Προσωπολατρία

Κοιτάζοντας στη στήλη ‘Σαν σήμερα’ σε πρωινή εφημερίδα βλέπω ότι πριν 34 χρόνια πέθανε ο Μάο Τσετούνγκ. Ίσως το μεγαλύτερο (σε αριθμητικά μεγέθη) ιδεολογικό πυροτέχνημα του 20ού αιώνα ήταν ο μαοϊσμός. Το ‘κόκκινο βιβλιαράκι’ με τις σκέψεις του Μάο έγινε ευαγγέλιο και προσευχητάρι για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους, με το καλό ή με το ζόρι. Η δια της βίας ‘θεοποίηση’ του ηγέτη σήμανε την εξαθλίωση εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρωπίνων προσώπων εν ονόματι μιας αρχικής ιδεολογίας που γρήγορα καταπατήθηκε βάναυσα και ξεπέρασε σε σκληρότητα την φεουδαρχία που διαδέχθηκε στην αχανή Κίνα. Όποιος θέλει να πάρει μια ιδέα από πρώτο χέρι για την ιστορική αλλά κυρίως την ανθρώπινη διάσταση της τραγικής διαδρομής της Κίνας και του λαού της στον 20ό αιώνα, μπορεί να διαβάσει το βραβευμένο βιβλίο της Γιουνγκ Τσανγκ ‘Άγριοι Κύκνοι’ (εκδόσεις Εστία). Ένα πραγματικό μνημείο ιστορίας.

Και επί τη ευκαιρία, ας μη ξεχνούμε ότι η προσωπολατρία δεν είναι αποκλειστικό φαινόμενο των αυταρχικών καθεστώτων: ελλοχεύει συχνά, και με πιο ύπουλη μορφή, και στα δημοκρατικά πολιτεύματα. Δεν χρειάζεται να τρέξουμε και πολύ μακριά.