Μεταρρύθμιση

Ασχοληθήκαμε πρόσφατα ακόμη μια φορά με την εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση (ΑΕ) υποψηφίων με βαθμούς πολύ κάτω από τη βάση. Η κατάσταση αυτή αποτελεί:

-          Προσβολή για τους μαθητές που καταβάλλουν όχι απλά στοιχειώδη, αλλά εντατική προσπάθεια

-          Προσβολή για τους εκπαιδευτικούς της ΑΕ που καλούνται να δουλέψουν με ανθρώπινο δυναμικό κατώτερης αξίας (θα έπρεπε να κλείσουν τις σχολές σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την υποβάθμιση)

-          Ουσιαστικά αποθέωση της «ασχετίλας» και εξευτελισμό της ΑΕ (τουλάχιστον των συγκεκριμένων σχολών)

-          Υποβάθμιση των τμημάτων, και κατ’ επέκταση και των σχολών όπου αυτά υπάγονται (ποιο ξένο πανεπιστήμιο θα δεχόταν αποφοίτους τέτοιων σχολών ως μεταπτυχιακούς φοιτητές;).

     Τελικά διαιωνίζεται μια κατάσταση ισοπέδωσης στην ΑΕ, που σήμερα μπορεί να αφορά μόνο σε μερικές σχολές, αλλά εύκολα μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες. Η αντιμετώπιση του φαινομένου τόσο από την ελληνική κοινωνία όσο και από την επίσημη Πολιτεία (που, ανεξαρτήτως χρωματικής ποιότητος, θα έπρεπε να έχει άλλη αντίληψη πάνω στο θέμα) θυμίζει δυστυχώς τη στάση της στρουθοκαμήλου απέναντι στον κίνδυνο: το κεφάλι στην άμμο, να μην ανακατώσουμε τα πράγματα, σε λίγες μέρες θα το έχουν ξεχάσει όλοι, εκλογές (αργά ή γρήγορα) έρχονται, να πάρει το παιδί μας ένα πτυχίο (έστω και από ατόφιο τούβλο), να φτιάξουμε και καμιά καινούργια σχολή (δεν χρειάζονται δα και υψηλές απαιτήσεις), να βολέψουμε κόσμο κ.ο.κ.

     Η συζήτηση αυτή δεν θα τελειώσει εύκολα, και κάθε τόσο θα προτείνονται λύσεις υπαγορευόμενες από πολιτικές και άλλες σκοπιμότητες και όχι με σκεπτικό ουσίας (ενδεικτικά, διαβάζουμε στον χθεσινό τύπο πρόταση για διπλή βάση εισαγωγής). Κάποια στιγμή όμως θα πρέπει να γίνει ένας εθνικός διάλογος για την Παιδεία, τόσο την Ανώτατη όσο και την υποχρεωτική. Να καθορισθούν οι στόχοι των δυο, που μπορεί να αλληλεξαρτώνται, αλλά είναι και ριζικά διάφοροι. Η υποχρεωτική βασική παιδεία οφείλει να παρασκευάσει Πολίτες (με κεφαλαίο Π) στοιχειωδώς ενήμερους για την γλώσσα, την ιστορία και την παράδοση της πατρίδας και του έθνους τους, τον τρόπο συγκρότησης, οργάνωσης και λειτουργίας της κοινωνίας (στενότερης και ευρύτερης) μέσα στην οποία ζουν, τη δομή και τη σημασία του φυσικού περιβάλλοντος από το οποίο εξαρτάται η συνεχιζόμενη ύπαρξή τους, και τους δεοντολογικούς κανόνες συναναστροφής και αλληλεπίδρασης με τους συνανθρώπους τους ώστε να μη βλέπουμε καθημερινά φαινόμενα που τα χαρακτηρίζουμε ως «ζούγκλα» (αν και ο χαρακτηρισμός προσβάλλει αυτόν τον παρθένο και φυσικό χώρο!). Ένα από τα πρώτα πράγματα που διδάσκονται τα παιδιά στα σχολεία της Ευρώπης είναι ο σεβασμός της προτεραιότητας του άλλου, είτε στη βρύση που πίνουν νερό στο διάλειμμα, είτε στη στάση του λεωφορείου, είτε στη διάβαση του δρόμου.  

     Η ΑΕ έχει κύριο (για να μη πούμε αποκλειστικό) σκοπό να βγάλει Στελέχη της κοινωνίας μέσα στην οποία λειτουργεί: επιστήμονες, πολιτικούς, οικονομικούς και στρατιωτικούς ηγέτες. Η ΑΕ δεν μπορεί να δουλεύει με μετριότητες ούτε με «πάτους» (είτε ως εκπαιδευόμενους είτε ως εκπαιδευτές): χρειάζεται τους καλύτερους, οι οποίοι θα ασκούν και θα ασκούνται, θα «γηράσκουν αεί διδασκόμενοι», θα κρίνουν και θα κρίνονται ως προς το έργο και την επίδοσή τους, θα ανοίγουν δρόμους, θα προάγουν τη γενική ευημερία και το καλώς νοούμενο συμφέρον της χώρας και των συμπολιτών τους.

     Η ανάγνωση συνεντεύξεων με Έλληνες επιστήμονες που διαπρέπουν εκτός των ορίων της χώρας (όπως αυτή) δίνει ένα μέτρο σύγκρισης αλλά δείχνει και την απόσταση που έχουμε να διανύσουμε μέχρι το σημείο αυτό. Αν δεν καταλάβουμε και δεν αποδεχθούμε την ουσιαστική και αναγκαία διαφορά των δυο αυτών βαθμίδων της Παιδείας, θα συνεχίσουμε να ταλαιπωρούμε τα ‘παιδία’ και να κάνουμε πολιτικούς συμβιβασμούς στην εκπαίδευση που παρέχουμε (με τεράστιο κόστος και δυσανάλογα μικρό όφελος), και να κοροϊδεύουμε εαυτούς και αλλήλους.