Η γάτα με τις εννιά ουρές

Στο κλασικό ιστορικό μυθιστόρημα ‘Ανταρσία του Μπάουντι’ των Nordhoff και Hall ο αυτόπτης αφηγητής περιγράφει τη δραματική μαστίγωση ενός στασιαστή ναύτη με το φοβερό μαστίγιο με τις εννιά λωρίδες που έφερε το όνομα του τίτλου. Η βάρκα με τον κατάδικο και τον τιμωρό του κάνει το γύρο των αγκυροβολημένων πλοίων, ώστε όλοι οι ναύτες να πάρουν γεύση του ‘θεάματος’, αλλά και να παραδειγματισθούν να μη κάνουν τα ίδια. Το θύμα έχει καταδικαστεί να δεχθεί «Οχτώ ντουζίνες», αλλά λίγο πριν τελειώσει τη δεύτερη, ο ναύκληρος που επιβλέπει την εκτέλεση της ποινής αναφέρει στον υπεύθυνο ναύαρχο: «Είναι νεκρός, σερ!». «Κάνε το καθήκον σου!» είναι η σκληρή προσταγή, και ο ναύκληρος συνεχίζει τη γύρα, μαστιγώνοντας ανελέητα έναν νεκρό. Ο ναύαρχος στρέφεται και λέει στον αφηγητή, νεαρό ναυτικό δόκιμο, με την άψογη λογική του δέκατου όγδοου αιώνα: «Να θυμάσαι, δεν υπάρχουν πιο δίκαιοι νόμοι από τους νόμους της θάλασσας».

Θυμήθηκα το επεισόδιο, που είχα διαβάσει πριν τριάντα και πλέον χρόνια, καθώς ακούω να εξαγγέλλεται η μία δέσμη σκληρών μέτρων μετά την άλλη, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα που μπορεί να έχουν στα ‘θύματα’, δηλ. στον απλό κόσμο. Δεν φαίνεται να έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα. Σήμερα η ‘γάτα με τις εννιά ουρές’ έχει οικονομικό και ασφαλιστικό περιεχόμενο, αλλά ξεσχίζει τα σώματα και τις ψυχές των ανθρώπων με την ίδια ευκολία που το έκανε και το πέτσινο μαστίγιο. Για τους ‘ναυάρχους’ δεν έχει σημασία αν τα θύματα θα πεθάνουν, κυριολεκτικά ή μεταφορικά. Σημασία έχει κυρίως η τήρηση των 'μέτρων', που σχεδιάζονται επί χάρτου, από ανθρώπους με γεμάτες τσέπες και στομάχια, και επιβάλλονται επί ζώντων και ετοιμοθανάτων. Κι όποιος αντέξει.