Ιατρική γλώσσα

 Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας σήμερα, και παίρνω αφορμή από ένα διαδικτυακό ιατρικό σεμινάριο που παρακολουθώ για να καταγράψω κάποιες παρατηρήσεις.
     Η ομιλία που ακούω είναι στην ελληνική αλλά 'καρυκευμένη' άφθονα με αγγλικούς όρους (θα την χαρακτήριζα ως προφορική greeklish). Ενδεικτικά σημειώνω: relapse, summarise, paper, committee, yield, invasive, review, conditional recommendation, assessment, replacement, baseline, low quality evidence, extracardiac sarcoidosis, guidelines, up to date. Δεν υπάρχουν άραγε αντίστοιχοι ελληνικοί όροι για όλες αυτές τις εκφράσεις; Και βέβαια. Γιατί λοιπόν δεν χρησιμοποιούνται;
     Πιθανές αιτίες, κατά τη γνώμη μου: Σπουδές ή παραμονή στο εξωτερικό και κεκτημένη συνήθεια. Ανάγνωση της βιβλιογραφίας, που είναι κυρίως αγγλόφωνη. Ακραία εκδήλωση του φαινομένου να χρησιμοποιούμε εξειδικευμένη γλώσσα (= γνωστή στους μυημένους, ‘κορακίστικα’). Τάση επίδειξης (συχνά ακούσια και ασυναίσθητη). Ωστόσο θα έλεγα ακόμη ότι δεν κάνουμε τον λίγο πρόσθετο κόπο να αποδώσουμε στον λόγο μας στα ελληνικά τους αντίστοιχους όρους. Βέβαια υπάρχει και η πραγματικότητα ότι κάποιοι τεχνικοί όροι απλώς δεν μεταφράζονται με τρόπο ακριβή, εύχρηστο ή σύντομο (χρειάζονται μακρές περιφράσεις για να αποδοθεί το νόημα). Αντίθετα με αυτό που συχνά και αυτάρεσκα λέγεται, η ελληνική δεν είναι η πιο ακριβής γλώσσα για όλες τις χρήσεις.
     Η νόθευση της επιστημονικής γλώσσας από την αγγλική δεν πρόκειται να εκλείψει, και πιθανώς θα αυξηθεί στο μέλλον. Σ’ αυτό δεν βοηθάει καθόλου το γεγονός ότι ελληνικά ιατρικά περιοδικά σταδιακά εγκαταλείπουν τη δημοσίευση κειμένων στην ελληνική και ζητούν άρθρα γραμμένα στα αγγλικά, ώστε να παίρνουν θέση στις διεθνείς βάσεις βιβλιογραφίας και να φαίνονται στις σχετικές αναζητήσεις. Ωστόσο η συνεχιζόμενη χρήση της γλώσσας μας στον επιστημονικό λόγο έχει τη σημασία της. Όχι μόνο για την εθνική υπερηφάνεια, αλλά και ως βοήθημα στην εκπαίδευση και στην επικοινωνία μας με τους ασθενείς και τον υπόλοιπο κόσμο.