Ποτέ ξανά!

Με αφορμή τη συμπλήρωση 70 ετών από τον μαύρο Δεκέμβρη του 1944 είδαν το φως ποικίλα κείμενα. Πριν δυο εβδομάδες η εφημερίδα Guardian δημοσίευσε ένα εκτεταμένο άρθρο των Ed Vulliamy και Helena Smith για τη βρετανική ανάμιξη στα Δεκεμβριανά με τίτλο ‘Αθήνα 1944: Το βρώμικο μυστικό της Βρετανίας’. Ακολούθησαν πάνω από 1000 σχόλια, υπέρ και κατά, για το τι θα γινόταν ή δεν θα γινόταν αν τα πράγματα είχαν πάρει διαφορετική τροπή. Όρεξη να έχετε να διαβάζετε.
     Οι δικές μου σκέψεις: Η ιστορία δεν είναι ποτέ μονόπλευρη. Σαν τους τυφλούς που περιγράφουν τον ελέφαντα ανάλογα με το ποιο μέρος του σώματός του ψηλαφούν, μπορεί κανείς να τη βλέπει από διαφορετικές μεριές και ποτέ να μην έχει ολόκληρη την εικόνα. Τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα και οι σπασμωδικές ενέργειες της κάθε πλευράς οδηγούν σε μακροχρόνιες συνέπειες που επιμένουν να ταλαιπωρούν τους λαούς πολύ μετά την αποχώρηση των ενόχων πρωταγωνιστών από τον κόσμο αυτό, εν δόξη ή εν ατιμία. Τα γεγονότα περιγράφονται και κρίνονται αρχικά από τη σκοπιά του νικητή, στη συνέχεια από μια πιο ισορροπημένη και ‘σφαιρική’ άποψη, και πάντα, κατά τον Orwell (αλλά και τον Νασρεντίν Χότζα με τον φούρνο του), γυρίζοντας ως ανεμόμυλοι όπου φυσάει ο εκάστοτε πολιτικός αέρας. Μια και δεν μπορούμε να γυρίσουμε το ποτάμι πίσω, μπορούμε να εικάζουμε επ’ άπειρον ποια θα ήταν η τύχη της Ελλάδος αν η εξέλιξη ήταν διαφορετική από αυτή που τελικά επεκράτησε, χωρίς να συμφωνήσουμε ποτέ ποιο θα ήταν το καλύτερο ενδεχόμενο.
     Το μόνο που μπορώ να συμπεράνω, πάντα με την ασφάλεια της απόστασης, είναι ότι ένας καταστροφικός και αδελφοκτόνος εμφύλιος πόλεμος (κάποτε ούτε κατά διάνοιαν δεν θα χρησιμοποιούσα αυτό το επίθετο) στον απόηχο της σκληρής ναζιστικής κατοχής εμπόδισε τη χώρα μας να αναπτυχθεί σε αναλογική συμμετρία με τον υπόλοιπο ελεύθερο κόσμο, και μας κρατεί ιδεολογικά διχασμένους για δεκαετίες. Το γεγονός ότι σήμερα βλέπουμε νεοναζιστές από τη μια μεριά και παλαιοκομμουνιστές από την άλλη είναι κατάλοιπο του αιματηρού χάους που δημιούργησε η διαμάχη των δυο πλευρών για εξουσία μετά την απελευθέρωση, με την πρόθυμη βοήθεια των αντίστοιχων ξένων φίλων τους. Μπορούμε όλοι ως Έλληνες να ορκισθούμε να μην επιτρέψουμε να ξανασυμβεί κάτι τέτοιο;