Ως συνέχεια όσων γράφαμε χθες για τα τρόφιμα, ακούσαμε για πολλοστή φορά σήμερα την παραβολή του ανωνύμου πλουσίου και του πτωχού Λαζάρου. Μέσα σε λίγες γραμμές εκτίθεται μια ολόκληρη--τι; Φιλοσοφία; Κοσμοθεωρία; Ιστορία του ανθρωπίνου γένους; Μάλλον όλα αυτά μαζί. Η πείρα λέει ότι είτε σε επίπεδο μεμονωμένων προσώπων είτε σε επίπεδο κρατών, συμμαχιών, κόσμων (μόνο ο Τρίτος φέρεται συνήθως αριθμούμενος), η αντιδιαστολή πάντα γίνεται ανάμεσα σε ‘κατέχοντες’ και ‘μη προνομιούχους’, όπως λέμε συνήθως, τηρούντες και την απαραίτητη πολιτική ορθότητα. Ακόμη, για την οικονομία της παραβολής ο Χριστός δεν διακρίνει ανάμεσα σε νόμιμο και άδικο πλούτο: αυτό που υπογραμμίζει είναι ότι ο πλούσιος κόσμος ‘εὐφραίνεται καθ᾿ ἡμέραν λαμπρῶς’, αδιαφορώντας για τον κόσμο του Λαζάρου και για το γεγονός ότι ‘ἐπελθόντος τοῦ θανάτου ταῦτα πάντα ἐξηφάνισται’. Η συνέχεια διαδραματίζεται στην άλλη ζωή, όπου το μέγα χάσμα μεταξύ των δυο κόσμων γίνεται πλέον αγεφύρωτο, ενώ χρονικός ορίζοντας δεν υπάρχει.
Ωστόσο, σε κάθε εποχή υπήρχαν οι φωτισμένοι που έβλεπαν λίγο πιο μακριά. Το Ψαλτήρι μας λέει δυο κουβέντες σχετικά: ‘ὕπνωσαν ὕπνον αὐτῶν καὶ οὐχ εὗρον οὐδὲν πάντες οἱ ἄνδρες τοῦ πλούτου ταῖς χερσὶν αὐτῶν’ [Ψ. 75]: από το βράδυ ως το πρωί, όσο κρατάει ένας ύπνος, μπορεί να γίνουν καπνός και σκόνη όλα όσα είχαν διαθέσιμα οι άνδρες του πλούτου. Τόσο ‘ανθεκτικά’ είναι τα αγαθά τους. Και αλλού: ‘ἐπὶ τὸ αὐτὸ ἄφρων καὶ ἄνους ἀπολοῦνται καὶ καταλείψουσιν ἀλλοτρίοις τὸν πλοῦτον αὐτῶν’ [Ψ. 48] (θα ακούσουμε και για τον άφρονα προσεχώς στους ναούς).
Έκανα τις σκέψεις αυτές έχοντας πρόσφατα διαβάσει στη Guardian ότι οι δισεκατομμυριούχοι του κόσμου διπλασιάσθηκαν από την έναρξη της οικονομικής κρίσης (από 793 έγιναν 1645). Οι 85 πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου έχουν αθροιστικά τόση περιουσία όση διαθέτει η φτωχότερη μισή ανθρωπότητα, ενώ ο πιο πλούσιος άνθρωπος του κόσμου θα χρειαζόταν 220 χρόνια για να καταναλώσει τα χρήματά του ακόμη κι αν ξόδευε ένα εκατομμύριο δολάρια την ημέρα. Αλήθεια; Πόσα περισσότερα κυβικά μέτρα χώμα θα αγοράσει καθένας απ’ αυτούς με τον περίσσιο πλούτο; ‘Οἱ τάφοι αὐτῶν οἰκίαι αὐτῶν εἰς τὸν αἰῶνα’, διαπιστώνει ο ίδιος Ψαλμός [48], για να καταλήξει ότι σε κάθε περίπτωση, δυστυχώς, ‘ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὢν οὐ συνῆκε, παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καὶ ὡμοιώθη αὐτοῖς’. Σε κάθε εποχή, ανεξάρτητα από ονόματα, αριθμούς, μεγέθη, η πορεία του ανθρωπίνου γένους, προ και μετά Χριστόν, αντικατοπτρίζει και δικαιώνει τον παραβολικό λόγο.
Υστερόγραφο (το έχω ξαναγράψει): Ένας Κροίσος είναι στα τελευταία του, και ζητάει από τη γυναίκα του να βάλει στο φέρετρό του όλη την περιουσία του. Εκείνη το υπόσχεται και στην κηδεία βάζει στην τσέπη του ένα φάκελλο. «Τι έκανες;» την ρωτούν οι συγγενείς της. «Τήρησα την υπόσχεσή μου», απαντά εκείνη. «Του έγραψα μια επιταγή για όλα του τα χρήματα. Αν μπορεί να την εξαργυρώσει εκεί που πηγαίνει, χάρισμά του!». Η αξία του ανεκδότου έγκειται στο ότι ισχύει ανεξάρτητα από το τι πιστεύει κανείς για μετά τον θάνατο.
Ωστόσο, σε κάθε εποχή υπήρχαν οι φωτισμένοι που έβλεπαν λίγο πιο μακριά. Το Ψαλτήρι μας λέει δυο κουβέντες σχετικά: ‘ὕπνωσαν ὕπνον αὐτῶν καὶ οὐχ εὗρον οὐδὲν πάντες οἱ ἄνδρες τοῦ πλούτου ταῖς χερσὶν αὐτῶν’ [Ψ. 75]: από το βράδυ ως το πρωί, όσο κρατάει ένας ύπνος, μπορεί να γίνουν καπνός και σκόνη όλα όσα είχαν διαθέσιμα οι άνδρες του πλούτου. Τόσο ‘ανθεκτικά’ είναι τα αγαθά τους. Και αλλού: ‘ἐπὶ τὸ αὐτὸ ἄφρων καὶ ἄνους ἀπολοῦνται καὶ καταλείψουσιν ἀλλοτρίοις τὸν πλοῦτον αὐτῶν’ [Ψ. 48] (θα ακούσουμε και για τον άφρονα προσεχώς στους ναούς).
Έκανα τις σκέψεις αυτές έχοντας πρόσφατα διαβάσει στη Guardian ότι οι δισεκατομμυριούχοι του κόσμου διπλασιάσθηκαν από την έναρξη της οικονομικής κρίσης (από 793 έγιναν 1645). Οι 85 πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου έχουν αθροιστικά τόση περιουσία όση διαθέτει η φτωχότερη μισή ανθρωπότητα, ενώ ο πιο πλούσιος άνθρωπος του κόσμου θα χρειαζόταν 220 χρόνια για να καταναλώσει τα χρήματά του ακόμη κι αν ξόδευε ένα εκατομμύριο δολάρια την ημέρα. Αλήθεια; Πόσα περισσότερα κυβικά μέτρα χώμα θα αγοράσει καθένας απ’ αυτούς με τον περίσσιο πλούτο; ‘Οἱ τάφοι αὐτῶν οἰκίαι αὐτῶν εἰς τὸν αἰῶνα’, διαπιστώνει ο ίδιος Ψαλμός [48], για να καταλήξει ότι σε κάθε περίπτωση, δυστυχώς, ‘ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὢν οὐ συνῆκε, παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καὶ ὡμοιώθη αὐτοῖς’. Σε κάθε εποχή, ανεξάρτητα από ονόματα, αριθμούς, μεγέθη, η πορεία του ανθρωπίνου γένους, προ και μετά Χριστόν, αντικατοπτρίζει και δικαιώνει τον παραβολικό λόγο.
Υστερόγραφο (το έχω ξαναγράψει): Ένας Κροίσος είναι στα τελευταία του, και ζητάει από τη γυναίκα του να βάλει στο φέρετρό του όλη την περιουσία του. Εκείνη το υπόσχεται και στην κηδεία βάζει στην τσέπη του ένα φάκελλο. «Τι έκανες;» την ρωτούν οι συγγενείς της. «Τήρησα την υπόσχεσή μου», απαντά εκείνη. «Του έγραψα μια επιταγή για όλα του τα χρήματα. Αν μπορεί να την εξαργυρώσει εκεί που πηγαίνει, χάρισμά του!». Η αξία του ανεκδότου έγκειται στο ότι ισχύει ανεξάρτητα από το τι πιστεύει κανείς για μετά τον θάνατο.
Πολύ σωστό Αντώνη. Αν το καταλάβαιναν ή μάλλον αν προσπαθούσαν να το καταλάβουν αυτοί στους οποίους απευθύνεται, ο κόσμος μας (η κοινωνία μας) θα ήταν καλύτερος. Ή μάλλον καλός με όλη τη σημασία της λέξης!
ΑπάντησηΔιαγραφήΕξαιρετικά και τα δύο σχόλια, το παρόν και το προηγούμενο. Επιτέλους ας συνέλθουμε οι "προηγμένοι"! Οι δισεκατομμυριούχοι είναι ολοφάνερα και προκλητικά άφρονες, αλλά και όλοι μας κατ' αναλογίαν δεν πάμε πίσω.
ΑπάντησηΔιαγραφή