Τα μαζεύουμε...

Μετά από 18 χρόνια επαγγελματικής παρουσίας στο κέντρο της πόλης, μετακομίζω. Οι λόγοι διάφοροι, όπως και οι αντίλογοι, και δεν είναι ανάγκη να τους φέρουμε τώρα σε αντιπαράθεση. Θυμούμαι, χωρίς καμιά φιλοδοξία σύγκρισης, τους καυσοκαλύβηδες ασκητές που έβαζαν φωτιά στο πενιχρό κατάλυμά τους μόλις συνειδητοποιούσαν ότι είχε δημιουργηθεί μέσα τους προσκόλληση προς αυτό. Αντίο λοιπόν στο κέντρο, ας δοκιμάσουμε λίγο πιο έξω, και καλή μας αρχή. Η διεύθυνση [για κάθε ενδιαφερόμενο, αχρείαστη νά 'ναι]: Γωνία Βασ. Όλγας & Αγ. Τριάδος 10, Φάληρο. Το τηλέφωνο αμετάβλητο.
     Ο ενδόμυχος τρόμος της αναστάτωσης του οργανωμένου χάους που λεγόταν ‘γραφείο’ αποδείχθηκε παιδιάστικος μέσα από τη σημερινή διαδικασία της συσκευασίας. Χάρη στην παρουσία εμπείρων ανθρώπων, βιβλία, εργαλεία, χαρτικά, σκεύη, έπιπλα, κορνίζες, διπλώματα, διακοσμητικά, πήραν τη θέση τους στα κιβώτια και περιμένουν την ώρα της μεταφοράς. Πολλά άλλα (την ύπαρξη των οποίων είχα λησμονήσει εδώ και χρόνια) πήραν την ακόμη πιο πρέπουσα θέση τους στον κάδο της ανακύκλωσης. Είναι εντυπωσιακό πόση σαβούρα συλλέγουμε γύρω μας. Στάθηκα με κάποια νοσταλγία στους αναλυτικούς φακέλλους των ασθενών που είχαν αποτελέσει το ‘υλικό’ της διατριβής μου, πριν είκοσι χρόνια. Κράτησα μόνο τα ονόματά τους: άνθρωποι μιας άλλης χώρας, μιας άλλης εποχής.
     Τι θα μου λείψει από το Κέντρο; Ίσως αυτό που γενικά ονομάζουμε ‘ατμόσφαιρα’, και που δεν επιδέχεται συγκεκριμένο ορισμό. Κι αυτή ακόμη όσο πάει αλλοιώνεται, ακολουθώντας τη γενική ροή των πραγμάτων. Αντί για την καθημερινή περιήγηση ρουτίνας θα πρέπει να κατεβαίνω στο κέντρο επί τούτου, για να μη το ξεχνάω. Ωστόσο, ένα ουσιαστικό ‘μείον’ θα είναι η τακτική ενημέρωση για τις κηδείες, από τους πίνακες αγγελιών της Αγίας Σοφίας! Πλούσιοι και πένητες, γνωστοί και πολύ περισσότεροι άγνωστοι, παλαιοί καθηγητές μου και ασθενείς μου, πανεπιστημιακοί, πολιτικοί και στρατιωτικοί, συνάδελφοι και άλλοι, πέρασαν κατά καιρούς από εκεί, θυμίζοντας στους περαστικούς πόσο εύθραυστη είναι η πρόσκαιρη ύπαρξή μας στον κόσμο αυτό. Προς γνώσιν...

Ο Πρεσβευτής

Ο Όσιος Δαβίδ ο εν Θεσσαλονίκη που εορτάζεται σήμερα ήταν... Ιρακινός: το συναξάρι του μας λέει ότι καταγόταν από τη Μεσοποταμία. Πέρασε όλη την ζωή του ασκητικά στην εποχή του Ιουστινιανού στη Θεσσαλονίκη, εντός και εκτός των τειχών, και η αναγνώριση της αγιότητός του ήταν καθολική, ενώ ακόμη ζούσε. Η τελευταία υπηρεσία που πρόσφερε στην πόλη εν ζωή ήταν η εξής. Ο Ιουστινιανός αποφάσισε να απομακρύνει την έδρα του υπάτου του Ιλλυρικού (της Βαλκανικής) καθώς και την τοπική αρχιεπισκοπή από τη Θεσσαλονίκη. Οι κάτοικοι της πόλης αποφάσισαν να στείλουν πρεσβεία στον αυτοκράτορα και να υποβάλουν το αίτημα να μη στερηθεί η πόλη τους τις σημαντικές αυτές διοικητικές θέσεις. Επέλεξαν λοιπόν, ως πλέον κατάλληλο για την αποστολή αυτή όχι κάποιον πολιτικό ή τεχνοκράτη, αλλά τον έγκλειστο ασκητή Δαβίδ. Παρά την μεγάλη του ηλικία ο γέροντας ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου η παρουσία του μίλησε μόνη της. Μάλιστα ενώπιον της Συγκλήτου ζήτησε αναμμένα κάρβουνα που τα πήρε στα γυμνά χέρια του και με αυτά θυμίασε τους αξιωματούχους. Ο αυτοκράτωρ και η Σύγκλητος δέχθηκαν χωρίς αντίρρηση το αίτημα των Θεσσαλονικέων, και ο Άγιος ξεκίνησε για το θαλασσινό ταξίδι της επιστροφής. Αντίκρισε την πόλη για τελευταία φορά από το ακρωτήριο Μεγάλο Έμβολο, και εκοιμήθη στο πλοίο πριν αυτό φθάσει στο λιμάνι.

      Τέτοιους πρέσβεις και μεσίτες χρησιμοποιούσαν άνθρωποι και κοινωνίες που είχαν λίγο περισσότερη πίστη μέσα τους και τιμούσαν τους αγίους και όχι τους κάθε λογής αχρείους της πόλης τους, όπως έπραξε επ' εσχάτων ο "προοδευτικός" μας δήμαρχος.

Όμφακες

Κυκλοφορούσε την περασμένη εβδομάδα στο διαδίκτυο:

• Η Ελλάδα κέρδισε το EURO του 2004. Χρεοκόπησε!
• Η Ισπανία κέρδισε το EURO του 2008. Χρεοκόπησε!
• ΓΕΡΜΑΝΙΑ, ΤΡΕΛΑΝΕ ΜΑΣ ΚΑΙ ΣΗΚΩΣΕ ΤΟ ΦΕΤΟΣ!

     Τώρα ξέρετε γιατί χάσαμε προχθές από τους Γερμανούς. Στρατηγική κίνηση ήταν, και δεν το πήραν χαμπάρι.

Δουλειά υπάρχει

Αντί να ασχοληθούμε με το τελικό σκορ της Εθνικής μας (4-2 από τους Γερμανούς) και τον πολύ καλό Σαλπιγγίδη (οι Άγγλοι τον χαρακτηρίζουν ‘The Beard to be feared’, δηλ. η επίφοβη γενειάδα) και την προσωπική του συμβολή στα δύο μας τέρματα, ας διαβάσουμε μια παλαιότερη επιστολή από την Καθημερινή (31/5/2012), διότι είναι καλογραμμένη και έχει τη σημασία της. Ο τίτλος της φαίνεται παραπάνω.

     Κύριε διευθυντά,

    Γεννήθηκε την 1/1/1981 ένα παιδί. Η Ελλάδα της ΕΟΚ. Προερχόταν από καλή οικογένεια, που όμως είχε υποστεί τις τελευταίες δεκαετίες σοβαρά πλήγματα με δική της κυρίως ευθύνη. Το παιδί έπρεπε να μάθει πέντε πράγματα για την ιστορία της οικογένειάς του και ότι η ζωή θέλει αγώνα. Έπρεπε να επιλέξει μια εργασία, που θα είχε όρεξη να την κάνει και θα ταίριαζε με το περιβάλλον του. Το παιδί μεγάλωνε, αλλά δεν ακολουθούσε τον δρόμο αυτό. Επηρεάστηκε από τον ήλιο και τη θάλασσα, και από το χαρτζιλίκι του, που δεν προερχόταν από κάποια απογευματινή εργασία κατά την διάρκεια των σπουδών του, αλλά από την κακοδιαχείριση των χρημάτων της ΕΟΚ. Το παιδί μεγάλωνε ανεξέλεγκτα (εκουσίως ή ακουσίως) χωρίς καμία προοπτική και χωρίς την πραγματική αίσθηση του δικαίου και του αδίκου. Αν και πολυδιάστατο, υπέστη πολυδιάσπαση. Βρέθηκε με ανούσια μεταπτυχιακά, χωρίς δουλειά, αλλά και χωρίς να έχει ιδιαίτερη όρεξη να δουλέψει πραγματικά. Αλλά κι όποτε δούλευε, ξόδευε τα χρήματά του ανορμήνευτα. Το παιδί βρέθηκε να έχει πολιτική άποψη, αλλά χωρίς να έχει αστική συνείδηση. Ήθελε να είναι Έλληνας, αλλά να μην ζει σαν Έλληνας, ήθελε να διοικεί, αλλά όχι να διοικείται. Το παιδί σήμερα είναι τριάντα ενός ετών και πρέπει να αποφασίσει αν θα δουλέψει για να ζήσει με τον τρόπο που αρμόζει στην εποχή, με τον τρόπο που δεν έχει μάθει να ζει. Δουλειά υπάρχει. Είναι στο χέρι του.

     Κωνσταντίνος Μ. Λιδωρίκης - Δικηγόρος

Αγγλοπρεπώς

Δεν είναι δικό μου εύρημα: το ανέφερε χθες ο ‘Φαληρέας’ στην Καθημερινή, ως παράδειγμα του γλωσσικού σχήματος που οι Άγγλοι, ως κύριοι χρήστες του, ονομάζουν understatement (δεν αποδίδεται μονολεκτικά στα ελληνικά, αλλά σημαίνει το να περιγράφεις μια κατάσταση με όρους κατώτερους της πραγματικότητας). Το παράδειγμα είναι παρμένο από τον 'Ριζοσπάστη' και αναφέρει επί λέξει ότι «το συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα εκφράζει τάση ανάσχεσης του όποιου ταξικού ριζοσπαστισμού αναπτύχθηκε στη διάρκεια της κρίσης». Σχόλιο του Φαληρέα: έτσι τη λένε, λοιπόν, την πανωλεθρία της περασμένης Κυριακής, «τάση ανάσχεσης»;
     Σχόλιο δικό μου: Ας μη ξεχνούμε ότι ο Μαρξ έγραψε το ‘Κεφάλαιο’ στο Λονδίνο. Δεν μπορεί, κάτι θα έμαθε κι αυτός από αγγλική γλωσσική κουλτούρα, που φαίνεται ότι την κληροδότησε στους ιδεολογικούς απογόνους του. Η έκφραση του ‘Ριζοσπάστη’ είναι κάτι σαν εκείνες τις φράσεις που περιέχουν διπλές και τριπλές αρνήσεις που σε κάνουν αναρωτιέσαι: τελικά χάσαμε ή κερδίσαμε; Ιδού το ερώτημα, όπως θα έλεγε ο έτερος... Καππαδόκης Σαίξπηρ.

Του κόσμου βοήθεια

Επέτειος του μεγάλου σεισμού του 1978 σήμερα: 34 χρόνια από την (κυριολεκτικά) συγκλονιστική εκείνη βραδιά. Πολλά έγιναν από τότε, και άλλου είδους ‘δονήσεις’ κυριαρχούν σήμερα στη δημόσια ζωή. Με επίγνωση της κατάστασης της χώρας και χωρίς διάθεση μεμψιμοιρίας, ας σκεφθούμε ότι ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί Έλληνες από αλλού περιμένουμε βοήθεια, και ας θυμηθούμε ένα πολύ εύγλωττο τροπάριο της ακολουθίας του σεισμού (26 Οκτ.):

     "Παναγία Δέσποινα, του κόσμου βοήθεια και ελπίς Χριστιανών, σε νυν εκδυσωπούμεν και σέ παρακαλούμεν, αγαθή, υπέρ ημών ημαρτηκότων και απεγνωσμένων, τον Υιόν σου και Κύριον ίλεων ποιήσαι, Θεοτόκε. Έχεις γαρ το δύνασθαι τη μητρική σου προς αυτόν χρωμένη παρρησία. Πρόφθασον, Άχραντε, πρόφθασον, μεσίτευσον, και ρύσαι τον λαόν σου της ενεστώσης απειλής. Δια σπλάγχνα ελέους μη παρίδης τους υμνούντας σε"

‘Αλλήλων μέλη’

Ο Γιάννης Πανούσης είπε κάποτε: «Αν κάποιος σας πει ότι είναι αριστερά, ρωτήστε τον: αριστερά μπαίνοντας ή βγαίνοντας;». Δεν πρόκειται απλώς για ευφυολόγημα: η ρήση περιγράφει μια πραγματικότητα, εκείνη της πολιτικής σχετικότητας.
     Ο Απ. Παύλος στην 1η προς Κορινθίους επιστολή του (κεφ. ιβ΄) αναφέρεται στο φυσικό μας σώμα και τα μέλη του, και μεταφέρει το παράδειγμα στην εκκλησία. Επεκτείνω κάπως το παράδειγμά του. Αν το αριστερό μου χέρι χαλάει ό,τι φτιάχνει το δεξί, τότε δεν θα φτιάξω τίποτε. Αν το δεξί μου πόδι κάνει ένα βήμα πίσω για κάθε βήμα μπροστά που πάει το αριστερό, τότε όχι μόνο δεν θα φτάσω πουθενά, αλλά ούτε καν θα ξεκινήσω. Ούτε μπορεί το ένα ή το άλλο πόδι να ισχυρισθεί ότι μόνο αυτό αποτελεί το σώμα ή εξυπηρετεί τις ανάγκες του (τουτέστι, δεν μπορείς να πηδάς συνεχώς ‘κουτσό’). Είναι άραγε τόσο δύσκολο να κάνουμε το λογικό άλμα από το φυσικό σώμα στο κοινωνικό, και να διαπιστώσουμε ότι μόνο η δημιουργική σύνθεση διαφορετικών απόψεων μπορεί να οδηγήσει σε πρόοδο, και όχι η διαρκής πολωμένη αντιπαλότητα;
     Φτάνει πλέον η μικροκομματική συζήτηση. Η χώρα χρειάζεται τόσο κυβέρνηση όσο και αξιωματική αντιπολίτευση. Και τα δυο κουπιά είναι απαραίτητα για να πάει μπροστά η βάρκα και να μην κάνει κύκλους γύρω από τον εαυτό της. Αν το πάρουμε απόφαση ότι από μόνο του ένα εκλογικό αποτέλεσμα δεν λύνει ως δια μαγείας οποιοδήποτε πρόβλημα αλλά απαιτεί δουλειά απ’ όλους, τότε ίσως θα έχουμε κάνει ένα σημαντικό βήμα μπροστά.

Ρεβάνς

[Του Ηλ. Μακρή, Καθημερινή 15-06-2012]

Όχι με την πρωτότυπη γλωσσική έννοια της εκδίκησης, αλλά με την ποδοσφαιρική, εκείνη του επαναληπτικού αγώνα, ξαναγίνονται σήμερα εθνικές εκλογές. Ας μην ασχοληθούμε τώρα με τα διλήμματα, αληθινά ή ψεύτικα, ρεαλιστικά ή παραπειστικά, υπαρκτά ή ‘φυτευμένα’. Το ζητούμενο σε κάθε περίπτωση είναι μια κυβέρνηση με τα πόδια στέρεα στη γη, με κοινό νου, με ενδιαφέρον πρώτα για την επιβίωση του έθνους, του λαού και της χώρας αυτής ως ιστορικής οντότητας με το δικαίωμα της διαφοράς μέσα στην ευρύτερη ευρωπαϊκή κοινότητα, η οποία θα λειτουργεί όχι ως βάναυσος ‘παιδονόμος’ του παλιού καιρού, αλλά ως πλέγμα προστασίας και θερμοκήπιο ανάπτυξης για όλα τα μέλη της. Και μια και ξεκινήσαμε με ποδοσφαιρική ορολογία (που την ενθαρρύνει και η χθεσινή απρόσμενη νίκη της Εθνικής μας επί της Ρωσίας με 1-0), σίγουρα δεν θέλουμε ‘παράταση’ της εθνικής αγωνίας, και εντελώς απευχόμεθα τα κάθε είδους ‘πέναλτι’. Καλή ψήφο, και καλά αποτελέσματα!
     Κι ένα υστερόγραφο που κάπως αντιβαίνει στα προηγούμενα: άκουγα σήμερα σε ραδιοφωνικό δελτίο ότι είναι κάπου 600 τα δημοσιογραφικά συνεργεία (δημοσιογράφοι, εικονολήπτες κ.α.) απ’ όλο τον κόσμο που βρίσκονται στην Ελλάδα για να καλύψουν αυτές τις εκλογές. Ίσως μια καλή ιδέα για την τόνωση της εθνικής οικονομίας είναι να καθιερώσουμε τον εκλογικό τουρισμό: να κάνουμε μια ‘κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση’ κάθε τόσο για να ανεβάσουμε την κίνηση ξένων προς τη χώρα. Ας το σκεφθούν οι αρμόδιοι. Στην αναβροχιά καλό είν’ και το χαλάζι.

Όψιμη επιβράβευση

Ποτέ δεν είναι αργά για να αποδοθεί τιμή εκεί που πρέπει. Σε μια εκδήλωση χωρίς προηγούμενο, η ακτιβίστρια Aung San Suu Kyi, 66 ετών, σήμερα μέλος της εθνοσυνέλευσης της Μπούρμα, αποδέχθηκε επίσημα στο Όσλο το Βραβείο Νομπέλ Ειρήνης που της είχε απονεμηθεί το 1991 ως αναγνώριση των ειρηνικών προσπαθειών της για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην ασιατική αυτή χώρα. Η Aung San που προηγουμένως ζούσε στην Αγγλία επέστρεψε στη Μπούρμα το 1988 για να φροντίσει την άρρωστη μητέρα της. Συνελήφθη από το εκεί στρατιωτικό καθεστώς και έμεινε κρατούμενη στο σπίτι της επί σχεδόν 25 χρόνια. Στο διάστημα αυτό ο σύζυγός της πέθανε, ενώ το βραβείο είχαν παραλάβει για λογαριασμό της το 1991 οι δυο γιοί της. Η Aung San είπε ότι η βράβευσή της έστρεψε την προσοχή της κοινής γνώμης στα προβλήματα δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα της, ενώ παραχώρησε τα χρήματα του βραβείου (1,3 εκατομμύρια δολλάρια) για την ίδρυση ενός οργανισμού υγείας και παιδείας για το λαό της Μπούρμα (συγγνώμη, Μυανμάρ είναι το σημερινό όνομα της χώρας, αλλά εγώ είμαι κάπως... παλιός).

     Οι πληροφορίες και η φωτογραφία είναι από τη σημερινή Guardian.

Με τα πόδια στη γη

Οι πολιτικοί είναι βέβαια κι αυτοί άνθρωποι, και ουδείς τέλειος. Ωστόσο, έχουν ένα κοινό ελάττωμα μ’ εμάς τους γιατρούς, που διογκώνεται με την πάντα πρόθυμη συνδρομή των διψασμένων για την ‘είδηση’ δημοσιογράφων: υπόσχονται εκ των προτέρων πολύ περισσότερα απ’ όσα τους επιτρέπει η πραγματικότητα. Έτσι π.χ. ένα ‘μαγικό φάρμακο κατά του καρκίνου’ που εξαγγέλλεται με πολύ ταρατατζούμ (και με το ανάλογο κόστος) συνήθως αποδεικνύεται ότι βρίσκεται ακόμη σε πειραματικό στάδιο (άρα πόρρω απέχει από το να χρησιμοποιηθεί στην πράξη) ή απλώς δεν είναι κατώτερο από άλλα, συμβατικά, καθιερωμένα και πολύ πιο οικονομικά φάρμακα (ακόμη και οι μελέτες που δοκιμάζουν τέτοια φάρμακα χαρακτηρίζονται ως ‘non-inferiority studies’, δηλ. μελέτες μη κατωτερότητος). Μεταπηδώντας στον χώρο της πολιτικής (εθνικής ή τοπικής εμβέλειας, δεν έχει σημασία, τα μεγέθη αλλάζουν μόνο), οι υποσχέσεις είναι η συνηθισμένη προεκλογική δίαιτα: όσο μεγαλύτερες και όσο πιο συχνά επαναλαμβάνονται, τόσο δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι την επομένη των εκλογών ως νέος Χάρι Πότερ ο ‘καινούργιος’ θα εξαφανίσει από τον χάρτη όλα τα προβλήματα του δήμου, της περιφέρειας, της χώρας, που κληρονόμησε από τον ‘παλιό’. Κι έπειτα; Τί γίνεται όταν χτυπήσει το ξυπνητήρι της επόμενης μέρας; Όταν το ‘μπαλάκι’ που εύκολα πετούσαμε στους άλλους τώρα έχει στρογγυλοκαθίσει στην αγκαλιά μας; Μήπως είναι καλύτερα, όσο ψηλά κι αν βρίσκεται το κεφάλι μας, να κοιτούμε πού πατούν τα πόδια μας; Για να ξέρουμε πού υπάρχουν και οι λακούβες.    

Χωρίς φώτα

Κάθε τόσο, ‘περί λύχνων αφάς’ ή και σε μαύρα μεσάνυχτα, ενώ οδηγώ βρίσκομαι αντιμέτωπος σε δρόμους της πόλης αλλά και σε επαρχιακούς με δίκυκλα που εμφανίζονται ξαφνικά μέσα στο σκοτάδι, χωρίς κανένα απολύτως φως ενδεικτικό της παρουσίας τους. Πέρα από το ψυχικό τρέμολο που πάντα προκαλεί η θέα τους, σίγουρα αποτελούν κίνδυνο για τροχαίο ατύχημα, που βέβαια θα πληρώσει σε μεγάλο βαθμό ο... νυχτομάτης αναβάτης. Απορώ με τους ανθρώπους: οι κατασκευαστές έχουν κάνει το παν να βάζουν φώτα (μπρος και πίσω) και ανακλαστήρες στα μηχανήματα αυτά. Άσχετα αν η... αφάνεια οφείλεται σε βλάβη ή σε αδιαφορία, αποτελεί κάποιου είδους εξυπνάδα να κυκλοφορείς ως μασκοφόρος; Ή μήπως οι κάτοχοι δέχθηκαν φουσκωμένο λογαριασμό από τη ΔΕΗ ή χαράτσι για τη χρήση της μπαταρίας;  Όλα να τα περιμένει κανείς...

Διάλογος

Ερώτηση κρίσεως: τα κάθε είδους προβλήματα λύνονται πιο εύκολα με διάλογο ή άνευ τούτου; Αν σπεύσετε να απαντήσετε «Φυσικά με διάλογο!», ξανασκεφθείτε το. Στην Ελλάδα ο ‘διάλογος’, ιδίως μεταξύ ‘φορέων’ (ή αν προτιμάτε, ‘συμφορέων’) αποτελεί το καλύτερο πρόσχημα για την παραπομπή ενός θέματος στις εγχώριες καλένδες. Τι θα γινόταν άραγε αν ο Μέγας Αλέξανδρος άρχιζε διάλογο με τους τοπικούς φορείς για το πώς θα έλυνε τον Γόρδιο Δεσμό; Μάλλον θα περίμενε ακόμη κάπου στη Φρυγία... Και η συνέχεια της ιστορίας δεν θα ήταν ίδια.

Χθες και σήμερα

Σαν χθες, πριν 68 χρόνια, εξοντώθηκε από τους Ναζί το Δίστομο. Το Δωρικό μνημείο, δαρμένο από τον άνεμο στο ύψωμα πάνω από το χωριό, απαριθμεί τα ονόματα των εκτελεσθέντων και φωνάζει: "Ποτέ ξανά τέτοιες ανθρωποθυσίες!"

 

 

Σήμερα, 11 Ιουνίου, εορτάσαμε τον Άγιο Επίσκοπο και χειρουργό Λουκά. Ξαναγράψαμε γι' αυτόν. Στη Θεσσαλονίκη τιμάται στο όνομά του το παρεκκλήσι του νέου στρατιωτικού νοσοκομείου (424), ενώ λείψανά του υπάρχουν στο Ναό του Αγίου Φωτίου, όπου και εορτάσθηκε με κάθε τιμή. Η εικόνα δείχνει τη λειψανοθήκη του στο μουσείο της Ιεράς Μονής Σαγματά (Βοιωτία).

Άγιοι Πάντες

Κυριακή των Αγίων Πάντων σήμερα, 'εμνήσθην ημερών αρχαίων' και θυμήθηκα ότι εορτάζει και ο παλιός αγγλικός ναός που τώρα ανήκει στο Ορθόδοξο Μοναστήρι του Έσσεξ. Η Κυριακάτικη Θ. Λειτουργία γίνεται εκεί τους θερινούς μήνες, με πλήθος κόσμου από κάθε γωνιά της Αγγλίας, και όχι μόνο. Ιδού λοιπόν μερικές φωτογραφίες από παλαιότερη επίσκεψή μας εκεί. Ο κελτικός σταυρός στον περίβολό του είναι κατάλοιπο τάφου, μια και ο χώρος ήταν κοιμητήριο.

Φωτόμορφα τέκνα

Στην καταθλιπτική ατμόσφαιρα της προεκλογικής εποχής μας, με την ασυδοσία, τη βία και την αμοιβαία καχυποψία και δυσπιστία να κυριαρχούν στη δημόσια ζωή, η βάπτιση δυο μικρών αδελφών τη σημερινή μέρα, απόδοση της Πεντηκοστής, είναι μια ακτίνα φωτός και ελπίδας. Η Διονυσία και ο Αιμιλιανός είναι πλέον ‘τέκνα φωτόμορφα της εκκλησίας’, όπως θέλει η υμνολογία  της εορτής. Είθε να ζήσουν μέσα στο φως αυτό όλη τη ζωή τους.

"Ότε καταβάς τας γλώσσας συνέχεε, διεμέριζεν έθνη ο Ύψιστος. 

Ότε του πυρός τας γλώσσας διένειμεν, εις ενότητα πάντας εκάλεσε. 

Και συμφώνως δοξάζομεν το Πανάγιον Πνεύμα".

Ύβρεις και κόλαφοι

‘Μήτε γέλωτα προπετή στέργε μήτε λόγον μετά θράσους αποδέχου’, συμβούλευε μεταξύ άλλων τον Δημόνικο ο Ισοκράτης. Από τον ‘μετά θράσους λόγον’ η απόσταση ως τη χειροδικία δεν είναι μεγάλη. Από τη στιγμή που εδώ και χρόνια είχαμε αποδεχθεί τον πρώτο ως συνήθη πρακτική δημόσιας επικοινωνίας, η επέλευση της δεύτερης ήταν απλώς θέμα χρόνου: την 'απολαύσαμε' τηλεοπτικά σήμερα το πρωί, και μάλιστα σε βουλευτικό επίπεδο. Αν μετά βδελυγμίας αποδοκιμάζουμε τα χαστούκια (όπως πρέπει), ας σκεφθούμε σοβαρά και τη στάση μας απέναντι στις φραστικές ύβρεις. Και οι δυο εκδηλώσεις φασισμού είναι, μόνο το χρώμα και το… εκφραστικό μέσον αλλάζει.
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ. Το σημερινό άρθρο του Κων. Ζούλα στην Καθημερινή φωτίζει μια άλλη σκοτεινή γωνία των τηλεοπτικών σκυλοκαυγάδων, και αξίζει να διαβαστεί, έστω για προβληματισμό.

Αντιπαραθέσεις

Ακούω διάφορους αυτές τις μέρες στα Μέσα να αναλύουν την τρέχουσα κατάσταση και τις διαφαινόμενες επιλογές. «Δίκιο έχει κι αυτός!» σκέφτομαι μετά από κάθε καλή αγόρευση. «Μα, ανήκουν σε διαφορετικές πλευρές», ακούω την ένσταση. «Μήπως τελικά αυτό είναι το πρόβλημά μας;» ρωτώ ο αφελής. Μήπως δηλαδή αυτό που ονομάζουμε ‘τέλος των κομμάτων’ πρέπει να το δούμε θετικά, για να οδηγηθούμε σε κάποια σύνθεση; Εν όψει εκλογών η πόλωση καλλιεργείται και πάλι τεχνηέντως, σε σύντομο χρονικό διάστημα, όπως πριν από έναν επαναληπτικό ποδοσφαιρικό αγώνα. Μήπως πρέπει να κοιτάξουμε πέρα από τα κόμματα προς αυτό που θα ονομάζαμε εθνικό συμφέρον, όχι με ρατσιστική ή σωβινιστική έννοια, αλλά με το πνεύμα του τι είναι τελικά καλύτερο για την επιβίωση και πορεία της Ελλάδας στο μέλλον. Τι καλό έχει να προσφέρει ο καθένας, ανεξάρτητα από πού πατάει πολιτικά; Ας κατατεθεί στον διάλογο κι ας το υιοθετήσουμε χωρίς να παίζουμε με τις λέξεις. Η χειρότερη στιγμή σε κάθε δημόσια συζήτηση, εκτός από τις φάσεις όπου όλοι μιλούν μαζί και κανένας δεν ακούει, είναι όταν αρχίζει η πολιτική ανασκαφή του παρελθόντος: «Ναι, αλλά εσείς δεν κάνατε έτσι το 2009;» ή «Εσείς όμως είχατε αρχίσει νωρίτερα» είναι φράσεις που σηματοδοτούν το τέλος κάθε έλλογης διαβούλευσης. Αυτό συμβαίνει τόσο σε διαμάχες μεταξύ κομμάτων όσο και σε εσωκομματικές διαδικασίες. Υπάρχουν σε κάθε γωνιά άνθρωποι με απόψεις που μπορούν να συντεθούν δημιουργικά. Αν η προσκόλληση σε μια πολιτική-ιδεολογική κατηγορία (αριστερός, νεοφιλελεύθερος, μαρξιστής, χριστιανοδημοκράτης κτλ) είναι βαρίδιο που εμποδίζει τη συνεννόηση για το κοινό καλό, τότε θα πρέπει να το αποβάλουμε ή να το θέσουμε σε δεύτερη μοίρα. Η αέναη αντιπαράθεση πριν από την λύση του πιεστικού κοινού προβλήματος δεν είναι στρατηγική που μας πάει μπροστά.

Λογικά χάσματα

Παρακολουθούσα χθες κάποια ωραία βίντεο που κυκλοφορούν στο YouTube και αναφέρονται στην μαθηματική αρμονία που παρατηρείται στη φύση, στα λουλούδια, τους κρυστάλλους, τα φτερά των λεπιδοπτέρων, τις τροχιές των πλανητών, τα κελύφη των οστράκων. Πανέμορφα από μόνα τους, βάζουν τον θεατή σε σκέψεις, πράγμα που φαίνεται από τα σχόλια που ακολουθούν. Μερικά είναι απλώς θαυμαστικά, άλλα κάνουν την προέκταση από την κτίση στον Κτίσαντα, βλέποντας μέσα στην ομορφιά και τη συμμετρία το σχεδιαστικό χέρι του Δημιουργού. Άλλα πάλι, από αντίδραση στα προηγούμενα, επιχειρηματολογούν ότι η ομορφιά από μόνη της δεν συνεπάγεται την ύπαρξη κάποιου ‘νοήμονος σχεδίου’ (intelligent design) και ότι είναι λάθος να βγάζει κανείς τέτοια συμπεράσματα. Και ακολουθεί πόλωση, με μερικούς μάλιστα να καταφεύγουν σε ύβρεις και χυδαιότητες έναντι των άλλων.

Πράγμα που σημαίνει τελικά ότι ο βαθμός κατανόησης και αντίληψης, αποδοχής ή απόρριψης, πίστης ή απιστίας, είναι στο μάτι και τον νου του θεατή. Για παράδειγμα, πολλοί μπορεί να ακούσουν ένα κομμάτι συμφωνικής μουσικής. Κάποιοι θα ‘αλλάξουν σταθμό’, άλλοι θα θαυμάσουν την εκτέλεση, μερικοί θα σκεφθούν πόσο ευφυής ήταν ο Μπαχ ή ο Μπετόβεν που έγραψε τη συγκεκριμένη μουσική. Πολλοί επισκέπτες του Λούβρου στέκονται μπροστά στη Μόνα Λίζα. Κάποιοι απλώς την καταγράφουν στις ταξιδιωτικές τους αναμνήσεις, άλλοι θαυμάζουν την τεχνοτροπία της, τα χρώματα, το μυστήριο χαμόγελο της μορφής της, μερικοί πλέκουν πολύπλοκες θεωρίες και μυθοπλασίες για το κρυμμένο νόημά του, και κάποιοι άλλοι δίνουν τα εύσημα στον Λεονάρδο ντα Βίντσι που μας άφησε ένα τόσο περίτεχνο έργο.

Το ίδιο γίνεται και με τον μικρόκοσμο ή τον μακρόκοσμο γύρω μας. Φυσικό φαινόμενο για πολλούς (ό,τι κι αν η λέξη ‘φυσικό’ μπορεί να σημαίνει), προϊόν μαθηματικών εξισώσεων ή φυσικοχημικών τύπων για άλλους, έργο τέχνης για κάποιους τρίτους, αριστουργηματικό αποτύπωμα ενός Θεού Δημιουργού για άλλους. Δύσκολο να πείσεις όσους οχυρώνονται πίσω από την δική τους οπτική γωνία και αρνούνται να δεχθούν τυχόν προεκτάσεις πέρα από τον δικό τους νοητικό ‘τοίχο’. Ωστόσο, ας κλείσω τον συλλογισμό με μια κλασική ερώτηση: κανείς από τους ακροατές δεν φτάνει στο συμπέρασμα ότι η 9^η Συμφωνία απλώς ‘συνέβη’, κανείς από τους επισκέπτες του Λούβρου δεν αρνείται ότι υπήρξε δημιουργικό χέρι πίσω από τη Μόνα Λίζα. Με ποια λογική ο κόσμος γύρω μας ‘απλώς υπάρχει’;   

Βραδινός περίπατος

Ο καιρός που με την αλλαγή του μήνα εγκατέλειψε τις κακές του διαθέσεις, έδωσε την ευκαιρία για έναν περίπατο και για κάποιες όψεις της πόλης μας by night, και με φεγγάρι. Τις παραθέτω όπως τις ‘ζωγράφισε’ το κινητό μου, χωρίς άλλα πειράγματα.