Πέμπτη 17 Απριλίου 2025

Αλυσίδα

Δεν πρόκειται ακριβώς για συνηθισμένη είδηση, και την αντιγράφω αυτούσια από την Καθημερινή. Μιλάει μόνη της, δεν χρειάζεται σχολιασμό, και ευχής έργο θα ήταν να βρει μιμητές και παρ’ ημίν σε περιπτώσεις καθημερινής ανάγκης, που ασφαλώς υπάρχουν.

     ‘Με τη δύναμη της αλληλεγγύης και μια… σκυταλοδρομία βιβλίων, μια μικρή κοινότητα κατάφερε να μετακόμισει ένα ολόκληρο βιβλιοπωλείο. Περίπου τριακόσιοι άνθρωποι σχημάτισαν μια ανθρώπινη αλυσίδα που ξεκινούσε από το παλιό κατάστημα και οδηγούσε στο νέο, ένα τετράγωνο μακριά. Το κάθε βιβλίο περνούσε από χέρι σε χέρι για να καταλήξει σε κάποιο ράφι του νέου βιβλιοπωλείου.

     «Ήταν τόσο συγκινητικό», παραδέχεται η ιδιοκτήτρια, Μισέλ Τάπλιν, που διατηρεί το βιβλιοπωλείο Serendipity Books στο Τσέλσι του Μίσιγκαν από το 2017.

     Όπως λέει η ίδια, όταν ανακοίνωσε πως μετακομίζει, όλοι οι τακτικοί πελάτες της τη ρώτησαν το ίδιο: «Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε;».

     Η ίδια είχε την ιδέα μιας «γέφυρας βιβλίων», ιδέα που μετέφερε μέσω social media και πόστερ στη γειτονιά. Περίμενε βοήθεια, αλλά οπωσδήποτε όχι τέτοια μαζική ανταπόκριση. «Για εμένα ήταν σοκ να βλέπω όλους αυτούς τους υποστηρικτές και τους ανθρώπους έτοιμους να βοηθήσουν», λέει.

     Οι εθελοντές όλων των ηλικιών σχημάτισαν δύο σειρές, η μία απέναντι από την άλλη, που έστριβαν στη γωνία και κάλυπταν τα εκατό μέτρα απόστασης μεταξύ του παλιού και του νέου βιβλιοπωλείου. Έτσι, η μεταφορά των 9.100 βιβλίων, ταξινομημένων αλφαβητικά και ανά είδος, ολοκληρώθηκε σε λιγότερο από δύο ώρες!

     Μεταξύ των γνωστών και αγνώστων εθελοντών υπήρχαν μια 91χρονη κυρία καθώς και ένα εξάχρονο παιδί.

     «Ήταν μια μαζική προσέλευση της κοινότητας», ανέφερε ο Πάτρικ Κόνλιν, ένας από τους εθελοντές ο οποίος συμπτωματικώς διατηρούσε το δικηγορικό του γραφείο στον χώρο που θα στεγάζει το νέο βιβλιοπωλείο της Τάπλιν.

     «Ήταν πολύ ωραία. Κάθε φορά που γέμιζε ένα ράφι, όλοι ξεσπούσαν σε πανηγυρισμούς», λέει ο ίδιος, που ήταν ο τελευταίος της ουράς.

     Η Τάπλιν αποφάσισε να μετακομίσει, καθώς ο νέος χώρος είναι σχεδόν διπλάσιος από τον προηγούμενο και χωρίς σκάλες, κάτι που τον καθιστά πιο προσβάσιμο’.

     Απλώς συμπληρώνω στα παραπάνω κάτι που διάβασα στην ιστοσελίδα του NBC για το γεγονός: υπάρχει τουλάχιστον μια πόλη στις ΗΠΑ όπου ο γραπτός λόγος ζει και βασιλεύει!

Τρίτη 15 Απριλίου 2025

Μητρική γλώσσα

Όπως μαθαίνουμε, ‘Το Εκτελεστικό Συμβούλιο της UNESCO, μετά από πρωτοβουλία της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελλάδας στον Οργανισμό, πρότεινε σήμερα Δευτέρα 14 Απριλίου, με ομόφωνη απόφασή του, να ανακηρυχθεί η 9η Φεβρουαρίου τού κάθε έτους ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας’. Το Συμβούλιο στην απόφασή του τονίζει πως μεταξύ των χιλιάδων γλωσσών του κόσμου, «η ελληνική συνδυάζει τέσσερα ιδιαιτέρως σημαντικά χαρακτηριστικά: 1) Έχει αδιάσπαστη συνέχεια 40 αιώνων προφορικής παράδοσης και 35 αιώνων γραπτής παράδοσης, 2) Παρουσιάζει μοναδική καλλιέργεια ως γλώσσα (λεξιλόγιο, γραμματική και σύνταξη) λόγω της χρήσης της από απαράμιλλες ιστορικές προσωπικότητες της λογοτεχνίας, της ποίησης, του θεάτρου, της φιλοσοφίας, της πολιτικής και της επιστήμης, όπως ο Όμηρος, ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης, ο Αισχύλος, ο Θουκυδίδης, ο Ιπποκράτης, ο Αρχιμήδης και οι Πατέρες της Εκκλησίας, 3) Έχει ευρεία παρουσία σε πολλές άλλες γλώσσες, και 4) Αποτελεί ανεξάντλητη πηγή της διεθνούς επιστημονικής ορολογίας». Χωρίς να ξεχνάμε βέβαια και την τιμητική της διάκριση ως πρωτότυπης γλώσσας της Καινής Διαθήκης. 

     Το ιστολόγιό μας έχει μια αδυναμία στα γλωσσικά θέματα, και η παραπάνω είδηση φυσικά δεν μας αφήνει ασυγκίνητους. Ωστόσο, κοντά στην καλώς νοούμενη υπερηφάνεια για την παγκόσμια αυτή αναγνώριση, καλό θα είναι να σκεφθούμε πόσο εμείς οι Έλληνες εκτιμούμε την γλώσσα μας ως εκφραστικό μέσο και πολιτιστική κληρονομιά. Ας ελπίσουμε ότι με την αφορμή αυτή θα μάθουμε να την σεβόμαστε λίγο περισσότερο, να τη διδάσκουμε σωστά και να μην την κακοποιούμε ασύστολα, και ότι θα εκλείψουν τα απανωτά app και τα μύρια must και τα soldout και τα box office και τα explainer από την καθημερινότητά μας (και από την Καθημερινή μας).

     Όσοι ενδιαφέρονται, μπορούν να βρουν άλλες σχετικές αναρτήσεις γράφοντας τη λέξη γλώσσα στο πλαίσιο της αναζήτησης (πάνω αριστερά στην οθόνη).

Κυριακή 13 Απριλίου 2025

Εικαστικά

Ομολογώ ότι παρακολουθώ το ‘σήριαλ’ που λέγεται Τέμπη με μισό μάτι και με ακόμη λιγότερη καρδιά. Όπως και στις τηλεοπτικές σειρές (που έχω πολλά χρόνια να παρακολουθήσω, με πρόσφατη εξαίρεση τον εξαιρετικό ‘Άγιο Παΐσιο’), αν χάνεις κάθε τόσο επεισόδια, δεν ξέρεις κάθε φορά πού ακριβώς βρίσκεσαι: ποιος παντρεύτηκε, ποιος χώρισε, ποιος πέθανε και ποιος ξαναβρέθηκε ενώ ήταν χαμένος κ.ο.κ. Κάθε μέρα ακούω για πορίσματα που όμως αμφισβητούνται, για πραγματογνώμονες που ίσως είναι άσχετοι με το θέμα, για επιτροπές και εργαστήρια και προσομοιώσεις για να διαπιστωθεί αν η πυρόσφαιρα μπορεί να προκύψει από λάδια ή υγρά μπαταριών ή από κάποιο υποτιθέμενο φορτίο Χ, τα ίχνη του οποίου επίμονα αναζητούνται, με την υφέρπουσα ελπίδα ότι θα ρίξουν την κυβέρνηση. Δεν είμαι συνήγορος της τελευταίας, αλλά η όλη προσπάθεια προς τα εκεί στρέφεται, είτε ανοικτά είτε δυσσεβής πόθος, αγνοώντας προκλητικά το ουσιαστικό ζήτημα της αναβάθμισης και ασφάλειας των σιδηροδρόμων.

     Δεν είμαι ειδικός, αλλά κάνω μια απλή, ίσως και απλοϊκή σκέψη: Είναι δυνατόν μια πειραματική προσομοίωση σε συνθήκες εργαστηρίου να αποδώσει την πραγματικότητα της σφοδρότατης σύγκρουσης δυο αμαξοστοιχιών τεραστίου όγκου και βάρους; Η διαφορά μεγεθών μεταξύ προσομοίωσης και πραγματικότητας είναι τεράστια, όπως και το καταστροφικό αποτέλεσμα. Οι δυνάμεις και οι θερμοκρασίες που αναπτύχθηκαν υπό τις πραγματικές συνθήκες της σύγκρουσης δεν μπορούν να αναπαραχθούν με κανένα πειραματικό μοντέλο. Μόνο εικασίες και θεωρητικές αναλογικές προεκτάσεις μπορεί να κάνει κάποιος από τα δεδομένα της προσομοίωσης, όχι να βγάλει οριστικά και ακριβή συμπεράσματα.

     Ζητώ συγγνώμη για το ανέκδοτο πάνω σ' ένα σοβαρό θέμα, αλλά το παρακάτω δεν είναι εντελώς άσχετο. Ένας φιλότεχνος βλέπει σε μια γκαλερί έναν πίνακα βαμμένο ολόκληρο σε γήινο καφετί χρώμα. Ρωτάει τον ζωγράφο τι εικονίζει, κι εκείνος απαντά: «Αγελάδες που βόσκουν σε λιβάδι». «Πού είναι το χορτάρι;» ρωτάει ο επισκέπτης. «Το έφαγαν οι αγελάδες», είναι η απάντηση. «Και οι αγελάδες;» ξαναρωτάει ο επισκέπτης. «Αφού τελείωσε το χορτάρι, σηκώθηκαν και έφυγαν», λέει με καμάρι ο σουρεαλιστής ζωγράφος. Έχοντας μπροστά μας το τελικό αποτέλεσμα, καλούμαστε να εικάσουμε τι είχε προηγηθεί για να φτάσουμε σ’ αυτό που βλέπουμε. Αν αυτό που έφαγαν οι αγελάδες ήταν γρασίδι ή τριφύλλι, μόνο η φαντασία μας μπορεί να το απαντήσει. Και όποιος κατάλαβε.