Ύβρις και Νέμεσις

Η αναπαραγωγή είναι μια από τις μεγάλες ευλογίες του Θεού στον άνθρωπο, ένα μεγάλο βιολογικό θαύμα. Δεν είναι της παρούσης να αναπτύξουμε τις αναρίθμητες και πολύπλοκες πτυχές και διαστάσεις που έχει η δημιουργία μιας αυτόνομης νέας ζωής από δυο άσχετα μεταξύ τους κύτταρα που προέρχονται από δυο ετερόφυλους γονείς, οι οποίοι συμβάλλουν όχι μόνο σωματικά/βιολογικά αλλά και συναισθηματικά και ψυχικά στο μεγάλο μυστήριο. Ας εστιάσουμε εδώ στο γεγονός ότι, όπως και σε άλλα θέματα, όταν ο άνθρωπος αποφασίζει να παραβιάσει την φυσική τάξη, τότε δεν υπάρχει όριο στην αυθαιρεσία του.
     Παίρνω αφορμή από την είδηση που διαβάζω ότι στην Αμερική μια γυναίκα 61 ετών γέννησε (ως παρένθετη μητέρα) ένα μωρό για λογαριασμό του γιού της και του ‘συζύγου’ του, με ωάριο που προερχόταν από την αδελφή του ‘συζύγου’. Ο νους σταματάει μπροστά στο μπέρδεμα αυτό: το βρέφος (το μόνο αθώο πρόσωπο στην όλη ιστορία) έχει μητέρα... τη γιαγιά του, αλλά συγχρόνως και τη θεία του! Ας αφήσουμε κατά μέρος τη δεοντολογία της μητρότητας στα 61 (μετά την εμμηνόπαυση, και με φαρμακευτική υποβοήθηση). Η όλη υπόθεση είναι ένα παράδειγμα ανάδειξης ποικίλων εγωισμών: των ομοφύλων ‘γονέων’, της γιαγιάς-μητέρας, των γιατρών και του λοιπού προσωπικού για το επιστημονικό τους κατόρθωμα. Και όλα αυτά με ποιο σκοπό; Τη δημιουργία ενός βρέφους, με το οποίο θα μπορούν να παίζουν για μερικά χρόνια οι δυο ‘μπαμπάδες’, όπως μ’ ένα κουτάβι ή ένα γατάκι. Τι άλλο μπορούν να προσφέρουν στο παιδί αυτό, που όταν θα μεγαλώσει λίγο θα έχει να αντιμετωπίσει τον ψυχοκοινωνικό κυκεώνα των οικογενειακών του σχέσεων;
     Για τους αρχαίους Έλληνες ‘ύβρις’ ήταν η κάθε μορφής προσβλητική συμπεριφορά απέναντι στους θεούς και την φυσική τάξη, που οδηγούσε αργά ή γρήγορα στην Νέμεσι, την τιμωρία. Σήμερα η Ύβρις έχει αναχθεί σε σύγχρονη θεότητα και τρόπο ζωής. Το «έτσι θέλω, έτσι κάνω» είναι κυρίαρχο σύνθημα και παίρνει και δικαιωματικές διαστάσεις: δικαίωμα των πάντων να γίνουν γονείς, ανεξάρτητα από τρόπους, συνθήκες και προϋποθέσεις. Δεν είναι βέβαια άμοιρη ευθυνών και η επιστήμη, που συμπράττει σε κάθε είδους επιθυμία του ανθρώπου, επί χρήμασι (η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο είναι δαπανηρή, άρα και επικερδής υπόθεση). Αυτή έχει χωρισθεί προ πολλού από την «δικαιοσύνην και την άλλην αρετήν», και επομένως μπορεί να χαρακτηρισθεί ως «πανουργία και ου σοφία». Το ερώτημα που απομένει είναι ποια μορφή θα πάρει η Νέμεσις όταν θα έρθει.