Θεωρίες

 Ο μεγάλος μαθηματικός και κοσμολόγος Stephen Hawking ήταν πασίγνωστος τόσο οπτικά όσο και για τις θεωρητικές ‘πτήσεις’ της νόησής του. Φυλακισμένος από νεαρή ηλικία μέσα σε ένα εντελώς παράλυτο σώμα, ταξίδευε διανοητικά σε χώρους και έννοιες άπιαστες για τη μεγάλη πλειοψηφία ημών των υπολοίπων, όπως η αρχή του σύμπαντος. Το βιβλίο του ‘Το χρονικό του χρόνου’ έγινε μπεστ σέλερ σε όλο τον κόσμο, έστω κι αν οι περισσότεροι αναγνώστες του δεν μπορούν να κατανοήσουν όλες τις έννοιές του. Και τώρα, ο Thomas Hertog, μαθητής και στη συνέχεια επί είκοσι χρόνια συνεργάτης του, ανακοινώνει ότι το 2002 ο Hawking του είπε ότι άλλαξε γνώμη και ότι η προοπτική με την οποία είχε γραφεί το βιβλίο εκείνο ήταν λανθασμένη. Όπως λέει, «το πρόβλημα για εκείνον ήταν η προσπάθειά του να καταλάβει πώς το σύμπαν θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει συνθήκες τόσο τέλεια φιλόξενες για τη ζωή». Το αναθεωρημένο βιβλίο που έγραψαν οι δυο τους, με τίτλο ‘On the Origin of Time: Stephen Hawking’s final theory’ (Η αρχή του χρόνου: η τελική θεωρία του Stephen Hawking), θα εκδοθεί στη Βρετανία τον επόμενο μήνα, πέντε χρόνια μετά τον θάνατο του Hawking. Όπως λέει και πάλι ο συγγραφέας, η θεωρία αυτή «μας οδηγεί σε μια νέα φιλοσοφία της φυσικής που απορρίπτει την ιδέα ότι το σύμπαν είναι μια μηχανή που διέπεται από προϋπάρχοντες νόμους χωρίς προϋποθέσεις, και αντ’ αυτής βλέπει το σύμπαν ως ένα είδος αυτο-οργανούμενης οντότητας στην οποία εμφανίζονται κάθε είδους σχήματα, τα πιο γενικά από τα οποία τα ονομάζουμε νόμους της φυσικής».

     Είναι βέβαια ίδιον των θεωρητικών να πλάθουν… θεωρίες. Κάποιες από αυτές είναι πιο βάσιμες και πιο χειροπιαστές από άλλες, και δεν δυσκολευόμαστε να τις δεχθούμε. Ωστόσο, αν ξεφύγουμε από την θεωρητική μας ενασχόληση κι αν σκεφθούμε λίγο πιο ‘πεζά’ (= ανθρώπινα), θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι η όποια θεωρία (ειδικά για κάτι τόσο μεγάλο όπως το σύμπαν) αργά ή γρήγορα θα σκοντάψει στον ‘τοίχο’ ή ‘φράχτη’ (όπως τον έλεγε ο Αλ. Τσιριντάνης) του «Και πριν από εκείνο, τι;». Και γιατί εκείνο και όχι κάτι άλλο; Και με ποιον σκοπό; Ερωτήματα που επιδέχονται μόνο ταπεινή μεταφυσική αποδοχή (όχι θεωρητική ερμηνεία αλλά πίστη), σ’ Εκείνον που «τοὺς αἰῶνας ἐποίησεν διὰ τοῦ Υἱοῦ αὐτοῦ» κατά τον Απόστολο Παύλο [Εβρ. 1:2]. Αυτό όμως ξεφεύγει από τα χωράφια των φυσικών επιστημών.