Αίσωπος, Πόε και ιός

Ανάμεσα στους διδακτικούς μύθους του Αισώπου υπάρχει κι ένας που τον διαβάζαμε και στο αναγνωστικό της αρχαίας ελληνικής του Ζούκη με τίτλο ‘Παῖς καὶ λέων γεγραμμένος’. Τον μεταφέρω εδώ σε ελεύθερη απόδοση: Ένας δειλός γέρος είχε ένα γιο κυνηγό και είδε στον ύπνο του ότι τον κατασπάραξε ένα λιοντάρι.  Από τον φόβο του έφτιαξε μια ασφαλή κατοικία που δεν πατούσε στη γη και έκλεισε μέσα τον γιο του για να τον προφυλάξει. Για να τον διασκεδάσει, ζωγράφισε στους τοίχους διάφορα θηρία, κι ένα λιοντάρι. Ο γιος του τα κοίταζε και μελαγχολούσε ακόμη περισσότερο, και είπε μια μέρα στο λιοντάρι: «Εξαιτίας σου, παλιοθηρίο, βρίσκομαι κλεισμένος εδώ μέσα. Να δεις τι θα σου κάνω!» και με το δάχτυλό του χτύπησε το μάτι του λιονταριού σα να ήθελε να το βγάλει. Με το χτύπημα, μια ακίδα μπήκε στο δάχτυλό του, του προκάλεσε γενικευμένη φλεγμονή, και τελικά ο νεαρός πέθανε από το ‘δάγκωμα’ του ζωγραφισμένου λιονταριού.

        Πολλούς αιώνες αργότερα, ο Αμερικανός συγγραφέας Έντγκαρ Άλαν Πόε, γνωστός από τις φανταστικές ιστορίες τρόμου που έγραψε, ξεσήκωσε τον μύθο στο διήγημά του με τίτλο ‘Η μάσκα του κόκκινου θανάτου’, όπου περιγράφει μια επιδημία που σαρώνει μια ολόκληρη χώρα κάπου στα τέλη του Μεσαίωνα. Ο κόσμος αρρωσταίνει και πεθαίνει ανεξέλεγκτα, κανείς δεν μπορεί να αναχαιτίσει την εξάπλωση της νόσου, και κανείς δεν φαίνεται να μπορεί να αποφύγει το μοιραίο. Ωστόσο, ένας πρίγκιπας της χώρας έχει συγκεντρώσει χίλιους ευγενείς, αριστοκράτες και άλλους φίλους του στον μεγάλο του πύργο, όπου κλειδώνει και ασφαλίζει πόρτες και παράθυρα και επιδίδεται σ’ ένα γλέντι διαρκείας. Κάποια στιγμή στη διάρκεια ενός πάρτι μεταμφιεσμένων εμφανίζεται ανάμεσα στο πλήθος των εκλεκτών κάποιος ντυμένος σαν… ασθενής, με τα εξανθήματα της νόσου πάνω του, και τριγυρίζει από δωμάτιο σε δωμάτιο. Έξαλλος ο πρίγκιπας για το κακόγουστο αστείο ορμά επάνω του, για να αντιληφθεί ότι είναι ένα άυλο ον και να πέσει αμέσως νεκρός, ακολουθούμενος προοδευτικά από τους καλεσμένους του, που δεν μπόρεσαν να αποφύγουν την επίσκεψη του ‘κόκκινου θανάτου’.

       Θυμήθηκα τον μύθο του Αισώπου και το μακάβριο αλλά διδακτικό αυτό διήγημα καθώς διάβαζα σήμερα για ακραία μέτρα που παίρνουν ανά τον κόσμο κάποιοι πάμπλουτοι, όπως να αγοράζουν υπόγεια παροπλισμένα πρώην αντιπυρηνικά καταφύγια σε ερημιές της Ντακότα ή να πετούν με ιδιωτικά τζετ με αποκλειστικούς γιατρούς και νοσηλευτές σε απόμακρα μέρη του κόσμου, όπου θα είναι ασφαλείς από τον ιό SARS–CoV-2. Έτσι τουλάχιστον νομίζουν. Δεν είμαστε ούτε μοιρολάτρες ούτε απαισιόδοξοι για την έκβαση των πραγμάτων, αλλά δεν μπορούμε και να παραβλέπουμε την κοινή πείρα του ανθρωπίνου γένους που ρωτάει ποιητικά με τη γλώσσα του ψαλμωδού: «Τίς ἐστιν ἄνθρωπος, ὃς ζήσεται, καὶ οὐκ ὄψεται θάνατον; ῥύσεται τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐκ χειρὸς ᾅδου;» [Ψ. 88:49]. Μέσα στις κρίσιμες περιστάσεις που περνάει ο κόσμος ολόκληρος, καθένας που θέλει να διδαχθεί από την πρωτόγνωρη αυτή κρίση μπορεί να μάθει πολλά.