Πάσχοντες άνθρωποι

Θα ήταν για γέλια ως θέαμα, αν δεν ήταν τραγικό ως σύμπτωμα μιας δεινής πραγματικότητας: οι ‘επιτηρητές’ μας να εξαγγέλλουν προαποφασισμένη πολιτική, την οποία ‘αρνούνται’ κατηγορηματικά οι ‘έτεροι συμβαλλόμενοι’ πολιτικοί άνδρες της χώρας. Πλήθος τα καταγγελτικά δημοσιεύματα στον τύπο, οι δήθεν αποκαλύψεις της αλήθειας, την οποία πολλοί δημόσιοι γραφείς εξαρχής υποπτεύονταν, αλλά επέμεναν επί τόσους μήνες να παραμυθιάζουν το αναγνωστικό κοινό ότι «Δεν υπάρχει άλλος δρόμος από το Μνημόνιο». Ας είναι: είπαμε ότι η πικρή αλήθεια σερβίρεται με δόσεις, και η εικονική αγανάκτηση είναι κι αυτή μέρος της τεχνικής.

Διαλέγω ένα απόσπασμα από μια διαφορετική ανάλυση του Ν. Ξυδάκη (Καθημερινή 15/2/2011):

‘Η χώρα καλά τα πάει, οι πολίτες υποφέρουν - έτσι περιέγραψε την κατάσταση γνωστός λαϊκιστής πολιτικός. Ο στρογγυλός λόγος του καταφερτζή πολιτικού δεν μπορεί να κρύψει τη θεμελιώδη αντίφαση της σκέψης του: τι είναι η χώρα αν δεν είναι οι άνθρωποί της, ο λαός της, οι πολίτες; Αυτή η αντίφαση διατρέχει σήμερα τον λόγο των πολιτικών, που οδήγησαν τη χώρα στην καταστροφή, και τώρα πασχίζουν να πείσουν τους πολίτες ότι είναι άλλοι από την αφηρημένη χώρα τους και ότι αυτοί φταίνε για όλα τα δεινά της αφηρημένης χώρας.

Αυτός ο ισχυρισμός είναι πράγματι ιταμός, περισσότερο και από την αλαζονεία των υπαλλήλων της τρόικας. Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά, ας σταθούμε σ’ ένα κείμενο ιδρυτικό της Ιστορίας, της πολιτικής σκέψης και της δημοκρατίας: «Άνδρες γαρ πόλις, και ου τείχη ουδέ νήες ανδρών κεναί». Μιλάει ο στρατηγός Νικίας προς τους αποκαρδιωμένους Αθηναίους, στην ολέθρια εκστρατεία της Σικελίας (Θουκυδίδης Η-77). Οι άνθρωποι είναι η χώρα, το κράτος, η δημοκρατία, δεν είναι τα κτίρια, τα πράγματα, τα πλοία, όταν αυτοί υποφέρουν, υποφέρει η χώρα'.

Άραγε είχε ο Νικίας κατά νουν τον λόγο του συγχρόνου του τραγικού ποιητή Σοφοκλή: ‘ουδέν εστιν ούτε πύργος ούτε ναυς έρημος ανδρών μη ξυνοικούντων έσω’; (Οιδίπους Τύραννος, στ. 56-57). Οι φιλόλογοι ίσως μπορούν να μας διαφωτίσουν σχετικά.