Η κρίση και το λεξιλόγιό της μας δίνουν καθημερινά καινούργια παραδείγματα σκέψης πάνω σε θέματα φανομενικά άσχετα μεταξύ τους. Για παράδειγμα, ένα προεδρικό διάταγμα ή μια πράξη νομοθετικού περιεχομένου μπορεί θεωρητικά να ‘τακτοποιεί’ ένα σωρό θέματα. Από την υπογραφή του όμως σε κάποιο γραφείο μέχρι την εφαρμογή του στην περιρρέουσα ελληνική πραγματικότητα η απόσταση είναι μεγάλη, και οι συνέπειες εν πολλοίς άγνωστες και απρόβλεπτες. Έτσι π.χ. ο νόμος μπορεί λιτά και απέριττα να προβλέπει ‘μείωση των υπαλλήλων κατά 2000’, στην πράξη όμως αυτό μεταφράζεται σε 2000 άνεργους, με αντίστοιχες οικογένειες πίσω τους, στις τέσσερεις γωνιές της χώρας. Μια φρασούλα στο ένα επίπεδο, χιλιάδες δράματα στο άλλο.
Κάπως έτσι και με την ιατρική. Μπορεί να ασκείται σε ‘επιτελικό’ επίπεδο, σε κάποιο γραφείο ενός ειδικού σε κάποιο μεγάλο κέντρο, που βλέπει μια δύσκολη περίπτωση και συνιστά μια πειραματική θεραπευτική αγωγή, ενδεχομένως στα πλαίσια μιας πολυκεντρικής διπλά τυφλής μελέτης. Ο ασθενής (που ‘πιάνεται από τα μαλλιά του’ μέσα στην δυσκολία που ζει) κάνει τη θεραπεία, γυρίζει στο σπίτι (συχνά σε άλλη πόλη, μακριά από τον ειδικό), και μετά από κάποιες μέρες εκδηλώνει τις παρενέργειες, την τοξικότητα, τα προβλήματα από την πειραματική θεραπεία που έλαβε. Κάποιοι αναλαμβάνουν να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα στα ‘χαρακώματα’: ο ασθενής μπορεί να επιζήσει έχοντας διέλθει ‘δια πυρός και ύδατος’, αλλά μπορεί και να υποκύψει στη μάχη αυτή. Οι λεπτομέρειες της μάχης πιθανώς θα έλθουν σε γνώση του ειδικού την επόμενη φορά που ο ασθενής θα πάει για θεραπεία, όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί μια αφήγηση να αντικαταστήσει το παραλυτικό βίωμα της ανημπορίας που νιώθει ο μαχόμενος ιατρός μπροστά στη δύσπνοια, τις αιματολογικές διαταραχές, τις λοιμώξεις, την πολυοργανική ανεπάρκεια, την κατάρρευση και τελικά τον θάνατο του αρρώστου. Ακόμη και ο τελευταίος θα καταγραφεί από τον ειδικό ως ένα στατιστικό στοιχείο στη μελέτη της επιβίωσης των αρρώστων του. Η στατιστική απεικόνιση δεν έχει καμία σχέση με τη βιωματική εμπειρία της νόσου ή των συνεπειών της θεραπείας. Και το πιο παράδοξο: η στατιστική μπορεί να αποδείξει την θεραπεία ‘επωφελή’ (= τόσοι μήνες ζωής επιπλέον), έστω κι αν τελικά οι άρρωστοι πεθαίνουν από τις επιπτώσεις της.
Το ίδιο και οι λαοί.
Κάπως έτσι και με την ιατρική. Μπορεί να ασκείται σε ‘επιτελικό’ επίπεδο, σε κάποιο γραφείο ενός ειδικού σε κάποιο μεγάλο κέντρο, που βλέπει μια δύσκολη περίπτωση και συνιστά μια πειραματική θεραπευτική αγωγή, ενδεχομένως στα πλαίσια μιας πολυκεντρικής διπλά τυφλής μελέτης. Ο ασθενής (που ‘πιάνεται από τα μαλλιά του’ μέσα στην δυσκολία που ζει) κάνει τη θεραπεία, γυρίζει στο σπίτι (συχνά σε άλλη πόλη, μακριά από τον ειδικό), και μετά από κάποιες μέρες εκδηλώνει τις παρενέργειες, την τοξικότητα, τα προβλήματα από την πειραματική θεραπεία που έλαβε. Κάποιοι αναλαμβάνουν να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα στα ‘χαρακώματα’: ο ασθενής μπορεί να επιζήσει έχοντας διέλθει ‘δια πυρός και ύδατος’, αλλά μπορεί και να υποκύψει στη μάχη αυτή. Οι λεπτομέρειες της μάχης πιθανώς θα έλθουν σε γνώση του ειδικού την επόμενη φορά που ο ασθενής θα πάει για θεραπεία, όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί μια αφήγηση να αντικαταστήσει το παραλυτικό βίωμα της ανημπορίας που νιώθει ο μαχόμενος ιατρός μπροστά στη δύσπνοια, τις αιματολογικές διαταραχές, τις λοιμώξεις, την πολυοργανική ανεπάρκεια, την κατάρρευση και τελικά τον θάνατο του αρρώστου. Ακόμη και ο τελευταίος θα καταγραφεί από τον ειδικό ως ένα στατιστικό στοιχείο στη μελέτη της επιβίωσης των αρρώστων του. Η στατιστική απεικόνιση δεν έχει καμία σχέση με τη βιωματική εμπειρία της νόσου ή των συνεπειών της θεραπείας. Και το πιο παράδοξο: η στατιστική μπορεί να αποδείξει την θεραπεία ‘επωφελή’ (= τόσοι μήνες ζωής επιπλέον), έστω κι αν τελικά οι άρρωστοι πεθαίνουν από τις επιπτώσεις της.
Το ίδιο και οι λαοί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου