Φωστήρες υπέρλαμπροι

Οι περί την παιδείαν προοδευτικοί της χώρας απεφάνθησαν ότι η σημερινή εορτή των Τριών Ιεραρχών είναι απλώς σχολική αργία, χωρίς άλλο προσδιορισμό και περιεχόμενο. Προφανώς είναι προτιμότερο, κατ’ αυτούς, να ακούγονται και να προβάλλονται καθημερινά τα έργα της ‘Τρόικας’ και των οργάνων της από το να μαθαίνουν και να διδάσκονται, μια φορά το χρόνο τουλάχιστον, μαθητές και δάσκαλοι για το πολυσύνθετο έργο τριών ανθρώπων που δεν θεώρησαν τίποτε δικό τους στον κόσμο, δεν έβλαψαν κανέναν αλλά ευεργέτησαν πολλούς, δεν περιφρόνησαν τη μόρφωση αλλά αντίθετα την αγκάλιασαν και την καλλιέργησαν, δεν σφετερίσθηκαν (κι ας τους ανέβασαν οι άνθρωποι σε υψηλά εκκλησιαστικά αξιώματα), δεν καταδίωξαν αλλά αντίθετα διώχθηκαν, ανακρίθηκαν, καθαιρέθηκαν, εξορίσθηκαν από τις διάφορες εξουσίες που αντιμετώπισαν με καχυποψία και φθόνο την παρουσία και το παράδειγμά τους. Κακό παράδειγμα μας άφησαν: πολύ ψηλά έβαλαν τον πήχυ! 
     Έχουν ήδη περάσει χίλια χρόνια από την καθιέρωση του κοινού εορτασμού τους από τον Ιωάννη, επίσκοπο Ευχαΐτων της Γαλατίας, ο οποίος είδε σε όραμα τους Τρεις να τον καλούν να ειρηνεύσει τον κόσμο της εποχής του, που προσπαθούσε να αναδείξει κάποιον ανώτερο από τους άλλους, με αποτέλεσμα να έχουν διαιρεθεί οι λόγιοι και λοιποί σε Βασιλείτες, Γρηγορίτες και Ιωαννίτες. Με την προτροπή των Αγίων ο Ιωάννης καθιέρωσε τον κοινό εορτασμό τους και συνέθεσε την περίτεχνη ποιητική ακολουθία τους, ασφαλώς κατά την έμπνευση των Διδασκάλων, όπως λέγει ο Συναξαριστής. Με τα λόγια του ύμνου: ‘Ουκ έστι δευτερείον εν τοις τρισίν... ου χώρος ενταύθα τω φθόνω παρρησίας λυμαινομένω την ομόνοιαν’. Αυτή την ομόνοια, που τόσο την χρειαζόμαστε και τώρα και πάντοτε, δεν μας την δίδαξαν ως τώρα ούτε πολιτικοί ούτε οικονομολόγοι ούτε φιλόσοφοι ούτε νομπελίστες. Μήπως σε λάθος χώρο την ψάχνουμε;