίδια βάσανα τραβάνε. Κατά τι διαφέρουν οι 18 Αμερικανοί από τους 1000 Ινδούς πνιγμένους; Ίσως μόνο στο ότι οι δεύτεροι είναι «μαθημένοι» να πνίγονται και να ξεσπιτώνονται κάθε χρόνο τέτοια εποχή, κάτι που για τους πρώτους ήταν ίσως αδιανόητο μέχρι να συμβεί. Κι εμείς με τη σειρά μας έχουμε (ή μας έχουν) συνηθίσει να βλέπουμε τις πλημμύρες στην Ινδική ήπειρο περίπου σαν αναμενόμενο γεγονός, σε αντίθεση με την έκτακτη καταστροφή που πλήττει τις Νότιες Πολιτείες. Όπως στους ανθρώπους έτσι και στις ειδήσεις φαίνεται να υπάρχει πρώτος και τρίτος κόσμος.

Ομοβροντία

Είναι η εποχή που το ένα φορολογικό ‘ραβασάκι’ ακολουθείται από το άλλο οικονομικό ‘μπουγιουρντί’, πάντα χρεωστικού χαρακτήρα, με ρυθμό που μιμείται τον τυφώνα Χάρβεϊ που μαστίζει αυτές τις μέρες το Τέξας, και αξίζει να θυμηθούμε ένα σχετικό παλιό ανέκδοτο.
     Κάποιος πάμπλουτος, ενώ απουσιάζει σε ταξίδι, δέχεται τηλεφώνημα από τον γραμματέα του για ενημέρωση. «Αφεντικό, ξέρεις, συνέβη κάτι δυσάρεστο. Όσο απουσιάζεις η εταιρεία σου πτώχευσε, η εφορία κατέσχεσε τον τραπεζικό λογαριασμό σου για χρέη, και η γυναίκα σου πήρε τα παιδιά και έφυγε από το σπίτι, το οποίο χθες βράδυ έπιασε φωτιά και κάηκε ολότελα, ενώ σου έκλεψαν και τη Ρολς Ρόις». Ο άνθρωπος μένει άναυδος, ύστερα ξεσπάει σε κραυγές απελπισίας και τέλος ρωτάει: «Καλά, μόνο αρνητικά έχεις να μου πεις; Τίποτε θετικό δεν υπάρχει τέλος πάντων για μένα;» «Ναι, αφεντικό», απαντά ο γραμματέας, «το τεστ για AIDS που είχες κάνει την περασμένη εβδομάδα». 
     Αφιερώνεται στις σοφές κεφαλές, εγχώριες και ξένες, που αποφασίζουν πριν από μας, χωρίς εμάς, οπωσδήποτε όμως για μας.

Γραφή και υποδείγματα

Πώς τα κατάφερε ο Όμηρος κι έγραψε τα έπη του; Ο Ευριπίδης τις τραγωδίες του; Ο Ηρόδοτος την Ιστορία του; Κι ακόμη, ο Ουγκώ τους Αθλίους, ο Ντίκενς τον Όλιβερ Τουίστ, ο Ντοστογιέφσκι το Έγκλημα και Τιμωρία; Ο κατάλογος είναι ενδεικτικός και μπορεί να συνεχισθεί επ’ αόριστον, το βασικό ερώτημα όμως παραμένει: πώς τα κατάφεραν; Εννοώ, πώς έγραψαν μεγάλα – ή και μικρότερα -- έργα που διαβάζονται αιώνες τώρα με μια πάντοτε φρέσκια απόλαυση στο γράψιμό τους, χωρίς να έχουν στη διάθεσή τους πάμπολλα εγχειρίδια γραφής, σεμινάρια και μεταπτυχιακά δημιουργικής γραφής, εκατοντάδες άρθρα από γνωστούς και άγνωστους σύγχρονους συγγραφείς που αναλύουν τον τρόπο τους, τη μέθοδό τους, τα μυστικά τους, το μαγικό «κάτι» που τους βάζει στη λίστα των μπεστ σέλλερ;
     Δεν ξέρω αν θα δώσω πειστική απάντηση στο ερώτημα, που με τη σειρά του με πάει λίγο παραπέρα. Γιατί τόση ζήτηση για μαθήματα και συμβουλές γραφής σήμερα; (περιορίζομαι στο σήμερα γιατί αυτό βλέπω: δεν ξέρω πόσο «τραβούσε» το είδος σε προηγούμενες εποχές). Το διαδίκτυο βρίθει από σχετικές σελίδες και ιστολόγια, και κρίνοντας από τα σχόλιά τους ο αριθμός των αναγνωστών είναι μεγάλος. Τόσος κόσμος γράφει, ή φιλοδοξεί να γράψει; Μια απάντηση στο δεύτερο αυτό ερώτημα πήρα πριν μερικά χρόνια, όταν εντελώς τυχαία βρήκα στο διαδίκτυο έναν διαγωνισμό διηγήματος για το έτος Καβάφη. Κινούμενος από μια παρόρμηση της στιγμής έγραψα ένα και το υπέβαλα. Δεν πήρε κάποια διάκριση, αλλά μαζί με τα αποτελέσματα έμαθα και τον συνολικό αριθμό των συμμετοχών: χίλιες εννιακόσιες ένδεκα. Σκεφθείτε: σχεδόν δυο χιλιάδες άνθρωποι αφιέρωσαν αντίστοιχες ώρες, φαιά ουσία και δημιουργική φαντασία για να γράψουν ο καθένας τους χίλιες λέξεις με κάποια δομή και να διεκδικήσουν όχι οικονομικό έπαθλο («παπαί, Μαρδόνιε…»  θα αναφωνούσε ξανά εκείνος ο Πέρσης), αλλά μια τιμητική δημοσίευση στον σχετικό τόμο που περιέλαβε τα πρώτα σαράντα. Αν επρόκειτο για ασθένεια με τόσα κρούσματα, θα την χαρακτήριζα επιδημία.
     Πολλοί άνθρωποι λοιπόν γράφουν. Και όπως λένε συχνά τα ανέκδοτα, ο κόσμος χωρίζεται σ’ αυτούς που γράφουν και σ’ αυτούς που θέλουν να γράψουν. Γιατί τόσο μεράκι; Εγωισμός, φιλοδοξία, επιθυμία να δούμε το όνομά μας δημοσιευμένο; Ζήλεια γι’ αυτούς που γράφουν και βγάζουν τόσα χρήματα από την εργασία αυτή; Έχουμε όλοι την ψευδαίσθηση ότι κρύβουμε μέσα μας το επόμενο Νόμπελ λογοτεχνίας ή έστω ένα από τα πολλά λογοτεχνικά βραβεία, με τις ανάλογες χρηματικές απολαβές, τα δικαιώματα για μεταφράσεις και μεταφορές στον κινηματογράφο, που θα μας επιτρέψει να ζούμε άνετα και με στυλ χωρίς άλλη βιοποριστική ασχολία, ταξιδεύοντας όπου θέλουμε και αναδιφώντας βιβλιοθήκες για να μαζέψουμε το υλικό για την επόμενή μας συγγραφική επιτυχία; Ας μην προσπαθήσω να αναλύσω τα κίνητρα του καθενός – η ψυχή του τα ξέρει.
     Κι έτσι έρχεται φυσιολογικά η πληθώρα των βιβλίων, άρθρων, σεμιναρίων και ιστοσελίδων δημιουργικής γραφής για να καλύψει τις ανάγκες – διδακτικές και ψυχολογικές – των επίδοξων καταξιωμένων λογοτεχνών. Κι αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε ένα άλλο φαινόμενο: τη μαζική παραγωγή διηγημάτων και μυθιστορημάτων και σεναρίων και άλλων ειδών του λόγου, που φαίνονται να βγήκαν από μια γραμμή παραγωγής, από το ίδιο εργοστάσιο. Καθόλου περίεργο, μια και όλα ακολουθούν τα ίδια «ευαγγέλια», τους ίδιους κανόνες και δόγματα γραφής, που δεν είχαν στη διάθεσή τους ο Όμηρος και ο Βιργίλιος και η Άννα η Κομνηνή, που δεν φρόντισαν να αφήσουν και σχετικά εγχειρίδια γραφής για τους επιγιγνομένους.
     Όσο για το δικό μου διήγημα, το δημοσίευσα στο περιοδικό του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης που εδώ και μερικά χρόνια διευθύνω [μπορείτε να το διαβάσετε ΕΔΩ, στη σελίδα 56]. Όταν έχεις δικό σου βήμα και ‘μέσον’ τα πράγματα είναι σίγουρα πιο εύκολα.

Ταμπού

Φυλλομετρώντας κανείς καθημερινά τις εφημερίδες βρίσκει πολλά θέματα, εγχώρια και διεθνή, που του κινούν το ενδιαφέρον, την περιέργεια, τον κεντούν να περιγράψει, να σχολιάσει, να κριτικάρει. Προσπερνώ τα πολλά, σταματώ σε ένα, ασυνήθιστο, εξωτικό και ιδιαίτερο συνάμα.
      Διάβασα λοιπόν προχθές στη Guardian ότι ένα δικαστήριο στην Ινδία παραχώρησε διαζύγιο σε μια νέα γυναίκα. Ο λόγος; Ο σύζυγός της είχε υποσχεθεί ότι θα φτιάξει τουαλέτα στο σπίτι τους όταν παντρεύτηκαν το 2011 και δεν είχε τηρήσει την υπόσχεσή του. Η γυναίκα περίμενε καθημερινά να νυχτώσει ώστε υπό την προστασία του σκότους να καταφεύγει σε γειτονικό χωράφι για τις συσσωρευμένες στοιχειώδεις βιολογικές ανάγκες μιας ολόκληρης ημέρας ή να πηγαίνει στο πατρικό της σπίτι, σε άλλο χωριό. Μη μπορώντας να υποφέρει το σωματικό αλλά και το ψυχικό βάσανο μιας τέτοιας ζωής αποφάσισε να χωρίσει, κάτι όχι εύκολο στη χώρα της.

     Το σχετικό ρεπορτάζ μας πληροφορεί ότι το γεγονός αυτό δεν είναι μοναδικό και καθόλου σπάνιο στην αχανή και πολυάνθρωπη αυτή χώρα, όπου μπορεί κανείς να δει αβυσσαλέα χάσματα μεταξύ χλιδής και εξαθλίωσης. Ο δικαστής που έβγαλε την απόφαση δήλωσε ότι είναι απαράδεκτο άνθρωποι που ξοδεύουν μεγάλα ποσά σε καπνό, αλκοόλ και κινητά τηλέφωνα να μην έχουν τουαλέτες στα σπίτια τους. Υπολογίζεται ότι στην Ινδία πάνω από 700 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε τουαλέτες, ενώ σε όλο τον κόσμο φτάνουν τα 2,3 δισεκατομμύρια.

     Ζητώ συγγνώμη που θίγω ένα τόσο ευτελές θέμα που συνήθως είναι ‘ταμπού’ στις καθωσπρέπει συζητήσεις. Ωστόσο ίσως πρέπει να διαβάζουμε κάθε τόσο τέτοιες ιστορίες για να συνειδητοποιούμε τι διαθέτουμε -- τα αυτονόητα -- και να αναλογιζόμαστε, με την απαραίτητη ευγνωμοσύνη και με κάποια ντροπή, πόσοι άνθρωποι στον κόσμο τα στερούνται. 

Ο κόσμος των ιδεών

Υπάρχουν ιδεολογίες που διαμορφώνουν συστήματα οργάνωσης της κοινής ζωής, πολιτεύματα, κρατικές και άλλες οντότητες, καθεστώτα. Κάποιες (π.χ. ο ναζισμός) δείχνουν εξαρχής την μαύρη τους όψη με το να κραδαίνουν σαν σημαία π.χ. φυλετικές διακρίσεις και αποκλεισμούς και διώξεις και εξοντώσεις («Όποιος δεν μας μοιάζει είναι εχθρός μας»). Άλλες (π.χ. ο κομμουνισμός) μπορεί να ξεκινούν με ένα σύνθημα θετικό (π.χ. ισότητα), αλλά σύντομα καταλήγουν στην πραγματικότητα της ‘Φάρμας των Ζώων’ του Orwell («Όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά είναι πιο ίσα από τα άλλα»), ενώ για την επίτευξη της ‘ισότητας’ δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν την κλίνη του Προκρούστη: ό,τι προεξέχει από τη ‘νόρμα’ που θέτει το κόμμα, το καθεστώς, ο μοναδικός ηγέτης ή διαφωτιστής ή επαναστάτης, κόβεται αλύπητα και χωρίς δυνατότητα ένστασης ή διαφορετικής γνώμης («Τα δικά σου δικά μου», με το «Έτσι θέλω»). Διαλέγετε και παίρνετε.
     Επειδή πολύς λόγος γίνεται τις μέρες αυτές για το αν τα εγκλήματα του ναζισμού διαφέρουν από τα εγκλήματα του κομμουνισμού, και αν θα πρέπει να τα μνημονεύουμε με την ίδια ανάσα ή να κάνουμε συνέδρια για τα πρώτα και ‘εορτές μίσους’ για τα δεύτερα, ας σκεφθούμε λίγο τις παραπάνω σκέψεις. Όπως θα μας έλεγε η σοφή καμήλα του Αισώπου, ίσιος δρόμος δεν υπάρχει; Πρέπει υποχρεωτικά να πιάνουμε τα άκρα; Κι όταν μία πλευρά (οποιαδήποτε) τραβάει το ιδεολογικό σχοινί προς το ένα άκρο, είναι εξωφρενικό που η άλλη ασκεί ισοδύναμη αντίπραξη; Ο νόμος της δράσης και της αντίδρασης ισχύει τόσο στα κοινωνικά όσο και στα φυσικά φαινόμενα. Συνεπώς, αν αποστρεφόμαστε μετά βδελυγμίας τις εκδηλώσεις του ενός άκρου, ας καταδικάζουμε εξίσου κατηγορηματικά και εκείνες του άλλου. Αλλιώς θα ‘χωλαίνουμε’ διαρκώς από το ένα πόδι (αριστερό ή δεξί, αδιάφορο).     

     Σταματώ εδώ, δίνοντας τον λόγο στο πενάκι του Ηλ. Μακρή (Καθημερινή 22/8/17). 

 

Έκλειψη

Σήμερα είναι μια ιδιαίτερη ημέρα για τους φίλους του ουρανού (εννοώ εδώ τον φυσικό ουρανό, το στερέωμα, και όχι τον πνευματικό). Μια ολική έκλειψη ηλίου είναι σε εξέλιξη πάνω από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το ιδιαίτερο έγκειται στο γεγονός ότι τέτοιες εκλείψεις συνήθως γίνονται ορατές από περιοχές της γης που είναι έρημες, ακατοίκητες ή στα μέσα κάποιου ωκεανού, με αποτέλεσμα σχετικά λίγοι άνθρωποι να μπορούν να βρεθούν στο κατάλληλο σημείο για να δουν για μερικά λεπτά τον ήλιο να χάνεται πίσω από τη σκιά της σελήνης. Η σημερινή έκλειψη γίνεται ορατή διαδοχικά από την ακτή του Ειρηνικού μέχρι την ακτή του Ατλαντικού, σε μια ζώνη εύρους περίπου 70 μιλίων που διασχίζει διαγώνια τις Ηνωμένες Πολιτείες (κάπου 2500 μίλια) σε 93 περίπου λεπτά, δίνοντας έτσι την ευκαιρία σε δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους να δουν το φαινόμενο αυτό, που οι αστρονόμοι και τα Μέσα το χαρακτηρίζουν ως το μεγαλοπρεπέστερο στη φύση. Το σκοτάδι και η πτώση της θερμοκρασίας που το συνοδεύει για μερικά λεπτά δείχνει ανάγλυφα την εξάρτησή μας από την μεγάλη αυτή πηγή ενέργειας που ζωογονεί τον κόσμο μας.  

[H αυθεντική φωτογραφία οφείλεται στην... ειδική ανταποκρίτρια ανιψιά μου 

που βρέθηκε στην κατάλληλη θέση τον κατάλληλο χρόνο]

     Διαβάζοντας σχετικά έμαθα και το εξής εκπληκτικό: Συγκριτικά με τους άλλους πλανήτες του ηλιακού συστήματός μας και τους δορυφόρους τους, μόνο η δική μας Σελήνη έχει τη σωστή διάμετρο και τη σωστή απόσταση από τον Ήλιο και τη Γη ώστε να μπορεί να σκιάσει ολόκληρο τον ηλιακό δίσκο όταν η τροχιά της την φέρει στην ευθεία Ηλίου-Γης. Σε κανέναν άλλο πλανήτη δεν μπορεί να συμβεί αυτό. Μια ακόμη ‘απίστευτη σύμπτωση’ που επιφυλάσσει ο Δημιουργός Θεός στους νοήμονες ανθρώπους που παρεπιδημούν στο διαστημικό μας ‘σπίτι’. Η διαπίστωση του Δαβίδ «Κύριε, πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας» ακούγεται φτωχή μπροστά σε τέτοια κοσμικά γεγονότα. Αλλά βέβαια δεν θα είναι λίγοι εκείνοι που θα δουν, θα θαυμάσουν και δεν θα καταλάβουν τίποτε πέρα από το... φυσικό αυτό φαινόμενο. Που σημαίνει, με τα λόγια του Χριστού, ότι «οὐδὲ ἐάν τις ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ πεισθήσονται». Θαύματα γίνονται κάθε μέρα, απλώς θέλουν και ανάλογα μάτια για να τα βλέπει κανείς.   

Οφειλές

Ακούσαμε για πολλοστή φορά στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα για τον δούλο που του χάρισε ο κύριός του δισεκατομμύρια, κι εκείνος φεύγοντας μετά τη διαγραφή του χρέους πήγε κι έκλεισε στη φυλακή έναν συνάδελφό του που του χρωστούσε ένα κατοστάρικο. Αποτέλεσμα; Να ακούσει από τον κύριό του την φοβερή εκείνη φράση, υπόμνηση και ερώτηση συγχρόνως: «Δοῦλε πονηρέ, πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά σοι, ἐπεὶ παρεκάλεσάς με. Οὐκ ἔδει καὶ σὲ ἐλεῆσαι τὸν σύνδουλόν σου, ὡς καὶ ἐγώ σε ἠλέησα;»
     Συνήθως στο άκουσμα αυτό μένουμε στην ανάγκη της συγχώρησης προς τους άλλους ως προϋπόθεσης για να συγχωρηθούμε κι εμείς από τον Θεό. Αν σκεφθούμε λίγο βαθύτερα, μήπως θα πρέπει να αναλογισθούμε ότι όλοι είμαστε χρεώστες (με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, για όσα διαθέτουμε ως ‘φυσικά’ αγαθά, χαρίσματα, κάθε είδους μικρά και μεγάλα δώρα), και όχι μόνο δεν έχουμε ξεπληρώσει τά χρέη μας, αλλά ούτε καν τα λογαριάζουμε ως χρέη; «Τί δὲ ἔχεις ὃ οὐκ ἔλαβες;» θα μας ρωτούσε ο Απ. Παύλος. Αν κάπως έτσι βλέπαμε τα πράγματα (όχι με στενά οικονομική έννοια αλλά γενικά σαν σχέση αλληλεξάρτησης και αμοιβαίας ευθύνης), δεν θα ήταν διαφορετική η στάση μας απέναντι σε όλους τους άλλους που πάντα «μας χρωστάνε»; Ακόμη και η σχέση του κράτους με τους πολίτες του θα μπορούσε να τεθεί σε μια πιο δίκαια, και συνεπώς πιο φιλάνθρωπη βάση.

Αγια-Σοφιά

Ένα ιδιαίτερο θέμα θίγει με επιστολή του στην Καθημερινή με τίτλο 'Ποδόσφαιρο και θρησκεία' ο (άγνωστός μου) Κων. Γραίκας. Ως γνωστόν, το υπό ανέγερση γήπεδο της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια θα φέρει την ονομασία ‘Αγιά-Σοφιά’. Όπως εύστοχα επισημαίνει ο επιστολογράφος, δεν υπάρχει στον κόσμο ιδιωτικό γήπεδο που να λέγεται ‘Ναός του Σολομώντος’ ή ‘Τέμενος Αλ-Ακσά’. Κι ακόμη, αναρωτιέται, κανείς από το επίσημο κράτος ή την ‘καθ’ ύλην αρμόδια’ Εκκλησία δεν μπορεί να διανοηθεί τι είδους γηπεδικά συνθήματα (γράφε χυδαιολογίες και βλασφημίες) συνδεδεμένες με την ονομασία της ‘Αγια-Σοφιάς’ θα αναπέμπονται κάθε τόσο στον ‘ναό’ του ποδοσφαίρου;

     Εννοείται ότι οι επισημάνσεις αυτές προσυπογράφονται με τα δυο χέρια. Να ελπίσουμε ότι θα συγκινηθεί κάποιος ‘καθ’ ύλην αρμόδιος’;

Δαχτυλίδι

Είναι γνωστή από τον Ηρόδοτο η ιστορία του τυράννου Πολυκράτη από τη Σάμο, που πέταξε το δαχτυλίδι του στη θάλασσα, αλλά το βρήκε μετά από μερικές μέρες στην κοιλιά ενός μεγάλου ψαριού που του έφεραν ως δώρο. Τέτοια εξωπραγματικά δεν συνέβαιναν μόνο τότε. Διαβάζω σήμερα στη Guardian για μια γυναίκα 84 ετών από τον Καναδά που είχε χάσει το δαχτυλίδι του αρραβώνα της το 2004 ενώ ξεβοτάνιζε τον κήπο της. Παρόλο που τότε είχε κάνει άνω-κάτω τον τόπο δεν μπόρεσε να το βρει. Προ ημερών η εγγονή της έκοψε ένα παραμορφωμένο καρότο από τον ίδιο κήπο, που ανήκει στην οικογένεια εδώ και 105 χρόνια. Στην αρχή δεν το πρόσεξε, αλλά καθώς το έπλενε, βρήκε τυλιγμένο γύρω του το δαχτυλίδι, που η γιαγιά της αμέσως αναγνώρισε. Όπως μας πληροφορεί η εφημερίδα, ανάλογα περιστατικά έχουν καταγραφεί στη Σουηδία και στη Γερμανία.  

Κλήρος

Μια και πολύς ο δημόσιος λόγος για κλήρους και κληρώσεις αυτές τις μέρες, αξίζει τον κόπο να θυμηθούμε την πρώτη ενέργεια της Χριστιανικής Εκκλησίας μετά την Ανάληψη του Κυρίου, τότε που «του πλήθους των πιστευόντων ήν η καρδία και η ψυχή μία». Οι Απόστολοι, ενώ περιμένουν την εκπλήρωση της υπόσχεσης του Κυρίου για την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος, προχωρούν στην εκλογή διαδόχου του εξωμότη Ιούδα. Έχει σημασία ο τρόπος της εκλογής στις λεπτομέρειές του. Ολόκληρο το σώμα προτείνει δυο υποψηφίους που να πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις (να έχουν ζήσει από την αρχή ως το τέλος τη δημόσια ζωή και δράση του Κυρίου, ώστε να είναι μάρτυρες της Αναστάσεως), και στη συνέχεια προσεύχονται ώστε ο «πάντων καρδιογνώστης Κύριος» να αναδείξει αυτόν που θα αναλάβει την υψηλή θέση του Αποστόλου. Ρίχνουν στη συνέχεια κλήρο και αποδέχονται το αποτέλεσμα ως έκφραση της βουλής του Θεού. Κατά σύμπτωση, τον δια κλήρου εκλεγμένο Απόστολο Ματθία τιμούσε χθες η Εκκλησία.
     Δεν χρειάζεται να κάνουμε συγκρίσεις. Καταλαβαίνει κανείς ότι η κλήρωση δεν είναι από μόνη της κακή, όταν προηγείται η σωστή επιλογή των υποψηφίων και η προσευχή για το αποτέλεσμα. Δυστυχώς όμως σήμερα ακόμη και στα εκκλησιαστικά πράγματα η όλη διαδικασία έχει  στρεβλωθεί από ανθρώπινες σκοπιμότητες και επιδιώξεις. Έως πότε;

Ένα κύμα λιγότερο

Κάπως έτσι θα μπορούσαμε να περιγράψουμε την χθεσινή αναχώρηση της Αρλέτας από τον κόσμο αυτό. Μετά τον Λάκη Παπά, την Καίτη Χωματά, τον Γιώργο Ζωγράφο, κι αυτή «διάβηκε απ’ το φαρδύ ποτάμι». Μετά θάνατον μάθαμε και το πραγματικό της όνομα (ΑΡγυρώ ΝικοΛΕΤΑ), που εξηγεί το καλλιτεχνικό της. Από τις πιο χαρακτηριστικές φωνές του Νέου Κύματος, μας άφησε μαγευτικά τραγούδια και ερμηνείες όπως το «Μια φορά θυμάμαι» και το «'Ησουν παιδί σαν το Χριστό» και τόσα άλλα. Ευκαιρία να τα ξανακούσουμε -- το YouTube γεμάτο είναι! Μελωδικά ενθυμήματα μιας παλιότερης μουσικής εποχής που ξεχώριζε για την ποιότητά της. Ο Θεός να την αναπαύσει.

 

Επίκαιρα

Των οικιών και των δασών και των αγρών και των νήσων ημών εμπιμπραμένων, εμείς  -- πάντα μέσα στα πράγματα, αλλά υπεράνω τέτοιων πεζών και ευτελών θεμάτων -- κληρώνουμε σημαιοφόρους και άλλους αξιωματούχους της κοινωνίας. Μεθαύριο γιατί όχι υπουργούς και πρωθυπουργό και πρόεδρο; Όπως λέει η γνωστή διαφήμιση, κι αν μας κάτσει;

 [Του Ηλ. Μακρή, Καθημερινή 5/8/2017]

Κύθηρα

Το γραφικό νησί της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας και της Αγίας Ελέσας, που έδεσε το όνομά του με τραγούδια και ταινίες, αποτελεί την πιο πρόσφατη -- μακάρι να ήταν και η τελευταία -- γεωγραφική απόπειρα απόδειξης ότι οι καταστροφικές καλοκαιρινές πυρκαγιές δεν έχουν πολιτικές πεποιθήσεις και γράφουν στα παλαιότερα των πυρίνων υποδημάτων τους τις 'προοδευτικές' αριστερές κυβερνήσεις όπως και τις παραδοσιακές κεντροδεξιές. Κανείς πολιτικός φυσικά δεν υποσχέθηκε ότι επί των ημερών του θα εξαφανίζονταν οι φωτιές. Όταν όμως στο παρελθόν πολλοί και διάφοροι έχουν χρησιμοποιήσει τις θεομηνίες αυτές ως αντιπολιτευτικά 'πατήματα', εμμέσως κάτι τέτοιο δεν αφήνουν να αιωρείται ως προσδοκία εκ μέρους τους; Να ελπίσουμε ότι αυτό τουλάχιστον το μάθημα το χωνέψαμε επιτέλους όλοι μας;
     Y.Γ. Μάλλον βιάστηκα να ελπίσω. Διαβάζω για τον πόλεμο ανακοινώσεων μεταξύ υπουργείου προστασίας του πολίτη και Νέας Δημοκρατίας και καταλήγω στο συμπέρασμα ότι η πολιτική ηλιθιότητα είναι ανίατο νόσημα. Και δανειζόμενος τον στίχο του 'Κεμάλ' μονολογώ: "Αυτός ο κόσμος δεν θ' αλλάξει ποτέ".
   

 

 

 

 

 

 

[Από την αξέχαστη εκδρομή του 2005]

Παράκληση

Δεκαπενταύγουστος. Μια λέξη και μια χρονική περίοδος με ιδιαίτερη σημασία στην ελληνική γλώσσα και ψυχή. Δεν είναι απλός χρονικός προσδιορισμός. Το περιεχόμενό της πένθιμο και χαρμόσυνο συγχρόνως. Κοίμηση της Παναγίας, μετάσταση προς την ζωή της «μητρός υπαρχούσης της ζωής», «συνάγεται πάντας προς ευφροσύνην τους πιστούς μετά χορών και τυμπάνων». Απαραίτητο ‘ορεκτικό’ της προσδοκωμένης πανηγύρεως η Παράκληση, Μικρή και Μεγάλη. Όπου κι αν αναπέμπεται, σε πόλεις και χωριά, σε μοναστήρια και εξωκκλήσια, από πολύπειρους ψάλτες ή συχνά από αυτοσχέδιους χορούς γυναικών, είτε με περίτεχνο ύφος είτε καλύτερα με περισσή κατάνυξη. Δεν έχει σημασία αν το μέλος δεν είναι τελείως σωστό, αν ο τονισμός ξεφεύγει από το νόημα του στίχου, αν οι δυο ωδές του Μεγάλου Παρακλητικού κανόνα ψάλλονται από τον Γα αντί για τον Νη, όπως ‘πρέπει’. Η ουσία είναι στο περιεχόμενο: στους ύμνους, τα αιτήματα και τις ικεσίες προς την «μεσίτριαν προς τον φιλάνθρωπον Θεόν». Τόση ανάγκη έχουμε την μεσιτεία αυτή, ειδικά στις μέρες μας, που περιστοιχιζόμαστε από «περιστάσεις και θλίψεις και ανάγκας και συμφοράς του βίου».
     Ακούγοντας σήμερα για άλλη μια φορά έναν τέτοιο κατανυκτικό αυτοδίδακτο χορό σε ελληνική κώμη, σκέφτομαι αισιόδοξα ότι, παρά τα τόσα περί του αντιθέτου καθημερινά δείγματα, το «λείμμα» της ευσεβείας υπάρχει, κυρίως εκεί που δεν το βλέπουμε. «Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς». 
     Ας σημειώσω και τούτο. Ο Μεγάλος Παρακλητικός κανόνας είναι, κατά το Ωρολόγιο, «ποίημα του βασιλέως Θεοδώρου Δούκα του Λασκάρεως», κληρονομιά μιας εποχής στην οποία οι βασιλείς και οι άρχοντες είχαν και άλλα ενδιαφέροντα εκτός από την εξουσία.

Θεσμοθετημένη ανισότητα

Τα παρακάτω γράφονται με αφορμή το άρθρο του Π. Μπουκάλα (Ο ΠΙΣ και τα POS, Καθημερινή 15/7/2017). Είμαι ιδιώτης ιατρός: κάποιοι από τους ασθενείς μου μπορεί να με θεωρούν λειτουργό, για το κράτος είμαι επαγγελματίας και έτσι οφείλω να... λειτουργώ. Σε μια εποχή που το κράτος επιβαρύνει τους ελεύθερους επαγγελματίες όσο μπορεί περισσότερο (εισφορές «αλληλεγγύης», προκαταβολές φόρων μέχρι 100%, ΕΦΚΑ, ΕΝΦΙΑ και βάλε), η αναγκαστική επιβολή μιας ακόμη δαπάνης είναι θράσος και αναίδεια.
     Το POS έχει κόστος κτήσης και χρήσης, που δεν θα το «βγάλει» με τις τρέχουσες συνθήκες και συνήθειες της αγοράς, εκτός αν αυξήσουμε τις χρεώσεις μας, κάτι που κανένας δεν διανοείται να κάνει στην εποχή μας. Ακόμη, οι ελεύθεροι επαγγελματίες φορολογούνται από το πρώτο ευρώ και δεν δικαιούνται αφορολόγητο όριο.
     Επιπλέον, το κράτος διαφοροποιεί την αντιμετώπιση των αποδείξεών μας, μη υπολογίζοντας τις κλασικές χειρόγραφες αποδείξεις στις ιατρικές δαπάνες για το χτίσιμο του αφορολογήτου ορίου, σε αντίθεση με τις «ηλεκτρονικές». Με άλλα λόγια, δεν δίνει κίνητρα ούτε στον ασθενή να ζητήσει απόδειξη ούτε στον γιατρό να την εκδώσει («Τι να την κάνω, γιατρέ;» είναι η συνηθισμένη αντίδραση των ασθενών μου).
     Αφήνοντας κατά μέρος τα λοιπά επιχειρήματα για το αν οι ασθενείς είναι καταναλωτές ή όχι, για το ιατρικό απόρρητο κ.λπ., τη θεσμοθετημένη αυτή άνιση μεταχείριση πώς να τη χαρακτηρίσω; Επ’ αυτής τι γνώμη θα είχε το Συμβούλιο της Επικρατείας;

[Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή 28/7/2017]