Μετά τη δεύτερη κάλπη

Είχα γράψει κάποια σχόλια μετά την προηγούμενη ψηφοφορία της 21ης Μαΐου. Ας κάνω το ίδιο τώρα για τον χθεσινό ‘επαναληπτικό’ γύρο. Δεν χρειάζεται να αναφερθώ στα μεγάλα κόμματα· ας αρκεσθώ στα μικρά.

     Ακούγονται από χθες σχόλια επί σχολίων (συχνά συνοδευόμενα και από πλήρη απαξίωση και ύβρεις) για την είσοδο τριών ‘ακροδεξιών’ κομμάτων στη νέα βουλή (να σημειώσω ότι δεν ψήφισα κανένα από αυτά). Τα εισαγωγικά είναι σκόπιμα, γιατί πιστεύω ότι οι ετικέτες αυτές έχουν εξαντλήσει το όριο ζωής τους. Διατηρούνται εντελώς συμβολικά, αλλά δεν λένε όλη την αλήθεια. Πρακτικά δεν πρέπει να θεωρούμε ότι υπάρχει μια ευθεία που αντιπροσωπεύει όλο το πολιτικό φάσμα και που μόνο πάνω σ’ αυτήν μπορούμε να κινούμαστε. Ενδέχεται κάποιο κόμμα να βρίσκεται πάνω ή κάτω από την ‘πεπατημένη’. Συνεπώς είναι μάλλον εσκεμμένη υπεραπλούστευση να τα βάζουμε όλα σε ένα σχήμα.

     Ακούμε και ότι γενικά στην Ευρώπη παρατηρείται άνοδος των ακροδεξιών κομμάτων. Δεν είμαι πολιτικός αναλυτής, αλλά δίνω μια δική μου ερμηνεία στο φαινόμενο. Η Ενωμένη Ευρώπη είναι καταρχήν μια καλή ιδέα, που εξυπηρετεί πολλά κοινά συμφέροντα των χωρών μελών της. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου έχει διογκωθεί σε έναν γραφειοκρατικό υπερεθνικό μηχανισμό εξουσίας που φθάνει να υποσκελίζει τις εθνικές κυριαρχίες και συχνά να επιβάλλει τη δική της θέληση εις βάρος των παραδόσεων, των ηθών και του τρόπου ζωής των επιμέρους κρατών*. Αυτό δεν αφήνει αδιάφορη μια μερίδα του λαού κάθε χώρας, που θεωρεί ότι η παραδοσιακή ταυτότητά του συνθλίβεται μέχρις εξαφανίσεως μέσα στο ευρωπαϊκό χωνευτήρι. Η αντίδραση στην τάση αυτή παίρνει τη μορφή κομμάτων και ρευμάτων που συλλήβδην αποκαλούνται ‘ακροδεξιά’ ή και ‘αντισυστημικά’. Κάποια από αυτά (όχι όμως όλα) φθάνουν μέχρι και σε εγκληματικές συμπεριφορές.

     Έχω γράψει και παλιότερα ότι θα πρέπει να βρεθεί μια νέα ισορροπία ανάμεσα στις αρμοδιότητες της Ευρώπης και εκείνες των χωρών-μελών της. Η ισορροπία αυτή θα πρέπει να αναγνωρίζει και να σέβεται τους διαφόρους πολιτισμούς, που θα μπορούν να συνυπάρχουν χωρίς την αίσθηση της υποτέλειας, της καταπίεσης ή του ‘ακρωτηριασμού’ τους. Μια τέτοια τακτική θα εξαλείψει έναν σημαντικό λόγο ύπαρξης ‘ακραίων’ τάσεων.

     *Ας θυμηθούμε ξανά τα λόγια της κ. ΆνναςΨαρούδα-Μπενάκη, τέως προέδρου της Βουλής, στην προσφώνηση προς τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο Κάρολο Παπούλια το 2005, ότι «τα εθνικά σύνορα και ένα μέρος της εθνικής κυριαρχίας θα περιορισθούν χάριν της ειρήνης, της ευημερίας και της ασφάλειας στη διευρυμένη Ευρώπη, τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη θα υποστούν μεταβολές καθώς θα μπορούν να προστατεύονται αλλά και να παραβιάζονται από αρχές και εξουσίες πέραν των γνωστών και καθιερωμένων, και πάντως η Δημοκρατία θα συναντήσει προκλήσεις και θα δοκιμασθεί από ενδεχόμενες νέες μορφές διακυβέρνησης». Ήξερε κάτι και δεν μας το έλεγε καθαρά, ή απλώς φανταζόταν ως έμπειρη νομικός το διαγραφόμενο μέλλον της γηραιάς ηπείρου; Και αυτό είναι που θέλουμε από την Ευρώπη;