Από καρδιάς

Διάβασα τις ακόλουθες ευχές (του Νίκου Δήμου, 1974) σε μια κάρτα που έλαβα παραμονές Χριστουγέννων, και τις προσφέρω σε όλους, μαζί με τα παραδοσιακά ‘Χρόνια πολλά’:

                                  Είθε ο νέος χρόνος να μας φέρει λιγότερα...
                                  Λιγότερο πόνο σ’ αυτούς που πονούν,
                                  λιγότερο μίσος σ’ αυτούς που μάχονται,
                                  λιγότερη στέρηση σ’ όσους στερούνται,
                                  λιγότερο πόλεμο, λιγότερο θάνατο,
                                  λιγότερη καταπίεση, λιγότερη εκμετάλλευση,
                                  λιγότερη δυστυχία και λιγότερη οδύνη.
                                  Κι αν τύχει να φέρει μαζί
                                  λιγότερο πλούτο και λιγότερη καλοπέραση,
                                  ίσως τότε μας χαρίσει λιγότερη επιπολαιότητα,
                                  λιγότερη σπατάλη και λιγότερη αυθάδεια.
                                  Ίσως τα λιγότερα είναι περισσότερα...

Δάκρυα

Αυτές τις μέρες σ’ ένα σύγγραμμα ανατομίας έτυχε να διαβάσω τις φυσιολογικές λειτουργίες των δακρύων, που είναι: αντιμικροβιακή προστασία του ματιού, ύγρανση και λίπανση του επιπεφυκότα, έκπλυση του επιπεφυκότα από νεκρά κύτταρα και ξένα σώματα (σκόνη), ενυδάτωση και οξυγόνωση του κερατοειδούς, συμβολή στη διάθλαση του φωτός και την όραση. Σπουδαίες, απαραίτητες και αξιοθαύμαστες όλες αυτές οι λειτουργίες, κι αν κάποια διαταραχθεί, πάντοτε ανακύπτουν ενοχλητικά ή και επικίνδυνα προβλήματα. Παρακάτω διαβάζω ότι ‘όταν η ποσότητα των δακρύων είναι μεγαλύτερη από τη χωρητικότητα του δακρυϊκού ασκού, η περίσσειά τους ρέει από το κάτω βλέφαρο προς το δέρμα των παρειών’. Πουθενά όμως δεν βρίσκω κάποια εξήγηση γιατί παράγουμε περίσσεια δακρύων όταν χαιρόμαστε, όταν πονούμε σωματικά ή ψυχικά, όταν συγκινούμαστε από οποιοδήποτε αίτιο (διαφορετικό για τον καθένα μας), όταν νιώθουμε τύψεις ή κατάνυξη. Γιατί άραγε βουρκώνουν τα μάτια μας όταν π.χ. ψάλλουμε το ‘Κύριε, ο τον ληστήν συνοδοιπόρον λαβών’ το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης; Το φαινόμενο αυτό δεν το περιγράφει ούτε η ανατομία ούτε η φυσιολογία.
     Προφανώς λοιπόν κάποιες λειτουργίες των δακρύων δεν είναι γνωστές στα επιστημονικά ιατρικά συγγράμματα. Ας τις αναζητήσουμε αλλού. Έτσι, στο πρώτο δοξαστικό του Τριωδίου (Εσπερινός Τελώνου και Φαρισαίου) διαβάζουμε:
     ‘Παντοκράτορ Κύριε, οίδα, πόσα δύνανται τα δάκρυα. Εζεκίαν γαρ εκ των πυλών του θανάτου ανήγαγον· την αμαρτωλόν εκ των χρονίων πταισμάτων ερρύσαντο· τον δε Τελώνην, υπέρ τον Φαρισαίον εδικαίωσαν· και δέομαι, συν αυτοίς αριθμήσας ελέησόν με’.
     Μια υπενθύμιση και μια δέηση τόσο χρήσιμη στις μέρες μας...

Κοινωνική αδράνεια

Στη φυσική μαθαίναμε ότι αδράνεια ονομάζεται η αντίσταση ενός σώματος σε κάθε απόπειρα μεταβολής της κινητικής του κατάστασης. Ας μεταφέρουμε το νόημα του ορισμού σε τρέχοντα φαινόμενα.
     Ακούω προχθές στο ραδιόφωνο ότι οι οδηγοί των μεταφορικών μέσω σταθερής τροχιάς στην Αθήνα θα απεργήσουν την Πρωτοχρονιά ζητώντας να εξαιρεθούν από το ενιαίο μισθολόγιο. Γιατί; Διότι, λένε, αλλιώς θα δουλεύουν με δημοσιοϋπαλληλικό ωράριο μόνο. Όταν ανέλαβαν τη δουλειά αυτή άραγε δεν ήξεραν ότι τα μέσα μεταφοράς κινούνται και άλλες ώρες; Τι είναι αυτό που κάνει τις απογευματινές ώρες διαφορετικές από τις πρωινές ώστε να διεκδικούν άλλα λεφτά;
     Διαβάζω ακόμη ότι για παρόμοιους λόγους οι υπάλληλοι των (δημοσίων) μουσείων απειλούν να μη δουλεύουν (με το «έτσι θέλω») τις αργίες και τα σαββατοκύριακα, τότε δηλαδή που πηγαίνει ο κόσμος, και κυρίως οι πολλοί ξένοι τουρίστες, στα μουσεία. Αναρωτιέμαι (όπως και παλιότερα): αν τη διαχείριση ενός μουσείου την είχε μια ιδιωτική εταιρεία, θα άνοιγαν ή όχι από το πρωί μέχρι το βράδυ, και κάθε μέρα;
     Δυο μόνο παραδείγματα που απεικονίζουν το γενικό φαινόμενο, ότι η ελληνική κοινωνία αποτελεί ένα πολύπλοκο άθροισμα μικροσυμφερόντων, προνομίων και ‘ειδικών καθεστώτων’, που αντιδρούν σε κάθε προσπάθεια μεταβολής της κατάστασής τους. Κανένα δεν είναι διατεθειμένο να χάσει τα ‘κεκτημένα’ και δεν καταλαβαίνει ότι οι καιροί, οι ανάγκες, οι περιστάσεις έχουν αλλάξει ριζικά. Ένα πρωί θα διαπιστώσει ότι έχουν χαθεί ακόμη και τα στοιχειώδη και πραγματικά νόμιμα. Αλλά τότε βέβαια θα είναι πολύ αργά, για όλους.

Ακριβά μοντέλα

Δυο ‘οικονομικές’ ειδήσεις έπιασε το μάτι μου στη σημερινή Guardian. Η μία λέει ότι ο τέως (και ήδη επίδοξος μέλλων) Ιταλός πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι θα πληρώνει εις το εξής 3 εκατομμύρια ευρώ διατροφή στην πρώην σύζυγό του, ΚΑΘΕ ΜΗΝΑ. Δεν κλαίω βέβαια τα λεφτά του Σίλβιο, ούτε εξετάζω τα δίκαια της συζύγου, αλλά οι δικαστές που αποφάσισαν το ύψος της ποινής έβαλαν πολύ ψηλά τον πήχυ (όσοι επίδοξοι, να προσέχετε!). Μήπως περιμένουν τα ανάλογα ποσοστά;
     Η άλλη είδηση μας λέει ότι ο Tim Cook, διευθύνων σύμβουλος της Apple και διάδοχος του Steve Jobs, το 2012 εισέπραξε μόνο 4,17 εκατομμύρια δολάρια ετήσια αποζημίωση, ενώ το 2011 το αντίστοιχο ποσό ήταν 378 εκατομμύρια. Παρόλο που η τρέχουσα αμοιβή του δεν συγκρίνεται με τη διατροφή της προηγούμενης κυρίας, και ο ένας και η άλλη μπορούν να περάσουν ολόκληρο το χρόνο μετρώντας τα αντίστοιχα ποσά, και να μην τελειώσουν. Πόσα ‘καίνε’ άραγε στο δευτερόλεπτο;

Lisztomania

Κάπου είχα ακούσει τον όρο αυτό πριν πολλά χρόνια. Αναδιφώντας λοιπόν στην ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια ανακάλυψα ότι έτσι χαρακτήριζαν την μαζική υστερία που καταλάμβανε το κοινό όταν έπαιζε πιάνο ο διάσημος συνθέτης Φραντς Λιστ. Πολύ πριν γίνει σύνηθες φαινόμενο σε ροκ συναυλίες (π.χ. Μπητλς, Έλβις Πρίσλεϊ κτλ), ο ξέφρενος ενθουσιασμός του πλήθους αγκάλιασε έναν από τους πιο γνωστούς κλασικούς μουσικούς, για πρώτη φορά το 1841 στο Βερολίνο, και ο ποιητής Heinrich Heine χρησιμοποίησε τον όρο για να περιγράψει το φαινόμενο αυτό. Το 1975 γυρίστηκε και ομώνυμη ταινία για τη ζωή του Λιστ.

     Γιατί θυμήθηκα τον περίεργο αυτό όρο; Μα, διότι σήμερα έχουμε ‘λιστομανία’ στην Ελλάδα, εδώ και τόσο καιρό. Μετά την απαραίτητη διακοπή για τις αργίες των Χριστουγέννων, το ενδιαφέρον κοινού και δημοσιογράφων (ή μήπως αντίστροφα;) ξαναγυρίζει στη ‘λίστα Λαγκάρντ’, αληθινή και ‘πειραγμένη’, τις μεταξύ τους ομοιότητες και διαφορές (θυμάστε τη γνωστή σπαζοκεφαλιά που θέλει να συγκρίνουμε δυο σκίτσα και να βρούμε σε πόσα σημεία διαφέρουν;), και το τελικό περιεχόμενο: θα είναι ‘άνθρακες’ ή πραγματικός θησαυρός; Ίδωμεν.

Με άλλα λόγια...

'Σώσαι θέλων τον κόσμον ο των όλων κοσμήτωρ
προς τούτον αυτεπάγγελτος ήλθε,
και ποιμήν υπάρχων ως Θεός
δι’ ημάς εφάνη καθ’ ημάς άνθρωπος,
ομοίω γαρ το όμοιον καλέσας
ως Θεός ακούει: Αλληλούια!'  

[Οίκος Σ, Ακάθιστος Ύμνος]

'Άνθρωπος γίνεται Θεός, ίνα θεόν τον Αδάμ απεργάσηται' 

[Δοξαστικό Αίνων του Ευαγγελισμού]

‘Ο Χριστός γιατρεύει τα όμοια με τα όμοια, τη δική μας φτώχεια με τη δική Του φτώχεια, τα δικά μας πάθη με τα δικά Του πάθη, τον δικό μας θάνατο με τον δικό Του θάνατο. Με αυτό τον τρόπο μας φανερώνει ότι η πραγματική Του δύναμη και η βοήθεια που μας προσφέρει βρίσκεται στο έλεός Του, την αγαθότητά Του και στη φιλάνθρωπη αγάπη και ευσπλαχνία Του και, με αυτή τη δύναμη, εξαλείφει τη δική μας αδυναμία και δίνει νόημα στη ζωή μας. Γι’ αυτό «τα σύμπαντα σήμερον χαράς πληρούνται»’. 

[π. Στ. Κοφινάς. Χριστουγεννιάτικη θλίψη. Εκδόσεις Αρμός 2010, σ.38]

Σε όσους περνούν από εδώ, τακτικά ή σποραδικά, σκόπιμα ή κατά λάθος, 
θερμές ευχές για την μεγάλη Εορτή που ήδη διανύουμε!

Τρεις Παίδες σε κρίση

Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως σήμερα, και το συναξάρι μας θυμίζει για άλλη μια φορά τους Αγίους Τρεις Παίδες στην κάμινο της Βαβυλώνος:
     ‘Χειρόγραφον εικόνα μη σεβασθέντες, αλλ’ αγράφω ουσία θωρακισθέντες, Τρισμακάριοι, εν τω σκάμματι του πυρός εδοξάσθητε. Εν μέσω δε φλογός ανυποστάτου ιστάμενοι, Θεόν επεκαλείσθε: τάχυνον ο οικτίρμων και σπεύσον ως ελεήμων εις την βοήθειαν ημών, ότι δύνασαι βουλόμενος.’ 
     Επίκαιρη όσο ποτέ άλλοτε είναι η προσευχή που απευθύνουν οι Τρεις μέσα στην κάμινο (μπορούσε να υπάρξει άραγε χειρότερη ‘κρίση‘;), όπως την καταγράφει το βιβλίο του Προφήτη Δανιήλ, σε ελεύθερη απόδοση:

      ‘Ευλογημένος είσαι, Κύριε, Θεέ των πατέρων μας, και επαινετό και δοξασμένο το όνομά σου στους αιώνες. Διότι είσαι δίκαιος σε όλα όσα μας έκανες, και όλα τα έργα σου είναι αληθινά, και ίσιοι οι δρόμοι σου, και όλες οι κρίσεις σου αληθινές. Κι αληθινές αποφάσεις έβγαλες σε όλα όσα έφερες πάνω μας και πάνω στην αγία πόλη Ιερουσαλήμ, διότι με αλήθεια και κρίση τα έφερες πάνω μας, για τις αμαρτίες μας. Διότι αμαρτήσαμε και ανομήσαμε με το να απομακρυνθούμε από σένα, και αμαρτήσαμε σε όλα, και δεν ακούσαμε τις εντολές σου, ούτε τις φυλάξαμε, ούτε κάναμε όπως μας πρόσταξες ώστε να ευοδωθούν τα έργα μας. Και όλα όσα μας έκανες, και όλα όσα μας επέφερες, με αληθινή κρίση τα έκανες. Και μας παρέδωσες σε χέρια εχθρών ανόμων και αποστατών, και σε βασιλιά άδικο και πονηρότατο σε όλη την γη. Και τώρα, δεν μπορούμε να ανοίξουμε καν το στόμα μας, γίναμε ντροπή και καταισχύνη στους δούλους σου και σε όσους σε σέβονται. Μη μας αφήσεις να χαθούμε ολοκληρωτικά για το άγιο όνομά σου, και μην ακυρώσεις την διαθήκη σου, και μην αποσύρεις το έλεός σου από μας, για χάρη του αγαπημένου σου Αβραάμ, και του δούλου σου Ισαάκ, και του εκλεκτού σου Ισραήλ, στους οποίους είπες ότι θα πληθύνεις τους απογόνους τους σαν τα άστρα στον ουρανό και σαν την άμμο στις ακροθαλασσιές. Διότι, Δέσποτα, γίναμε μικρότεροι απ’ όλα τα έθνη και είμαστε κατώτεροι σε όλη τη γη σήμερα για τις αμαρτίες μας. Και δεν υπάρχει τον καιρό αυτό άρχοντας και προφήτης και ηγέτης, ούτε ολοκαύτωμα, ούτε θυσία, ούτε προσφορά, ούτε θυμίαμα, ούτε τόπος να προσφέρουμε θυσία μπροστά σου και να βρούμε έλεος. Όμως ας γίνουμε δεκτοί με συντριβή ψυχής και με πνεύμα ταπείνωσης. Σαν ολοκαύτωμα από κριούς και ταύρους και σαν μυριάδες παχιά αρνιά, έτσι ας γίνει ευπρόσδεκτη η θυσία μας μπροστά σου σήμερα, κι ας μας συμφιλιώσει μαζί σου, διότι εκείνοι που έχουν πεποίθηση σε σένα δεν νιώθουν ντροπή. Και τώρα, εξακολουθούμε με όλη μας την καρδιά και σε φοβόμαστε, και αποζητούμε το πρόσωπό σου: μη μας καταντροπιάσεις, αλλά κάνε σε μας σύμφωνα με την επιείκειά σου και το πλήθος του ελέους σου. Γλίτωσέ μας με τα θαυμαστά σου έργα, και ανάδειξε ένδοξο το όνομά σου, Κύριε. Και ας καταισχυνθούν όσοι θέλουν το κακό των δούλων σου, και ας πέσουν ντροπιασμένοι από κάθε δύναμη, και η εξουσία τους ας συντριβεί. Και ας γνωρίσουν ότι συ είσαι Κύριος και μόνος Θεός και ένδοξος σε όλη την οικουμένη’.

Γέρικα δέντρα

Ως σχετικά ‘παλιός’, από το ξένο μουσικό στερέωμα ακούω νοσταλγικά την Τζόαν Μπαέζ, ιδίως τις μπαλλάντες της. Ένα τραγούδι της που ξανάκουγα πρόσφατα (από το άλμπουμ ‘Diamonds and Rust’, του 1975) έγινε επίκαιρο, καθώς ένας φίλος μου έλεγε για τα προβλήματα που έχει ο πατέρας του από τότε που χήρεψε κι έμεινε μόνος. Παραθέτω τους στίχους του John Prine σε δική μου (καθόλου ποιητική) απόδοση, αφιερωμένους σε όλα τα ‘γέρικα δέντρα’, χρονιάρες μέρες που έρχονται: 

Είχαμε ένα διαμέρισμα στην πόλη,
εγώ κι η Λορέτα ζούσαμε ευχάριστα εκεί.
Είναι χρόνια που τα παιδιά μεγάλωσαν,
έχουν ζωές δικές τους, μας άφησαν μόνους.
Ο Τζων κι η Λίντα ζουν στην Όμαχα,
ο Τζόυ είναι κάπου στο δρόμο.
Τον Ντέιβι τον χάσαμε στον πόλεμο της Κορέας,
δεν ξέρουμε ακόμη για ποιο σκοπό, δεν έχει πια σημασία.

Ξέρεις, τα γέρικα δέντρα όλο δυναμώνουν,
τα παλιά ποτάμια κάθε μέρα φαρδαίνουν.
Αλλά οι γέροι απλώς απομένουν μόνοι,
περιμένουν κάποιον να πεί ένα "Γειά".

Εγώ κι η Λορέτα δεν μιλάμε πια πολύ,
εκείνη κάθεται και κοιτάει την πίσω πόρτα.
Όλα τα νέα επαναλαμβάνονται
σαν κάποιο ξεχασμένο όνειρο που έχουμε και οι δυο μας δει.
Μια μέρα θα πάω να δω τον Ρούντι,
δουλέψαμε μαζί στο εργοστάσιο.
Τί θα του πω αν ρωτήσει: "Τι νέα;"
"Τίποτε, εσύ πώς πάς; Δεν έχω τίποτε να κάνω".

Ξέρεις, τα γέρικα δέντρα όλο δυναμώνουν,
τα παλιά ποτάμια φαρδαίνουν κάθε μέρα.
Αλλά οι γέροι απλώς απομένουν μόνοι,
περιμένουν κάποιον να πεί ένα "Γειά".

Έτσι αν κάποια στιγμή βαδίζεις στο δρόμο
και δεις κάποια κούφια αρχαία μάτια,
σε παρακαλώ, μην τα προσπεράσεις και χαζέψεις
σα να μη σε νοιάζει, πές ένα "Γειά"
πες τους, "Γειά".

Εσχατολογία

Από την εποχή του Αποστόλου Παύλου γινόταν η συζήτηση για τα ‘έσχατα’, με πρωταγωνιστές κάποιους συμπολίτες μας Θεσσαλονικείς που είχαν παρατήσει κάθε εργασία ("μηδέν εργαζόμενοι αλλά περιεργαζόμενοι") και το είχαν ρίξει στην αναμονή του τέλους (εξ ού και το ‘ει τις ου θέλει εργάζεσθαι, μηδέ εσθιέτω’ του Αποστόλου). Τη σκυτάλη πολλούς αιώνες αργότερα πήραν οι χιλιαστές, με διάφορες κατά καιρούς προβλέψεις για το τέλος του κόσμου που κάθε φορά έπεφταν ολίγον έξω. Τώρα ήρθε η εποχή των Μάγια (απλή συνωνυμία με τη γνωστή μέλισσα των παιδικών σκίτσων και με την ταξιδιογράφο-βουλεύτρια κ. Τσόκλη). Ψευδαισθησιακά τεχνάσματα είναι όλα αυτά, για να λησμονούμε ότι η ‘εσχάτη ώρα’ είναι για τον καθένα μας πάντοτε εν δυνάμει παρούσα, συνήθως όμως άγνωστη. Μνήμη θανάτου διδάσκουν ανέκαθεν οι ασκητές, με πρωτοπόρο τον Άγ. Ιωάννη της Κλίμακος, που θυμίζει στον ομώνυμο λόγο του τον Σοφό Σειράχ [7:36]: ‘Μιμνήσκου τα έσχατά σου, και εις τον αιώνα ου μη αμάρτης’. Ως ‘μελέτη θανάτου’ όριζαν την φιλοσοφία και οι αρχαίοι Έλληνες, ενώ ο μακαρίτης φιλόσοφος πρόεδρος Κων. Τσάτσος προέτρεπε: «Να δημιουργείς σαν αθάνατος, και να ζεις σαν μελλοθάνατος». Συμβουλές με αξία διαρκείας.

     Υστερόγραφο. Πέρασε λοιπόν κι αυτό το 'τέλος'..., όπως όλα τα προηγούμενα. Άντε τώρα να βρούμε το επόμενο. Μήπως το... 'ακινήτων' ή 'επιτηδεύματος'; Τέλη είναι κι αυτά, επώδυνα, επαίσχυντα, και καθόλου ειρηνικά!

Ευγνωμοσύνη

Η κυρα-Βούλα δεν χρειαζόταν γιατρό σήμερα. Δεν είχε κάτι καινούργιο να αναφέρει, δεν ήθελε συνταγή ή γνωμάτευση για οξυγόνο ή οτιδήποτε άλλο.  Η χρόνια αναπνευστική πάθησή της είναι σε σταθερή κατάσταση, με την ελάχιστη δυνατή αγωγή. Έχει μάθει να ζει και να πορεύεται μ’ αυτήν. Η κυρα-Βούλα δεν έχει λεφτά για πέταμα (ποτέ δεν είχε) και περιορίζεται στα απαραίτητα. Η κυρα-Βούλα ξεκίνησε και ήρθε μια ώρα δρόμο σήμερα με το αυτοκίνητο, μέσα σε δύσκολες καιρικές συνθήκες, για να φέρει ένα βάζο μαρμελάδα («από τη δαμασκηνιά μου»), δικό της ποτό από αρμπαρόριζα («πρώτη φορά το κάνω»), κι ένα μεγάλο γινωμένο ρόδι («για το έθιμο»), μαζί με τις ευχές της για τα Χριστούγεννα. Πώς μπορεί κανείς ποτέ να ξεπληρώσει ένα τέτοιο ‘φακελάκι’;

Το τίμημα των όπλων

Στο Leeds της Β. Αγγλίας υπάρχει ένα μεγάλο μουσείο, το Royal Armouries (Βασιλικά Οπλοστάσια). Σε τέσσερεις ορόφους στεγάζει μια τεράστια συλλογή όπλων, από σφενδόνες, μεσαιωνικά δόρατα, ξίφη, πανοπλίες και τόξα μέχρι τα πιο σύγχρονα πυροβόλα κάθε είδους. Στον τελευταίο όροφο υπάρχει ένα διαφορετικό βίντεο-παιχνίδι. Ο παίκτης κρατάει ένα ηλεκτρονικό πιστόλι (απομίμηση του γνωστού Glock) και παρακολουθεί στην οθόνη μια σειρά από στιγμιότυπα, με αποστολή να πυροβολεί κάθε άνθρωπο που νομίζει ότι πάει να κάνει κάτι παράνομο. Όταν τελειώνουν οι 15 σφαίρες του, του ξαναδείχνουν το βίντεο και βλέπει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις είχε σκοτώσει... αθώους (π.χ. κάποιος που έβαζε το χέρι στην τσέπη του έψαχνε το πορτοφόλι του και δεν προσπαθούσε να τραβήξει ένα κρυμμένο όπλο). Το ‘παιχνίδι’ κλείνει με το μεγάλο μήνυμα στη οθόνη: ‘Τώρα ξέρεις ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όπως στην τηλεόραση’.
     Αυτά γίνονται στην Αγγλία, όπου μέχρι πριν λίγα χρόνια οι αστυφύλακες δεν οπλοφορούσαν. Στις ΗΠΑ, όποτε αρχίζει δημόσια συζήτηση για τα όπλα και την κατοχή τους (συνήθως μετά από μια ακόμη ομαδική εκτέλεση αθώων, νηπίων ή ενηλίκων, δεν έχει σημασία), η λογική εξ ορισμού μπαίνει στο ράφι, τουλάχιστον από τη μία μεριά. Μπορεί κανείς να επιχειρηματολογεί και να παρουσιάζει στοιχεία με όλους τους κανόνες που ισχύουν σε κάθε είδους αποδεικτικό διάλογο, και να βρίσκει απέναντι μια διαστροφή τέτοια που δεν επιδέχεται καμιά απάντηση. Όταν ακούει κανείς δηλώσεις του τύπου «Όσοι υποστηρίζουν τον έλεγχο των όπλων έχουν το αίμα των μικρών παιδιών στα χέρια τους» (Larry Pratt, εκπρόσωπος του συλλόγου Gun Owners of America), καταλαβαίνει ότι είναι μάταια κατανάλωση αναπνοής και σάλιου να προσπαθεί να πείσει αυτούς τους φανατικούς που πιστεύουν ότι η λύση στο πρόβλημα είναι η κλιμακωτή ανταλλαγή πυροβολισμών, και όποιον πάρει ο Χάρος. Ακούστηκε και το απίθανο ότι «Αν οι δάσκαλοι του σχολείου οπλοφορούσαν, θα είχαν σταματήσει τον δολοφόνο νωρίτερα» (το ότι ίσως να είχαν σκοτώσει και οι ίδιοι μερικούς από τους μαθητές τους δεν φαίνεται να μετράει...). Όπως έχει γράψει κάποιος παλιότερα, αν διαθέτεις μόνο σφυρί, τότε όλα τα προβλήματα μοιάζουν με καρφιά. Κι αν το μόνο σου εργαλείο είναι ένα όπλο, τότε όλα σου μοιάζουν με στόχους.

Ανεξάρτητες εξουσίες

Πριν ένα χρόνο η τότε κυβέρνηση αποφάσισε να εισπράττει ένα ‘ειδικό τέλος ακινήτων’ μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ. Πρόσφατα ένα δικαστήριο αποφάσισε ότι αυτή η διαδικασία είναι παράνομη. Στη συνέχεια ο υπουργός Οικονομίας επικαλείται τις έκτακτες ‘περιστάσεις και θλίψεις και ανάγκας’ και διατάσσει να συνεχισθεί η είσπραξη του ‘τέλους’. Το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει αντίθετη γνώμη. Τα πράγματα φθάνουν στον Άρειο Πάγο. Σαν να μη φτάνουν αυτά, ας σκεφθούμε και τη συνεχιζόμενη διένεξη των δικαστικών με τους υπουργούς για τα μισθολογικά τους, μπορούμε να φαντασθούμε πόσο ανεξάρτητες και ανεπηρέαστες είναι οι αποφάσεις, ένθεν κακείθεν. Και οι πολίτες παρακολουθούμε το εκκρεμές να πηγαινοέρχεται μεταξύ των εξουσιών («Πληρώστε!», «Μη πληρώνετε!», «Ξαναπληρώστε!»), περιμένοντας να δούμε πότε θα σταματήσουν ‘αι συμφοραί του βίου’.

Το άδειο κρεβάτι

Μπαίνοντας στην Εντατική παίρνω με το μάτι ‘παρουσίες’. Το ‘4’ είναι άδειο. Τι απέγινε ο άρρωστος ένοικός του; Ξέροντας το βεβαρημένο ιστορικό και τα πολλά προβλήματά του μαντεύω την απάντηση: έφυγε για την άλλη ζωή. Οι δυσοίωνες προβλέψεις που προσφέραμε τόσες μέρες στους οικείους του, που δεν μπορούσαν να αποδεχθούν την ολοφάνερη πραγματικότητα, επαληθεύθηκαν. Επιτέλους, ο άνθρωπος ‘ανεπαύσατο από των πόνων αυτού’. Το κρεβάτι δεν είναι μόνο άδειο, αλλά και ξέστρωτο. Προφανώς η αναχώρηση του αρρώστου από τα επίγεια είναι πολύ νωπή--ακόμη δεν ετοιμάσθηκε το κρεβάτι για να υποδεχθεί κάποιον επόμενο, ελπίζω με καλύτερες προοπτικές ανάρρωσης. Στη σκέψη μου έρχεται το ‘κενό μνημείο’ που αντίκρισαν οι Μυροφόρες τη χαραυγή της Ανάστασης, αρχή της ελπίδας για όλα τα μετέπειτα ‘άδεια κρεβάτια’ των δυσίατων ασθενών μας.

H κρίση θα μας ξυπνήσει

Από τη χθεσινή Καθημερινή αντιγράφω την παρακάτω επιστολή ενός Κρητικού, όπως ακριβώς δημοσιεύεται υπό τον παραπάνω τίτλο, με μόνη δική μου προσθήκη ένα μεγάλο θαυμαστικό:

'Kύριε διευθυντά

Eίμαι ξυλουργός στο επάγγελμα. Έχω τελειώσει το δημοτικό και την πρώτη Γυμνασίου. Δουλεύω από 13 ετών στο ξυλουργείο του πατέρα μου. Aγαπώ τη δουλειά μου και είμαι περήφανος που είμαι ξυλουργός. Έμαθα να βγάζω δικά μου λεφτά, χωρίς να παρακαλώ για δανεικά, χωρίς να κλέβω. Tώρα όμως πληρώνω τα σπασμένα άλλων, τα κλεμμένα άλλων και πληρώνω τα δανεικά και με λένε και κλέφτη. Όταν ακούω και λένε τους Έλληνες τεμπέληδες και κλέφτες με πιάνουν τα νεύρα μου, θυμώνω και ο θυμός γυρίζει σε θλίψη για τους Έλληνες. Άλλοι μας έφεραν εδώ που είμαστε, αλλά θα παλέψουμε για τα μαγαζιά μας και για την Eλλάδα και θα τα καταφέρουμε. Aιτία να γράψω την επιστολή ήταν το ποίημα του Γ. Pίτσου από το CD Mίκης Θεοδωράκης «Pωμιοσύνη», σε ποίηση Γιάννη Pίτσου. Δεν είμαι ούτε νομικός ούτε καθηγητής, δεν φέρω πολιτικά αξιώματα. Eίμαι ξυλουργός απλά. «Aυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό, αυτές οι πέτρες δε βολεύονται κάτω απ’ τα ξένα βήματα, αυτά τα πρόσωπα δε βολεύονται παρά μόνο στον ήλιο, αυτές οι καρδιές δε βολεύονται παρά μόνο στο δίκιο» Γ. Pίτσος. H Eλλάδα έβγαζε, βγάζει και θα βγάζει ανθρώπους, ποιητές, συνθέτες και τραγουδιστές, μουσικούς και ηθοποιούς, πολιτικούς, αλλά και τίμιους ανθρώπους του μόχθου στην προσπάθειά τους για τον άρτο της ημέρας. Aνθρώπους που το μυαλό τους πήγαινε παραπέρα απ’ αυτό που ’βλέπαν οι υπόλοιποι. Aνθρώπους που θεωρούσαν καθήκον να βοηθήσουν τον συνάνθρωπό τους. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι υπάρχουν και σήμερα, είναι δίπλα μας, είναι κοντά μας. Mπορεί να είναι κρυμμένοι, πρέπει να τους ψάξουμε, να τους βρούμε. Πρέπει να τους βοηθήσουμε για να μας βοηθήσουν. Ίσως ένας τέτοιος άνθρωπος να είσαι και εσύ ο ίδιος. Mας λένε ότι βρισκόμαστε σε κρίση. Aυτοί βρίσκονται σε κρίση, κρίση ζήλιας και φθόνου για τους Έλληνες, ζηλεύουν το παρελθόν, προσπαθούν να μας καταστρέψουν το παρόν μας, για να μην έχουμε μέλλον. Mας προσέφεραν περισσότερα χρήματα απ’ ό,τι μας χρειαζόντουσαν, γλεντήσαμε και χορέψαμε, φάγαμε και ήπιαμε, χωρίς να λογαριάζουμε για το μέσα μας, για την ψυχή μας. Γεμίζαμε υλικά και αδειάζαμε ψυχικά. Δημιουργήσαμε κόμματα, κομματάρχες. Kαι με τη σειρά μας γίναμε κομματικοί ακόλουθοί τους. Bάλαμε υποσυνείδητα στα παιδιά μας πολιτικούς χρωματισμούς. Aντί τον ήλιο και τον ουρανό μας. Tώρα όμως όλα θα αλλάξουν, η κρίση θα μας ξυπνήσει, θα μας ενώσει. Θα σηκώσουμε τα μάτια μας στον ήλιο και στον ουρανό μας. Θα ακούσουμε τη θάλασσα. Θα φάμε με τον διπλανό μας σε κοινό τραπέζι. Θα λέμε καλημέρα το πρωί. Tώρα δεν θα βολεύονται οι Έλληνες παρά μόνο στο δίκιο.

Γιώργος Kεχαγιαδάκης, Pέθυμνο Kρήτης'

Συμπτώσεις

Δεν υπάρχει επιστημονική εξήγηση για τον ‘νόμο της σειράς’ στην ιατρική πράξη (το έχουμε ξαναπεί αυτό). Ακόμη κι αυτό που ονομάζουμε ‘σύμπτωση’ είναι μερικές φορές τόσο περίεργο που... πάει γυρεύοντας για υπερφυσικές ερμηνείες. Πώς αλλιώς μπορώ να αιτιολογήσω τα τόσα ‘ζευγάρια’ ασθενών που συνάντησα σε ένα μόνο απόγευμα στο ιατρείο; Δυο γυναίκες με σαρκοείδωση, και οι δυο σε ύφεση μετά από θεραπεία. Δυο μουσικοί με αναπνευστικά προβλήματα. Δυο συγγενείς γιατρών. Και δυο τελείως ασυνήθιστες εκδηλώσεις στα πλαίσια κακοήθων όγκων, τόσο σπάνιες που δεν τις είχα δει ποτέ και πιθανώτατα δεν θα τις ξαναδώ. Χρειάσθηκε να κάνω και δυο παραπομπές σε εξειδικευμένα εργαστήρια για έρευνα. Κανείς από τους ασθενείς δεν είχε σχέση ή γνωριμία με άλλον, και όλα τα ραντεβού είχαν κλεισθεί ανεξάρτητα, χωρίς κάποια επιλογή. Τέτοια σύμπτωση;

‘Ουκ εν τω πολλώ...’

Με δυο σειρές, και χωρίς καθόλου να κραυγάζει, λέει πάρα πολλά και διατυπώνει ένα εντελώς εύλογο αίτημα ο άγνωστός μου επιστολογράφος (Ακίνητα, Καθημερινή 13/12/12). Προσέχει κανείς αρμόδιος;

     ‘Kύριε διευθυντά
     Oι τιμές ακινήτων, σύμφωνα με την Tράπεζα της Eλλάδος, είχαν πτώση 28,2% από το 2008. Nομίζω ότι είναι σωστό και δίκαιο να μειωθούν και οι αντικειμενικές αξίες ανάλογα.
     Aχιλλέας Σκαπέρδας - Παλ. Ψυχικό’

Νομίζω ότι παραέχω υπερβολικές απαιτήσεις...

Καλάβρυτα

Κάποια τοπωνύμια, κάποιες ημερομηνίες, κάποια γεγονότα δεν πρέπει να λησμονούνται. Όσο πικρές κι αν είναι οι μνήμες τους, πρέπει να λειτουργούν αφυπνιστικά, ως προληπτικά 'εμβόλια' για προστασία από κάθε μορφή αναβίωσης αναλόγων φαινομένων, τώρα και στο μέλλον, από οποιαδήποτε πλευρά και στο όνομα οποιασδήποτε ιδεολογίας.

 

 

Τρεις ντουζίνες

Τέτοια μέρα, με τρία δωδεκάρια, που δεν θα ξαναδούμε, δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητη. Ευτυχώς ή δυστυχώς, η  συντέλεια του κόσμου δεν ήρθε, ούτε έγινε κάτι άλλο κοσμοϊστορικό, πέρα από τα συνήθη. Ακόμη περιμένουμε με το χέρι απλωμένο τη δόση μας (που αχνοφαίνεται στον ευρωπαϊκό ορίζοντα), ενώ στα πρωινά δελτία κυριαρχούσε η συζήτηση για το ‘έσχες’ των πολιτικών χωρίς κουβέντα για το ‘πόθεν’ (τα έχουμε ξαναπεί αυτά). Ίσως γι’ αυτό δεν μαθαίνουν αρχαία οι Έλληνες, για να μη ψάχνουν αυτή την άγνωστη λέξη που τόσα προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει σε μερικούς. Και βέβαια διαγράφηκαν ή αποσκίρτησαν από τους ‘Ανεξάρτητους Έλληνες’ όσοι βουλευτές είχαν... μικρά ονόματα αντί για επίθετα (Μανώλης, Ζώης, Γιαννάκης, Σταμάτης, κι αν υπάρχει και κανένας άλλος στην κατηγορία αυτή, ας προσέχει ιδιαίτερα!). Απορία: επιτέλους πότε ήταν πραγματικά ‘ανεξάρτητοι’, τότε ή τώρα;

     Υστερόγραφο. Τελικά το ‘γεγονός’ έγινε σήμερα, στη Γερμανία όμως. Εκεί, όπως μαθαίνουμε, η αστυνομία έκανε έφοδο στον κεντρικό ουρανοξύστη της Deutsche Bank στη Φρανκφούρτη και συνέλαβε υψηλόβαθμα στελέχη για φοροδιαφυγή εκατοντάδων εκατομμυρίων, ξέπλυμα χρήματος και άλλα αδικήματα. Μεταξύ τους κι ένας υποδιοικητής που είχε χαρακτηρίσει παλιότερα την Ελλάδα ως ‘κέντρο διαφθοράς’. Όπως φαίνεται, το οικονομικό έγκλημα δεν έχει ούτε πατρίδα ούτε γλώσσα, έχει όμως διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης ανά γεωγραφική περιφέρεια.

Η κρίση και τα κρίματά μας

 Βιβλία για την κρίση κυκλοφορούν πολλά, και την βλέπουν από διάφορες οπτικές γωνίες. Κι εδώ μας απασχόλησε συχνά υπό τις ποικίλες εκφάνσεις της. Όλα τα σχετικά σημειώματα της τελευταίας πενταετίας (από... καταβολής ιστοσελίδος) κυκλοφόρησαν πρόσφατα για τους πιστούς του παραδοσιακού βιβλίου από τις Εκδόσεις ‘Λυδία’ (Καμβουνίων 1, Θεσσαλονίκη), και χωρίς οικονομικό όφελος για τον γράφοντα. Τα κείμενα θίγουν φαινόμενα και ‘καμώματα’ του συλλογικού μας βίου, που αποτέλεσαν προσανάμματα για τη φωτιά που τώρα φούντωσε και καίει για τα καλά γύρω μας. Διότι η κρίση ούτε τυχαία είναι ούτε γεννήθηκε αυτόματα και ‘εν μιά νυκτί’: το ήθος και τα ήθη των πολιτικών , των πολιτών και της εν γένει ‘πόλεως’ διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό την κατάσταση που βιώνουμε. Αν θελήσουμε να διδαχθούμε από την κρίση και να αλλάξουμε τρόπο ζωής, τότε ίσως η όλη δοκιμασία να αξίζει τον κόπο.

                                                          
Γιορτές έρχονται, σκεφθήτε το και ως λύση δώρου...

Αυτοσυγκράτηση στις προσφωνήσεις

Φυλλομετρώντας τις ηλεκτρονικές εφημερίδες βρίσκω στην Καθημερινή, υπό τον παραπάνω τίτλο, μια επιστολή που προσυπογράφω ανεπιφύλακτα, όχι μόνο διότι υπογράφεται από ένα πρόσωπο με κύρος (τα ‘παθολογικά ευρήματα’ του οποίου γίνονται κάθε τόσο αντικείμενο ειδήσεων, αλλά δεν ξέρω αν οδηγούν σε ανάλογες διορθωτικές κινήσεις), αλλά και διότι με βρίσκει πλήρως σύμφωνο με τις απόψεις που διατυπώνει:

Κύριε διευθυντά     

     Αποτελεί ανιαρό φαινόμενο, ότι μεγάλο μέρος του χρόνου των συνεδρίων και εκδηλώσεων αναλίσκεται σε ευχαριστίες και προσφωνήσεις των κατ’ ευφημισμόν επωνύμων, που θυμίζουν το διήγημα του Ι. Κονδυλάκη «Ο επικήδειος». Η πρακτική αυτή αφαιρεί από τους συνέδρους χρόνο δημιουργικής εργασίας, ενέχει κίνδυνο παρεξηγήσεων από παραλείψεις προσφωνήσεων και δημιουργεί επιεικώς ατμόσφαιρα κοσμικότητας.

     Το ζήτημα αυτό δεν είναι τόσο ασήμαντο, όπως εκ πρώτης όψεως φαίνεται, γιατί η απλούστευση της προκαταρκτικής διαδικασίας των συνεδρίων θα βελτιώσει την ποιότητα και το παρεχόμενο έργο. Το πρόβλημα μπορεί να επιλυθεί μόνο εάν οι ομιλητές, μιμούμενοι τους προγόνους μας, που άρχιζαν τις ομιλίες τους με το «Ω άνδρες Αθηναίοι», επιδεικνύουν με αυτοσυγκράτηση λιτότητα στις προσφωνήσεις, ώστε προϊόντος του χρόνου δημιουργηθεί σχετική πρακτική.

     Λέανδρος Τ. Ρακιντζής / Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης

Θα προσθέσω μόνο την εμπειρική παρατήρηση ότι την τακτική αυτή ακολουθούν καθ' υπερβολήν οι μητροπολίτες. Ελπίζω αυτό να μην εκληφθεί ως αντιεκκλησιαστική βολή.

Αίθουσα αναμονής

Τα ίδια πρόσωπα, το ίδιο γνωστό παρουσιαστικό. Μια αόριστη κατήφεια. Τι κρύβουν πίσω από το ανέκφραστο εξωτερικό; Ελπίδα; Απόγνωση; Αμηχανία; Αποδοχή; Περιμένουν το ημερήσιο ‘ανακοινωθέν’ (ενημέρωση), την ώρα του επισκεπτηρίου στην Εντατική, που ίσως να ανεβάσει λίγο την αισιοδοξία τους, πιο συχνά συντηρεί μια ελπίδα που τρεμοπαίζει. Μερικοί κρατούν κάποιο βιβλίο ή φυλλάδιο. Τον Παρακλητικό Κανόνα, τα θαύματα του Αγίου Ραφαήλ, έναν βίο κάποιου άλλου αγίου. Διαβάζουν και αναπέμπουν σιωπηρές προσευχές—εδώ οι άγιοι είναι το τελευταίο αποκούμπι. Εδώ δεν κάνει κανείς ειρωνικές ή βλάσφημες σκέψεις: λίγο η πίστη και λίγο η ανάγκη διώχνουν τέτοιες ιδέες από το μυαλό. Εδώ η ‘ελπίδα πεθαίνει τελευταία’, όπως αρέσκονται να λένε όλοι. Ανταλλάσσουν μερικές κουβέντες, αμοιβαίες εντυπώσεις, κάποια ενθάρρυνση, με παλιούς και νέους ομοιοπαθείς. Σώνεται η μέρα, σε λίγο θα κλείσουν τις πόρτες. Στο σπίτι για μερικές ώρες ύπνο. Αύριο πρωί, πάλι εδώ θα βρίσκονται. Και οι μέρες γίνονται εβδομάδες και καμιά φορά μήνες, και τα ίδια πρόσωπα ‘χτυπούν κάρτα’ στην αίθουσα αναμονής, και όσο πάει.

Μηχανικά

Έχετε στη διάθεσή σας μια οποιαδήποτε μηχανή, και κάποια στιγμή διαπιστώνετε ότι κάποια από τα εξαρτήματά της είναι ελαττωματικά, φθαρμένα, τέλος πάντων δεν κάνουν τη δουλειά για την οποία προορίζονται. Η κοινή λογική λέει ότι τα εξαρτήματα αυτά είτε επιδιορθώνονται είτε αντικαθίστανται, πάντως σε καμιά περίπτωση δεν μένουν απείραχτα στη θέση τους. Με χαλασμένα εξαρτήματα και με κακή συντήρηση της μηχανής, όσο καύσιμο κι αν της βάλετε, ακόμη και της καλύτερης ποιότητας, απλώς θα σπαταλάτε το καύσιμο.
     Έκανα τον συλλογισμό αυτό ακούγοντας στις ειδήσεις ότι θα απολυθούν αμέσως δεν ξέρω πόσοι υπάλληλοι, μεταξύ των οποίων και εφτακόσιοι τόσοι επίορκοι. Απορία: μόλις τώρα ανακάλυψαν ότι υπήρχαν τόσοι επίορκοι υπάλληλοι; Ή μήπως τους κατέγραφαν τόσο καιρό σε ειδική ‘λίστα’ για να τους έχουν διαθέσιμους για μια τέτοια περίσταση; Και δεύτερη απορία: αν μέσα στα εξαρτήματα της κρατικής ‘μηχανής’ υπάρχουν και τόσα σκάρτα, πώς περιμένουμε να δουλέψει η μηχανή; Είτε αυτή λέγεται σχολείο, είτε πολεοδομία, είτε νοσοκομείο, είτε εφορία, είτε τοπική αυτοδιοίκηση, τελικά μάλλον μόνο σπατάλη καυσίμου καταφέρνει...

Αντιμύθιον

Πάντα υπάρχει και η άλλη οπτική γωνία. Ακόμη και οι κλασικοί διδακτικοί μύθοι του Αισώπου επιδέχονται και μια διαφορετική ανάγνωση, όπως η παρακάτω του αείμνηστου Φώτη Κόντογλου (από το ‘Ευλογημένο καταφύγιο’), που δεν ακυρώνει βέβαια και τα διδάγματα του πρωτοτύπου:

     'Ένας τζίτζικας παραπονιέται: Εκείνος ο ασχημάνθρωπος, ο καμπούρης ο Αίσωπος, έπιασε και ταίριαξε για μένα ένα μύθο, που είναι γεμάτος ψευτιά. Πως τάχα χάνω τον καιρό μου το καλοκαίρι και τσαμπουνίζω όλη μέρα, καθισμένος στο δέντρο δίχως να γνοιαστώ, δίχως να νοιαστώ για τίποτα, απρόκοφτος και τεμπέλης. Και πως σαν έρθει ο χειμώνας, με σφίγγει η πείνα και πηγαίνω και κλαίγομαι στο μέρμηγκα να με ελεήσει. Πήγε ποτέ τζίτζικας να ζητιανέψει; Παραδέχομαι πως ζω χωρίς έγνοιες και πως το ρίχνω στον αμανέ. Όχι μονάχα το παραδέχομαι, αλλά και το καυχιέμαι. Τι χάρη θα είχε ο κόσμος αν κυνηγούσαν όλοι να μαζέψουνε λεφτά; Η πλάση θα ήτανε βουβή και άσχημη σαν κόλαση. Είδες κανένα μέρμηγκα να τραγουδάει; Όλο νευρικός είναι, όλο πηγαινοέρχεται σαν να ζητά ο κακόμοιρος την ευτυχία του, που δεν την βρίσκει μέσα στα πλούτη του. Ενώ εμείς είμαστε καλές ψυχές, κι ας μας κατηγορούνε. Λέμε «έχει ο Θεός» και όλα πάνε καλά!'

Εσείς με ποια εκδοχή συντάσσεσθε;

Το ιδανικό φάρμακο

Στη φαρμακολογία μαθαίνουμε ότι το ιδανικό φάρμακο (για οποιαδήποτε πάθηση) θα πρέπει να πληροί ορισμένες προϋποθέσεις: να είναι αποτελεσματικό, να δρα γρήγορα και να έχει μεγάλο θεραπευτικό εύρος, να είναι εύκολο στη χρήση ώστε να εξασφαλίζεται η συμμόρφωση του ασθενούς με τη θεραπεία, να έχει ελάχιστες παρενέργειες (δηλ. καλό προφίλ ασφάλειας) και να είναι κατά το δυνατόν φθηνό. Το ιδανικό φάρμακο πρακτικά δεν υπάρχει, οπότε ο σκοπός είναι πάντα να επιτυγχάνει κανείς την καλύτερη δυνατή σχέση μεταξύ προσδοκώμενης ωφέλειας και δυνητικής βλάβης (ή αρνητικών συνεπειών) από τη χρήση του.

     Ανάλογα κριτήρια θα μπορούσε κανείς να θέσει και για ένα φορολογικό σύστημα. Θα πρέπει να είναι δίκαιο, να είναι αποδεκτό από τους πολίτες (ώστε να εξασφαλίζεται η συμμόρφωσή τους μ’ αυτό), να αποδίδει τα αναμενόμενα και να μην αφήνει πίσω του κοινωνικά ερείπια ή αναβρασμό. Δυστυχώς οι πληροφορίες που διαρρέουν δεν δημιουργούν την αίσθηση ότι με το σχεδιαζόμενο φορολογικό νομοσχέδιο επιδιώκεται η σωστή ισορροπία ωφέλειας και βλάβης. Θα είναι πραγματικά κρίμα να σπαταληθεί τόσος κόπος για να βγει κάτι που θα είναι πρακτικά ανεφάρμοστο, μη αποτελεσματικό και κοινωνικά ζημιογόνο. Περιθώριο αναθεώρησης υπάρχει ακόμη, αλλά μάλλον είναι πολύ στενό. Ας εφαρμόσουμε τουλάχιστον τους κανόνες της φαρμακολογίας, για να πετύχουμε μια κατά το δυνατόν ‘ιδανική’ θεραπεία.

[Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή 5/12/2012]

Ακτίνες Χ

Κάποιες φορές η ιατρική πράξη μας δίνει αφορμές να διασκεδάζουμε με τα... καμώματα των ασθενών μας. Όχι από κακία, προς Θεού! Δεν συμβαίνει συχνά αυτό, αλλά αποτελεί ένα μικρό αντιστάθμισμα για τα πιο δύσκολα και επώδυνα που ώρες-ώρες μας τραυματίζουν ψυχικά και μας κάνουν να ζηλεύουμε άλλες τέχνες...
     Θυμήθηκα αυτές τις μέρες την κυρα-Βασιλική. Σε μεγάλη ηλικία, μετά από μισό αιώνα καπνίσματος, έπασχε από σοβαρή αποφρακτική πνευμονοπάθεια και με κάλεσε να την δω στο σπίτι. Μπαίνοντας στο δωμάτιο την είδα να ανακάθεται στο κρεβάτι στηριγμένη σε δυο μαξιλάρια, πίσω από τα οποία διέκρινα ένα πακέτο τσιγάρα. Κάθισα απέναντί της και πιάσαμε την κουβέντα για τα τρέχοντα προβλήματά της. Αφού μου παραπονέθηκε για τη δύσπνοια, τον βήχα, το βράσιμο στο στήθος και όλα τα συναφή και με ρώτησε αν είχα να της δώσω κάτι παραπάνω για να την ανακουφίσω, την ρώτησα: «Και πώς θέλεις να καλυτερέψεις, κυρα-Βασιλική μου, με τα τσιγάρα που καπνίζεις;» «Δεν καπνίζω, γιατρέ!» απάντησε αγανακτισμένη εκείνη. «Τότε εκείνο το Μάρλμπορο τι κάνει κάτω από το μαξιλάρι σου;» επέμεινα. Η όψη της στο άκουσμα αυτό ήταν για φωτογραφία. Γούρλωσε τα μάτια, το σαγόνι της έπεσε τρεις πόντους, με κοίταξε με κάτι σαν δέος. «Γιατρέ, βλέπεις και μέσα από τα σκεπάσματα;» ψιθύρισε. Ομολογώ ότι απόλαυσα ιδιαίτερα τις... υπερφυσικές μου δυνάμεις εκείνη τη στιγμή. Όσο για την άρρωστη, έχω πάνω από δέκα χρόνια να μάθω νέα της.

Πέφτουν οι μάσκες

Διαβάστε το παρακάτω απόσπασμα από το ηλεκτρονικό ΒΗΜΑ, και αναλογισθείτε: τι άλλο περιμένουμε να μας ‘εισηγηθούν’; Μήπως κατάργηση των συνόρων; Αλλαγή γλώσσας, αλφαβήτου ή θρησκεύματος; Ήδη μας περιόρισαν τους δήμους και τα σχολεία. Υποχρεωτική στείρωση ίσως; Όλα αυτά περικόπτουν δαπάνες. Όσο περνάει ο καιρός, τόσο το ‘1984’ του Orwell ακούγεται πλέον σαν παρωχημένο παραμύθι, ενώ ο ‘Θαυμαστός καινούργιος κόσμος’ του Huxley  παίρνει το πάνω χέρι. 
     ‘Το προσχέδιο της Έκθεσης της Τρόικας, η οποία είδε την Πέμπτη το φως της δημοσιότητας και φέρει ημερομηνία 27 Νοεμβρίου, μία ημέρα μετά το Eurogroup της Δευτέρας... παρουσιάζει το σχέδιο μείωσης των λειτουργικών δαπανών κατά 62% και κατά 41% των μισθών και των συντάξεων των ενόπλων δυνάμεων, για την περίοδο 2009 – 2016. Η συγκεκριμένη παράγραφος ολοκληρώνεται με την επίμαχη φράση: «Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί περαιτέρω εξορθολογισμός των δαπανών, αλλά κάτι τέτοιο θα απαιτούσε την επέκταση της χρήσης των ηλεκτρονικών προμηθειών (e-procurement) και την κατάργηση της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας».’ Βλέπετε; Ιδέες απλώς μας δίνουν οι άνθρωποι... Να μας βοηθήσουν θέλουν. Μην πάει ο νους μας πάντα στο πονηρό!
     Το πιο ανησυχητικό όμως δεν είναι αυτό: είναι ο μεγάλος αριθμός αναγνωστών που με τα σχόλιά τους υβρίζουν τον στρατό και θεωρούν ως ‘σωστή’ την εισήγηση της Τρόικας. Η μετάλλαξη σιγά-σιγά ολοκληρώνεται...
     Υστερόγραφο. Κι ένα που μου έστειλαν σήμερα για... ψυχαγωγία:  «Έξω στο μπαλκόνι να ανεμίζει ελληνική σημαία & μέσα στο σαλόνι να παίζει Σουλεϊμάν ο μεγαλοπρεπής... Αυτοί οι γείτονες κάτι κάνουν λάθος...»