Κάθε τόσο (ξανα)εμφανίζεται στο Διαδίκτυο ένα μήνυμα ή ένα δημοσίευμα για κάποια σύγχρονη ξένη λέξη που έχει, δήθεν, ελληνική προέλευση και ρίζα και φθάνει μέχρι τον Όμηρο και τους δασκάλους του. Γνωστά παραδείγματα συχνής παρετυμολογίας το debate (τάχα και δίβατον!) και το computer (να μην επαναλάβω τα όσα απολύτως ανόητα έχουν γραφεί για την καταγωγή του). Ας βάλουμε όμως τα πράγματα στη θέση τους.
Η ευρεία χρήση της ελληνικής γλώσσας ως πηγής νέων ονομάτων και όρων για ποικίλες έννοιες και καταστάσεις και σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα (π.χ. ιατρική, βιολογία, φυσική, τεχνολογία κτλ.) είναι πασίγνωστη. Οι ξένοι επιστήμονες που δημιουργούν τους αντίστοιχους όρους συχνά γνωρίζουν τη γλώσσα μας πολύ καλύτερα από εμάς, ή συμβουλεύονται ανθρώπους που ξέρουν τι λένε και τι γράφουν. Έτσι, πολλοί μπορεί να έχουν δει σε αγγλικά κείμενα τη λέξη kudos, λιγότεροι όμως ξέρουν ότι είναι το ομηρικό κύδος (δόξα) και χρησιμοποιείται ως επιδοκιμασία («Μπράβο!»). Πριν μερικά χρόνια εξάλλου ανακαλύφθηκε ένα άγνωστο ως τότε μικρόβιο που προκαλεί μια σπάνια πάθηση του εντέρου που λέγεται νόσος του Whipple. Επειδή η νόσος προκαλεί δυσαπορρόφηση τροφών, το ονόμασαν Tropheryma whipplei. Πόσοι εξ ημών γνωρίζουν ότι το δεύτερο συνθετικό «έρυμα» σημαίνει φράγμα ή εμπόδιο στη γλώσσα των προγόνων μας; (εγώ πάντως όχι). Και όμως το νέο μικρόβιο ονομάσθηκε ‘φράγμα της τροφής’. Δεν είναι βέβαια πάντα επιτυχείς οι όροι και οι συνδυασμοί που προκύπτουν, ούτε χρησιμοποιούνται πάντα με σωστή έννοια (π.χ. λένε anodyne και εννοούν ‘παυσίπονο’). Ωστόσο, η αναφορά στην ελληνική είναι συνεχής και γενικά θεωρείται ότι προσδίδει κύρος στο οριζόμενο.
Τούτων ούτως εχόντων, η ελληνική γλώσσα έχει αρκετά ερείσματα και αρκετό παγκόσμιο κύδος ώστε να μη χρειάζεται την ψευδοετυμολογία των συγχρόνων ‘Λογιωτάτων’ («άγε μοι και νηφοκοκκόζωμον, ον οι βάρβαροι καφέ καλούσιν», λέγει θέλοντας να παραγγείλει έναν καφέ στη θρυλική ‘Βαβυλωνία’). Τέτοια γλωσσικά παραμύθια απλώς ξεσκεπάζουν την άγνοιά μας. Καλύτερα να μαθαίνουμε σωστά τα όντως ελληνικά, παρά να εφευρίσκουμε ανοησίες. Έλα όμως που οι τελευταίες πάντα τραβούν περισσότερο το ενδιαφέρον! Όπως και η κάθε είδους μυθολογία.
Η ευρεία χρήση της ελληνικής γλώσσας ως πηγής νέων ονομάτων και όρων για ποικίλες έννοιες και καταστάσεις και σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα (π.χ. ιατρική, βιολογία, φυσική, τεχνολογία κτλ.) είναι πασίγνωστη. Οι ξένοι επιστήμονες που δημιουργούν τους αντίστοιχους όρους συχνά γνωρίζουν τη γλώσσα μας πολύ καλύτερα από εμάς, ή συμβουλεύονται ανθρώπους που ξέρουν τι λένε και τι γράφουν. Έτσι, πολλοί μπορεί να έχουν δει σε αγγλικά κείμενα τη λέξη kudos, λιγότεροι όμως ξέρουν ότι είναι το ομηρικό κύδος (δόξα) και χρησιμοποιείται ως επιδοκιμασία («Μπράβο!»). Πριν μερικά χρόνια εξάλλου ανακαλύφθηκε ένα άγνωστο ως τότε μικρόβιο που προκαλεί μια σπάνια πάθηση του εντέρου που λέγεται νόσος του Whipple. Επειδή η νόσος προκαλεί δυσαπορρόφηση τροφών, το ονόμασαν Tropheryma whipplei. Πόσοι εξ ημών γνωρίζουν ότι το δεύτερο συνθετικό «έρυμα» σημαίνει φράγμα ή εμπόδιο στη γλώσσα των προγόνων μας; (εγώ πάντως όχι). Και όμως το νέο μικρόβιο ονομάσθηκε ‘φράγμα της τροφής’. Δεν είναι βέβαια πάντα επιτυχείς οι όροι και οι συνδυασμοί που προκύπτουν, ούτε χρησιμοποιούνται πάντα με σωστή έννοια (π.χ. λένε anodyne και εννοούν ‘παυσίπονο’). Ωστόσο, η αναφορά στην ελληνική είναι συνεχής και γενικά θεωρείται ότι προσδίδει κύρος στο οριζόμενο.
Τούτων ούτως εχόντων, η ελληνική γλώσσα έχει αρκετά ερείσματα και αρκετό παγκόσμιο κύδος ώστε να μη χρειάζεται την ψευδοετυμολογία των συγχρόνων ‘Λογιωτάτων’ («άγε μοι και νηφοκοκκόζωμον, ον οι βάρβαροι καφέ καλούσιν», λέγει θέλοντας να παραγγείλει έναν καφέ στη θρυλική ‘Βαβυλωνία’). Τέτοια γλωσσικά παραμύθια απλώς ξεσκεπάζουν την άγνοιά μας. Καλύτερα να μαθαίνουμε σωστά τα όντως ελληνικά, παρά να εφευρίσκουμε ανοησίες. Έλα όμως που οι τελευταίες πάντα τραβούν περισσότερο το ενδιαφέρον! Όπως και η κάθε είδους μυθολογία.
Ας μάθουμε τα σωστά Ελληνικά χωρίς αυτές τις "γραφικότητες". Έχουν ταλαιπωρηθεί πολύ τ' αυτιά μου με όλα αυτά τα κακόηχα κι ασύντακτα κι αγράμματα: "η γεννηθείς", "τον λέων", "τον εφημερεύων" (ξένη λέξη σαν τον "Napoleon"), "τον εφημερεύων" και άλλα κωμικοτραγικά. Ίσως να φταίει και ο δήθεν διορθωτής του Word, αλλά σίγουρα φταίει ένα σχολείο και μια εκπαίδευση που ολοένα φθίνει, όπως και η συνείδηση του Νεο-Έλληνα...
ΑπάντησηΔιαγραφή