Η ευημερία με απλά λόγια

Παρακολούθησα προχθές βράδυ στη ΝΕΤ το τελευταίο ντοκυμαντέρ του 'Εξάντα' με τίτλο ‘Άνθρωποι και αριθμοί’. Το θέμα του; Η αφρικανική χώρα της Γκάνα, πρώην αγγλική αποικία και από το 1957 μέλος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Η σύντομη περιόδος της ανεξαρτησίας της είναι μια διαδοχή πραξικοπημάτων, χρεών, νομισματικών υποτιμήσεων και δανεισμών, με τη θηλειά να σφίγγει συνεχώς στο λαιμό της χώρας. ‘Ιστορία επιτυχίας’ (success story) την χαρακτηρίζει το γνωστό μας πλέον Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο εκπρόσωπος του οποίου εκθειάζει την ευημερία των μακροοικονομικών της μεγεθών, που την καθιστούν την ταχύτερα αναπτυσσόμενη αφρικανική χώρα, όπως φαίνεται και από τον αριθμό των μεγάλων γερανών που χαρακτηρίζουν την κορυφογραμμή της πρωτεύουσας Άκκρα.
     Οι σκηνές από το ύπαιθρο διηγούνται μια διαφορετική ιστορία. Οι χωρικοί λιχνίζουν και αλέθουν καλαμπόκι με πρωτόγονα μέσα για να παρασκευάσουν ένα υποτυπώδες γεύμα. Η σοδειά τους μένει απούλητη, διότι κυκλοφορεί φτηνότερο εισαγόμενο καλαμπόκι (laissez faire). Τα σπίτια τους είναι καλύβες από πηλό και τα περισσότερα σχολεία τους ‘στεγάζονται’ κάτω από δέντρα, με δασκάλους εθελοντές και απλήρωτους, μια και οι ‘απαραίτητες’ (για τη μακροοικονομία) περικοπές στις δημόσιες δαπάνες τους πιάνουν κι αυτούς. Το πόσιμο νερό κουβαλιέται στο κεφάλι των ‘μεγάλων’ κοριτσιών των 10-12 ετών από αποστάσεις χιλιομέτρων. Και άλλα, και άλλα... Σε μια χώρα που είναι η πέμπτη στον κόσμο σε εξόρυξη χρυσού.
     Όταν ζούσα στη Βρετανία, στα τελευταία χρόνια της Θάτσερ, συνήθιζα να κάνω την αντιδιαστολή ανάμεσα στην Αγγλία (γενικά πλούσια χώρα με πολλούς φτωχούς πολίτες) και την Ελλάδα (γενικά πλούσιοι πολίτες σε μια γενικά φτωχή χώρα). Τα χρόνια κύλησαν από τότε σαν το νερό στο αυλάκι, κι εμείς ακολουθήσαμε το δρόμο της... Αγγλίας, αλλά μόνο μέχρι τα μισά: φτωχύναμε και σαν πολίτες. Τελικά πόσο ψευδεπίγραφο μέγεθος είναι αυτή η ευημερία... Όταν τη βρίσκουν οι αριθμοί, την χάνουν οι άνθρωποι.