Υπεύθυνοι

Ακούμε ξανά, και θα ακούμε για καιρό ακόμη, για το τι έγινε την τραγική βραδιά της πυρκαγιάς με τους εκατό νεκρούς στο Μάτι της Αττικής πέρυσι το καλοκαίρι, για τον πανικό, την αμηχανία, την ανοργανωσιά, την ευθυνοφοβία, την ουσιαστική απουσία και αποδιοργάνωση του κρατικού μηχανισμού. Όπως το ξέρουμε καλά από την ιατρική, οι αντοχές ενός οργανισμού φαίνονται όταν μπαίνουν σε δοκιμασία, όταν η ξαφνική και απρόβλεπτη βαριά αρρώστια οδηγεί στην εντατική, όταν τα συστήματα αρχίζουν να ανεπαρκούν το ένα μετά το άλλο. Όση μηχανική υποστήριξη κι αν προσφέρουμε υπό τέτοιες συνθήκες, θα επιβιώσει ένας οργανισμός που έχει ένα καλό υπόβαθρο, που δεν έχει προηγούμενες λανθάνουσες αδυναμίες. Αυτή η υποβόσκουσα γενική ανεπάρκεια είναι ίσως η κύρια χρόνια νόσος της χώρας μας.
     Στην Ελλάδα δεν φαίνεται να έχουμε καταλάβει ότι κυβέρνηση και κρατικός μηχανισμός είναι δυο διαφορετικά πράγματα. Υπάρχουν χώρες που έζησαν σοβαρές και μακρόχρονες πολιτικές κρίσεις και περιόδους ακυβερνησίας: το κράτος δεν έπαψε να λειτουργεί, οι υπηρεσίες δεν σταμάτησαν να προσφέρονται στους πολίτες, οι οργανισμοί δεν έμειναν ακέφαλοι. Κι αυτό διότι λειτουργούν ανεξάρτητα από το ποιος είναι υπουργός ή πρωθυπουργός, διότι οι διοικήσεις και η στελέχωσή τους δεν ορίζονται κομματικά αλλά αξιοκρατικά, διότι η ‘στραβή’ μπορεί να τύχει τόσο σε σοσιαλιστές όσο και σε φιλελεύθερους, και διότι όλοι, δεξιοί και αριστεροί, ΠΑΟΚτσήδες και Ολυμπιακοί, γέροι και νέοι, γυναίκες και άντρες, σε μια πυρκαγιά καίγονται εξίσου εύκολα και αμετάκλητα. Η φωτιά, ο σεισμός, η πλημμύρα, η καταιγίδα δεν ζητούν κανενός είδους ταυτότητα πριν πάρουν σβάρνα όποιον βρουν μπροστά τους. Γι’ αυτό και απαιτούν υπερκομματική αντιμετώπιση.
     Εμείς δυστυχώς, τόσο οι ‘κεφαλές’ όσο και οι πολίτες, συνειδητά ή υποσυνείδητα, συνδέουμε το κράτος και τις υπηρεσίες του με το εκάστοτε κυβερνών κόμμα. Όσο συμβαίνει αυτό, τόσο το κόμμα όσο και η κρατική μηχανή θα υπέχουν ευθύνες για τις όποιες καταστροφές ή και απλές δυσλειτουργίες. Και καθένας που εκμεταλλεύεται τραγικά γεγονότα για πολιτικά οφέλη θα αποδεικνύει στην πράξη την εμπλοκή του στην ανίερη αυτή συμμαχία. Έχουμε όμως τα κότσια, κράτος και πολίτες, να ανατρέψουμε την κατάσταση αυτή και να γίνουμε επιτέλους υπεύθυνοι για τις πράξεις, τις παραλείψεις και τις επιλογές μας; Με δεδομένη την μέχρι τώρα συμπεριφορά μας, σε κάθε επίπεδο και από κάθε πλευρά, δύσκολο το βλέπω το εγχείρημα.