Η πινακοθήκη των ηλιθίων

Ο τίτλος ανήκει σε θεατρικό έργο του μακαρίτη Νίκου Τσιφόρου (πρωτοπαίχθηκε το 1944). Τον αναζήτησα προ καιρού στο διαδίκτυο, με την ελπίδα ότι θα αναφερόταν π.χ. σε άθροισμα βουλευτών, πολιτευτών, ενδεχομένως δημοσιογράφων ή άλλων ανδρών και γυναικών της επικαιρότητος. Απογοητεύθηκα ως προς την προσδοκία αυτή. Ωστόσο, βρήκα στην αρχή του έργου την ακόλουθη παράγραφο, που θα μπορούσε να αναφέρεται σε πολλές καταστάσεις που βλέπουμε και ζούμε γύρω μας:

‘Κυρίες και κύριοι, θα έχετε ακούσει χωρίς αμφιβολία μια λεξούλα με οχτώ γράμματα, μια χαριτωμένη μικρή λεξούλα, που απλά, χωρίς καθόλου ρομαντισμό, χωρίς έξαρσιν, λέγεται «συμφέρον». Ε, ακριβώς αυτή η λεξούλα είναι η βάσις της θεωρίας της ανθρωπίνης ηλιθιότητος. Το αλφάβητο που μαθαίνουμε να ψιθυρίζουμε όλοι μας από την στιγμή που θα ανοίξουμε τα μάτια μας στον μυρωμένον αυτόν κόσμο, ως τη στιγμή που θα τα κλείσουμε. Πάνω σ’ αυτή στηρίζεται το κάθε τι. Οι ηρωισμοί, οι ιδεολογίες, οι ανωτερότητες, οι αρετές, τα σοβαρά συγγράμματα «περί ασβεστογενών πετρωμάτων», οι Ρωμαίοι που ψιθυρίζουνε τις φεγγαρόλουστες νύχτες λόγια λατρείας στο ροζ αυτάκι της Ιουλιέττας τους, η βαμβακοπυρίτις που χάρισε στον κόσμο το Βραβείο Νομπέλ. Όλα!’

Μπορούμε, υπό τύπον ασκήσεως, να πάρουμε οποιοδήποτε από τα τρέχοντα στην ημεδαπή θέματα και να προσπαθήσουμε να διακρίνουμε τί πραγματικά κρύβεται πίσω από τα φαινομενικά ‘δίκαια’ αιτήματα της μιας ή άλλης τάξης, ομάδας, κοινωνίας, περιοχής, σωματείου, συνδικάτου, ή άλλου ατόμου ή φορέα, για τα οποία τόσος θόρυβος (μέχρι και βομβιστικού επιπέδου) γίνεται. Κι έπειτα να σκεφθούμε πόσο διαφορετικά θα τα βλέπαμε αν αντί για ‘δίκαια’ τα λέγαμε με το αληθινό τους όνομα: συμφέροντα.