Στη δύση του χρόνου

Δεν νομίζω ότι υπάρχει επιστημονική ερμηνεία για το πώς αυξάνει απροσδόκητα η δουλειά σε μέρες που δεν το περιμένεις, όπως χθες, προτελευταία του έτους. Εκεί που υπολογίζεις ότι θα ξεμπλέξεις εγκαίρως ώστε να προλάβεις και κάποιες εξωιατρικές εργασίες, βρίσκεσαι να κάνεις όσα δεν έκανες σε ολόκληρη εβδομάδα της πιο χαλαρής περιόδου. Κανένα παράπονο, βέβαια, αυτό έλειπε! Απλώς ανατρέπεται το πρόγραμμα.

     Κάποια πράγματα είναι αναμενόμενα. Βρισκόμαστε σε επιδημική περίοδο, και οι αναπνευστικές ιώσεις έχουν μια συγκεκριμένη ‘μορφολογία’. Βλέπω δυο-τρεις απ’ αυτές, ένα χρόνιο άσθμα σε παλιά ασθενή, κι έναν νεαρό που σπουδάζει στο εξωτερικό και νοσηλεύθηκε πρόσφατα σε νοσοκομείο του Βερολίνου με μια περίεργη και βασανιστική πλευρίτιδα. Ευτυχώς πάει καλύτερα τώρα. Μου δείχνει ένα ενημερωτικό σημείωμα, μια μικρή δοκιμασία για τα σκουριασμένα γερμανικά μου, την οποία ‘περνάω’ με ικανοποίηση.

     Δεν είναι όλα τόσο απλά. Δυο καινούργιοι ασθενείς με δυσοίωνες εικόνες στις αξονικές τους έρχονται για βρογχοσκόπηση. Καταφέρνω να τους βάλω στο πρόγραμμα αυθημερόν, μια και αρκετοί συνάδελφοι απουσιάζουν με άδειες και υπάρχουν κενά στο εργαστήριο. Μέχρι το μεσημέρι έχουμε ολοκληρώσει τις εξετάσεις. Μεταστατική νόσος και στους δυο, στον ένα μάλιστα εντελώς εν αιθρία και ξεκινώντας από οστικά άλγη. Είναι σε άριστη γενική κατάσταση, ελπίζω να έχει και μια όσο γίνεται καλή ανταπόκριση στη χημειοθεραπεία που υποχρεωτικά θα ακολουθήσει. Εύχομαι καλή χρονιά και στους δυο, με σφιγμένη καρδιά για τις ενδεχόμενες προοπτικές.  

     Κάπου στα μισά του πρωινού παίρνω ένα τηλεφώνημα διαφορετικό από τα πολλά της ημέρας. Μια κυρία μου ζητάει να πάω δω τον παππού της που νοσηλεύεται σε επαρχιακό νοσοκομείο μιας «οὐκ ἀσήμου πόλεως» της Μακεδονίας! Δηλώνω αδυναμία και της αντιπροτείνω να καλέσει κάποιον από τους πνευμονολόγους της πόλης, κάτι που ευτυχώς δέχεται. Και εξανίσταμαι για πολλοστή φορά που το ελληνικό κράτος έχει νοσοκομεία χωρίς βασικές ειδικότητες, όχι μόνο στις επαρχιακές πόλεις, αλλά και στη Θεσσαλονίκη (ΑΧΕΠΑ,  Ιπποκράτειο, Γεννηματάς, Άγιος Δημήτριος δεν έχουν πνευμονολόγους, προς ενημέρωσιν).

     Ακολουθεί επίσκεψη σε δυο-τρεις νοσηλευόμενους ασθενείς. Ένας θα χρειασθεί παρακέντηση, την αφήνουμε για αύριο μια και σήμερα κάνει αιμοκάθαρση. Η άλλη κυρία όμως θα φύγει για τη Θράκη μετά τη χημειοθεραπεία της, και μέσα σε μια εβδομάδα μάζεψε ενάμιση κιλό υγρό. Δεν μπορεί να περιμένει, κι έτσι κλείνω το πρωινό μ’ αυτήν. Τρόπος του λέγειν πρωινό: είναι ήδη σχεδόν δυόμιση, ούτε λόγος για εξωτερικές εργασίες. Ώρα για φαγητό και λίγη ανάπαυση.

     Έχω και απογευματινό ιατρείο. Δεν είχα κάτι προγραμματισμένο, αλλά μια κοπέλα έκλεισε ραντεβού το μεσημέρι. Έρχεται στην ώρα της, την έχω ξαναδεί, ανασύρουμε το ιστορικό της. Ίδια συμπτώματα, ίδιες συμβουλές, επιμένω λίγο περισσότερο στη διακοπή του καπνίσματος, μου λέει ότι έχασαν κι έναν συνάδελφο στη δουλειά της από καρκίνο, της στοίχισε το γεγονός. «Τι περιμένεις;» τη ρωτάω. «Ένας λόγος παραπάνω να πάρεις την απόφαση και να κάνεις το μεγάλο δώρο στον εαυτό σου με την αρχή του χρόνου». Φεύγει, ελπίζω λίγο προβληματισμένη. Ίδωμεν.

     Η μέρα προβλέπει και τον σχετικό απολογισμό. Πάνω από εφτακόσιες επισκέψεις ασθενών μέσα στο χρόνο που τελειώνει. Στις μισές δεν χρειάσθηκαν φάρμακα, μόνο οδηγίες και πρακτικές συμβουλές. Πολύ λιγότεροι έκαναν εργαστηριακές εξετάσεις, ακτινογραφίες, αξονικές, κάτι λίγοι στάλθηκαν για εισαγωγή ή για περαιτέρω έλεγχο από άλλες ειδικότητες, μερικές μεμονωμένες περιπτώσεις για επέμβαση, χημειοθεραπεία ή ακτινοβολίες. Η ιατρική μπορεί να είναι πιο απλή και λιγότερο δαπανηρή στην εφαρμογή της, αρκεί να δίνουμε λίγο περισσότερο χρόνο και προσοχή στον άρρωστο και τα προβλήματά του.

     Γιατί να δουλεύω στη σιωπή; Βρίσκω μια ζωντανή εκτέλεση του ‘Adagio’ που νομιζόταν έργο του Albinoni μέχρι πρόσφατα (σήμερα ξέρουμε ότι το έγραψε τον 20ό αιώνα ο Ιταλός μουσικολόγος Remo Giazotto, βιογράφος του Albinoni). Μαγευτικό, ανεξάρτητα από συνθέτη, και η συγκεκριμένη βερσιόν είναι από τις καλύτερες. Ανοίγω το αρχείο των αποθανόντων, γράφω τα ονόματα για το ετήσιο ψυχοχάρτι: τριάντα εφτά ασθενείς άφησαν τον κόσμο μέσα στον χρόνο αυτό, κάποιοι σε βαθιά γεράματα, άλλοι πρόωρα με δύσκολες αρρώστιες. Στέκομαι για λίγο σε κάποιους, ξαναφέρνω στη σκέψη τις συνθήκες των θανάτων. Θυμάμαι και τον Γιώργο, «τον φίλο μας που χάσαμε» παραμονή Πρωτοχρονιάς, πριν σαράντα χρόνια: μια ζωή ολόκληρη. Η πρώτη αναχώρηση από τον κύκλο των συνομηλίκων μας.

     Το Adagio τελείωσε, διαλέγω για συνέχεια το Concierto Aranjuez σε εκτέλεση του Paco de Lucia. Περνάω στον υπολογιστή δυο τελευταία ιστορικά ασθενών. Σφραγίζω ένα μπλοκ αποδείξεων για να αρχίσω τη χρονιά (τα μηχανάκια για κάρτες μπορούν να περιμένουν), συγυρίζω τα βιβλία του ιατρείου (το οριστικό κλείσιμο θα γίνει μετά την Πρωτοχρονιά). Όσο να τελειώσουν αυτά, ακολουθεί το ‘Asturias’ του Albeniz με την εξαιρετική κιθάρα της Ana Vidovic. Τηλεφωνώ να μάθω νέα του μικρού Κωνσταντίνου: όλα καλά, αναπνέει μόνος του και χωρίς οξυγόνο, αύριο πιθανώς θα βγει από την Εντατική. Ένα μεγάλο Χριστουγεννιάτικο θαύμα σ’ ένα τόσο μικρό πλάσμα, ο καλύτερος τρόπος για να σφραγιστεί μια χρονιά με ποικίλες ανατροπές. Δόξα τω Θεώ, χίλιες φορές, πάντων ένεκεν!

     Καλή χρονιά!