Ανάγκες και απαιτήσεις

 «Γιατρέ, μπορείτε να μας γράψετε μια συσκευή οξυγόνου για να την έχουμε για περίπτωση ανάγκης;»
     Το τηλεφωνικό αίτημα της κυρίας αφορά τον πατέρα της. Ο άνθρωπος διανύει ήδη την δέκατη δεκαετία της ζωής και δεν έχει αναπνευστικό πρόβλημα. Νοσηλεύθηκε για λίγες μέρες με μια δύσπνοια που υποχώρησε αμέσως με την αγωγή, και τώρα το οξυγόνο του έχει πιάσει το άριστα με τον αέρα της ατμόσφαιρας. Το εξηγώ στην ανήσυχη κόρη. «Μα αν πάθει κάτι σαν το προηγούμενο;» Το οξυγόνο δεν είναι η λύση για κάθε δύσπνοια: αν πάθει κάτι, θα χρειασθεί πάλι ιατρική φροντίδα ή και νοσηλεία για την αιτία του προβλήματος. Ιατρικά δεν αναγράφουμε οξυγόνο για κάθε ενδεχόμενο, αλλά μόνο όταν υπάρχει σαφής ένδειξη, ιδίως σε μια εποχή που λόγω του κορωνοϊού και των πνευμονικών επιπλοκών του η χορήγηση συσκευών οξυγόνου έχει ξεπεράσει σχεδόν τη διαθεσιμότητα. Η επόμενη ερώτησή της: «Αν σας το ζητάει ο άρρωστος;» Εδώ μπαίνουμε σε χωράφια δεοντολογίας: ο γιατρός δεν υποχρεούται να ικανοποιεί κάθε επιθυμία του αρρώστου χωρίς να συντρέχει ιατρικός λόγος. Ο ασθενής ή οι άνθρωποί του μπορεί να ζητούν οτιδήποτε, αλλά αν δεν υπάρχει συγκεκριμένη ένδειξη δεν δικαιολογούμαστε να υπογράψουμε για μια περιττή ιατρική δαπάνη, που επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του συνόλου.
      Θα με ρωτήσει βέβαια κανείς, ίσως λίγο ειρωνικά: «Καλά, εσύ δεν έχεις γράψει ποτέ παραπανίσιες συνταγές για αντιβιοτικά ή για άλλα φάρμακα που δεν ήταν απαραίτητα; Δεν έγραψες καταχρηστικά βεβαίωση ασθενείας για να δικαιολογήσεις μια απουσία αρρώστου από τη δουλειά ή το σχολείο;» Αμφιβάλλω αν υπάρχει κλινικός γιατρός που να μην έκανε κάποτε το ‘χατίρι’ κάποιου ασθενούς με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Όπως θεολογικά δεν υπάρχει άνθρωπος αναμάρτητος, το ίδιο συμβαίνει και στην ιατρική. Σημασία όμως έχει κυρίως η επίγνωση των ατελειών και των σφαλμάτων μας και η προσπάθεια για την μείωση, τη διόρθωση και την αποφυγή τους. Και την ταυτόχρονη ενημέρωση των ασθενών ότι άλλο είναι η ανάγκη και άλλο η απαίτηση.