Ανάχωμα

Ο Χρ. Γιανναράς στην τελευταία του επιφυλλίδα  ζητάει από τα κόμματα εξουσίας (και ειδικά από τη Νέα Δημοκρατία) να δημιουργήσουν «αναχώματα: αντιπρόταση πολιτική, προγραμματική, στην αποκοινωνικοποίηση της κοινωνίας». Δεν σκοπεύω να κάνω τον συνήγορο κανενός κόμματος, ούτε είχα ποτέ σχέση με τους φορείς αυτούς. Ας σημειώσω όμως κάποιες σκέψεις, με την ιδιότητα του σκεπτόμενου παρατηρητή (αν μου επιτρέπεται ο αυτοχαρακτηρισμός).

     Ας υποθέσουμε ότι ένα κόμμα (π.χ. η ΝΔ) διαφοροποιείται από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ (τα οποία ο αρθρογράφος χρεώνει με τις μεγάλες διαλυτικές παρεμβάσεις στη σύγχρονη Ελληνική δημόσια ζωή – και δεν θα διαφωνήσω μαζί του) προσπαθεί ή επαγγέλλεται «να παλαίψει για να πάψει το σχολείο να είναι «χρηστικό», να γίνει η γνώση χαρά κοινωνίας; Να ελευθερώσει τα πανεπιστήμια από το καρκίνωμα των «κομματικών νεολαιών»; Να θεσμοθετήσει τη συνεχή αξιολόγηση (κρίση και διαβάθμιση) των δημόσιων λειτουργών, την άμιλλα και την αριστεία στην εκπαίδευση; Να τηρήσει τους συνταγματικούς περιορισμούς του δικαιώματος απεργίας των δημόσιων λειτουργών;» (όλα αιτήματα του αρθρογράφου). Ποια θα είναι η τύχη του στο άμεσο εκλογικό μέλλον; Όταν θα έχει απέναντί του αφενός τις κομματοκρατούμενες συντεχνίες και αφετέρου τον κάθε πικραμένο από τους προηγούμενους, που θα ελπίζει στους επόμενους για κείνη την τακτοποίηση στο δημόσιο, για να δει επιτέλους μια άσπρη μέρα, με οποιοδήποτε τίμημα;

     Κι ακόμη, πώς να μιλήσεις με γλώσσα λογικής (καλή για εκ του ασφαλούς σχέδια και ήρεμες αφηγήσεις) όταν θα πρέπει να απαντήσεις στον κάθε φωνακλά, χυδαιολόγο, «υβριστήν και βίαιον και λίαν ασελγώς διακείμενον» (για να θυμηθούμε τον Λυσία) που έτυχε να αποκτήσει και πολιτικό βήμα;

     Δεν προσπαθώ να δικαιώσω ή να δικαιολογήσω κανέναν. Όλα τα κόμματα, και κυρίως αυτά που διαχειρίσθηκαν εξουσία στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, είναι υπεύθυνα για την ποιότητα του δημόσιου βίου και λόγου που ζούμε καθημερινά. Κυβερνήσεις και αντιπολιτεύσεις έκαναν ό,τι μπορούσαν για να κατεβάσουν το επίπεδο της πολιτικής όχι στο αθλητικό γήπεδο, αλλά σ’ εκείνα τα κρυφά ρινγκ όπου γίνονται παράνομοι αγώνες πυγμαχίας χωρίς γάντια και παίζονται ακριβά στοιχήματα. Ότι θα πρέπει να δούμε κάτι διαφορετικό, μια άλλη πραγματικότητα, είναι σαφές και επιθυμητό. Ωστόσο, ο τρόπος που θα σχεδιασθεί και θα προσφερθεί στην κοινωνία έχει μεγάλη σημασία. Για να κάνουμε έναν πρόχειρο παραλληλισμό, αν κανείς έχει εθισθεί να τρώει κάθε μέρα έναν βρώμικο χυλό, τότε ένα σωστό δείπνο, όσο «γκουρμέ» και υγιεινό κι αν είναι, θα του πέσει βαρύ και δύσπεπτο. Χρειάζεται προοδευτική καλλιέργεια του πεπτικού του συστήματος (= της εκλογικής του νοοτροπίας και συμπεριφοράς). 

     Ας ελπίσουμε ότι κάποια στιγμή θα ξεκινήσει η διαδικασία αυτή.