Φυσιολογία

Τα χαρακτηριστικά είναι οικεία, τόσο στην όραση όσο και στην αφή. Το χέρι που πιάνω με το χέρι μου είναι ό,τι πιο γνώριμο: τα δυο μαζί νίβουν το ένα το άλλο, κατά την παροιμία, και τα δυο το πρόσωπο. Σταυρώνονται άπειρες φορές τη μέρα, συνεργάζονται και αλληλοσυμπληρώνονται για κάθε είδους κίνηση και εργασία, από την πιο ευτελή μέχρι την πιο πολύπλοκη. Ούτε ένα κορδόνι δεν μπορώ να δέσω χωρίς το ζευγάρωμά τους. Κι αυτές οι γραμμές γράφονται με την σύμφωνη και συνταιριασμένη λειτουργία των δυο χεριών, αποτέλεσμα πολλών ετών παράλληλης μάθησης, όπως ξέρει καθένας που παίζει ένα μουσικό όργανο ή χειρίζεται μια εξειδικευμένη μηχανή ή οδηγεί αυτοκίνητο ή απλώς χρησιμοποιεί μαχαίρι και πηρούνι. Κι όμως σήμερα το αριστερό χέρι είναι εντελώς ξένο, δεν ανήκει σε μένα, είναι ένα νεκρό βάρος. Το ψηλαφώ με το δεξί: δεν νιώθει τίποτε. Το σηκώνω από τον καρπό και το αφήνω: πέφτει σαν πέτρα, μαζί με τον βραχίονα που κι εκείνος είναι τελείως αναίσθητος και ακίνητος. Σκέφτομαι ότι ακριβώς έτσι αισθάνονται οι άνθρωποι που έχουν πάθει π.χ. ένα εγκεφαλικό επεισόδιο με μονοπληγία. Ούτε αφή ούτε κίνηση ούτε γνώση του χώρου, λειτουργίες εντελώς απαραίτητες για τη σωστή και ολοκληρωμένη πραγμάτωση της καθημερινής ζωής.
      Ευτυχώς δεν έχω πάθει εγκεφαλικό. Η αίσθηση της... αναισθησίας είναι αποτέλεσμα φαρμακευτικού αποκλεισμού του βραχιονίου πλέγματος που με τόση μαεστρία μου προκάλεσε ένας αναισθησιολόγος για μια αρθροσκόπηση του ώμου. Οι ώρες μετά την επέμβαση περνούν με τον έλεγχο κάθε τόσο της αποκατάστασης της νευρικής λειτουργίας. Κάποια στιγμή στο μέσο της νύχτας αντιλαμβάνομαι ότι έχω μια ελάχιστη κάμψη στα δάχτυλα -- η έκταση αργεί ακόμη. Μέχρι το πρωί το άκρο χέρι κινείται και αισθάνεται σχεδόν φυσιολογικά, ο καρπός όμως πέφτει, όπως και το υπόλοιπο άκρο. Σιγά-σιγά η λειτουργικότητα οδεύει προς τα επάνω, και μαζί της επανέρχεται και η αίσθηση του πόνου, τόσο ενοχλητική αλλά και τόσο χρήσιμη, όπως μας θυμίζει επιγραμματικά ο Paul Brand: «Πονάω, άρα υπάρχω. Δόξα τω Θεώ για τον πόνο!» Ένα ιδιαίτερο και πολύ διδακτικό μάθημα νευροφυσιολογίας.
     Δεν αντέχω ωστόσο να μην κάνω και μια ευρύτερη προέκταση. Αν το ένα χέρι χωρίς το άλλο δεν μπορεί να λειτουργήσει εντελώς φυσιολογικά, αν η συνεργασία των μελών στο σώμα είναι απαραίτητη προϋπόθεση υγείας και ολοκληρίας, πώς στον δημόσιο χώρο δεν αντιλαμβανόμαστε ότι κανένας δεν είναι αυτοδύναμος και διεκδικούμε ο καθένας την αποκλειστικότητα, περιφρονώντας την αξία των άλλων και την ανάγκη της συνεργασίας για την ομαλή πορεία της κρατικής μηχανής;