Ο Γεροστάθης

Είχαμε την ευτυχία να μεγαλώσουμε στην προ της τηλεόρασης εποχή. Που σημαίνει ότι δεν εκτεθήκαμε στο ‘χαζοκούτι’ πριν μάθουμε να αγαπούμε το βιβλίο (κάτι που είναι πολύ δύσκολο να γίνει εκ των υστέρων, καθώς η μαγεία της εικόνας σβήνει τα γράμματα). Ένα από τα αγαπημένα αναγνώσματα της παιδικής μας ηλικίας ήταν ο ‘Γεροστάθης’ του Λέοντος Μελά, ένα βιβλίο που σίγουρα δεν διάβασαν ποτέ όσοι πετούν πέτρες ή μολότωφ στους δρόμους (και πιθανώς ούτε όσοι εκλέγονται στο ελληνικό κοινοβούλιο). Δυστυχείς και οι μεν και οι δε. Ο συγγραφέας, μέσα από την παράθεση πλήθους αφηγήσεων κυρίως από την αρχαία ελληνική ιστορία, προβάλλει στους νέους παραδείγματα τόσο προς μίμηση όσο και προς αποφυγή. Το βιβλίο κυκλοφορεί ακόμη (και συνιστάται σε μικρούς και μεγάλους), και πρόσφατα το ξανάπιασα στα χέρια μου. Να ένα επίκαιρο απόσπασμα, χωρίς σχόλια:

«Ο μεγάλος στρατηγός των Θηβών Επαμεινώνδας, που αναδείχτηκε απ’ τους πιο ικανούς στρατηγούς της αρχαίας Ελλάδας, ποτέ δεν ντράπηκε την εργασία, όσο ασήμαντη κι αν ήταν αυτή…

Κάποτε λοιπόν, μερικοί εχθροί του, για να τον ταπεινώσουν, κατόρθωσαν να τον εκλέξουν τηλέαρχο, δηλαδή επιστάτη στους δημόσιους δρόμους, όμως ο Επαμεινώνδας δέχτηκε πρόθυμα την εργασία αυτή, διδάσκοντας έτσι τόσο στους σύγχρονούς του όσο και στους κατοπινούς, πως καθώς η μεγάλη θέση δεν τιμά αυτόν που την έχει χωρίς να το αξίζει, έτσι κι η μικρή δεν είναι καθόλου προσβλητική γι’ αυτόν που είναι ανώτερός της, αλλά αντίθετα αυτός της κάνει τιμή.

Πόσο τυχερή είναι στ’ αλήθεια η πολιτεία εκείνη, που οι διάφορες δημόσιες θέσεις της είναι εμπιστευμένες σε άνδρες που είναι ανώτεροι απ’ αυτές τις θέσεις! Και πόσο άτυχη η πολιτεία εκείνη που στις δημόσιες θέσεις διορίζονται άνθρωποι που είναι κατώτεροι γι’ αυτές!»