Ο νόμος της πολιτικής βαρύτητας

Αν επιχειρήσει κανείς να πετάξει από το μπαλκόνι περιφρονώντας τον νόμο της βαρύτητας, σίγουρα θα φάμε τα κόλλυβά του πολύ σύντομα. Κάτι ανάλογο μπορεί να συμβεί αν επιμένουμε να ερμηνεύουμε αριθμούς περιφρονώντας τους κανόνες της στατιστικής. Αυτό βλέπουμε και ακούμε να συμβαίνει κατά κόρον στον απόηχο των Ευρωεκλογών.

Με απλά λόγια, αν το δείγμα μας είναι μόνο το μισό του πραγματικού πληθυσμού (και δεν έχουμε καμία αξιόπιστη ένδειξη ότι ήταν επαρκώς αντικειμενικό, δηλ. ότι αντιπροσώπευε με ακρίβεια ολόκληρο τον πληθυσμό), τότε τα ποσοστά μας δεν σημαίνουν απολύτως τίποτε. Οι μισοί που δεν μετέσχαν στην ‘έρευνα’ (λέγε με Αποχή) μπορεί να έδιναν από 0 έως 100% σ’ ένα οποιοδήποτε κόμμα (και αντίστοιχα ποσοστά σε όλα τα άλλα). Έτσι, ένα αποτέλεσμα π.χ. 10% στο δείγμα που ψήφισε θα μπορούσε να είναι μόνο 5% σε ολόκληρο τον πληθυσμό (αν κανείς άλλος δεν υποστήριζε το συγκεκριμένο κόμμα), ενώ θα έφτανε το 55% αν όλοι οι απέχοντες ψήφιζαν ‘μονοκούκι’. Το ίδιο ισχύει και για κάθε άλλο ποσοστό. Θεωρητικά πάντα, μόνο αν κάποιο κόμμα είχε απολύτως 100% στο δείγμα θα μπορούσε να ισχυρίζεται ότι αντιπροσωπεύει την καθαρή πλειοψηφία (τουλάχιστον 50%) στο σύνολο του πληθυσμού. Από εκεί και πέρα, όλες οι διακηρύξεις περί ‘ξεκάθαρης εντολής για εκλογές’, περί ‘δεξιάς στροφής του εκλογικού σώματος’, περί σεισμών, λοιμών και καταποντισμών στο πολιτικό σκηνικό δεν αποτελούν παρά θολερές αλχημείες για όσους επιμένουν να αγνοούν το νόμο της πολιτικής βαρύτητας.

[Δημοσιεύθηκε ως επιστολή στο ΒΗΜΑ 11/6/2009]