Καρκινικά

Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου σήμερα, και μια και πρόσφατα τον γνώρισα προσωπικά οφείλω να του αφιερώσω δυο σκέψεις.  

     Στα σαράντα τόσα χρόνια που ασκώ την ιατρική πάρα πολλά πράγματα έχουν αλλάξει σε όλους τους τομείς της, και φυσικά και στην Ογκολογία. Όπως γράφει ο μεγάλος ογκολόγος Vincent DeVita, ο πρώτος που θεράπευσε ριζικά με χημειοθεραπεία το λέμφωμα Hodgkin, στο βιβλίο του με τον προκλητικό τίτλο ‘Ο θάνατος του καρκίνου’, σήμερα πολλά είδη καρκίνου έχουν μετατραπεί σε χρόνιες νόσους: η πρόγνωσή τους δεν είναι λίγοι μήνες όπως άλλοτε, αλλά πολλά χρόνια, με καλή ποιότητα ζωής. Η παράταση αυτή σημαίνει ότι οι ασθενείς πιθανώτατα θα έχουν να ωφεληθούν από νεότερες και πιο αποτελεσματικές θεραπείες που τώρα βρίσκονται υπό μελέτη ή που θα έρθουν στο μέλλον. Γίνεται έτσι πιο επιτακτική η ανάγκη για πρόληψη (όχι κάπνισμα) και για έγκαιρη διάγνωση, ώστε οι θεραπευτικές παρεμβάσεις να γίνονται σε όσο γίνεται πρωιμότερο στάδιο. Μιλώντας προσωπικά, αν είχα κάνει την συνιστώμενη σιγμοειδοσκόπηση στα προβλεπόμενα χρονικά διαστήματα (κάθε 5 χρόνια), πιθανώς δεν θα είχα φθάσει στο χειρουργείο και δεν θα χρειαζόταν η συμπληρωματική χημειοθεραπεία που κάνω τώρα.

     Μια δεύτερη παρατήρηση, πολύ σημαντική, είναι ότι εν πολλοίς έχουμε ξεπεράσει το στάδιο του ταμπού για τον καρκίνο. Μιλούμε πολύ πιο ανοικτά γι’ αυτόν με τους ασθενείς μας, αποφεύγοντας τις υπεκφυγές, τα ‘φιλάνθρωπα’ ψέματα και τις συνωμοσίες της σιωπής με συγγενείς πίσω από την πλάτη των πασχόντων, που ήταν σχεδόν απαράβατος κανόνας μέχρι πριν λίγα χρόνια. Αυτό κάνει πολύ πιο εύκολη ψυχολογικά την επικοινωνία γιατρών-ασθενών και φυσικά την όλη διαδρομή της θεραπευτικής σχέσης. Με δεδομένα τα παραπάνω, καλό θα είναι να διαγράψουμε τον χαρακτηρισμό ‘επάρατη νόσος’ από το λεξιλόγιό μας, για να μη φορτίζουμε ψυχολογικά το όλο κλίμα .

     Τέλος, δεν είναι μικρότερης σημασίας η μεγάλη πρόοδος της ανακουφιστικής φροντίδας τις τελευταίες δεκαετίες, που βελτίωσε ουσιαστικά την ποιότητα της ζωής ακόμη και εκείνων των ασθενών που δεν ανταποκρίνονται στα υπάρχοντα θεραπευτικά μέσα και διανύουν το τελικό στάδιο της νόσου. Όλοι οι γιατροί που ασχολούνται ενεργά με τον καρκίνο θα πρέπει να γνωρίζουν τις βασικές αρχές της ανακούφισης, η οποία μπορεί να συνδυάζεται με όλες τις άλλες θεραπείες. Η ορθή αντιμετώπιση του θνήσκοντος ανθρώπου κάνει πιο εύκολη την αποδοχή του θανάτου από όλους τους εμπλεκομένους (ασθενείς, συγγενείς, ιατρονοσηλευτικό προσωπικό) και αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές και ανθρώπινες υπηρεσίες που μπορούμε να προσφέρουμε.

     Ευχαριστώντας τον Θεό για τις προόδους αυτές, ευχόμαστε και ελπίζουμε να έχουμε ακόμη καλύτερες εξελίξεις στο μέλλον. Η πορεία προς τα εμπρός δεν σταματά, αρκεί να γίνεται χωρίς έπαρση, αλλά με γνώμονα την Ιπποκρατική αρχή ‘ωφελέειν ή μη βλάπτειν’.