"Οι άνθρωποι ξέχασαν τον Θεό"

 Το 1983 ο μεγάλος Ρώσος νομπελίστας Αλέξανδρος Σολζενίτσιν έγραφε σ’ ένα δοκίμιό του: «Αν με ρωτούσαν γιατί έχουμε τέτοιο χάλι στην εποχή μας, θα απαντούσα ότι είναι επειδή οι άνθρωποι ξέχασαν τον Θεό», περιγράφοντας με ζοφερά χρώματα την τότε παγκόσμια κατάσταση. Βλέποντας την ολοένα αυξανόμενη παρουσία της κάθε είδους βίας γύρω μας (από κακοποιήσεις γυναικών και παιδιών μέχρι ‘οπαδικές’ συμπλοκές και πολεμικές επιχειρήσεις), καθώς και την ραγδαία επιδείνωση των κλιματικών αλλά και των οικονομικών δεδομένων (αποτέλεσμα της απληστίας και αδιαφορίας όλων μας, ιδίως των ‘μεγάλων’, για το φυσικό μας περιβάλλον), και αναζητώντας τις ρίζες των φαινομένων αυτών, θα μπορούσαμε να ξαναθυμηθούμε την παραπάνω διαπίστωση του μακαρίτη πλέον Σολζενίτσιν: «Οι άνθρωποι ξέχασαν τον Θεό».

     Τις μέρες αυτές ακούμε και διαβάζουμε για διάφορες συσκέψεις, διαβουλεύσεις, επιτροπές κτλ. για την πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου της βίας, για τον ρόλο της οικογένειας, του σχολείου, της κοινωνίας εν γένει. Πουθενά δεν ακούμε να ζητείται η γνώμη και η συνδρομή της Εκκλησίας στα μέτρα αυτά. Παράλληλα όμως, δεν βλέπουμε και κάποια ουσιαστική παρέμβαση της Εκκλησίας, έστω μια επίσημη υπενθύμιση ότι κεντρικό σημείο της διδασκαλίας του Ιησού Χριστού (που θεωρητικά πιστεύουν οι περισσότεροι Έλληνες) είναι το «αγαπάτε αλλήλους» και το να μην κάνετε στους άλλους όσα δεν θέλετε να σας κάνουν εκείνοι (ο λεγόμενος Χρυσός Κανόνας). Και μόνο αυτά να διδασκόμασταν, όχι ως θεωρία αλλά με έμπρακτη εφαρμογή και με απτά παραδείγματα από τους υπευθύνους, μόνο ωφέλεια θα είχαμε. Διότι, όπως έλεγε ο άλλος μεγάλος Ρώσος, ο Ντοστογιέφσκι, χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται, ακόμη και τα πιο βίαια και χυδαία. Ας το σκεφθούμε λίγο.

      Ο ίδιος ο Σολζενίτσιν κλείνει το δοκίμιό του με τις ακόλουθες φράσεις: «Οι πέντε ήπειροί μας είναι μπλεγμένες σε ανεμοστρόβιλο. Όμως ακριβώς μέσα σε τέτοιες δοκιμασίες εκδηλώνονται τα υψηλότερα χαρίσματα του ανθρωπίνου πνεύματος. Αν χαθούμε και χάσουμε αυτόν τον κόσμο, το σφάλμα θα είναι μόνο δικό μας».

[Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή]

     Υστερόγραφο: Ολόκληρο το κείμενο του Σολζενίτσιν, σε δική μου μετάφραση, βρίσκεται στο Αντίφωνο. Αξίζει μια προσεκτική ανάγνωση.