Απόψεις

Διαβάζοντας, όπως συνηθίζω, τα άρθρα γνώμης διαφόρων γνωστών από αυτά ακριβώς τα άρθρα ανδρών τε και γυναικών, κάνω μερικές σκέψεις. Τι ακριβώς χρειάζεται για να κάνεις τη δουλειά αυτή; Οπωσδήποτε να έχεις μια γνώση των τρεχόντων θεμάτων, ανάλογα και με το αντικείμενο στο οποίο ειδικεύεσαι (π.χ. οικονομικά, πολιτικά, κοινωνικά, καλλιτεχνικά) ή ακόμη, όπως όχι σπάνια συμβαίνει τουλάχιστον παρ’ ημίν, περί παντός επιστητού ώστε να μη ξεμένεις από θέματα. Δεύτερον, να χειρίζεσαι επαρκώς τη γλώσσα ώστε να κάνεις το κείμενό σου ενδιαφέρον και ελκυστικό. Τρίτον, να έχεις κάτι να πεις που θα δίνει τροφή για σκέψη, θα συμβάλλει σ’ έναν διάλογο, θα προάγει την κατανόηση του θέματος από τους αναγνώστες σου. Υπάρχει κι ένα τέταρτο: να πείσεις κάποιο Μέσον ότι οι απόψεις σου (ή και μόνο το όνομά σου) μπορούν να του προσθέσουν εμπορική αξία τόση ώστε να αξίζει να σε πληρώνει  γι’ αυτές (αλλιώς γράφεις σ’ ένα δικό σου ιστολόγιο, χωρίς εισόδημα αλλά και χωρίς φορολογία, και βέβαια χωρίς δεσμεύσεις σε τρίτους πέρα από τη συνείδησή σου).
     Ας μείνουμε για λίγο στο τρίτο σημείο, που είναι και το πιο υποκειμενικό. Οι απόψεις που διαβάζουμε μπορεί να συμφωνούν ή όχι με τις δικές μας, κι αυτό είναι φυσικό. Είναι όμως ορθές ή λανθασμένες; Εξαρτάται από το κριτήριο ορθότητος που θέτει ο κάθε αναγνώστης. Σε τι αποβλέπουν; Έχουν επίφαση αντικειμενικότητος ή είναι φανερά πολωμένες προς κάποιο συγκεκριμένο σημείο της πολιτικής πυξίδας ή της κοινωνικής παλίρροιας; Προσθέτουν ουσιαστικά στον δημόσιο προβληματισμό ή ρίχνονται σκόπιμα σαν πέτρες στην λίμνη της πληροφόρησης για να δούμε τι αντιδράσεις θα προκαλέσουν;  Σε κάθε περίπτωση, εκούσια ή ακούσια, είτε με επαναστατικό τρόπο είτε με τον εθισμό της επανάληψης, προσπαθούν να επιφέρουν μια αλλαγή συμπεριφοράς και νοοτροπίας.  Αν π.χ. υποστηρίζεις ή εγκωμιάζεις συνεχώς το άσυλο, τις εκτρώσεις, την ευθανασία, την οπλοκατοχή ή όποιο άλλο θέμα, του δίνεις μια εικόνα νομιμότητος που μπορεί να μην έχει από μόνο του. Άλλωστε, η επανάληψη είναι ο πρώτος κανόνας της προπαγάνδας ή της πλύσης εγκεφάλου. Γι’ αυτό, καλό είναι πάντα να αναζητεί κανείς ή και να καταθέτει και την αντίθετη γνώμη, τουλάχιστον στα σχόλια (εκεί που υπάρχουν). Άλλωστε διάλογο δεν θέλουμε;
     Ας σημειώσουμε και κάτι ακόμη. Όχι σπάνια υπάρχει μια σύγχυση ανάμεσα στο τί αποτελεί είδηση και τί γνώμη. Τα άρθρα γνώμης μπορεί να περιλαμβάνουν ειδησεογραφικές αναφορές (για γεγονότα που έγιναν), αλλά συχνά εκτείνονται και σε προβλέψεις για το τί θα γίνει ή πώς θα εξελιχθεί μια κατάσταση ή τί θα πει ή θα κάνει ο Α ή ο Β πολιτικός π.χ. στην προσεχή Διεθνή Έκθεση. Όσο κι αν καθένας είναι ελεύθερος να κάνει υποθέσεις και να προσπαθεί να διαβάσει το μέλλον, η υφέρπουσα τάση και λανθάνουσα επιθυμία είναι όχι τόσο η πρόβλεψη αλλά η διαμόρφωση του μέλλοντος. Κι εκεί πρέπει να έχει κανείς τα μάτια του ανοιχτά και τις κεραίες του τεντωμένες, ώστε να συλλαμβάνει το «τί ακριβώς θέλει να πει ο ποιητής».