Πολιτισμένα

Παρακολούθησα χθες το τηλεοπτικό debate των έξι πολιτικών αρχηγών. Παρά τις προηγούμενες εξ αποστάσεως αψιμαχίες, η όλη συζήτηση ήταν γενικά πολιτισμένη, έστω κι αν υπήρξαν κάποιες προσωπικές ή παραταξιακές αιχμές κάποιων προς κάποιους άλλους. Η συνολική μου εντύπωση; Πιστεύω ότι σε όλους μπορούμε να καταλογίσουμε κάτι θετικό, καθένας έχει κάτι να συνεισφέρει στο κοινό καλό, για το οποίο όλοι έδειξαν πρωτίστως να ενδιαφέρονται. Το πρόβλημα είναι ότι το ‘καλό’ του ενός συνήθως δεν συμβαδίζει με το ‘καλό’ κάποιου ή κάποιων άλλων. Αποτέλεσμα είναι ότι για να επιτύχουμε το ‘καλό’ ενός από τους υποψηφίους πρέπει να επιλέξουμε ολόκληρο το ‘πακέτο’ του προγράμματός του, που περιέχει και διάφορα ‘σάπια μήλα’ εκτός από τα καλά. Παίρνω ένα πρόχειρο παράδειγμα: πώς θα εξασφαλισθεί η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών σε πανεπιστημιακούς χώρους που έχουν μολυνθεί (είναι αποικισμένοι, θα λέγαμε με ιατρικούς όρους) επί δεκαετίες με ‘πολυανθεκτικά’ μικρόβια βίας, παρανομίας, και κακής κομματοκρατίας; Είναι πολύ καλή η θεωρία ότι αυτά μπορεί να τα ρυθμίσει μόνη της η πανεπιστημιακή κοινότητα, αλλά ας προσπαθήσει κάποιος να εκφέρει αντίθετη γνώμη σε φοιτητική συνέλευση και θα λάβει πείραν της πραγματικότητος. Και βέβαια δεν είναι το μόνο σημείο διάστασης της θεωρίας από την πράξη.

     Θα ήταν ιδανικό να βλέπαμε πολιτισμένες συζητήσεις των διαφόρων αρχηγών όχι μόνο στις παραμονές των εκλογών, αλλά σε τακτικά διαστήματα, για την επιλογή των καλύτερων πρακτικών σε ποικίλα θέματα. Έχω γράψει παλιότερα ότι ανεξάρτητα από εκλογικά αποτελέσματα, θα μπορούσε το κράτος από την επόμενη μέρα των εκλογών να λειτουργεί με βάση τέτοιες συζητήσεις και συμφωνίες, και να αφήνει την ‘σκληρή’ και αυστηρή αντιπολίτευση π.χ. για ένα τρίμηνο πριν από τις επόμενες εκλογές. Μπορεί να ακούγεται παράδοξο, αλλά ίσως πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε νέους τρόπους για να βγούμε από τα αδιέξοδα της πεισματικής ασυνεννοησίας και του αέναου εκκρεμούς ανάμεσα σε διαμετρικά αντίθετες πολιτικές προτάσεις που μόνο αστάθεια δημιουργούν.