Τιμή και υποκρισία

Παγκόσμια ημέρα της γυναίκας σήμερα. Ας αγνοήσουμε το κοινότυπο σλόγκαν ότι θυμόμαστε τις γυναίκες μόνο μία μέρα και τις ξεχνάμε όλες τις υπόλοιπες. Χρέος μας είναι να σεβόμαστε, να τιμούμε και να αναγνωρίζουμε τις γυναίκες στους διάφορους ρόλους τους: ως συζύγους, μητέρες, αδελφές, κόρες, συναδέλφους και συνεργάτιδες, ως πρόσωπα άξια σεβασμού, τιμής και αναγνώρισης, που σέβονται πρώτα τον εαυτό τους και στη συνέχεια τους ανθρώπους γύρω τους.

     Πολλές εκδηλώσεις και αναφορές γίνονται την ημέρα αυτή, άλλες ουσιαστικές και άλλες επιπόλαιες. Ας σταθούμε σε κάτι που δεν γίνεται. Στις αναρτημένες στα περίπτερα εφημερίδες βλέπουμε, κοντά στις ειδησεογραφικές, και μια σειρά ολόκληρη από πολύχρωμες φυλλάδες, τα πρωτοσέλιδα των οποίων είναι ‘διακοσμημένα’ με φωτογραφίες γυναικών σε διάφορα στάδια απέκδυσης (για να το θέσουμε ευπρεπώς). Συχνά οι φωτογραφίες είναι άσχετες με τους παρακείμενους τίτλους, ενώ άλλοτε οι τίτλοι μπορεί να είναι πιο ‘αποκαλυπτικοί’ από φωτογραφίες, πάντα με στόχευση τις γυναίκες. Δεν έχουμε δει καμιά αντίδραση ή ακτιβισμό απέναντι στο φαινόμενο αυτό, που βέβαια υπάρχει εδώ και δεκαετίες: ούτε από τις γυναίκες που εικονίζονται, ούτε από πρόσωπα και φορείς που κάθε τόσο επισημαίνουν τα δικαιώματα των γυναικών, τις ανισότητες εις βάρος τους, τον κάθε είδους διασυρμό ή κακομεταχείρισή τους. Θα περιμέναμε πρώτα από τον Τύπο (που συνήθως είναι λαλίστατος στα θέματα αυτά) να βάλει έναν φραγμό σ’ αυτού του είδους την καταχρηστική εμπορευματοποίηση του γυναικείου σώματος (περί αυτού πρόκειται). Για να μην αναφερθούμε σε ευθύνες σε ανώτερο επίπεδο. Αλλά βέβαια μια τέτοια ενέργεια θα χαρακτηριζόταν ως λογοκρισία, σεμνοτυφία και πουριτανισμός. Πώς ακριβώς τιμούν τις γυναίκες όλα αυτά τα έντυπα με τις απεικονίσεις τους; Και πώς αυτού του είδους η ‘τιμή’ γίνεται αποδεκτή από τους συνηγόρους και υπερμάχους των γυναικών;

     Υπάρχει ένα αρχαίο ρητό που λέει ότι «ἐκ τοῦ ὁρᾶν τίκτεται τὸ ἐρᾶν» (από την θέα γεννάται η επιθυμία). Όταν εκθέτουμε κάτι σε κοινή θέα, προκαλούμε την επιθυμία του. Και αν μεν πρόκειται για άψυχο αντικείμενο, η επιθυμία μπορεί να ωθήσει τον θεατή να το αποκτήσει με κάποιον τρόπο, θεμιτό ή ενδεχομένως και αθέμιτο. Όταν όμως ‘αντικείμενο’ είναι το γυμνό ανθρώπινο σώμα, η διεγειρόμενη επιθυμία μπορεί να οδηγήσει κάποιους σε συμπεριφορά παρενόχλησης (ή και τίποτε χειρότερο), που δεν θα στραφεί προς το χαρτί της φωτογραφίας αλλά προς κάποιο προσιτό γυναικείο πρόσωπο, που βέβαια δεν θα έχει καμία σχέση με τη φωτογραφία. Τονίζουμε το σημείο αυτό, για να μη θεωρηθεί ότι ενοχοποιούμε το τυχόν θύμα. Στις περιπτώσεις αυτές, άλλος φταίει και άλλος πληρώνει.  

     Όλα αυτά δυστυχώς παραβλέπονται συστηματικά από τους θιασώτες της κακώς νοούμενης ελευθερίας, είτε αυτοχαρακτηρίζονται ως προοδευτικοί είτε ως συντηρητικοί. Όλοι αυτοί μπορεί να κόπτονται για το αν η γυναικοκτονία θα αναγνωρισθεί ως ιδιαίτερη μορφή εγκλήματος, αρνούνται όμως να κοιτάξουν κάποιες από τις ρίζες του φαινομένου. Όπως όμως διαβάζουμε στην ασκητική γραμματεία, δεν γίνεται να θέλεις να θανατώσεις ένα λιοντάρι και συγχρόνως να του δίνεις τροφή. Και στο θέμα αυτό, όπως και σε τόσα άλλα, το μόνο που αναδεικνύουμε είναι η υποκρισία μας. Ακόμη και στην τιμή προς τις γυναίκες.