Πολιτική ορθότητα

 Ένας από τους προσφιλείς στόχους του ιστολογίου είναι η λεγόμενη ‘πολιτική ορθότητα’. Ας μην τη χαρακτηρίσουμε με πιο βαρείς όρους: Είναι μια ακραία και κακέκτυπη μορφή της αρετής που λέγεται διάκριση. Η δεύτερη πηγαίνει στο βάθος της ανθρώπινης συμπεριφοράς, λεπτύνει τα αισθητήρια, μας κάνει προσεκτικούς στο πότε και πώς μιλούμε και συμπεριφερόμαστε, και προ παντός δεν καταδικάζει. Η πρώτη κοσκινίζει την επιφάνεια, διϋλίζει κάθε λέξη, πράξη, μορφασμό, και είναι έτοιμη να ρίξει στο πυρ το εξώτερο ό,τι δεν συμφωνεί με την τρέχουσα ‘μόδα’ (περί αυτού πρόκειται – ό,τι ‘φοριέται’ σήμερα, από πλευράς συμπεριφοράς, μπορεί να περνάει απαρατήρητο αύριο). Και βέβαια δεν έχει καμία σχέση με την αλήθεια.

     Γιατί ανασκαλεύουμε το θέμα; Διότι δίνονται κάθε τόσο ανάλογες αφορμές. Διαβάζω λοιπόν ότι στην Ιταλία έχουν ξεσηκωθεί οι φεμινίστριες κατά του συντρόφου της πρωθυπουργού, που σε μια τηλεοπτική εκπομπή του είπε (προφανώς αναφερόμενες σε νέες γυναίκες): «Αν πας να χορέψεις, έχεις κάθε δικαίωμα να μεθύσεις… αλλά αν αποφύγεις να μεθύσεις και να χάσεις τις αισθήσεις σου, ίσως θα αποφύγεις με μπλέξεις χειρότερα [δηλ. να πέσεις θύμα βιασμού], διότι τότε θα συναντήσεις τον λύκο». Οι διαμαρτυρόμενες λένε ότι με τα λόγια αυτά ενοχοποιεί τα θύματα των βιασμών και ζητούν από την πρωθυπουργό να λάβει αποστάσεις από την άποψη αυτή.

     Κι εγώ ξύνω μάταια το κεφάλι μου μήπως και καταλάβω τι άπρεπο είπε ο συγκεκριμένος. Το να συνιστά κανείς προσοχή στις συνθήκες και στο περιβάλλον όπου κινείται αποτελεί έγκλημα; Αν πω σε κάποιον να μην κυκλοφορεί μόνος τα μεσάνυχτα σε περιοχές με υψηλή εγκληματικότητα, τον κατακρίνω ως θύμα; Αν του λέω να μη πίνει μέχρις αναισθησίας τον ενοχοποιώ;

     Ξέρω ότι λέγοντας κάτι τέτοια κινδυνεύω να γίνω κι εγώ στόχος, αλλά το μόνο συμπέρασμα που βγάζω είναι ότι η πολιτική ορθότητα είναι το ακριβώς αντίθετο της κοινής λογικής. Γνώμη μου, και σ’ όποιον αρέσει.

Πύρινος κλοιός

 Μικρός είχα διαβάσει ένα ανέκδοτο που είχε ως εξής. Ο δάσκαλος βάζει στην τάξη του ως θέμα έκθεσης την περιγραφή ενός αγώνα ποδοσφαίρου. Όλα τα παιδιά γράφουν με φούρια, με εξαίρεση έναν μαθητή που ξύνει το κεφάλι του μη μπορώντας να κάνει την αρχή. Ενώ κοντεύει να χτυπήσει το κουδούνι, έξω πιάνει βροχή, οπότε εκείνος γράφει: ‘Βρέχει. Το ματς αναβάλλεται’.

     Κάπως έτσι και σήμερα. Δεν υπάρχει εκείνη η έμπνευση που θα σε στρώσει στο γράψιμο για ένα επίκαιρο, κυριολεκτικά φλέγον θέμα. Οι φωτιές μαίνονται ανεξέλεγκτες σε πολλά μέρη της χώρας, με κύρια ‘θύματα’ τον Έβρο (από τη Δαδιά μέχρι τη Ροδόπη) και την Πάρνηθα, ενώ χθες παραλίγο γλίτωσε το μοναδικό μοναστήρι του Οσίου Λουκά στη Βοιωτία. Ακούμε ότι μέσα σε 48 ώρες ξέσπασαν 355 πυρκαγιές σε όλη την Ελλάδα, μέσα σε μια περίοδο παρατεταμένης ξηρασίας, ζέστης και ισχυρών ανέμων. Πόσο αποτελεσματικά μπορεί να αντισταθεί ο άνθρωπος, το κράτος ολόκληρο, σε μια τέτοια απειλή; Μόνο μια επέμβαση Άνωθεν θα μπορούσε να δώσει τη λύση. Κι ενώ ξύνω κι εγώ το κεφάλι μου, ακούω μια βροντή έξω: πιο χαρμόσυνος ήχος δεν θα υπήρχε στις παρούσες συνθήκες. Σε λίγο βρέχει. Ελπίζω κάτι τέτοιο, και σε μεγαλύτερη κλίμακα, να γίνεται και στις πυρόπληκτες περιοχές, ώστε να κοπάσουν οι αδηφάγες φλόγες και να χαλαρώσουν κάπως όλοι όσοι μάχονται έξι μέρες τώρα χωρίς ανάπαυλα.

     Και ακόμη περισσότερο, ελπίζω να μας κάνουν τέτοια γεγονότα να σκεφθούμε ότι υπάρχει όριο στις ανθρώπινες δυνατότητες και να μην είμαστε έτοιμοι να ενοχοποιήσουμε ο ένας τον άλλο κάθε φορά που τα πράγματα ξεφεύγουν από τον εγκόσμιο έλεγχο. Ακούω ότι πρόκειται να γίνει συζήτηση πολιτικών αρχηγών στη Βουλή για το θέμα, και προετοιμάζομαι για μια παράσταση κομματικής πυγμαχίας σε επίπεδο ανοησίας. Έχουν, αλήθεια, οι πυρκαγιές κομματική ταυτότητα; 

 [Το δάσος της Δαδιάς από δορυφόρο, πριν και μετά την τελευταία πυρκαγιά]

"Οι άνθρωποι ξέχασαν τον Θεό"

 Το 1983 ο μεγάλος Ρώσος νομπελίστας Αλέξανδρος Σολζενίτσιν έγραφε σ’ ένα δοκίμιό του: «Αν με ρωτούσαν γιατί έχουμε τέτοιο χάλι στην εποχή μας, θα απαντούσα ότι είναι επειδή οι άνθρωποι ξέχασαν τον Θεό», περιγράφοντας με ζοφερά χρώματα την τότε παγκόσμια κατάσταση. Βλέποντας την ολοένα αυξανόμενη παρουσία της κάθε είδους βίας γύρω μας (από κακοποιήσεις γυναικών και παιδιών μέχρι ‘οπαδικές’ συμπλοκές και πολεμικές επιχειρήσεις), καθώς και την ραγδαία επιδείνωση των κλιματικών αλλά και των οικονομικών δεδομένων (αποτέλεσμα της απληστίας και αδιαφορίας όλων μας, ιδίως των ‘μεγάλων’, για το φυσικό μας περιβάλλον), και αναζητώντας τις ρίζες των φαινομένων αυτών, θα μπορούσαμε να ξαναθυμηθούμε την παραπάνω διαπίστωση του μακαρίτη πλέον Σολζενίτσιν: «Οι άνθρωποι ξέχασαν τον Θεό».

     Τις μέρες αυτές ακούμε και διαβάζουμε για διάφορες συσκέψεις, διαβουλεύσεις, επιτροπές κτλ. για την πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου της βίας, για τον ρόλο της οικογένειας, του σχολείου, της κοινωνίας εν γένει. Πουθενά δεν ακούμε να ζητείται η γνώμη και η συνδρομή της Εκκλησίας στα μέτρα αυτά. Παράλληλα όμως, δεν βλέπουμε και κάποια ουσιαστική παρέμβαση της Εκκλησίας, έστω μια επίσημη υπενθύμιση ότι κεντρικό σημείο της διδασκαλίας του Ιησού Χριστού (που θεωρητικά πιστεύουν οι περισσότεροι Έλληνες) είναι το «αγαπάτε αλλήλους» και το να μην κάνετε στους άλλους όσα δεν θέλετε να σας κάνουν εκείνοι (ο λεγόμενος Χρυσός Κανόνας). Και μόνο αυτά να διδασκόμασταν, όχι ως θεωρία αλλά με έμπρακτη εφαρμογή και με απτά παραδείγματα από τους υπευθύνους, μόνο ωφέλεια θα είχαμε. Διότι, όπως έλεγε ο άλλος μεγάλος Ρώσος, ο Ντοστογιέφσκι, χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται, ακόμη και τα πιο βίαια και χυδαία. Ας το σκεφθούμε λίγο.

      Ο ίδιος ο Σολζενίτσιν κλείνει το δοκίμιό του με τις ακόλουθες φράσεις: «Οι πέντε ήπειροί μας είναι μπλεγμένες σε ανεμοστρόβιλο. Όμως ακριβώς μέσα σε τέτοιες δοκιμασίες εκδηλώνονται τα υψηλότερα χαρίσματα του ανθρωπίνου πνεύματος. Αν χαθούμε και χάσουμε αυτόν τον κόσμο, το σφάλμα θα είναι μόνο δικό μας».

[Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή]

     Υστερόγραφο: Ολόκληρο το κείμενο του Σολζενίτσιν, σε δική μου μετάφραση, βρίσκεται στο Αντίφωνο. Αξίζει μια προσεκτική ανάγνωση.

Απορίας άξιον

 Δεν είμαι από εκείνους που εύκολα επιρρίπτουν στην αστυνομία, στην πυροσβεστική, στο κράτος γενικά, την ευθύνη για κάθε κακό που συμβαίνει στον τόπο μας. Ωστόσο, με αφορμή τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα με τους Κροάτες νεοναζί-χούλιγκαν, ας μου επιτραπεί μια αφελής απορία. Πώς συμβαίνει εδώ να έγιναν εκατό συλλήψεις και σε ανάλογα επεισόδια με Έλληνες ‘μπαχαλάκηδες’ να γίνονται μόνο 4-5 προσαγωγές; Πρόκειται άραγε για εξαιρετική αποτελεσματικότητα των οργάνων της τάξεως (έστω και κατόπιν εορτής) στην πρώτη περίπτωση ή για εκούσια ‘ανικανότητα’ στη δεύτερη; Ή μήπως πρέπει να χύνεται αίμα (Θεός φυλάξοι!) για να ενεργοποιείται η ικανότητα αυτή;

[Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή]

Θητεία

 Διαβάζω σε σημερινό δημοσίευμα της Καθημερινής ότι η στρατιωτική θητεία παραμένει στους 12 μήνες για όσους υπηρετούν (κατ’ ευφημισμόν) στις πόλεις ενώ είναι μόνο 9 μήνες για όσους πηγαίνουν σε σύνορα, νησιά, Κύπρο, σκάφη του στόλου και στις Ειδικές Δυνάμεις, ως κίνητρο για να στελεχώνονται οι αντίστοιχες μονάδες. Δεν είμαι εξ επαγγέλματος στρατιωτικός, έχω εκπληρώσει τις υποχρεώσεις μου και λόγω ηλικίας βρίσκομαι πλέον εκτός εφεδρείας. Ωστόσο μου ακούγεται παράδοξο μια χώρα που αντιμετωπίζει μια διαρκή (έστω και αυξομειούμενη) απειλή πολέμου (μην ξεχνάτε το casus belli) να είναι τόσο χαλαρή και ‘large’ απέναντι στους πολίτες της σε ό,τι αφορά τις υπηρεσιακές υποχρεώσεις τους. Η Κύπρος έχει αναγκαστική στράτευση στα 18, πριν από σπουδές και άλλες διεξόδους αποφυγής. Σύγκριση με το Ισραήλ ούτε μπορεί να γίνει (έστω κι αν δεν συμφωνώ με κάποιες από τις επιλογές του). Όσο για μειωμένη θητεία στις Ειδικές Δυνάμεις, προσωπικά θα περίμενα ακριβώς το αντίθετο: αυξημένη θητεία λόγω αυξημένων αναγκών εκπαίδευσης (στις ΗΠΑ οι αντίστοιχες Special Forces έχουν τριετή θητεία, που περιλαμβάνει βέβαια και εξειδικεύσεις σε συγκεκριμένα αντικείμενα εκπαίδευσης).

     Θα κλείσω με μια κάπως μακάβρια αποστροφή που διάβασα πριν πολλά χρόνια σε ξένο περιοδικό, με αφορμή ένα δημοσίευμα που διαφήμιζε ‘σχολές μισθοφόρων’ με φοίτηση διαρκείας μιας εβδομάδος. Ένας αναγνώστης έγραφε: «Το μόνο που μπορεί να μάθει κανείς σε μια εβδομάδα είναι πώς να γίνει πτώμα». 

 

Ποινικά και άλλα

 Θα ήταν πρώτης τάξης ανέκδοτο, αν το θέμα δεν ήταν τόσο σοβαρό και… φλέγον. Ακούστηκε από επίσημα χείλη: οι εμπρησμοί θα αποτελούν πλέον κακούργημα, οι ποινές φυλάκισης για τους εμπρηστές θα εκτελούνται, και τα πρόστιμα θα φθάνουν σε ύψος εκείνα που προβλέπονται για την κακοποίηση ζώου. Μάλιστα. Δηλαδή, όσα θα πληρώνεις αν κλωτσήσεις π.χ. έναν σκύλο, τόσα θα χρωστάς και αν κάψεις (από αμέλεια ή δόλο) δέκα, εκατό, χίλια στρέμματα δάσους, με ό,τι αυτό μπορεί να περιέχει εκτός από δέντρα (σπίτια, άλλα κτίσματα, οχήματα κτλ.). Άριστο μέτρο σύγκρισης το ζώο για την επιμέτρηση των προστίμων. Εκτός αν μετά την όποια πυρκαγιά γίνεται καταμέτρηση των καμμένων ζώων και πολλαπλασιάζεται ο αριθμός τους επί 30.000 ευρώ (αυτή είναι η ταρίφα του σκύλου ή όποιου άλλου ζωντανού). Αλλά, για μια στιγμή: και τα δέντρα ζωντανά είναι. Μήπως να μετρούμε και τα δέντρα μαζί με τα ζώα; Τότε να δείτε για πότε θα καλύψουμε το δημόσιο χρέος της Ελλάδος.

Απόρρητα

 Με αφορμή την πρόσφατη καταστροφική έκρηξη στην 111 Πτέρυγα Μάχης στη Ν. Αγχίαλο ακούμε και διαβάζουμε εδώ και μέρες αναλύσεις επί αναλύσεων για το τι ζημιά έγινε, και πόσα πυρομαχικά (και τι τύπου) καταστράφηκαν και άλλα πολλά, είτε ως γεγονότα είτε ως αυτοσχεδιαστικές υποθέσεις δημοσιογράφων αλλά και κάποιων αποστράτων. Γεννάται η απορία: τη λέξη απόρρητο ή εμπιστευτικό ή διαβαθμισμένο δεν την έχουν συναντήσει ποτέ οι διάφοροι ‘ειδικοί’; Είναι ανάγκη να αραδιάζουν με κάθε λεπτομέρεια τι είχαμε και πού το είχαμε και τι χάσαμε; Σε ποια σοβαρή χώρα του κόσμου θα γινόταν μια τέτοια φλύαρη αποκάλυψη; Βέβαια μπορεί να αντέλεγε κανείς ότι οι όποιοι δυνητικοί εχθροί μας δεν περιμένουν να μάθουν από δημοσιογράφους τις αμυντικές μας δυνατότητες· έχουν δικούς τους τρόπους και ανθρώπους. Αυτό όμως δεν είναι δικαιολογία για να τα λέμε εμείς όλα στο γυαλί, χαρτί και καλαμάρι. Επιτέλους, ας μπει κάποιο επίσημο φρένο στην ακατάσχετη πολυλογία των Μέσων, για το καλό όλων μας, και για την ψυχική μας ηρεμία.