Μεταπολίτευση

Άκουσα αυτές τις μέρες στο ραδιόφωνο ότι, με αφορμή την συμπλήρωση φέτος πενήντα ετών από την πτώση της δικτατορίας, έγινε μια εκδήλωση για τη Μεταπολίτευση με συμμετοχή πολιτικών, δημοσιογράφων και άλλων. Ένα από τα ερωτήματα  που συζητήθηκαν ήταν αν η μεταπολίτευση ολοκληρώθηκε ή συντελείται ακόμη. Θεώρησα το ερώτημα μάλλον άνευ νοήματος, αλλά με την ευκαιρία αυτή σκέφθηκα κάτι γλωσσικό που και άλλοτε με είχε απασχολήσει. Κάθε τόσο στα ελληνικά χρησιμοποιούμε την ίδια λέξη με δυο έννοιες, κάτι που μπορεί να προκαλεί, αν όχι σύγχυση, τουλάχιστον ανακριβολογία. Τι θέλω να πω; Όταν λέμε π.χ. δημιουργία, εννοούμε τόσο το γίγνεσθαι (την δημιουργική εργασία) όσο και το τελικό αποτέλεσμα (το δημιούργημα). Το ίδιο και με την μεταμόρφωση, την μεταπολίτευση και με άλλα ουσιαστικά που αναφέρονται σε κάποια μεταβολή καταστάσεως. Έτσι, αν ως μεταπολίτευση εννοούμε την διαδικασία της μετάβασης από ένα πολίτευμα σε άλλο, τότε αυτή έλαβε χώρα το 1974. Αν την εννοούμε ως τετελεσμένο γεγονός, ως ένα χρονικό ιστορικό ορόσημο, τότε μπορούμε να λέμε ότι ζούμε στην περίοδο της μεταπολίτευσης (όπως λέμε σε άλλες περιπτώσεις Μεσαίωνας, Τουρκοκρατία, Μεσοπόλεμος κλπ.), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η πολιτειακή μεταβολή είναι ακόμη σε εξέλιξη. Βέβαια κάποτε πρέπει να πάρει τέλος η περίοδος αυτή, όπως και κάθε άλλη. Η μετάβαση σε μια άλλη ιστορική φάση δεν είναι πάντα εμφανής, αλλά συνήθως ορίζεται από κάποιο άλλο μείζον γεγονός, είτε εσωτερικό είτε διεθνές. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να είναι η έλευση της νέας χιλιετίας ή πιο πρόσφατα η πανδημία Covid ή η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Σε κάθε περίπτωση, ας μη ξεχνούμε ότι οι φάσεις αυτές είναι συμβατικές και καθαρά ανθρώπινες, σταγόνες χρόνου μέσα στον ωκεανό της αιωνιότητας.