Ρίσκο

Πριν αρκετά χρόνια ένας Άγγλος γιατρός δημοσίευσε μια προσωπική εμπειρία σε μεγάλο επιστημονικό περιοδικό. Περιληπτικά και από μνήμης, έλεγε τα εξής: «Είμαι 51 ετών, απόλυτα υγιής, δεν έχω καπνίσει ποτέ ούτε έχω άλλους παράγοντες κινδύνου (υπέρταση, διαβήτη, χοληστερίνη κτλ.), αθλούμαι τακτικά χωρίς πρόβλημα και δεν έχω ανάλογο οικογενειακό ιστορικό. Την περασμένη εβδομάδα έπαθα αιφνίδια ένα παροδικό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, η πιθανότητα του οποίου, με βάση τα καλά μου στοιχεία, ήταν κάτω από ένα στα χίλια. Ας υποθέσουμε ότι έδινα μια τέτοια καλή προεγχειρητική πρόγνωση σε έναν ασθενή μου, και στη συνέχεια εκείνος πάθαινε το εγκεφαλικό επεισόδιο την ώρα του χειρουργείου. Πόσο εύκολα θα μπορούσε να αποδεχθεί ότι το αρνητικό ‘λαχείο’ έτυχε σ’ αυτόν, χωρίς να ευθύνεται κανείς άλλος για το συμβάν;»
      Ξαναθυμήθηκα το δημοσίευμα αυτό μετά από ένα ιατρικό συμβούλιο σχετικά με ασθενή με σοβαρό καρδιοπνευμονικό πρόβλημα. Η συζήτηση είχε να κάνει με το αν θα έπρεπε να επιχειρηθεί μια συγκεκριμένη επέμβαση, με σημαντικό κίνδυνο θανάτου κατά τη διάρκεια της επέμβασης και χωρίς εγγυήσεις ότι η επιτυχία της θα βελτίωνε συνολικά την δυσοίωνη πρόγνωση. Η δυσκολία της απόφασης ήταν δεδομένη, έστω κι αν κανείς θεωρούσε ότι ο ασθενής χωρίς την παρέμβαση είχε μια πολύ χαμηλή ποιότητα ζωής και πολύ βραχύ προσδόκιμο επιβίωσης. Ενδέχεται κάποιος μαθηματικά να υποστηρίξει ότι οποιαδήποτε εξέλιξη είναι καλύτερη από την τρέχουσα κατάσταση. Ο κίνδυνος δεν είναι καθόλου ασήμαντος, αλλά χωρίς παράτολμες αποφάσεις δεν προχωρεί ούτε η επιστήμη ούτε ο κόσμος εν γένει. Αν τα πράγματα πάνε καλά, όλοι θα είναι ευχαριστημένοι και θα καταγράψουν το γεγονός ως επιτυχία. Ωστόσο κανένας γιατρός, και φυσικά κανένας συγγενής, δεν θέλει να πεθάνει δικό του άρρωστος σε ώρα ιατρικής πράξης. Ακόμη κι αν δεν συμβεί αυτό το πιο δύσκολο σενάριο, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να μην αλλάξει κάτι στην πορεία της νόσου, και να βρεθεί κανείς εκεί που ήταν και πριν, έχοντας δαπανήσει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό και έχοντας προσθέσει ένα καθόλου αμελητέο στρες στα στεφανιαία αγγεία όλων των εμπλεκομένων. Η ματαιοπονία είναι μια ιδιαίτερα ύπουλη επιπλοκή στην εποχή των μεγάλων ιατρικών επιτευγμάτων.
      Τελικά, ποιος είπε ότι η λήψη αποφάσεων ζωής και θανάτου είναι απλή υπόθεση; Ιδίως όταν βασίζεται μόνο σε ανθρώπινα δεδομένα.
      Ευτυχώς που υπάρχουν και οι φύλακες Άγγελοι...

     Υστερόγραφο: Η απόφαση πάρθηκε, η επέμβαση έγινε, το αποτέλεσμα ήταν καλό. Δόξα τω Θεώ!