Λατινικά

Δεν διδάχθηκα ποτέ μου στο γυμνάσιο τη γλώσσα του Κικέρωνα. Είχα επιλέξει θετική κατεύθυνση κι έτσι έχασα κάποια από τα λεγόμενα θεωρητικά μαθήματα. Παρένθεση: νομίζω ότι ο προσδιορισμός ‘κλασικό’ και ‘πρακτικό’ που χρησιμοποιούσαμε στην εποχή μας ήταν πιο δόκιμος – τα ‘θετικά’ μαθήματα έχουν πολύ περισσότερη θεωρία από τα ‘θεωρητικά’. Κλείνει η παρένθεση. Ωστόσο συνάντησα τα Λατινικά στο δρόμο μου στις ιατρικές σπουδές: η ξένη ορολογία (ιδίως στην ανατομία και τη μικροβιολογία) βρίθει από λατινικές ρίζες, και οι άγγλοι (σε μικρότερο βαθμό οι αμερικανοί) επιμένουν να διατηρούν τους λατινικούς πληθυντικούς (π.χ. hilum – hila, οι πύλες των πνευμόνων) και τις γενικές (π.χ. sulcus nervi ulnaris, η αύλακα του ωλενίου νεύρου). Έτσι έμαθα κάποια βασικά με αντίστροφο τρόπο (από τα αγγλικά), σε βαθμό που να μπορώ να διαβάζω με άνεση τα βιβλία της επιστήμης μου και να διορθώνω τα σχετικά λάθη. Δεύτερη παρένθεση: όταν κάποτε είπα σε φίλο καθηγητή της φιλοσοφικής ότι θα ήθελα να είχα διδαχθεί Λατινικά στο σχολείο, μου είπε γελώντας: «Δεν έχασες και τίποτε».
     Η γνώση βέβαια δεν πάει χαμένη, και όποιος τη χρειάζεται βρίσκει και τον τρόπο να την αποκτήσει είτε επίσημα (με σφραγίδα του υπουργείου) είτε ανεπίσημα (και συχνά πληρέστερα) ως ερασιτέχνης. Παρόλο που η ανακοίνωση της κοσμητείας της φιλοσοφικής Αθηνών σχετικά με την προτεινόμενη κατάργηση του μαθήματος στο νέο Λύκειο έχει ένα λεπτό συντεχνιακό άρωμα, νομίζω ότι το μάθημα θα πρέπει να διατηρηθεί τουλάχιστον ως επιλεγόμενο για λόγους γενικής παιδείας. Ίσως μάλιστα (αν επιτρέπεται να συμβάλω κι εγώ στην δια βίου και ad infinitum εκπαιδευτική μεταρρύθμιση της χώρας μας) θα πρέπει να καθιερωθεί ένα μικτό υποχρεωτικό μάθημα όπου θα διδάσκονται μόνο γνωμικά και παροιμιακές φράσεις (ελληνικές και λατινικές), για να καταλαβαίνουμε τι σημαίνει ‘moratorium’ και ‘casus belli’ και ‘erga omnes’ και ‘o tempora o mores’ και ‘morituri te salutant’ και να μη μας δουλεύουν οι εκάστοτε ιθύνοντες.