Ευτυχώς υπάρχουν Ιστολόγια μας θυμίζουν ότι σαν σήμερα πριν ένα ακριβώς αιώνα άφησε τα εγκόσμια για την "αγήρω λήξιν" ο Άγιος των γραμμάτων μας. Είχαμε την ευτυχία να τον διαβάσουμε από μικροί και να θαυμάσουμε τον περίτεχνο τρόπο με τον οποίο κατέγραψε τη ζωντανή παράδοση του νησιού του και της πατρίδας μας γενικότερα. Ας είναι αιωνία η μνήμη του! Δείτε π.χ. στον "ίσκιο του Ήσκιου" , την "Ψυχή μου" και τον ΑΝεμο μικρά αναθήματα στην εκατονταετία του. Κι ας ξαναθυμηθούμε και το τετράστιχο αφιέρωμα του ποιητή Μιλτιάδη Μαλακάση, σύγχρονου του κυρ-Αλέξανδρου, προς τον ίδιο:
'Ο κάθε στοχασμός σου
ασμάτων άσμα,
στον κόσμο το δικό σου
κόσμος το κάθε πλάσμα'.
Όπως και τη γνώμη του Οδυσσέα Ελύτη :
...Nα πού βρίσκεται η αληθινή μαγεία του Παπαδιαμάντη. Δε ζητά να τεντώσει τα νεύρα μας, να σείσει πύργους και να επικαλεστεί τέρατα. Οι νύχτες του, ελαφρές σαν το γιασεμί, ακόμη κι όταν περιέχουν τρικυμίες, πέφτουν επάνω στην ψυχή μας σαν μεγάλες πεταλούδες που αλλάζουν ολοένα θέση, αφήνοντας μια στιγμή να δούμε στα διάκενα τη χρυσή παραλία όπου θα μπορούσαμε να 'χαμε περπατήσει χωρίς βάρος, χωρίς αμαρτία. Είναι εκεί που βρίσκεται το μεγάλο μυστικό, αυτό το "θα μπορούσαμε" είναι ο οίακας που δε γίνεται να γυρίσει, μόνο μας αφήνει με το χέρι μετέωρο ανάμεσα πίκρα και γοητεία, προσδοκώμενο και άφταστο. "Σα να 'χανε ποτέ τελειωμό τα πάθια και οι καημοί του κόσμο"...
[Απόσπασμα από το βιβλίο του Οδυσσέα Ελύτη "Η Μαγεία του Παπαδιαμάντη"]
ασμάτων άσμα,
στον κόσμο το δικό σου
κόσμος το κάθε πλάσμα'.
Όπως και τη γνώμη του Οδυσσέα Ελύτη :
...Nα πού βρίσκεται η αληθινή μαγεία του Παπαδιαμάντη. Δε ζητά να τεντώσει τα νεύρα μας, να σείσει πύργους και να επικαλεστεί τέρατα. Οι νύχτες του, ελαφρές σαν το γιασεμί, ακόμη κι όταν περιέχουν τρικυμίες, πέφτουν επάνω στην ψυχή μας σαν μεγάλες πεταλούδες που αλλάζουν ολοένα θέση, αφήνοντας μια στιγμή να δούμε στα διάκενα τη χρυσή παραλία όπου θα μπορούσαμε να 'χαμε περπατήσει χωρίς βάρος, χωρίς αμαρτία. Είναι εκεί που βρίσκεται το μεγάλο μυστικό, αυτό το "θα μπορούσαμε" είναι ο οίακας που δε γίνεται να γυρίσει, μόνο μας αφήνει με το χέρι μετέωρο ανάμεσα πίκρα και γοητεία, προσδοκώμενο και άφταστο. "Σα να 'χανε ποτέ τελειωμό τα πάθια και οι καημοί του κόσμο"...
[Απόσπασμα από το βιβλίο του Οδυσσέα Ελύτη "Η Μαγεία του Παπαδιαμάντη"]
Να προσθέσουμε και το ποίημα του Λ.Πορφύρα:
ΑπάντησηΔιαγραφήΔέηση για την ψυχή του Παπαδιαμάντη
Χριστέ μου, δόστου τη χαρά, τη μόνη που μπορούσε
να σου ζητήση απάνω εκεί νοσταλγικά η ψυχή του.
κάνε το θάμμα κι άσε τον να ζήση όπως εζούσε
σε μια μεριά που, τάχατες, να μοιάζη το νησί του.
Νάναι τα βράχια στο γκρεμό βαθιά κουφαλιασμένα,
νάχη σωριάσει η θάλασσα στην αμμουδιά τα φύκια,
κι αράδα-αράδα στο γιαλό δεμένα, αποσταμένα,
να σιγοτρίζουν τα φτωχά σκιαθίτικα καΐκια.
Νάναι οι νησιώτισσες οι γριές, κ' οι νιες, οι πεθαμένες
αυτές που τις θλιμμένες τους μας έλεγε ιστορίες -
να γνέθουν το λινάρι οι γριές στην πόρτα καθισμένες,
και δίπλα στα παράθυρα ν' ανθίζουν οι γαζίες.
Κ' ύστερα ακόμα νάναι ελιές, και νάναι κυπαρίσσια,
σκυμμένα νάναι και το φώς τ' αχνό να προσκυνάνε,
να τονε περιμένουνε στον κάμπο τα ξωκκλήσια
Και την καμπάνα τους μακρυά οι αγγέλοι να χτυπάνε.
Δόστου, Χριστέ μου, τη στερνή χαρά να ιδή και πάλι
τη γνώριμή του τη ζωή κοντά στ' ακροθαλάσσι !
Αχ, έτσι αθώα, κ' έτσι απλά κι αγνά την είχε ψάλει,
που της αξίζει εκεί ψηλά μαζί μ' αυτόν ν' άγιάση!..
Καλή μας χρονιά!
Το γνωστότερο ποίημα για τον μεγάλο μας πεζογράφο το έγραψε, αν δεν κάνω λάθος, ο Παύλος Νιρβάνας, στον οποίον οφείλουμε και τη μοναδική αλλά τόσο χαρακτηριστική φωτογραφία του. Αρχίζει κάπως έτσι:
ΑπάντησηΔιαγραφήΚοιμήσου, κυρ Αλέξανδρε,
γλυκά κι αθώα κοιμήσου
στην αγκαλιά που σ' άνοιξε
το μαγικό νησί σου
Το Μελαχριώ το Διόμικο
το Μαθηνιώ και το Λαλιώ
στο αποσπερνό θυμιάτισμα
θυμούνται την ψυχή σου.
Ευχαριστώ για τις φιλολογικές προσθήκες. Καθεμιά τους λέει πολλά για την μεγάλη αυτή ψυχή.
ΑπάντησηΔιαγραφή