Νομοτέλεια

Ο καθηγητής Ν. Μαραντζίδης κάνει σήμερα στην Καθημερινή μια ανάλυση του τέλους της γενιάς που ονομάσθηκε baby-boomers (η πρώτη μεταπολεμική γενιά στη Δύση, που χαρακτηρίσθηκε από έκρηξη των γεννήσεων) και γνώρισε μεγάλη οικονομική ευμάρεια, με αποτέλεσμα αυτό που ζούμε σήμερα. Όπως λέει:
   ‘Τώρα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ βλέπουμε τις συνέπειες αυτού του γλεντιού. Ο πονοκέφαλος ονομάζεται τραπεζική κρίση και υπερδανεισμός. Πέρα από τις τεχνικές αναλύσεις, η βάση του προβλήματος μπορεί να αποτυπωθεί με δύο λέξεις: Ύβρις και Νέμεσις. Η αλόγιστη επέκταση των δημοσίων και ιδιωτικών δαπανών προκειμένου να στηριχθεί μια διαβίωση που σε άλλες περιοχές του πλανήτη δεν υπάρχει ούτε ως όνειρο οδήγησε την ανεπτυγμένη Δύση στα σημερινά προβλήματα. Μην αυταπατώμεθα, πουθενά αλλού πέρα από τη Δύση και ποτέ άλλοτε όσο στις μέρες μας δεν σπαταλήθηκαν τόσα χρήματα στην επιδίωξη μιας υπερκαταναλωτικής ευημερίας. Ποτέ αλλού δεν πετάχτηκε τόσο πολύ δημόσιο χρήμα για να διαμορφωθεί μια κοινωνική συναίνεση σπατάλης.’
     Έχουμε γράψει παλαιότερα για το αρχαιότερο μάθημα πολιτικής οικονομίας, το όνειρο του Φαραώ για τις επτά παχιές και τις επτά ισχνές αγελάδες. Δεν πρόκειται για τιμωρία, αλλά για νομοτέλεια: τις περιόδους αφθονίας, απληστίας και σπατάλης τις διαδέχονται περίοδοι στέρησης, ανέχειας και ένδειας, μια και κανείς δεν σκέφτεται τις έννοιες της αποταμίευσης, της συνετής διαχείρισης και της εξοικονόμησης πόρων μπροστά στην προοπτική του ακόμη μεγαλύτερου κέρδους, με κάθε τρόπο. Όταν η ‘φούσκα’ αυτή σκάζει, τότε είναι αργά για να αναλογισθούμε τις συνέπειες και να ξαναγράψουμε τα βιβλία των οικονομικών θεωριών.