Δίχως Θεό

 Δύσκολα και τραγικά γεγονότα μας βομβαρδίζουν καθημερινά: οι θεομηνίες κάθε είδους (με τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες σε πρώτο πλάνο), η επίμονη πανδημία Covid-19 με τις παραλλαγές και τις μεταλλάξεις και τα ποικίλα διλήμματά της, αλλά και τα συχνά-πυκνά εγκλήματα γεμίζουν τις σελίδες της επικαιρότητος. Όλα αυτά δημιουργούν μια ατμόσφαιρα γενικευμένης απόγνωσης, με δυσοίωνες σκέψεις για το μέλλον.
     Τέτοιες μέρες πριν 13 χρόνια εκοιμήθη ο Αλέξανδρος Σολζενίτσιν. Με την αφορμή αυτή έφερα στη μνήμη μου ένα κείμενό του που είχα μεταφράσει προ ετών για την ιστοσελίδα ‘Αντίφωνο’. Εκεί ο μεγάλος Ρώσος συγγραφέας και διανοητής περιέγραφε την τραγικότητα του σύγχρονου κόσμου (το 1983), τόσο του Ανατολικού όσο και του Δυτικού, και κατέληγε στο συμπέρασμα που διατυπώνει λιτά στον τίτλο του: «Οι άνθρωποι ξέχασαν τον Θεό, γι’ αυτό έγιναν όλα αυτά». Έλεγε με άλλα λόγια τα ίδια με τον συμπατριώτη του Ντοστογιέφσκι,  ότι «Χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται». Αν δεν υπάρχει για μένα ο Θεός (δηλ. αν δεν τον αναγνωρίζω, με ό,τι αυτή η αναγνώριση σημαίνει για τον τρόπο ζωής και τη συμπεριφορά μου απέναντι στους συνανθρώπους μου και στον κόσμο), τότε μπορεί να κάνω οτιδήποτε, ακόμη και εγκλήματα να διαπράξω και το περιβάλλον μου να καταστρέψω και να εκμεταλλευθώ τους άλλους κατά το συμφέρον μου, εφόσον θεωρώ ότι έχω αυτό το δικαίωμα και δεν πρόκειται να δώσω λόγο σε κανέναν. Κι αν με την ίδια λογική κινούνται και οι άλλοι γύρω μου, δεν θέλει πολλή φαντασία για να διαπιστώσω το καταστροφικό αποτέλεσμα.
     Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο του Σολζενίτσιν στο Αντίφωνο, στη μνήμη του συγγραφέα. Αν ζούσε σήμερα ο μακαρίτης, πιστεύω ότι δεν θα δίσταζε να διακηρύξει και πάλι το ίδιο, ως ρίζα των δεινών του κόσμου όλου: «Οι άνθρωποι ξέχασαν τον Θεό».