Κοψοχρονιά

Δεν μπορεί να ζει κανείς στην Ελλάδα και να μην έχει πάρει είδηση την επικείμενη κοσμογονική αλλαγή του ΦΠΑ στην εστίαση, δηλ. ότι από αύριο από το 23% θα πέσει στο 13% (ορμάτε για τα ρεστωράν, εμπρός για τις ταβέρνες... αλλά συγκρατηθείτε: αρχίζει και η νηστεία). Ως μέγα κυβερνητικό επίτευγμα διαφημίσθηκε το γεγονός: αποσπάσαμε ‘μείωση’ από τους τροϊκανούς, η σκληρή διαπραγμάτευση απέφερε αποτέλεσμα, το κόστος ζωής πέφτει, τα φώτα στο τούνελ άναψαν, αρχίζει η ανάπτυξη, ανοίγει προσεχώς ο Παράδεισος... Ψυχραιμία όμως, διότι πίσω έχει η αχλάδα την ουρά! Οι πορτοκαλάδες και τα συναφή προϊόντα θα πωλούνται, λέει, στους ορθίους με 23%, ενώ θα σερβίρονται στους καθημένους με 13%. ‘Χαίρε βάθος απύθμενον’ της ευρηματικότητος του νομοθέτη και των ξυμβούλων του.
     Επειδή όμως, κατά τα λαϊκό λόγιο, η αλεπού είναι εκατό χρονών και το αλεπουδάκι εκατόν είκοσι, ιδού πώς θα κερδίζετε τις δέκα μονάδες. Κάθεστε σε τραπεζάκι και παραγγέλνετε δυο, τρία, πέντε αναψυκτικά για κατανάλωση (δεν απαγορεύεται). Ο σερβιτόρος τα φέρνει, εσείς βγάζετε και τον πληρώνετε (νόμιμα, με 13%), κι εκεί που πάει να τα ανοίξει, χτυπάει το κινητό σας (ο αετομάτης συνεργός παρακολουθεί από το απέναντι πεζοδρόμιο). «Τι; Γεννάει κιόλας; Πες της να περιμένει και έφτασα!» Κλείνετε πανικόβλητος το τηλέφωνο, πετάγεστε όρθιος, αρπάζετε τα μπουκάλια και λέτε στον εμβρόντητο σερβιτόρο: «Ο διάδοχος έρχεται, φέρ’τα να τα κεράσω στό μαιευτήριο!» Ο συνεργός σας παραλαμβάνει με το μηχανάκι, και πάτε γραμμή για το σπίτι.
     Παρακαλείται ο σκηνοθέτης που θα ενσωματώσει την παραπάνω σκηνή σε ελληνική κωμωδία ή επιθεώρηση να καταβάλει τα πνευματικά δικαιώματα στον γράφοντα. Ή έστω να γράψει το όνομα του δημιουργού στους τίτλους του τέλους.

Κολύμπι με κορμοράνο

[Δική μου φωτογραφία, από άλλη περίσταση]

Προχθές το πρωί είχα για λίγα λεπτά την ασυνήθιστη χαρά να κολυμπώ παρέα μ’ έναν κορμοράνο, πράγμα που δεν συμβαίνει κάθε μέρα.
     Τον είχα δει από μακριά να λικνίζεται πάνω στα κύματα, καμιά εκατοστή μέτρα από την ακτή. Μου έκανε εντύπωση το γεγονός ότι είχε απλωμένα τα φτερά του και λες και στεκόταν πάνω στον αφρό κρατώντας τα ακίνητα, σαν να ήθελε να τα στεγνώσει στον ήλιο. Δεν ψάρευε, δεν έκανε τις γνωστές βουτιές και αναζητήσεις κάτω από την επιφάνεια. Απλώς λιαζόταν. Εγώ κολυμπούσα μάλλον χαλαρά, και μου πέρασε η ιδέα να τον πλησιάσω όσο γινόταν περισσότερο για να δω τις αντιδράσεις του (υποθέτω ότι ήταν αρσενικός--δεν ξέρω να τους ξεχωρίζω). Θα έφευγε ή θα έμενε στη θέση του; Θα κολυμπούσε ή θα πετούσε; Μόνο ένας τρόπος υπήρχε να το διαπιστώσω.
     Άρχισα να πηγαίνω προς το μέρος του, και σε λίγο η απόσταση μεταξύ μας δεν ήταν μεγαλύτερη από είκοσι μέτρα. Κρατούσε τη θέση του με τον λαιμό περήφανα κάθετο και το ελαφρά κυρτό στην άκρη ράμφος του τελείως οριζόντιο, ενώ το ένα μάτι που έβλεπα στο προφίλ του περιφερόταν. Με εντόπισε («άγνωστο πλάσμα εν όψει, δεν δείχνει επικίνδυνο, αλλά καλύτερα να το προσέχω»). Μια γρήγορη ματιά στα δεξιά του έδειξε μιαν άλλη κολυμβήτρια να πλησιάζει πιο γρήγορα από αντίθετη κατεύθυνση. Με περικυκλώνουν, θα σκέφθηκε. Αργά, με αξιοπρέπεια, άρχισε να απομακρύνεται και από τους δυο μας, σε μια πορεία που στρατηγικά χάραζε τη διχοτόμο της γωνίας που σχημάτιζαν οι τροχιές μας.
     Έστριψα ελαφρά και άρχισα να τον ακολουθώ, προσπαθώντας να κρατώ περίπου την ίδια απόσταση, αργά, χωρίς ξαφνικές κινήσεις που θα μπορούσαν να εκληφθούν ως απειλή ή παρενόχληση. Εκείνος με παρακολουθούσε συστηματικά, γυρίζοντας κάθε τόσο το κεφάλι στην κορφή του λαιμού του σαν το περισκόπιο ενός υποβρυχίου που σαρώνει τον ορίζοντα. Η άλλη κολυμβήτρια είχε απομακρυνθεί. Συνέχισε με τον ίδιο τρόπο, ρίχνοντάς μου πότε-πότε μια ματιά, κερδίζοντας συνεχώς σε απόσταση. Κρίμα που δεν μπορούσα να τον φωτογραφίσω με κάποιον τρόπο.
     Η ‘βόλτα’ μας κράτησε λίγη ώρα. Κάποια στιγμή βαρέθηκε το παιχνίδι. Ήταν ήδη πολύ μακριά και ένιωθε ασφαλής. Έκανε μια γρήγορη στροφή του λαιμού και έρριξε μια ματιά κάτω από την επιφάνεια, κι έπειτα ανασηκώθηκε και επανέλαβε το στέγνωμα των φτερών του στον ήλιο που προοδευτικά ανέβαινε στο στερέωμα. Η τελευταία εικόνα που κράτησα ήταν εκείνη η αγαλματένια στάση.
     Γύρισα στο ύπτιο και ξεκίνησα για την ακτή, ικανοποιημένος από την πρωινή συνάντηση. Μια αλλιώτικη εμπειρία. Κορμοράνε μου, σ' ευχαριστώ για την παρέα σου.

[Οι παρακάτω εικόνες είναι παρμένες από τη Wikipedia]

Λισταρχείο

Η Δώρα Αντωνίου (Καθημερινή 26/7/2013) παραθέτει τα ερωτήματα ηλικιωμένου αναγνώστη: "Θα ήθελα, μέσω της εφημερίδος σας, να υποβάλετε, προς κάθε αρμόδιο, μία ερώτηση: ποιο είναι το κόστος που προέκυψε από τη λειτουργία της προκαταρκτικής επιτροπής της Βουλής για τη διερεύνηση ευθυνών σχετικά με τη λίστα Λαγκάρντ; Πόσο στοίχισαν οι συνεδριάσεις, το ταξίδι μελών της επιτροπής, η αλληλογραφία με άλλες υπηρεσίες, τι επιβάρυνση προέκυψε από τα αιτήματα για εξειδικευμένες έρευνες και εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης; Θέλω να γνωρίζω, όχι μόνο εγώ, και άλλοι, πόσο μας κόστισε η διερεύνηση της υπόθεσης. Γιατί υποβάλλεται ο βαρέως φορολογούμενος ελληνικός λαός στη δαπάνη; Ποιος ο λόγος των παρατάσεων που πήρε η επιτροπή για τις εργασίες της και, εν τέλει, τι προέκυψε;"
     Προσυπογράφω ανεπιφύλακτα τα ερωτήματα αυτά. Σε καιρούς που κόβεται ακόμη και ο επιούσιος άρτος των μικροφουκαράδων είναι υπερβολική απαίτηση να αναλύεται το κόστος κάθε δημόσιας ενέργειας σε σχέση με το όφελος που προκύπτει; Μέχρι στιγμής όφελος από τη Λίστα Λαγκάρντ δεν είδαμε. Μάθαμε για τις εμμονές της κ. Κωνσταντοπούλου και τις αντοχές του κ. Μαρκογιαννάκη, πλουτίσαμε τη συλλογή μας με ατάκες που ξεπερνούν όσα μας χάρισαν ποτέ ο Γκιωνάκης, ο Αυλωνίτης, ο Παπαγιαννόπουλος (αν και φοβούμαι ότι προσβάλλω την μνήμη των τεθνεώτων με την αναφορά αυτή...), αλλά πέραν τούτου; Να θεωρήσουμε κατόρθωμα το ότι μετά από μήνες διαβουλεύσεων η επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει ENAN τέως υπουργό σε δίκη; Ας είναι. Μπορούμε όμως ως Έλληνες πολίτες να ζητήσουμε αναλυτικό λογαριασμό του κόστους; Ή θα τον συναντήσουμε κι αυτόν σε δόσεις στα επόμενα τιμολόγια της ΔΕΗ;

Εκ προμελέτης

Σε ρεπορτάζ της εφημερίδας ‘Μακεδονία’ διαβάζω ότι μία στις πέντε γυναίκες (υποθέτω αναπαραγωγικής ηλικίας) στην Ελλάδα καταφεύγει στην έκτρωση για ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Τόσο το ποσοστό όσο και αυτό καθ’ εαυτό το γεγονός είναι ανατριχιαστικό: έχουμε θεσμοθετημένη την εμβρυοκτονία ως μέρος της ‘ελεύθερης επιλογής’ στη ζωή μας, χωρίς πολλή σκέψη ή στενοχώρια. Αν προσθέσουμε το γεγονός αυτό στα διάφορα άλλα καθημερινά μας ανομήματα, προσωπικά και συλλογικά, υπάρχει περίπτωση, κατά το κοινώς λεγόμενο ‘να δούμε Θεού πρόσωπο’ ως έθνος; 

Ο χρυσός που διχάζει

«Ο χρυσός μάς φέρνει πιο κοντά» ήταν παλιό διαφημιστικό σύνθημα γνωστής φίρμας κοσμημάτων. Δυστυχώς μόνο στη διαφήμιση. Όπως ακούγεται, στην επίμαχη «χρυσοφόρο» ζώνη της Χαλκιδικής επικρατούν συνθήκες διχασμού, με «προγραφές» και κοινωνικούς εξοστρακισμούς των αποκαλουμένων «προδοτών», διωγμό των παιδιών τους από τα σχολεία, μποϊκοτάζ των «αντίπαλων» καταστημάτων και άλλα εμφυλιοπολεμικά ονείδη. Και όλα αυτά απέναντι σε συγγενείς και φίλους, που το «έγκλημά τους» είναι ότι αναζητούν δυνατότητα εργασίας και βιοπορισμού σε περίοδο άκρας ανέχειας.

      Δεν μπορώ να γνωρίζω την τελική έκβαση της ιστορίας. Ο χρυσός μπορεί να μην εξορυχθεί ποτέ. Το διχαστικό πάθος όμως δεν σβήνει εύκολα, και η δηλητηρίαση των ανθρωπίνων σχέσεων μπορεί να μολύνει γενιές ολόκληρες. Σχεδόν έναν αιώνα κάναμε να ξεχάσουμε βενιζελικούς και βασιλικούς, για να μην αναφερθούμε σε πιο πρόσφατες εθνικές πληγές. Και λησμονούμε τον Διονύσιο Σολωμό, που τολμά να μας λέει ότι: «Σαν μισούνται αναμεσό τους δεν τους πρέπει λευτεριά».

      Τα παραπάνω γράφονται χωρίς κανένα έννομο ή άλλο συμφέρον στην υπόθεση, παρά μόνο με την ιδιότητα του θλιβόμενου Έλληνα.

[Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή 23/7/2013]

Χύδην

Έπεσα το πρωί πάνω σε τηλεοπτικό διάλογο σχετικά με τις πρόσφατες λεκτικές και συμπεριφορικές ασχήμιες (από διάφορες πλευρές) στο κοινοβούλιο. Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που συμβαίνει, αλλά ευτυχώς κάποιοι από μας δεν έχουν ακόμη αποκτήσει ανοσία σ’ αυτό που στη γλώσσα της υμνογραφίας θα μπορούσαμε να περιγράψουμε ως ‘άκουσμα και λάλημα φρικτόν’. Ερωτώμενος ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος, απέδωσε την ευθύνη στους ψηφοφόρους διότι ψήφισαν με κίνητρο την οργή και την αγανάκτηση και όχι κάποια συνειδητή πολιτική επιλογή.
     Ας το σκεφθούμε λίγο το πράγμα. Υπήρχε περίπτωση ένα διαφορετικό εκλογικό αποτέλεσμα να οδηγούσε σε καλύτερη βουλευτική διαγωγή; Αμφιβάλλω. Πρώτον, διότι δυστυχώς η συμπεριφορά δεν αποτελεί κριτήριο επιλογής στις εκλογές, και δεύτερον, διότι η διαγωγή των εκλεγμένων αντιπροσώπων του λαού αντανακλά μια χυδαιότητα λόγου και πράξης που υπάρχει διάχυτη στην κοινωνία μας. Αν θα θέλαμε να φέρονται καλύτερα οι πολιτικοί ‘πατέρες’ του έθνους, θα έπρεπε να τους είχαμε βάλει πιπέρι στο στόμα όταν μάθαιναν να βρίζουν και να χυδαιολογούν από την παιδική τους ακόμη ηλικία. Εφόσον έχουμε αποδεχθεί ως ‘φυσιολογική’ την γλωσσική βαναυσότητα που μας βομβαρδίζει καθημερινά με 5-6 λέξεις σεξουαλικού περιεχομένου, δεν θα πρέπει να μας ξαφνιάζει όταν το ίδιο λεξιλόγιο ‘στολίζει’ (εκουσίως ή ακουσίως) και τα επίσημα χείλη. Και εφόσον στέργουμε τον ‘μετά θράσους λόγον’ (Ισοκράτης) στα τηλεοπτικά παράθυρα, τι το περίεργο αν τον ακούμε και από το βήμα της Βουλής;
     Όταν προσλαμβάνεται ένας υπάλληλος σε οποιαδήποτε υπηρεσία, κριτήριο είναι καταρχήν οι σπουδές, η εμπειρία και η προϋπηρεσία του. Την εν γένει διαγωγή του συνήθως δεν την γνωρίζουν αυτοί που τον επιλέγουν. Αν στην πορεία της θητείας του αποδειχθεί ανήθικος, χυδαίος, φιλόνικος, ‘υβριστής και βίαιος και λίαν ασελγώς διακείμενος’ (όπως θα τον ζωγράφιζε ο Λυσίας), αυτό αποτελεί παράπτωμα που μπορεί να έχει πειθαρχικές και άλλες συνέπειες. Θα ήταν υπερβολικό να απαιτήσει κανείς από τον ‘ναό της δημοκρατίας’ να εφαρμόσει τέτοιες διαδικασίες και κυρώσεις, ακόμη και αποπομπή βουλευτών που κατά συρροήν ασχημονούν λεκτικά ή πρακτικά στον δημόσιό τους βίο; Αλλά βέβαια, μια από τις ρίζες της περιρρέουσας χυδαιότητας είναι και η ατιμωρησία που προοδευτικά επικράτησε στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης. Συνεπώς;

Κάθε τρεις μήνες

Ο φετινός χρόνος, εκτός από τα διάφορα τραγικά και οδυνηρά που γνωρίζουμε από την καθημερινή ειδησεογραφία, μας χαρίζει μικρανίψια. Έτσι, μετά τον Νικολάκη και την Δανάη-Δέσποινα, ένα ακόμη κοράσιον πολιτογραφήθηκε στην ευρύτερη οικογένεια προχθές βράδυ. Θέμη και Ελευθερία, να σας (και να μας) ζήσει η μικρούλα! Δόξα τω Θεώ!

     Επί τη ευκαιρία, τη λέξη ‘μικρανιψιός’ δυο σύγχρονα λεξικά την μεταφράζουν διαφορετικά. Σύμφωνα με τον Μπαμπινιώτη, είναι παιδί εξαδέλφου (νομίζω λάθος). Κατά το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, είναι παιδί ανιψιού (νομίζω πιο σωστό, αυτό που οι Άγγλοι θα έλεγαν grandnephew ή grandniece, αναλόγως). Και επί τη ευκαιρία της ευκαιρίας, δεν είναι η μόνη διαφορά που έχουν μεταξύ τους. Να ελπίσουμε σε κάποιου είδους συμφωνία στο μέλλον ή οι όποιες διαφορές αποτελούν αποχρώντα λόγο για την ύπαρξη περισσοτέρων του ενός λεξικών; Αν είναι έτσι, μάλλον θα μείνουμε με την απορία...

Θαύματα

Μνήμη του Προφήτη Ηλία σήμερα, και καταγράφω κάποιες σκέψεις που έκανα πρόσφατα.
     Όχι σπάνια ακούμε ανθρώπους σε κάθε είδος δύσκολη περίσταση να εύχονται να γίνει ένα θαύμα. Συχνά αυτό που περιμένουμε ως ‘θαύμα’ είναι μια προσωπική απαίτηση για ικανοποίηση μιας επιθυμίας είτε θετικής (να γίνω καλά, να πετύχω στις εξετάσεις, να κερδίσω κάτι) είτε και αρνητικής (να χάσουν κάποιοι άλλοι, να ματαιωθεί μια εκδήλωση που δεν μου αρέσει). Μια τέτοια έννοια ‘θαύματος’ περιορίζει πολύ τον Θεό: τον φέρνει στα μέτρα μας, τον θέλει ως υπηρέτη δικών μας συμφερόντων, άρα… όχι Θεό (με κεφαλαίο Θ). Άλλωστε, τα ίδια αιτήματα δεν θα υπέβαλλε και ο άλλος, αντίπαλος, αντίδικος, συνυποψήφιος; Αυτό που θα ήταν ‘θαύμα’ για μένα δεν θα ήταν ‘δράμα’ για εκείνον;
    Στην ιστορία του Προφήτη Ηλία έχουμε ένα κλασικό παράδειγμα ‘συγκριτικής μελέτης’ στη θαυματουργία. Ο Προφήτης αντιμετωπίζει 950 ιερείς των ειδώλων και τους προτείνει να… συναγωνισθούν στο θαύμα. Οι δυο πλευρές κάνουν από μια θυσία. Επικαλούνται διαδοχικά οι μεν τον Βάαλ, ο δε Ηλίας τον αληθινό Θεό. Η απάντηση του ειδώλου: ‘ουκ ην φωνή, ουκ ην ακρόασις’. Η απάντηση του Θεού έρχεται με φωτιά που κατακαίει την θυσία. Ακολουθεί η θανάτωση των ‘προφητών της αισχύνης’ κατά την εντολή του Θεού, και κορυφώνεται με ραγδαία βροχή που τερματίζει την ανομβρία που επί τριάμισι χρόνια μάστιζε τη χώρα.
    Πολλές φορές το αίτημά μας για ‘θαύμα’ επιδιώκει κάτι τέτοιες ‘παλαιοδιαθηκικού τύπου’ ενέργειες (ή επιδείξεις) ισχύος, βροντερές, θεαματικές, τιμωρητικές για τους απέναντι, που να καταξιώνουν ακλόνητα τη δική μας θέση. Λησμονούμε βέβαια ότι αν ο Θεός θαυματουργούσε συστηματικά με τέτοιο τρόπο και κατά παραγγελίαν, πολύ σύντομα δεν θα είχε απομείνει κανένας μας… 
    Σε γενικότερο επίπεδο, όταν ζούμε μέσα σ’ έναν κόσμο θαυμαστό σε κάθε εκδήλωσή του, ‘τι έτι χρείαν έχομεν’ θαυμάτων; Ο κόσμος γύρω μας, που χωρίς πολλή σκέψη τον ονομάζουμε ‘φυσικό’, είναι λιγότερο θαύμα επειδή έχουμε αρχίσει να τον κατανοούμε; Το γεγονός π.χ. ότι μπορούμε να περιγράψουμε με εξισώσεις την κίνηση των πλανητών ή την θέση των άστρων κάνει λιγότερο αξιοθαύμαστη την παρουσία τους στο στερέωμα; Επειδή κάθε μέρα γνωρίζουμε όλο και περισσότερα για τα κύτταρα, τα οργανίδιά τους, τις λειτουργίες τους, τον πολλαπλασιασμό τους, τη διαιώνιση των χαρακτηριστικών τους, παύουν αυτά να αποτελούν ‘θαυμαστά’ αντικείμενα παρατήρησης και μελέτης; Κι ακόμη, η αποκρυπτογράφηση του ανθρωπίνου γονιδιώματος (ένα μεγάλο επιστημονικό επίτευγμα από κάθε πλευρά) αφαιρεί τίποτε από το μεγάλο μυστήριο της ζωής;
     Ας θυμηθούμε και μιαν άλλη εμπειρία του Προφήτη Ηλία. Ενώ κρύβεται από τη μανία του βασιλιά που τον καταδιώκει, ισχυρός άνεμος, σεισμός, φωτιά, όλα περνούν από μπροστά του, και σε κανένα από αυτά τα θορυβώδη και βίαια φαινόμενα δεν βρίσκεται ο Θεός. Και μετά από όλον αυτό τον χαλασμό, ‘φωνή αύρας λεπτής, και εκεί Κύριος’, μας λέγει το ιερό κείμενο. Τελικά θα πρέπει να μάθουμε να αναζητούμε και να βλέπουμε τον Θεό στα μικρά και συνηθισμένα, στην ησυχία, στην αφάνεια. Και τότε θα διαπιστώνουμε σε κάθε στιγμή ότι ο κόσμος είναι γεμάτος θαύματα, διότι τα πάντα είναι ‘καλά λίαν’.

Δακτυλοδεικτούμενα

Στη φοιτητική μας ζωή είχαμε το εξαιρετικό προνόμιο να διαβάζουμε στους τοίχους του Αριστοτελείου βαθυστόχαστα συνθήματα του τύπου «Όταν το δάχτυλο δείχνει το φεγγάρι, ο ΚΝίτης κοιτάει το δάχτυλο». Πέρα από το φαιδρό του πράγματος, που αποτύπωνε την τυφλή προσκόλληση στους καθ’ εκάστην γενεάν κομματικούς ινστρούχτορες, το σύνθημα εμπεριέχει και τη διάσταση του αποπροσανατολισμού, που αποτυπώνει το εύγλωττο προχθεσινό σκίτσο του Ηλ. Μακρή (Καθημερινή 17/7/2013). Σύμφωνα με την απόφαση της Βουλής, ο τέως ΥπΟικ Γ. Παπακωνσταντίνου θα καθήσει στο σκαμνί για διάφορα περί την λίσταν Λαγκάρντ κακουργήματα και πλημμελήματα. Ασχοληθείτε λοιπόν, Ελληνίδες και Έλληνες, αποκλειστικά με το ‘δάχτυλο’ κι αφήστε το ‘φεγγάρι’ της λίστας με τα 2000 και πλέον ονόματα να αρμενίζει ανέγγιχτο στον Αττικό ουρανό...

Σημείωση: Για λόγους στατιστικούς, οι αναρτήσεις του ιστολογίου με τη σημερινή φθάνουν τον σημαδιακό αριθμό 1453. Άντε, με το καλό και στο 1821!

Πρωτοσέλιδος θάνατος

Δεν ήξερα την τηλεοπτική σειρά ‘Glee’ ούτε αν παίχθηκε ποτέ στην Ελλάδα (αναγνώστης με πληροφορεί ότι την παίζει το Alpha). Έμαθα από τις αγγλικές εφημερίδες το όνομα του πρωταγωνιστή της (Κόρι Μόντεϊθ, 31 ετών), και ότι βρέθηκε πρόσφατα νεκρός στο ξενοδοχείο του στον Καναδά. Κρίνοντας από τα σχόλια και τις φωτογραφίες, ήταν νέος, όμορφος, δημοφιλής, ίνδαλμα για τα κοριτσόπουλα, επιτυχημένος. Η αιτία του θανάτου του; Υπερβολική δόση ναρκωτικών και αλκοόλ. Πίσω από τη βιτρίνα το σκοτεινό παρασκήνιο, το τραγικό τίμημα της ‘επιτυχίας’. Ξεπερνώντας τη θλίψη για τον χαμό ενός ακόμη νέου ανθρώπου, σκέφτομαι ότι τέτοια παραδείγματα ίσως θα πρέπει να προβάλλονται για παραδειγματισμό, όπως οι μεθυσμένοι είλωτες στην αρχαία Σπάρτη. Μήπως και γλιτώσουν κάποιοι άλλοι νέοι από τις παρενέργειες του lifestyle.

‘Εκ στόματος νηπίου’

Η τρισχαριτωμένη επισκέπτριά μου στάθηκε με περιέργεια μπροστά στο μεγάλο ράφι με τα πολύχρωμα ενημερωτικά φυλλάδια για ποικίλα πνευμονικά προβλήματα. Τα περιεργάσθηκε με ενδιαφέρον, έπειτα άπλωσε το χέρι της σε ένα πολυσέλιδο. «Μπορώ να πάρω ένα;» ρώτησε διστακτικά. «Και βέβαια!» απάντησα αμέσως. Κι έπειτα είδα τον τίτλο: ‘Πώς να κόψετε το κάπνισμα’. Ξαφνιάστηκα. Τι δουλειά έχει μια δεκάχρονη μικρούλα με τέτοια νοσηρά φαινόμενα; σκέφθηκα. «Έχω μια φίλη που ο μπαμπάς της καπνίζει, και θέλω να της το δώσω», έσπευσε να εξηγήσει πολύ σοβαρά εκείνη. Υπήρχε περίπτωση να αρνηθώ; Μέσα μου έλεγα ότι μακάρι να στρεφόμασταν και να γινόμασταν ‘ως τα παιδία’, νηπιάζοντας απέναντι σε καθετί βλαπτικό και επιζήμιο.  

Πάσης φύσεως υλικά

Η αναγγελία του διορισμού του Χ. Παπουτσή ως εκπροσώπου της Ελλάδος στην Παγκόσμια Τράπεζα προκάλεσε σειρά δημοσιογραφικών αντιδράσεων από γνωστούς σχολιαστές (ενδεικτικά, Τ. Θεοδωρόπουλος). Κανείς δεν βρέθηκε να υποστηρίξει τον παλαίμαχο πράσινο αφισοκολλητή που πέρασε σχεδόν από όλα τα κυβερνητικά αξιώματα με μόνο προσόν την κομματική του κάρτα. Να υποθέσει κανείς ότι οι κυβερνητικοί εταίροι εξήντλησαν τα περιθώρια της αξιοκρατικής αναζήτησης και έξυσαν τον πάτο του βαρελιού, κατά την αγγλική έκφραση; Δυστυχώς η γενική εντύπωση είναι ότι επιχειρείται ανακύκλωση υλικών πολιτικής κατεδάφισης, κοινώς προσπαθούμε να χτίσουμε με μπάζα. Προς αποφυγήν καταθλίψεως, ας διασκεδάσουμε με τον εξαιρετικά καυστικό σαρκασμό του Φαληρέως (Καθημερινή 14/7/2013):
     "Ο πρόεδρος πρώτα έβγαλε το σακάκι και προσεκτικά το κρέμασε στη ράχη της καρέκλας. Μετά έβγαλε το μανικετόκουμπο κι έπειτα τύλιξε το μανίκι του πουκαμίσου του όσο πιο ψηλά μπορούσε, για να μην το λερώσει. Στη συνέχεια, αργά και αποφασιστικά, όπως του ταιριάζει, χωρίς περιττούς μορφασμούς αηδίας, βύθισε το χέρι μέσα στα στάσιμα βρωμόνερα της πολιτικής. Ενιωσε με τα δάκτυλα τη λιγδερή επιφάνεια του ιζήματος, αλλά δεν δίστασε: το έξυσε, το ανακάτεψε και από όλα τα ξεχασμένα, τα θλιβερά, τα σάπια και τα ψόφια που βγήκαν κάτω από τη λάσπη, αυτός διάλεξε τον Χρηστάρα τον Παπουτσή και τον διόρισε εκπρόσωπο της Ελλάδος στη World Bank..."

Απο... κόμματα

Έχω επισημάνει και παλαιότερα τις ‘κομματικές καταχρήσεις’ στο γράψιμο, δηλ. τη χρήση του κόμματος ευκαίρως ακαίρως, χωρίς λόγο και αιτία. Διορθώνοντας πρόσφατα κάποια τυπογραφικά δοκίμια όπου υπερεπερίσσευαν οι σχετικές ‘παραβάσεις’, σκέφθηκα τον εξής απλό κανόνα (δεν διεκδικώ ευρεσιτεχνία, αλλά δεν έχει τύχει να τον συναντήσω αλλού): αν κάπου αμφιβάλλουμε για το αν χρειάζεται κόμμα, ας διαβάσουμε φωναχτά το κείμενο, κάνοντας παύσεις εκεί που πρέπει. Έστω π.χ. η φράση ‘Ο φίλος μου όμως δεν ήλθε’. Θα διαβάζαμε ποτέ φωναχτά ‘Ο φίλος μου [ΠΑΥΣΗ] όμως [ΠΑΥΣΗ] δεν ήλθε’; Μάλλον όχι. Γιατί τότε συχνά βλέπουμε το ‘όμως’ περίκλειστο από κόμματα; Το ίδιο συμβαίνει και με το ‘λοιπόν’ (οι δυο αυτές λέξεις είναι συχνά θύματα της κομματοκρατίας). Αντίθετα (ΠΑΥΣΗ!) όταν εμφανίζονται στην αρχή της πρότασης, μπορεί να ακολουθούνται από κόμμα διότι ενεργούν ως προεξαγγελίες για ό,τι θα ακολουθήσει: ‘Λοιπόν, ο φίλος μου τελικά δεν ήλθε’. Βέβαια στην περίπτωση αυτή ακόμη και χωρίς κόμμα η πρόταση ‘λειτουργεί’ θαυμάσια.    

            Παρεμπιπτόντως, διαβάστε στη σελίδα του Μπάμπη Κουτρούλη πόσο ωραία ένας ηλεκτρολόγος μηχανικός παρουσιάζει τα σημεία στίξεως. Τελικά δεν έχει τόση σημασία η επίσημη ιδιότητά σου όσο το μεράκι που κρύβεις μέσα σου για κάτι.

Διάλειμμα στη Θάσο

Ποτέ δεν είναι αργά για να αποκαταστήσει κανείς μια 'αδικία': τόσα χρόνια δεν είχαμε επισκεφθεί την Θάσο. Έτσι το αποφασίσαμε και το πραγματοποιήσαμε τώρα, και μας αποζημίωσε με τον καλύτερο τρόπο. Χωρίς πολλά λόγια, μια μικρή δειγματοληψία εικόνων, και έπεται συνέχεια.

 

 

 

 

 

 

 

Ποτέ την Κυριακή

Εδώ και καιρό έχει ανακύψει ως θέμα συζήτησης αν θα πρέπει ή όχι να ανοίγουν τα καταστήματα την Κυριακή, και πόσες Κυριακές το χρόνο και άλλα συναφή. Φαίνεται ότι τώρα 'ωρίμασε' το θέμα και ετοιμάζονται να το προωθήσουν τα κόμματα της συγκυβέρνησης. Προφανώς, επειδή τα εμπορικά έχουν τόσο πολλή δουλειά (γελάστε αν θέλετε...) τις άλλες μέρες της εβδομάδος, ο χρόνος δεν φτάνει και χρειάζονται τις Κυριακές για να καλύψουν τις ολοένα... αυξανόμενες ανάγκες των καταναλωτών (ξαναγελάστε...). Ας εφαρμόσουμε την ίδια λογική στο Δημόσιο. Οι υπηρεσίες γενικά δυσκολεύονται να εξυπηρετούν τους πολίτες μέσα σε πέντε μόνο μέρες. Γιατί δεν λειτουργούν και τα Σάββατα, όπως γινόταν κάποτε; Γιατί δεν αυξάνουν τις ώρες λειτουργίας τους τις υπόλοιπες μέρες; Κι ακόμη: Τα σχολεία συνήθως δεν καλύπτουν την διδακτέα ύλη με πενθήμερη λειτουργία και ποικιλοτρόπως ακρωτηριασμένο το σχολικό έτος. Γιατί δεν δουλεύουν και τα Σάββατα, όπως γινόταν στη δική μας εποχή; Μήπως κακοπάθαμε τότε και δεν το ξέρουμε; Γιατί κάθε συζήτηση για επέκταση του ωραρίου εργασίας ξεκινάει από την Κυριακή όταν έχουμε στη διάθεσή μας ολόκληρο το Σάββατο (ή τα τρία κλειστά απογεύματα); Νομίζω ότι δεν θέλει πολλή σκέψη το πράγμα: ούτε καν καχύποπτοι δεν χρειάζεται να είμαστε για να το καταλάβουμε. Σε απλά ελληνικά, ο διάβολος έχει πολλά ποδάρια, και ξέρει ότι 'ολίγον καιρόν έχει'.   

     Ελπίζω ότι η εκκλησία της Ελλάδος θα αντιδράσει τουλάχιστον σ' αυτό το ενδεχόμενο, μια και μέχρι τώρα δείχνει μάλλον υποτονική. ΕΔΩ μπορεί να βρει κανείς σχετική εγκύκλιο του Μητροπολίτη Φθιώτιδος, που δημοσιεύθηκε προ καιρού. Μακάρι να ακολουθήσουν και άλλοι.

Προστασία

Δεν είναι άσχετη με την προηγούμενη ανάρτηση και αυτή η είδηση, που διάβασα προ ημερών στην Guardian. Η τράπεζα Barclays λοιπόν ανακοίνωσε ότι στο εξής θα πουλάει τα προσωπικά δεδομένα των 13 εκατομμυρίων πελατών της (αγοραστικές συνήθειες, τοποθεσίες που επισκέπτονται μέσω των πιστωτικών καρτών τους κ.α.) σε άλλες εταιρείες, σε κυβερνητικές υπηρεσίες της Βρετανίας ή σε βουλευτές (για ψηφοθηρία;). Τα στοιχεία αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν, σύμφωνα με την ενημέρωση της τράπεζας, φωτογραφίες ή μαγνητοφωνημένες συνομιλίες των πελατών της. Ερώτηση: μόνο η Barclays; Και μόνο τώρα; Μέχρι τώρα δεν γινόταν κάτι τέτοιο;
     Τον καιρό που ζούσα στην Αγγλία μας είχαν κάνει ποικίλα σεμινάρια και άλλες διαφωτιστικές εκδηλώσεις για τα αρχεία που επιτρεπόταν να κρατούμε στα νοσοκομεία, για τις άδειες που χρειάζονται προκειμένου να τηρούμε αρχεία για τους ασθενείς, για την ‘προστασία των προσωπικών δεδομένων’ και άλλα συναφή. Έκτοτε έχει γεμίσει ο κόσμος (εκεί, εδώ και παντού) από νόμους ‘προστασίας’: τα ‘προσωπικά δεδομένα’ έγιναν ένα είδος ειδώλου που οφείλουμε να το προσκυνούμε και να το επικαλούμαστε. Όλοι; Εξαρτάται. Αυτά που ισχύουν για τον πολύ κόσμο προφανώς δεν περιλαμβάνουν μεγάλες εταιρείες, κυβερνητικές υπηρεσίες και ποικίλα οικονομικά και άλλα συμφέροντα. Ποιούς προστατεύουν από αδιάκριτα μάτια; Οπωσδήποτε κάθε είδους παρανόμους, εγκληματίες, διακινητές χρήματος, όπλων, ναρκωτικών και ανθρώπων, ακόμη και πολιτικούς. Εσάς και εμένα όμως;
     Ας μην είμαστε αρνητικοί όμως. Είναι γεγονός ότι κάνουμε βήματα μπροστά. Κάποτε ο κόσμος τηρούσε διάφορα προσχήματα, και τέτοιες ενέργειες τις κάλυπτε υποκριτική σιγή. Τώρα όλα γίνονται φανερά και με τον μανδύα της νομιμότητας. Και έπεται συνέχεια. Κατά τα άλλα, τόσο τα χρήματά μας όσο και τα προσωπικά μας δεδομένα είναι απολύτως ασφαλή. Το λέει και η τηλεόραση, το εγγυάται και η κυβέρνηση. Λίγο το έχετε αυτό;

Λαθρακουσίες

Εδώ και καμιά δεκαριά μέρες ο κόσμος όλος έμαθε το όνομα του Edward Snowden, του 29χρονου Αμερικανού που ‘σφύριξε’ δημόσια ότι όλες οι επικοινωνίες (από κινητό τηλέφωνο μέχρι Skype και Facebook) περνούν από τα κόσκινα των υπηρεσιών πληροφοριών της πατρίδας του. Έγινε ο σχετικός ντόρος (συνεχίζεται ακόμη), εξανέστησαν διάφορες κυβερνήσεις διότι «δεν παρακολουθούσαν μόνο τους άλλους, αλλά κι εμάς τους φίλους τους» (φαντάζομαι ότι από μέσα τους λένε ότι ευτυχώς που δεν έβγαλε στη φόρα τίποτε και για μας), ο Snowden έγινε παγκόσμιος φυγάς που κανείς δεν τον θέλει στα σύνορά του, και πάει λέγοντας.
     Και βέβαια ο εν λόγω νεαρός δεν είπε τίποτε καινούργιο: αυτά ‘λέγονταν’ από χρόνια (θυμάστε όλη τη συζήτηση για το σύστημα Echelon;), και όποιος καθόταν λιγάκι να σκεφτεί, ακόμη και χωρίς να ασπάζεται τις διάφορες θεωρίες συνωμοσίας, θα κατέληγε στο συμπέρασμα ότι τα πάντα είναι δυνατά με τη σύγχρονη τεχνολογία, και το περίεργο θα ήταν να ΜΗ γίνονται τέτοιες λαθρακουσίες. Και οι κυβερνήσεις που τάχα στενοχωρήθηκαν διότι έπεσαν ‘θύματα’ παρακολούθησης καλά θα κάνουν να θυμούνται την κυνική ρήση του Πάλμερστον, ότι "Δεν έχουμε αιώνιους εχθρούς, δεν έχουμε αιώνιους φίλους. Μόνο τα συμφέροντά μας είναι αιώνια, και καθήκον μας είναι να τα υπηρετούμε". Καλώς ή κακώς, έτσι κάνουν όλοι. 
     Είναι προφανές ότι όλα αυτά τα μέτρα (υποκλοπές, παρακολουθήσεις κτλ) γίνονται ‘για την ασφάλειά μας’. Ας το δεχθούμε κατ’ αρχήν, για την οικονομία του διαλόγου. Σκεφθήκαμε όμως ποτέ ότι όταν περιβάλλουμε τον εαυτό μας, το σπίτι μας, την πόλη μας, την κοινωνία μας, τον κόσμο μας με απανωτές σειρές συρματοπλέγματος, τελικά φθάνουμε να είμαστε εμείς οι ίδιοι αιχμάλωτοι... της ασφάλειάς μας;

Το άδειο μαγαζί

Αντίκρισα χθες για πρώτη φορά άδειο το ‘μαγαζί’. Χωρίς άλλη επεξήγηση, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ένα ήταν το μαγαζί: εκείνο του θείου Γρηγόρη, καταμεσής στην πλατεία, περιστοιχισμένο από το γωνιακό φαρμακείο και την είσοδο του πατρικού μας. Εκεί μεγάλωσα, ήταν μέρος του πρώτου μου μικρόκοσμου, τουλάχιστον στο συνειδητό επίπεδο. Οι αναμνήσεις και οι εικόνες πολλές. Μπουγάτσα με κιμά από το κοντινό εδεσματοπωλείο. Σοκολάτες και Μίκυ Μάους από το περίπτερο του κυρ-Γιάννη. Πιστόλια με καψούλες για τις καθημερινές αψιμαχίες μας. Αυτοκινητάκια Matchbox που τα ‘αποκτούσαμε’ δια της μεθόδου της χρησικτησίας (η μόνη φορά στη ζωή μου που έγινα κάτοχος Ρολς Ρόυς...). Κούτες με πιάτα και ποτήρια που ξεφορτώναμε όλοι μαζί για την ανανέωση του στοκ. Ομαδικό καθάρισμα του υπογείου από τα νερά μετά από επεισόδια νεροποντής που πλημμύριζε το σύμπαν. Πρώτες (και μάλλον τελευταίες) εμπορικές εμπειρίες, τις μέρες που δεν είχαμε σχολείο, ειδικά όταν κατέβαιναν οι Σέρβοι τουρίστες για ψώνια. Όλα αυτά ανάγονται κάπου μισόν αιώνα πίσω. Έχουν ήδη φύγει από τη ζωή αυτή ο κυρ-Θόδωρος, η κυρα-Παναγιώτα, η κόρη τους η Λένα, ίσως και κάποιοι άλλοι από εκείνους που εργάσθηκαν κατά καιρούς εκεί. Ο θείος παροπλισμένος για λόγους υγείας εδώ και μια δεκαετία και πλέον. Τώρα άδειασαν και οι βιτρίνες, κι απόμειναν τα τζάμια να καθρεφτίζουν τις ματιές μας που μάταια ψάχνουν να βρουν ίχνη μιας περασμένης ζωής μέσα τους.