Ένα Σύνταγμα από λάστιχο

Έχουμε ένα Σύνταγμα που το φτιάχνουμε κατά τα μέτρα μας. Το αναθεωρούμε όποτε μας δόξει, όπως λένε οι Κύπριοι. Το ξεχειλώνουμε ερμηνευτικά όσο και προς όποια πλευρά θέλουμε. Το θυμόμαστε και το επικαλούμαστε όταν μας βολεύει, το αγνοούμε σιωπηρά ή και επιδεικτικά το καταπατούμε όταν δεν καλύπτει το εφήμερο μικροσυμφέρον μας (αχ αυτός ο νομοθέτης, όλο απρονοησίες ήταν!). Όλοι οι εθνοπατέρες (και μητέρες) αυτό σηκώνουν σαν σημαία, κι όταν χρειάζεται μ’ αυτό τυλίγουν την ποικιλόχρωμη πολιτική γύμνια τους. Τελικά, μήπως και το Σύνταγμα εκφράζει απλώς το πνεύμα του λαού τον οποίο--υποτίθεται--προσπαθεί να βάλει σε κάποια τάξη; Άλλωστε, κι αυτοί που το συνέταξαν Έλληνες δεν ήταν;

Αθόρυβα και αποτελεσματικά

Όσο κι αν οι αστυνομικές ειδήσεις-- ιδίως με επιτυχές τέλος, όπως η πρόσφατη ιστορία με τους απαγωγείς Παναγόπουλου κτλ. -- αποτελούν προσφιλές ανάγνωσμα στα Μέσα, το μόνο θετικό μήνυμα που παίρνει κανείς είναι ότι όταν οι διωκτικές αρχές δουλεύουν με την αθόρυβη τακτική που αρμόζει σε τέτοιες σοβαρές υποθέσεις (χωρίς κάμερες και εκτενείς δημόσιες αναλύσεις των κινήσεών τους) μπορούν να φέρνουν αποτελέσματα. Δεν είναι τελείως παράλογο, και άδικο, να γεμίζουμε τα φύλλα με υπηρεσιακές «αποκαλύψεις» και λεπτομέρειες που μπορεί να κάνουν πιο δύσκολο το έργο των κυνηγών του εγκλήματος τη επόμενη φορά; Για να μη μιλήσουμε για την προσωπική τους ασφάλεια και ακεραιότητα.

[Δημοσιεύθηκε ως επιστολή στο ΒΗΜΑ 9/7/2009]

Η δασκάλα του χωριού

Για όσους ενδιαφέρονται για τα της Παιδείας (και της ιστορίας της) στη χώρα αυτή, παραπέμπω χωρίς περιττά σχόλια στο ιστολόγιο μιας δασκάλας, με την αναφορά της σε μιαν άλλη δασκάλα. Δεν είναι από τις ιστορίες που συμβαίνουν κάθε μέρα...

Ύποπτοι με ταυτότητα

Ακούστηκε από την αντιπολίτευση ότι η ονομαστικοποίηση των καρτοκινητών τηλεφώνων καθιστά όλους τους Έλληνες υπόπτους. Χωρίς να παραβλέπουμε την ψυχολογική ανάγκη κάποιων θεσμικών οργάνων και προσώπων να βρίσκουν ψεγάδια σε όλα, σημειώνουμε ότι η καθημερινή πείρα ολοένα μας αποκαλύπτει πρόσωπα ‘υπεράνω υποψίας’ αναμεμιγμένα σε διάφορες υποθέσεις ποικίλου βαθμού σκοτεινότητος, σε σημείο που να μη θεωρούμε κανέναν ανίκανο για κάποιου είδους λαθροχειρία ή αδίκημα. Πόσο περισσότερο υπόπτους μπορούν να μας κάνουν τα ονομαστικά καρτοκινητά; Ίσως με την εφαρμογή του μέτρου να γνωρίσουμε επιτέλους μερικούς από τους ‘γνωστούς αγνώστους’. Εκτός κι αν μια τέτοια ταυτοποίηση δεν πολυσυμφέρει...

Άσπρη γάτα, μαύρη γάτα

Πολύς λόγος στα Μέσα για την αντικατάσταση του επικεφαλής της ΕΥΠ από εισαγγελικό λειτουργό, για το αν οι αρμοδιότητες της υπηρεσίας αυτής είναι μόνο εκτός του κράτους ή επεκτείνονται και εντός, και άλλα διάφορα παρα-κατασκοπευτικά. Δεν γνωρίζω το θέμα, και δεν μου πέφτει λόγος να το σχολιάσω. Κάνω απλώς τη σκέψη ότι στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον που ζούμε τα σύνορα των κρατών (και συνεπώς και των υπηρεσιακών αρμοδιοτήτων) έχουν πολύ σχετική σημασία. Το έγκλημα (και η τρομοκρατία) είναι εξίσου διεθνοποιημένα με άλλες, θεωρητικά νόμιμες αλλά ηθικά αμφίβολες δραστηριότητες (π.χ. διασυνοριακή διακίνηση χρημάτων με σκοπό τη φορολογική ελάφρυνση). Συνεπώς το ζητούμενο είναι μια «γάτα» που να πιάνει τα ποντίκια. Αν το χρώμα της θα είναι άσπρο, μαύρο ή κανελλί, μας ενδιαφέρει από αισθητική πλευρά και μόνο. Και περί χρωμάτων, ουδείς λόγος!

Προτεραιότητες

Ίσως έχει κι αυτό κάποια σχέση με τα προηγούμενα. Σε γνωστή πρωινή ενημερωτική εκπομπή του ραδιοφώνου η κεντρική εκφωνήτρια μας αναγγέλλει ότι θα ακολουθήσουν οι αθλητικές ειδήσεις. Ο ρεπόρτερ που παίρνει τη σκυτάλη μας ενημερώνει με κάθε λεπτομέρεια για το ποιος παίκτης "μιλάει" με ποια ομάδα, για πόσα χρόνια και για πόσα λεφτά (μεγάλα ποσά), ενώ λίγο πριν κλείσει την ανταπόκρισή του θυμάται να μας πει, σαν υστερόγραφο: "Α, ναι, και οι έφηβοί μας πήραν χθες τη δεύτερη θέση στο παγκόσμιο μπάσκετ, χάνοντας στον τελικό από τις ΗΠΑ με 88-80. Σπουδαία επιτυχία". Απομένουμε να αναρωτιόμαστε πόσο σπουδαία είναι η επιτυχία αφού αποτελεί την τελευταία είδηση στο 'αθλητικό' ρεπορτάζ, όπου κυριαρχεί μόνο το ιδιόμορφο χρηματιστήριο των ποδοσφαιρικών αξιών. Αφού οι μεταγραφές είναι κυρίως χρηματικές συναλλαγές, γιατί δεν τις βάζουν στις οικονομικές ειδήσεις, μαζί με τις εξαγορές τραπεζών ή άλλων εταιριών;

Το μηδέν και τα Άριστα

Όσο κι αν έχουμε συνηθίσει (δεν θα έλεγα «εξοικειωθεί») σε ένα καθημερινό διαιτολόγιο από σκάνδαλα, διαπλοκές, «μέσα» και «προμήθειες», νιώθουμε μια ξεχωριστή δυσφορία διαβάζοντας στη στήλη του Α. Παπαχελά (Καθημερινή 12/7/2009) για την κυρία που διαμαρτυρήθηκε στο δάσκαλο για τον όχι ικανοποιητικό βαθμό που πήρε η εργασία του παιδιού της, προσθέτοντας ότι «Εγώ πλήρωσα 200 ευρώ σε δασκάλα του σχολείου σας για να μου ετοιμάσει αυτή την εργασία». Ο σχολιασμός του γνωστού αξιόλογου δημοσιογράφου είναι εύστοχος: διδάσκουμε από μικρά τα παιδιά μας ότι όλα έχουν την τιμή τους, και όλα γίνονται αν πληρώσεις το ανάλογο ποσό εκεί που θα πιάσει τόπο. Τότε τι περιμένουμε από τους μεγαλύτερους, που ανατράφηκαν με τέτοιες ‘αρχές’;

Θυμούμαι δυο περιπτώσεις αριστούχων στο έτος μας. Ο ένας κατέβαλλε κάθε δυνατή προσπάθεια μελέτης, και έλεγε στον καθηγητή: «Αν πρόκειται να πάρω κάτω από 9, κόψτε με για να ξαναδώσω το μάθημα». Ο άλλος, όταν κάποτε πήρε ένα οκτάρι, πήγε και είπε στον καθηγητή: «Ξέρετε, μου λείπει μια μονάδα για να βγάλω άριστα», και ο καθηγητής αμέσως άλλαξε το 8 σε 10. Μου είχε διηγηθεί ο ίδιος το περιστατικό, και αναρωτήθηκα αν το είχε κάνει μόνο σε ένα μάθημα. Εσείς ποιο Άριστα θα επιλέγατε;

Τίτλοι τιμής

Ο γνωστός υπέρμαχος των δικαιωμάτων των καπνιστών κ. Τηλέμαχος Μαράτος έχει βέβαια το δικαίωμα της γνώμης του (βλ. Καθημερινή 10/7/2009), όπως και το δικαίωμα επιλογής του τρόπου του θανάτου του (αλλά μόνο του δικού του). Θα μπορούσε άραγε να υποστηρίξει τα επιχειρήματά του (έωλα και νεόκοπα) απέναντι στις οικογένειες που χάνουν καθημερινά δικούς τους ανθρώπους σε πρόωρες ηλικίες (40-60 ετών) από καρκίνους πνεύμονα, εμφράγματα και άλλες άμεσα σχετιζόμενες με το κάπνισμα νόσους; Δεν ξέρω πόσους τέτοιους ανθρώπους γνωρίζει: προσωπικά έχω στα ιατρικά μου κατάστιχα μερικές εκατοντάδες. Εν πάση περιπτώσει, αν θεωρεί ότι όσοι προσπαθούμε--κινούμενοι από την πικρή επαγγελματική μας πείρα--να περιορίσουμε τη ζημία που υφίστανται οι συνάνθρωποί μας από την καπνισματική συνήθεια είμαστε "πουριτανοί" ή "ιεροεξεταστές", ας δεχθούμε τους χαρακτηρισμούς του ως τίτλους τιμής από έναν τόσο κοινωνικά υπεύθυνο πολίτη.

[Απεστάλη στην Καθημερινή]

Ξαγρυπνώντας

Στη βιογραφία της Μαρίας Κιουρί διαβάζουμε πώς, όταν ήταν στο γυμνάσιο, ένα βράδυ ξενύχτησε μαζί με άλλες συμμαθήτριές της, διότι με το χάραμα θα απαγχονιζόταν ο αδελφός μιας φίλης της που είχε συλληφθεί για συνωμοσία κατά του τσάρου (η Πολωνία ήταν τότε υποταγμένη στη Ρωσία). Η αγρυπνία αυτή τελειώνει με την ανατολή του ήλιου: «Όταν η χλομή αυγή ήρθε να φωτίσει τη χλομάδα τους και να σημάνει την ώρα του τέλους, έπεσαν στα γόνατα και, ψιθυρίζοντας μια στερνή προσευχή, έκρυψαν στα χέρια τους τα έντρομα πρόσωπά τους».

Το περιστατικό αυτό, που είχα διαβάσει παλιά ως μαθητής, τριγύριζε απρόσκλητο στο νου μου όλη μέρα χθες, καθώς περίμενα τον Στέφανο να πεθάνει. Οι πολλές δουλειές με τους άλλους ασθενείς έγιναν στη σκέψη της αναμονής αυτής. Το νήμα της ζωής του ξεφτούσε, η άμμος στην κλεψύδρα έτρεχε όλο και πιο γοργά, αλλά δεν έλεγε να σωθεί. Το καντήλι τρεμόπαιζε. Η ανάσα έβγαινε όλο και πιο δύσκολη, και το κάθιδρο πρόσωπο έδειχνε όλη την αγωνία της επίγνωσης του τέλους. Μαρτύριο η τελική δύσπνοια: οι πνεύμονες δεν δέχονται καν το οξυγόνο που τους προσφέρουμε. Αναγκαστήκαμε να τον ηρεμήσουμε φαρμακευτικά ώστε να μην αισθάνεται την προοδευτική ασφυξία. Λίγο νωρίτερα ο ιερέας τον είχε κοινωνήσει και είχε διαβάσει την ‘Ευχή εις ψυχορραγούντα’. Οι ανθρώπινες δυνατότητες για ουσιαστική βοήθεια είχαν εξαντληθεί. Και πέρασε το απόγευμα, και πέρασε το βράδυ. Μια τελευταία επίσκεψη: ο ίδιος κοιμόταν βαθιά. Γύρω του όλοι οι δικοί του, οι άνθρωποι που μετρούν τα δευτερόλεπτα και κρατούν την έσχατη ανάμνηση από μια δύσκολη πορεία προς το τέλος. Με το κουράγιο που έρχεται απρόσμενο, εκεί που νομίζουμε ότι δεν υπάρχει.

Ο Στέφανος πέταξε για τον ουρανό ακριβώς τα μεσάνυχτα...

Τράβα με να σε τραβώ

Ευτυχώς δεν αργήσαμε να το ακούσουμε από υπουργικά χείλη, κι έτσι πήγε η καρδιά μας στη θέση της: δεν πρόκειται να χάσουμε το ΙΚΑ που ξέραμε. Θα συνεχίσει να υπάγεται στο Υπουργείο Απασχόλησης και να μην έχει καμιά σχέση με το 'Υγείας' (ή με την υγεία;). Που σημαίνει ότι όλες οι κινήσεις που ανακοινώθηκαν τις προηγούμενες μέρες (βλ. και προηγούμενη ανάρτηση) είναι ουσιαστικά μια διελκυστίνδα υπουργείων ("pushme-pullyu" στη γλώσσα του Dr Dolittle) που δεν ενδιαφέρονται ούτε στο ελάχιστο γι΄αυτό που τελείως ουτοπικά ονειρευόμαστε κάποιοι: ισότιμη μεταχείριση των ασθενών, ανεξάρτητη από επάγγελμα, ηλικία, φύλο ή 'Ταμείο'. Όπως λέει η αγγλική παροιμία, δεν μπορείς να διδάξεις σε γέρο σκύλο νέα κόλπα.

Ενιαία ασφάλιση υγείας

Ακόμη και στη χώρα της ακριβής ιατρικής, τις ΗΠΑ, πληθαίνουν οι σοβαρές φωνές, όπως εκείνη του νομπελίστα οικονομίας Paul Krugman (Καθημερινή 7/7/2009) που συνηγορούν για την προσιτή ιατρική περίθαλψη για όλους. Να ελπίσουμε ότι μια και κάθε τόσο αντιγράφουμε την Αμερική σε διάφορους τομείς, με άλλοτε άλλη επιτυχία, κάποια μέρα μπορεί να αντιγράψουμε και την ιδέα αυτή; Ο γράφων έχει διατυπώσει δημόσια τη γνώμη του (ΒΗΜΑ, 9/12/2008) ότι πρέπει κάποια στιγμή επιτέλους να διαχωρισθεί η υγεία από τις συντάξεις και άλλες κοινωνικές παροχές. Κάτι τέτοιο εξήγγειλε πρόσφατα η κυβέρνηση ως μελλοντική προοπτική για το ΙΚΑ. Γιατί όχι και για όλα τα ταμεία; Οι αρρώστιες δεν κάνουν επαγγελματικές ή άλλες διακρίσεις: αυτές τις κάνουν οι ασφαλιστές και οι πολιτικοί. Αν οι αρρώστιες είναι ίδιες, τότε και η φροντίδα γι' αυτές θα πρέπει να είναι ενιαία και ισότιμη. Χωρίς τη βασική αυτή αρχή δεν μπορούμε να μιλούμε για Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Στην τελική ευθεία

Θυμάμαι όταν πρωτοείδα πριν πολλά χρόνια το θέαμα τεσσάρων ή πέντε αεροπλάνων ευθυγραμμισμένων πάνω στον μουντό ουρανό του Λονδίνου σε κανονικά μεταξύ τους διαστήματα, στον αεροδιάδρομο της προσέγγισης στο Χήθροου, όπου θα τερμάτιζαν το ταξίδι τους, με ρυθμό περίπου ένα ανά λεπτό. Μόνο τα φώτα προσγείωσης, σαν λαμπρά κεφάλια καρφίτσας, πρόδιδαν από μακρυά την παρουσία τους. Δεν μπορούσα να διακρίνω ούτε τον τύπο του αεροπλάνου ούτε την εταιρία του. Ποιο ήταν αυτό που θα προσγειωνόταν πρώτο; Υπομονή: θα φαινόταν σε λίγο.

Η Αθηνά, ο Στέφανος, η Δήμητρα έχουν κοινό παρονομαστή την ηλικία (πενήντα κάτι) και την παρουσία ενός προχωρημένου καρκίνου. Από διαφορετικές εστίες, με ποικίλες διαδρομές θεραπείας, ανταπόκρισης και υποτροπής, βρίσκονται τώρα και οι τρεις σε τελικό στάδιο. Με τα πολυάριθμα προβλήματα που συσσωρεύονται σε τέτοιες περιπτώσεις: πυρετούς, συλλογές υγρών, καχεξία, κατάγματα, πόνους, νεφρική ανεπάρκεια, λοιμώξεις, θρομβοεμβολικά φαινόμενα, βασανιστική δύσπνοια: κάθε ανάσα είναι κι ένας ‘αλάλητος στεναγμός’ προσευχής για λύτρωση από το φορτίο. Ποιος θα περάσει πρώτος τη γραμμή του τερματισμού στην τελική ευθεία της παρούσης ζωής; Κύριος οίδε. Θα άγγιζε τα όρια της ιεροσυλίας να επιχειρήσουμε προβλέψεις. Όπως κι εκείνοι, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να υπομένουμε. Και να προσευχόμαστε μαζί τους.

Το χρώμα του χρήματος

Δεν πρόκειται βέβαια για τη γνωστή παλιά ταινία με τον Τομ Κρουζ. Η αναφορά γίνεται στο προσφιλές χρώμα του χρήματος που εισρέει σε οποιαδήποτε τσέπη, δημόσια ή ιδιωτική. Που αφορά σε όλους και όλα, ανεξαρτήτως θέσης, κοινωνικής βαθμίδος ή αξιώματος. Φαίνεται λοιπόν ότι, αν γινόταν δημοψήφισμα για το ποιο χρώμα προτιμάται (γενικώς) για το χρήμα, νικητής και με διαφορά θα ήταν το ΜΑΥΡΟ. Με την έννοια του αόρατου ή του αφανούς.

Κακά τα ψέματα, κι ας το παραδεχθούμε. «Δει δη χρημάτων», μας έλεγε ο Δημοσθένης από την εποχή εκείνη ακόμη, κι εμείς υιοθετήσαμε το αίτημά του για όλο και περισσότερα χρήματα. Είναι καλά όταν τα παίρνουμε, ελεεινά και τρισκατάρατα όταν πρέπει να τα δώσουμε. Θέλουμε να τα δείχνουμε (με τα ρούχα που φοράμε, με το αυτοκίνητο που οδηγούμε, με το σπίτι που μένουμε, με τον τρόπο που ζούμε και διασκεδάζουμε), αλλά προς Θεού, μη ρωτάτε για την προέλευσή τους. «Οι οικονομίες μου», απαντούμε. «Ζούσα με ξερό ψωμί για να αγοράσω λιμουζίνα». Δεν τα έχουμε καλά με τις λογιστικές απαιτήσεις που θέλουν ισοσκελισμό εσόδων και εξόδων, χαρτί και καλαμάρι. Γι’ αυτό και κάθε προσφορά ‘μαύρου’ ρευστού ζυγίζει αποφασιστικά στην πλάστιγγα των καθημερινών αποφάσεων. Είτε είμαστε μεμονωμένα άτομα είτε θεσμικοί φορείς (που και αυτοί αποτελούνται από συγκεκριμένα άτομα). Σε άλλες, πιο βάρβαρες εποχές μερικά χαρτονομίσματα μπορεί να αγόραζαν ψήφους. Σε πιο εκλεπτυσμένα συστήματα το χρήμα ακολουθεί την αντίστροφη οδό: οι φορείς του (π.χ. επιχειρήσεις) αγοράζουν εκδουλεύσεις και προνομιακή μεταχείριση από τους νομείς της εξουσίας, ώστε να συνεχίσουν να απολαμβάνουν την κερδοφορία τους, ακόμη και εις βάρος του γενικού ταμείου του κράτους, δηλ. όλων μας.

Διότι σε τελευταία ανάλυση αυτή είναι η βασική μομφή κατά του μαύρου χρηματισμού: απαιτεί ανταλλάγματα που είναι εις βάρος του κοινού καλού. Είτε συστηματική αναγραφή περιττών φαρμάκων και υλικών (όταν πρόκειται για γιατρούς) είτε υιοθέτηση από το κράτος ‘ακριβών’ αλλά όχι αναγκαστικά των καλύτερων αγορών και υπηρεσιών (όταν πρόκειται για δημόσια πρόσωπα και κόμματα). Όπως λέει η λιτή φράση του γνωστού οικονομολόγου Milton Friedman, «Δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα» ('There is no such thing as a free lunch'). Καθένας που προσφέρει κάτι «τζάμπα» σύντομα θα απαιτήσει το αντάλλαγμά του, με τόκους. Αλλιώς θα κλείσει τη στρόφιγγα του μαύρου χρήματος.

Αν ο καθένας μας αντιληφθεί την πραγματικότητα αυτή και αλλάξει τη στάση του απέναντι στο χρήμα ("Έχοντες διατροφάς και σκεπάσματα τούτοις αρκεσθησόμεθα"), ίσως να μην αλλάξει συνολικά τίποτε. Μπορεί όμως να φτάσουμε να κοιμόμαστε με πιο ήσυχη συνείδηση.

Αξιοπρέπεια

Ο ασθενής μου έχει όνομα και χρώμα που παραπέμπει στην Ασιατική ήπειρο. Έχοντας συναναστραφεί αρκετούς ομοφύλους του ως συναδέλφους και ασθενείς μου στα χρόνια της Αγγλίας αισθάνομαι αρκετά οικείος μαζί του. Μια και το πρόβλημα υγείας που διερευνώ θα μπορούσε να είναι ‘εισαγόμενο’, μια από τις πρώτες ερωτήσεις μου είναι πόσο καιρό βρίσκεται στην Ελλάδα. «Πάνω από είκοσι χρόνια», είναι η απάντηση, σε πολύ καλά ελληνικά, με ελάχιστο δισταγμό στην έκφραση, με λεξιλόγιο που μου θυμίζει τις δικές μου προσπάθειες να μιλώ σωστά αγγλικά τότε που ήμουν κι εγώ μετανάστης. Δεν έχει επισκεφθεί ξανά την πατρίδα του από τότε που έφυγε. Είναι ευγενέστατος, κάτι που αποτελεί γνωστό φυλετικό χαρακτηριστικό πολλών Ασιατών, χωρίς ίχνος δουλοφροσύνης. Εργάζεται και είναι νόμιμα ασφαλισμένος, και προφανώς πληρώνει φόρους, χωρίς να ‘παρασιτεί’ σε βάρος κανενός (όπως συμβαίνει με πολλούς ‘εγχωρίους’). Ένας άνθρωπος πλήρως ενταγμένος στην κοινωνία και τους θεσμούς της χώρας όπου βρέθηκε, Κύριος οίδε για ποιούς λόγους (δεν ρωτάει κανείς εύκολα τέτοια πράγματα). Αξιοπρεπής ο ίδιος, απολαμβάνει την αξιοπρεπή μεταχείριση που δικαιούται ως ισότιμος πολίτης του κράτους. Ένα πρότυπο για όλους μας;

Κάπνισμα τέλος;

Η 1η Ιουλίου έφτασε, αισίως. Και μαζί της τα νέα μέτρα που έχουν αναγγελθεί από καιρό για την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους κλειστούς χώρους. Όπως έχουν αναγγελθεί--από όλους σχεδόν τους δημοσιογράφους και άλλους περί τα κοινά φλυαρούντας--και όλες οι αντιρρήσεις, επιφυλάξεις, αμφιβολίες και ενστάσεις για την εφαρμογή ή μη των μέτρων.

Είναι συχνό το φαινόμενο στην Ελλάδα να βλέπουμε τέτοια μέτρα με διάθεση ‘κομματισμού’ ή πόλωσης: χωριζόμαστε σε καπνιστές και αντικαπνιστές, περίπου ως οπαδοί ‘αιωνίων αντιπάλων’ ομάδων, και αλληλοεπιχειρηματολογούμε χωρίς διάθεση συνδιαλλαγής, και μόνο με επιδερμικές αναφορές στην ουσία του ζητήματος. Δεν είναι προτιμότερο να δεχθούμε τα μέτρα ως μια τελευταία ευκαιρία να αντιμετωπίσουμε το κάπνισμα ως την κυριότερη αποδεδειγμένη αιτία νοσηρότητας και θνητότητας που μπορεί να αποφευχθεί;

Αντίθετα με όλους τους άλλους κινδύνους που περικλείει ο σύγχρονος τρόπος ζωής και που μας φέρνουν ως παραδείγματα οι οπαδοί του ‘Ναι μεν, αλλά...’, το κάπνισμα είναι αποκλειστικά στο χέρι του καθενός, υπόθεση προσωπικής επιλογής και θέλησης. Επιτέλους ας επιμείνουμε και μια φορά θετικά στη χώρα αυτή, χωρίς να υποσκάπτουμε δημόσια την όποια θέληση διαθέτουν κάποιοι συμπολίτες μας να ‘το κόψουν’.

[Απεστάλη στην Καθημερινή 1/7/2009]

'Σοφώτατον χρόνος'

Περίεργο φαινόμενο ο χρόνος: χαρακτηρίζει αναπόσπαστα τη ζωή μας, και συγχρόνως την διαμορφώνει. ‘Σοφώτατον χρόνος, ανευρίσκει γαρ άπαντα’, έλεγαν οι αρχαίοι ημών. Τα κενά γνώσης της παρούσας χρονικής στιγμής θα γεμίσουν και οι καυτές εκκρεμείς απορίες θα απαντηθούν ‘εν καιρώ’. Όπως π.χ.:

• Πόσο νόμιμη είναι και από ποιούς κανόνες (πέραν εκείνου της κερδοσκοπίας) διέπεται η αυθαίρετη τιμολόγηση των καυσίμων;
• Ποιοί και πόσοι πολιτικοί γεύθηκαν το ‘μηχανέλαιο’ της γνωστής βιομηχανίας που μονοπωλεί εδώ και καιρό το ενδιαφέρον των Μέσων;
• Πόσο υπερήφανη και αδιαπραγμάτευτη είναι η στάση μας στα εθνικά θέματα όταν την εξαγοράζουμε με ένα αεροπορικό δρομολόγιο;
• Πόσο περήφανος για τον θεσμικό του ρόλο μπορεί να αισθάνεται ο εκάστοτε Πρόεδρος Δημοκρατίας όταν ξέρει από μήνες πριν ότι το αξίωμά του είναι αντικείμενο πολιτικού τζόγου και παζαριού;
• Πόσο αποτελεσματικά θα αποδειχθούν τα μέτρα κατά του καπνίσματος σε κλειστούς χώρους, όταν οι ‘εκπτώσεις’ έχουν αρχίσει πριν από την καθιερωμένη εποχή;
• Κι ένα τελευταίο, αλλά όχι ήσσον θέμα: Θα δούμε ποτέ να πραγματώνεται ουσιαστικά ο χωρισμός υγείας και συντάξεων (με εξομοίωση των παροχών υγείας για όλους), κάτι που ο γράφων υποστηρίζει εδώ και χρόνια στα κείμενά του; Οι σημερινές διαρροές του Τύπου κάτι τέτοιο υπαινίσσονται. Θα το δείξει ο χρόνος.