Εικονικοί αριστούχοι

Συχνά η σελίδα μας καταπιάνεται με την εκπαίδευση και τα προβλήματά της. Όχι από επαγγελματικό ή γονικό ενδιαφέρον (ή συμφέρον), αλλά διότι πιστεύω ότι η παιδεία αποτελεί ένα θεμέλιο, πάνω στο οποίο χτίζεται ολόκληρη η κοινωνία μας με τα καλά και τα στραβά της. Έτσι διαβάζω με προσοχή το άρθρο του ειδικού συντάκτη Απ. Λακασά (‘Πανελλαδικές 2023: Οριακά πάνω από τη βάση ο μέσος όρος των μαθητών’, Καθημερινή 18/6) που το συνοδεύει ο υπότιτλος-ερώτημα: ‘Γιατί οι βαθμοί που παίρνουν στις Πανελλαδικές είναι αισθητά χαμηλότεροι από αυτούς που έχουν στο απολυτήριο λυκείου’.

     Η απάντηση δίνεται στο κείμενο. Παραθέτω ενδεικτικά αποσπάσματα: «Έχουμε επιλέξει ως κοινωνία το λύκειο να είναι μια βαθμίδα εύκολη, που οι μαθητές προάγονται χωρίς δυσκολία και οι βαθμοί είναι σχεδόν εικονικοί. Όλα κρίνονται στις Πανελλαδικές Εξετάσεις». «Η βαθμολόγηση στο σχολείο είναι πολύ επιεικής. Ο εκφυλισμός των βαθμών ξεκίνησε από την περίοδο των Δεσμών, όταν οι ενδοσχολικές επιδόσεις μετρούσαν για τα συνολικά μόρια των υποψηφίων. Τότε άρχισε η πίεση των γονιών προς τους καθηγητές για υψηλούς βαθμούς και οι διαμαρτυρίες για… ψύλλου πήδημα ότι το παιδί αδικείται». Όπως λέει ο κ. Γεώργιος Δάσιος (πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Εξετάσεων), «τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 ήταν ο καθηγητής και ο γονιός σύμμαχοι απέναντι στο παιδί. Τώρα ο γονιός και το παιδί είναι σύμμαχοι εναντίον του εκπαιδευτικού».

     Τα στοιχεία του άρθρου (σύμφωνα με τον συντάκτη του) «είναι αποκαλυπτικά, διότι καταδεικνύουν ένα δομικό πρόβλημα του ελληνικού σχολείου: την απουσία ουσιαστικής αξιολόγησης με ευθύνη και των γονιών, που ‘βαθμοθηρούν’ υπέρ των παιδιών τους». Τι παραπάνω μπορεί κανείς να πει στα δεδομένα των αριθμών; Και βέβαια το αμέσως επόμενο ερώτημα θα έπρεπε να είναι: τι κάνουμε ως κράτος και κοινωνία και εκπαιδευτική κοινότητα για να εξαλείψουμε αυτή την κάκιστη νοοτροπία που έχει βγάλει βαθιές ρίζες από τη μεταπολίτευση και μετά;

     Ας προσθέσω ως υποσημείωση και μια δική μου δηκτική παρατήρηση. Δεδομένου ότι οι σημερινοί εκπαιδευτικοί, γονείς και πολιτικοί (οι περισσότεροι τουλάχιστον) έχουν ‘αποφοιτήσει’ από αυτό ακριβώς το σύστημα, πόσο μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα αλλάξουν μυαλά; Κατά τον Αρχιμήδη, η αλλαγή μόνο από έξω από το σύστημα μπορεί να προκληθεί.