Ακαδημαϊκά αδικήματα

Η πρόσφατη ιστορία με τους 106 φοιτητές στην Πάτρα που κατέθεσαν την ίδια (αγορασμένη;) διπλωματική εργασία στη σχολή τους σίγουρα βάζει έναν νέο ‘πήχυ’ ακαδημαϊκών επιδόσεων. Είναι ακραία εκδήλωση μιας νοοτροπίας που ξεκινάει από αντιγραφή σε εξετάσεις και εξελίσσεται προοδευτικά σε ανώτερες εμπνεύσεις και ιδέες. Και βέβαια δεν σταματάει σε φοιτητικό επίπεδο. Η καταναγκαστική επιθυμία/απαίτηση των επιστημονικών δημοσιεύσεων για να εξελιχθεί κανείς ακαδημαϊκά οδηγεί σε άλλα φαινόμενα, εκτός της γνωστής και καταδικαστέας λογοκλοπής. Η χαριστική αναγραφή πρόσθετων συγγραφέων («Θα σε βάλω στη δική μου εργασία, να με βάλεις στη δική σου») είναι παλιά τακτική, στην οποία δεν διαπρέπουν μόνο οι Έλληνες. Ακόμη, υπάρχουν επιστημονικά περιοδικά που χρεώνουν σημαντικά ποσά ως έξοδα δημοσίευσης. Αυτό κάνει πολλούς να επιστρατεύουν συγγραφείς για να μοιράζονται το κόστος, και δεν είναι περίεργο να βλέπει κανείς 10-20 ονόματα να συνωστίζονται κάτω από την επικεφαλίδα της ανακοίνωσης ενός μεμονωμένου περιστατικού, που λογικά δεν πρέπει να απασχόλησε πάνω από 3-5 γιατρούς. Η τακτική του ‘σαλαμιού’ (η ίδια εργασία δημοσιεύεται σε 3-4 κομμάτια, κι έτσι αυξάνεται ο αριθμός των δημοσιεύσεων στο βιογραφικό) είναι επίσης γνωστή, όπως και η πιο σπάνια χρήση ψευδών/φανταστικών δεδομένων, που εφόσον γίνει αντιληπτή (και σήμερα συνήθως γίνεται) οδηγεί σε διαγραφή όλων των προηγουμένων εργασιών του ή των ενόχων συγγραφέων. Υπάρχουν και κάποιες περιπτώσεις όπου αντικαταστάθηκαν ονόματα σε εντελώς ξένες εργασίες, που σε ευνομούμενες χώρες θα οδηγούσαν σε δημόσια διαπόμπευση των ενόχων... ας σταματήσουμε εδώ.
     Πώς θα πρέπει να αντιμετωπίσει το πανεπιστήμιο τους 106 δράστες; Πρώτον, θα πρέπει να σιγήσει κάθε είδους κομματική κριτική: όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα είναι ένοχα για την κατάσταση των πανεπιστημίων και δεν δικαιούνται να κινούν το δάχτυλο ή να φωνάζουν. Δεύτερον, να αναθεωρήσει το σύστημα των εργασιών. Εφόσον είναι αντικείμενο αγοραπωλησίας (αυτό το ξέρουν και τα μικρά παιδιά), προφανώς δεν μπορούν να αποτελούν στοιχείο σοβαρής αξιολόγησης των φοιτητών: κάτι άλλο πρέπει να βρεθεί στη θέση τους. Και τρίτον, να χάσουν οι φοιτητές την περίοδο, όχι υπό μορφήν εκδικήσεως, αλλά για να μάθουν (αυτοί και όλοι οι άλλοι) ότι οι πράξεις μας έχουν συνέπειες. Η εποχή της γενικής ατιμωρησίας πρέπει κάποτε να πάρει τέλος. Οι αρχαίοι Σπαρτιάτες δίδασκαν μεν τους νέους να κλέβουν, αλλά τους τιμωρούσαν εφόσον τους έπιαναν.